ཙ་ཡུས་ཕུན་ཚོགས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༤ ཉིན་ནི་རྒྱ་ནག་གསར་རྗེས་ཀྱི་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་ཤེས་ཡོན་པའི་དཔུང་སྡེ་ཞིག་དམར་གསོད་གཏོང་བའི་ཉིན་མོ་ཡ་ང་བ་ཞིག་ཡིན། ཉིན་འདིར་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་གྱི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེ་ཐང་ཆེན་ཁྲག་གིས་བཀྲུས་མྱོང་བ་དང་། གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་གྱི་ནམ་མཁའ་དུད་སྨུག་གིས་ཟིན་མྱོང་། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ཞེས་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་དུས་གཏན་དུ་བརྗེད་ཐབས་མེད་པའི་དུས་དྲན་ད་ལྟའི་བར་མི་ལོ་ཉེར་གསུམ་རིང་ན་ཟུག་དང་སྐྱོ་གདུང་གིས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ཀྱིན་པ་ཡིན།
དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་ངོ་མ་ནི། རིག་གནས་གསར་བརྗེ་མཇུག་རྫོགས་པའི་རྗེས། རྒྱ་ནག་སྐམ་ཆ་ས་ཆེན་མོ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ཁོ་ནས་དབང་བསྒྱུར་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་ཟེར་བའི་དཔལ་འབྱོར་ཁོ་ན་གཙིགས་འཛིན་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་མཐུད་སྤེལ་བའི་དབང་གིས། རྒྱ་ནག་ནང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་། བསམ་བློའི་རིག་གནས་སྣ་མང་གི་ཁོར་ཡུག་ཡོངས་སུ་སྒོ་བརྒྱབ་པ། ལྷག་པར་དུ་ཨུ་རུ་སུའི་ནང་ཀུ་ཨར་པ་ཅོའོ་ཧྥི་(戈尔巴乔夫)སྲིད་འཛིན་དུ་བསྡད་པའི་རིང་། རྒྱ་ནག་དང་ཨུ་རུ་སུའི་བར་འབྲེལ་ལམ་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དཔོན་འཛིན་རིང་ལུགས་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའི་མགོ་སློང་སྟེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་འདི་ཉིད་དམར་པོའི་ཚོགས་ཁག་གཅིག་གིས་གཅིག་སྡུད་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧྲང་ཧེ་དང་། པེ་ཅིན་སོགས་ས་ཁུལ་ཁག་ནང་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་། སྒེར་གཅོད་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་འབོད་ཚིག་སྒྲོག་པའི་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་རིམ་པར་བྱུང་ཡོད་འདུག
གོང་བརྗོད་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་གྱིས་གཙོས་པའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྒེར་གཅོད་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་། ཤེས་ཡོན་པ་དང་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་སོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཕྱི་ལུགས་རིག་གནས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཟེར་བ་ཁོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་རིག་གནས་གོམས་སྲོལ་སོགས་རྩ་མེད་བཟོ་མི་རུང་བ་དང་། ལྷག་དོན་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་། བསམ་བློའི་ཁོར་ཡུག་བཅས་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་ཚོད་འཛིན་བྱ་མི་རུང་བའི་དགོས་འདུན་རབས་དང་རིམ་པ་བཏོན། དེ་ལྟའི་བསམ་ཚུལ་བཏོན་པར་སྤྱི་ཚོགས་དང་གཞུང་ཕྱོགས་ཁྲོད་གདེང་འཇོག་གནང་མཁན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ལྟའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེར་སྟོན་མཁན་སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བློན་ཧོའུ་ཡོ་པང་(胡耀邦) གིས་གཙོས་པའི་དམངས་གཙོར་དགའ་བའི་མི་སྣ་མང་པོ་གནས་དབྱུང་བཏང་བ་དང་། བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་སོགས་བྱས། ཁྱད་པར་དུ་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་མ་བྱུང་སྔོན་གྱི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་། རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་པ་མང་པོའི་འཚོ་བའི་ཁག་ཐག་གི་གན་རྒྱ་བརྟན་པོ་མེད་པ་དང་། ལས་བཟོ་བ་མང་པོའི་ལས་ཀ་ཤོར་བ། འབྲུ་རིགས་སོགས་འཚོ་བའི་རིན་གོང་སྤར་བ། རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་མི་མང་འཚོ་བའི་བར་དོ་མཉམ་མ་ཡོང་བ་སོགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ནང་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་མང་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེན་བྱུང་བར་བརྟེན། མི་མང་དང་ལས་བཟོ་བ། སློབ་མ། ཤེས་ཡོན་པ་བཅས་ཀྱིས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་ཕྱོགས་དང་། དམར་ཤོག་ཏང་གི་སྲིད་བྱུས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཞུ་མཁན་མང་དུ་སོང་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱིས་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དྲག་པོས་བཙན་གནོན་སྲིད་བྱུས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་།
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ་ ༤ བའི་ནང་རྒྱ་ནག་ནང་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་རྒྱབ་སྣོན་གནང་མཁན་ཧོའུ་ཡོ་པང་གློ་བུར་སྐུ་གྲོངས་བ་དང་། ཧོའུ་ཡོ་པང་གློ་བུར་སྐུ་གྲོངས་པའི་གནས་ཚུལ་པེ་ཅིན་དང་ཧྲང་ཧེ་སོགས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ནང་ཁྱབ་ཏེ་མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག ཤེས་ཡོན་པའི་སྡེ་བཅས་ལ་སེམས་ཚོར་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་བ་བསྣན་པ་དང་། སེམས་ཚོར་དེས་དབང་གིས་སློབ་ཕྲུག་མང་པོས་ཁོང་སྐུ་གྲོངས་པར་མྱ་ངན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་གང་སར་མཆེད། དེ་བས་པེ་ཅིན་སློབ་ཆེན་སོགས་གཙོ་བའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་མ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་པེ་ཅིན་གྱི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་འཛོམས་ཏེ། ཧོའུ་ཡོ་པང་སྐུ་གྲོངས་པར་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་། མྱ་ངན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་ཁྲོད་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ཧོའུ་ཡོ་པང་མཆོག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོས་ནས་རིན་ཐང་གསར་བ་འཇོག་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་པ་དང་ལྷན། ཉིན་ཤས་རིང་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྲིད་བྱུས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཤུགས་ཆེར་བཏོན། རྒྱ་གཞུང་གིས་སློབ་མའི་རེ་འདུན་འདི་ལ་ཁས་ལེན་དང་གསལ་བཤད་མ་བྱས་བར་ལས་འགུལ་ མཚམས་མི་འཇོག་པའི་དམ་བཅའ་ཞུས་པ་སོགས་རེ་འདུན་ཁག་བཏོན་ཏེ་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་སློབ་མའི་གྲངས་འབོར་ཀྱང་ཁྲི་ལྷག་ཟིན། དེ་རྗེས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་ཧྲང་ཧེ་དང་ཐེན་ཅིན། ནན་ཅིན། ཞེ་ཨན། ཁྲང་ཧྲ། གུང་ཀྲོའུ་སོགས་སོགས་སུའང་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་གོང་མཚུངས་ལྟར་སྤེལ་བས། ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཧོའུ་ཡོ་པང་ལ་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་མྱ་ངན་གྱི་ཆེད་དུ་མི་མང་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་མྱ་ངན་གྱི་མཛད་སྒོ་མདོར་བསྡུས་ཞིག་བྱས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་གཞུང་གི་ཡིག་ཆ་ཁག་ནང་དང་གསར་ལམ་ཁག་ནང་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་ལ་ཟིང་འཁྲུག་ལས་འགུལ་ཟེར་བ་དང་། གསར་བརྗེ་ངོ་ལོག་གི་ལས་འགུལ་སོགས་མིང་ཆལ་འདྲ་མིན་བཏགས་པ་མ་ཟད། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱི་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་བྱུང་བ་བཅས་ལ་བརྟེན། ཚེས་ ༢༧ ཉིན་སློབ་མ་ཚོས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེན་བསྟན་ཏེ་སློབ་མའི་འཐུས་མི་རྣམས་སྐབས་དེའི་སྲིད་བློན་ལེའུ་ཕུན་ལ་དངོས་སུ་ཐུག་སྟེ། གྲོས་མོལ་བྱ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་པ་དང་། སློབ་མའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་དེར་ཟིང་འཁྲུག་གི་ལས་འགུལ་སོགས་ཀྱི་མིང་ཆལ་གཡོགས་པར་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་སོན་མེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ་ ༥ ནང་སློབ་མ་རྣམས་གྱིས་གཙོས། ཤེས་ཡོན་པ་དང་། ལས་བཟོ་བ། མི་མང་བཅས་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་ཡང་བསྐྱར་འཛོམས་ཏེ་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་དང་། སྐད་འབོད་ཁྲོམ་སྐོར་སོགས་བྱས་ཏེ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་གཞུང་འཛིན་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། སློབ་མའི་ལས་འགུལ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཐད་གསལ་བཤད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལེའུ་ཕིན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་༼རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་པེ་ཅིན་སོགས་ཁུལ་ཁག་གི་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་ལ་གནང་བའི་བཀའ་རྒྱ༽ཟེར་བའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་བཀྲམས་ཏེ། སློབ་མ་ཚོས་ལས་འགུལ་མཚམས་མ་བཞག་པ་ཡིན་ན་དྲག་གནོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས། སློབ་མ་ཚོས་མུ་མཐུད་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་དང་། སྐད་འབོད་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་། འོན་ཀྱང་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣ ཉིན་ནས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དམག་མི་འབོར་ཆེན་བསླེབས་ཏེ་པེ་ཅིན་གྱི་འགྲོ་ལམ་དང་། མི་མང་གི་འདུ་འཛོམས་སོགས་ལ་བཀག་འགོག་གིས་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་ལ་གཞུང་གི་དམག་མི་དང་དྲག་མཚོན་སོགས་དྲངས་ཏེ་དྲུག་པའི་ཚེས་གསུམ་གྱི་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་དགུ་བ་ནས་སློབ་མ་རྣམས་དམར་གསོད་ཀྱི་མགོ་བཙུགས་པ་དང་། ཚེས་ ༤ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་སློབ་མ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་ཤི་རྨས་ཚབ་ཆེན་བཟོས་ཏེ། དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་དང་། གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་གྱི་དམར་གསོད་ཅེས་ཡ་ང་ཞིང་སྐྱི་གཡའ་བའི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་།
དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཏེ་མི་ལོ་ ༢༤ སོང་བའི་ནང་སློབ་མའི་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་བའི་མི་སྣ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་མུ་མཐུད་བཙོན་འཇུག་དང་ཉེས་བརྡུང་། དམར་གསོད་བཅས་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་ཡིན་ལ། ལས་འགུལ་དེར་དགའ་མོས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ས་ཡ་མང་པོ་ཐེ་ཝན་དང་། ཨ་རི། ནུབ་ཕྱོགས་རང་དབང་ལུང་པ་ཁག་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ཁོ་ཚོའི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་དང་། ཁྱད་པར་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་དགའ་བའི་རྒྱ་རིགས་ས་ཡ་མང་པོས་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་འདི་ཉིད་ཕྱིར་དྲན་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་གཅིག་སྡུད་དབང་བསྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན།
ངོ་སྤྲོད་ཙམ་དུ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༥ ཚེ་ ༣༠ ཉིན།
ཙ་ཡུས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སུ་དྲི་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་དྲུག་བཞོའི་དོན་རྐྱེན་འདི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ན་ཚུལ་ཇི་ལྟར་དགོས་སམ།
ང་ཚོའི་རྡ་རམ་ས་ལའི་ཆབ་སྲིད་པ་ཚོས་གནད་དོན་འདི་ངོ་ཟིན་ནི་མ་རེད། དབུ་མ་དང་རང་བཙན་རྩོད་པ་ལས་གཞན་དགོས་མི་སྲིད། འདིའི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ཙམ་ཡང་ཡོད་མཁན་མེད་པས། ག་འདྲ་བྱས་ནས་གནད་དོན་འདི་དག་ངོ་སྤྲོད་བྱ་དགོས་འདུག
སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡོད་ན། ང་ཚོའི་གནས་བབ་ཀྱང་འདི་འདྲ་ཡིན་མི་སྲིད།
དྲུག་བཞི་ལ་ང་ཚོས་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་དགོས་ངེས་རེད།