གངས་དཀར་རྒྱལ་སྲས།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འདས་པའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་ལ་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟས་ཚེ། གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་དོན་གཅོད་ཁང་ཁག ད་དུང་སློབ་གྲྭ་ཁག་སོགས་ནི་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེ་འོས་པ་ཞིག་ཡོད་མོད། སྤྱི་ཚོགས་འདི་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་མཉམ་འཇོག་ཞིབ་ཏུ་བྱས་ཚེ། གཞུང་དང་དམངས་ལ་བར་ཐག་རིང་བའི་གནས་བབ་ཅིག་དང་། གཞུང་ཞབས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྐང་བ་ཉིས་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་བར་ལ་དགའ་ཁ་འཁྱེར་ཕྱོགས་ཀྱི་རིས་སུ་ཆད་པ། གསར་འབྱོར་དང་གཞིས་ཆགས་བར་ལ་ཕན་ཚུན་ཉམས་མྱོང་དང་ཤེས་ཚད་བརྗེ་རིས་མེད་པར་ལྟ་ཚུལ་འཛིན་པ་སོགས་མངོན་ལྐོག་ཅི་རིགས་ནས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་སྟབས། འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་བོ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་འདི་ལྟར་མི་བཤད་ཐབས་མེད་རེད།
བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཚད་བཀག་ཅན་གྱི་བོད་ནང་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་བསྡུར་ན། ཕྱོགས་གང་ནས་ཀྱང་གོ་ལྡོག་ཏུ་མཐོང་བ་འདི་ལས་ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་རྒྱ་ནག་གིས་བཀག་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན་འོག་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྣ་ཚོགས་སྦྱང་བར་དཀའ་ངལ་ཆེ་རབས་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱག་རྫུན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཡོང་ངོ་།། འདི་ལས་ང་ཚོས་རང་གིས་མ་འཇོན་པ་ཡོད་ཚད་གཞན་ཁག་དཀྲི་རྒྱུར་དགའ་བའི་རང་གཤིས་ཤིག་མངོན་ཡོང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་བོད་ནང་ནས་ཡོང་བའི་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མ་ཞིག་དང་འདི་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པ་ཞིག་བསྡུར་ན་ད་དུང་བོད་ནང་གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་མ་བཟང་བ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན་པས་སོ།།
འདི་ནས་སྒེར་གཞུང་གང་ཞིག་ན་ལས་བྱེད་ཀྱི་ས་མིག་ཅིག་ཡོད་ན། ཕལ་ཆེ་བར་མ་མཐར་ཡང་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་དང་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ། རང་བཙན་ལག་དེབ་སོགས་ལག་འཁྱེར་མང་བོ་ཞིག་དགོས་སྟབས། བོད་ནང་ནས་ཡོང་མཁན་ཚོར་ལག་འཁྱེར་དེ་དག་མི་ཚང་མཁན་དང་། ལག་འཁྱེར་ཡོད་ཀྱང་བོད་ནས་ལྷག་སོང་བ། ལག་འཁྱེར་བོར་བརླག་ཕྱིན་པ་སོགས་གནས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་འོག་གོ་སྐབས་དེ་དག་འཐོབ་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཡིན། དྲང་མོར་བཤད་ན་ལས་ཀ་ཅི་ཞིག་ཡིན་རུང་དེའི་སྐོར་ལ་ཡིག་ཚད་བཏང་སྟེ་དྲང་འདེམས་བྱས་ན། ལག་འཁྱེར་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་ལ་སུ་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་འདོད་པའི་ལས་ཀ་དེ་ལའང་འབྲས་བུ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ངེས་ཡིན། ཆ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་དང་དགའ་ཁ་འཁྱེར་ཕྱོགས་བྱས་ན་སྤྱི་ཚོགས་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་གེགས་སུ་འགྱུར་རྒྱུ་དང་། བདེན་འཚོལ་བ་མང་བོ་ཞིག་ལ་བློ་ཕམ་འབྱུང་ངེས་ཡིན།
དེ་ལྟར་བྱས་ན་གསར་འབྱོར་བ་མང་བོ་ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་དེ་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་པའམ་དངུལ་ཕོན་ཆེན་པོའི་བུ་ལོན་བླངས་ཏེ་ཕྱི་ལོག་ཅིག་ལ་འགྲོ་ཐབས་བྱེད་པ། ཡང་ན་ཟ་ཁང་ཚོང་ཁང་དང་། བཟོ་ཁང་འཚེམ་ཁང་སོགས་སུ་ཟླ་གཅིག་ལ་ཧིན་སྒོར་ཉིས་སྟོང་སུམ་སྟོང་གི་གཡོག་ལས་བྱེད་པ། ད་དུང་མང་པོ་ཞིག་ལས་མེད་དུ་ལྷག་སྟེ། དེ་རིང་ཟ་མ་རག་ཀྱང་སང་ཉིན་ལ་སེམས་ཁྲལ་ཆེ་བ། ཟླ་འདིའི་ཁང་གླ་སྤྲོད་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་ཡང་ཟླ་རྗེས་མར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་མཁན་གཅིག་གཉིས་ཙམ་མིན། ངྷ་ས་མེག་གྷན་གྱི་ངའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལ་ནམ་གུང་གསར་འབྱོར་བ་ཞིག་ཡོང་སྟེ། “ཉིན་གཉིས་ལ་ཟ་མ་ཁམ་གང་ཡང་མ་རག བཟའ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་དམ། དྲིན་ཆེན་པོ” ཞེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཐོས། ལོ་འགའི་གོང་ལ་ངའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་བོད་འབྱོར་ཕོ་གསར་ཞིག་ཟ་ཁང་དུ་ཁྲིད་ནས་འཐེན་ཐུག་ཕོར་བ་གང་ཉོས་པར་ཁོས། “ དྲིན་ཆེན་པོ། ངོ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། མ་འོངས་པར་ངས་ཅིག་འཇོན་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་བརྗེད་མི་སྲིད” ཅེས་བཤད་འདུག དངོས་གནས་བྱས་ན་འཐེན་ཐུག་ཕོར་བ་གང་ལ་དེ་འདྲ་ཟེར་རིན་འདུག་གམ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་འུ་ཅག་གཞུང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་དེ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་དམ།
གཞུང་ངོས་ནས་གསར་འབྱོར་བ་དེ་ཚོར་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་སློབ་ཡོན་མེད་པར་སློབ་གྲྭ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་རེད། སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་གང་ཞིག་ནས་འདུག་དགོས་པའམ་གང་ཞིག་ལ་འགྲོ་དགོས་པ་ཕལ་ཆེར་གཏན་ཁེལ་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། དཔེར་ན། རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་དུ་ལྷུང་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་སྒྲོལ་མ་སྐྱབས་དང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གྲོངས་ཟིན་པ་ཀླུ་ཚང་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས། ད་ལྟ་ངྷ་རམ་ས་ལའི་ཟ་ཁང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པ་ཚེ་བརྟན་རྒྱལ་སོགས་ནི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ལས་ཀ་གོ་སྒྲིག་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་དཔེ་མཚོན་ཙམ་རེད། འདི་ནི་གཞུང་དང་དམངས་ཀྱི་བར་ཐག་ཅིག་རེད། འདི་ནི་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནས་སྡོད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་གྱི་རྩ་བ་རེད། འདི་ནི་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་ཅན་བེད་སྤྱོད་མ་ཐུབ་པའི་གཞུང་གི་འཐུས་ཤོར་དང་སྒེར་གྱི་བློ་ཕམ་ཞིག་རེད། ད་དུང་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་མང་བོ་ཡོད། གལ་ཏེ་ལས་ཀ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱས་ཟིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་ཁོས་ལས་ཀ་དེ་ལ་ཤི་འཐམ་རོ་འཐམ་བྱས་ཏེ། ནམ་ཞིག་ལ་ལོ་ན་རྒས་ཤིང་འགུལ་སྐྱོད་དཀའ་བའི་སྐབས་སུ་ཁོའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་གནས་བབ་ལ་བློ་གཏད་ཆོག་པའི་ལམ་ཁ་ཞིག་མེད་སྟབས། མང་བོ་ཞིག་གིས་ལས་ཀ་རག་ཀྱང་དེ་ནི་ཞོར་ལས་སུ་རྩི་བ་ནི་ལས་བྱེད་མང་བོ་ཞིག་ལ་གོམས་ལོབ་ཏུ་སོང་འདུག
ངའི་གྲོགས་པོ་གསར་འབྱོར་བ་ཞིག་གིས་འདི་ལྟར་བཤད་མྱོང་། ཉིན་ཞིག་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་ཆོས་ལྟ་བུའི་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གསར་འབྱོར་བ་ཚང་མས་བོད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཅིག་བྱས་པ་ཡིན་ན། གཞུང་ངོས་ནས་ང་ཚོ་ལ་བདག་པོ་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་ཟེར། ལས་ཀ་དེ་འདྲ་སེམས་ལ་དྲན་མཁན་ཡང་ཡོད་ཚོད་འདུག གོ་ཐོས་སུ་བོད་མི་མང་བོ་ཞིག་ཨ་རིར་གཏོང་རྒྱུ་རེད་ཟེར། ཡིན་ནའང་དེའི་ནང་ལ་གསར་འབྱོར་བ་གཅིག་ཀྱང་ཚུལ་གྱི་མེད་རབས་གོ འདི་བདེན་པ་ཡིན་ན་གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེན་རེད། དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་ཐོག་ནས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། མགོ་ན་ཁང་པ་དང་སྒོ་ཁར་ས་ཞིང་མེད། ཕ་མ་དང་གཉེན་ཉེ་ཐག་རིང་དུ་བཞག་ཡོད་པའི་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ལས་ལྷག་གི་དཀའ་ངལ་ཅན་ཞིག་སུ་ཡོད། གཞིས་ཆགས་གང་ཞིག་གི་མི་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། མ་མཐར་ཡང་རང་ཉིད་འདུག་སའི་ཁང་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། མ་གཞི་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ནི་བོད་གཞིས་བཞུགས་མི་མང་གི་ངོ་གདོང་ངོ་མ་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་མཁན་དེ་རེད། གསར་འབྱོར་བ་གཅིག་ཀྱང་ཡོང་རྒྱུ་མེད་ན་བྱེས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་དག་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ནི་སྒྲུང་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་། སྣུམ་མཚོན་རི་མོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མཐོང་དཀའ་ཚོད་རེད།
སྤྱིར་བཏང་བཤད་ན་གཞུང་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དེ་དག་ལ་བདག་པོ་བརྒྱབ་ན། དེ་ཧ་ཅང་གི་དཀའ་མོ་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད་སྙམ། ངས་འདི་ལྟར་ཀྱང་དྲན་མྱོང་ཡོད་དེ། བོད་ཀྱི་ཤི་གསོན་མང་བོ་ཞིག་འདི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་དག་དང་སྒེར་སེམས་ཅན་དག་གི་ཞལ་འདེབས་སློང་ཡིག་ཏུ་གྱུར་འདུག བོད་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བྱུང་ནའང་འདི་ཕྱོགས་ནས་སྐད་འབོད་ལྟ་བུ་དང་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་ལྟ་བུ་རེ་བྱེད་པ་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་མཐོང་མ་མྱོང་མོད། དོན་དག་འདི་དག་ལ་ཁ་གཡར་ནས་རང་ཁ་གསོ་བཞིན་པ་གང་མང་ཡོད་རབས་ཐོས་རྒྱུ་འདུག དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་འདི་ལྟར་ཡིན་ཚེ། བོད་དོན་དུ་གཤེགས་ཟིན་པ་དེ་དག་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་རིན་ཐང་གང་ཡང་མ་ཡོད་པ་རེད་དམ།
ཡང་གཅིག་བཤད་ན། གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་ཁྱིམ་ཚང་ཕལ་ཆེ་བར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ནང་མི་གཉེན་ཉེ་ཡོད་ལ། འདིར་ལྷོད་ལྷོད་དུ་བཞུགས་ཏེ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕྱི་ལ་འཐོན་ཆོག་ཆོག་གི་ལམ་ཁ་བཟོས་ཡོད་རབས་འདུག གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོས་ཀྱང་རྐང་པ་ཉིས་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དེས་ཅི་ཞིག་མཚོན་ཡོད་ཟེར་ན། བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་གཞུང་ལ་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་ཉམ་ཆུང་དང་ཟུངས་ཟད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད།
དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་སྡུག་པའམ་བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་གྷོའ་(Goa)ནས་གཞིས་ཆགས་ཚོང་གཉེར་བ་ཞིག་གིས་གསར་འབྱོར་ཚོང་གཉེར་བ་ཞིག་ལ་སེམས་གཏམ་བཤད་པ་ལྟར་ན། ངའི་ཆེས་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ས་ནི་བོད་རང་བཙན་ནམ་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་སོགས་རག་ཨེ་འགྲོ་བསམ་པ་དེ་ཡིན་ཟེར། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁྱེད་ཚོ་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ལ་སེམས་ཁྲལ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཕྱིར་འགྲོ་ཆོག་ཆོག་དང་སོང་ན་འདུག་ཆོག་ཆོག་གི་ཡུལ་མི་ཉེ་འབྲེལ་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་གང་ཞིག་ལ་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། གང་ཞིག་ནས་འདུག་དགོས་པ་རེད། དངོས་གནས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཤད་མྱོང་འདུག འདི་ནི་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ལ་སློབ་གསོ་དང་མ་འོངས་སྔོན་དཔག་གི་འཆར་ཟིན་ངོ་མ་སྤྲད་པས་རེད། ལ་དྭགས་ནས་ཀྱང་གཞིས་ཆགས་བོད་མི་ཞིག་གིས་དེ་འདྲ་ཞིག་བཤད་འདུག་སྟབས། འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་དང་བསམ་ཚུལ་ཅན་ཧ་ཅང་མང་བ་འདྲ། དོན་ངོ་མ་བཤད་ན་དེ་འདྲ་ཞིག་གང་ནས་ཡིན། བསམ་ཚུལ་འདི་དག་ནི་འདང་བརྒྱབ་ཀྱིན་བརྒྱབ་ཀྱིན་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
ཡུལ་གྱར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བློ་ཕམ་མི་དགོས་ས་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཡིན་མོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་གནས་བལྟས་ན་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུའང་བློ་ཕམ་སྐྱེ་གཞི་ཡོད། འདི་དག་གི་ཕྱིའི་ལྷ་བརྟེན་གཙུག་ལག་ཁང་དང་བཅས་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཧ་ཅང་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཁོང་ཚོ་མི་རབས་ནས་མི་རབས་སུ་ས་འདིར་འདུག་འཆར་ལས་ཕྱིར་ཕ་ས་ཕ་ཡུལ་ཞིག་ཡོད་པ་བརྗེད་སོང་བ་མིན་ནམ་སྙམ་པའི་ཚོར་བ་འགོག་མེད་དུ་སྟེར། ད་དུང་སེམས་སུ་འདི་དག་གིས་དངུལ་སྒོར་ས་ཡ་བྱེ་བ་ཕྱིའི་ཕྱིའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐོག་གཏོང་བ་ལས་ནང་གི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ཐོག་གཏོང་ཐུབ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་ཕངས་སེམས་ཤིག་ཀྱང་ལྷན་གཅིག་སྦྱིན་ཡོང་གི་འདུག དྲང་མོར་བཤད་ན་ཤེས་ཡོན་པ་ཡོད་ཚད་བློ་དྲང་ལྷག་དཀར་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་དཀའ་བ་བཞིན་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ཡང་ཁ་ལེན་ཚིག་བརྩི་བྱེད་མཁན་རྐྱང་དཀའ་མོད། བདག་པོ་བརྒྱབ་ན་རྒྱག་སར་མི་འགྲོ་བ་རྐྱང་དང་བདག་པོ་རྒྱག་པའི་དུས་ཚོད་མ་རན་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད་སྙམ་མོ།།
རྒྱབ་སྐྱོར་མི་བྱེད་རང་བྱེད་རེད་བདེན་པ་བཤད་པས།
གངས་དཀར་རྒྱལ་སྲས་ཁྱེད་ཀྱིས།།
ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡང་།།
ཚོར་བ་མེད་པའི་དཔོན་ཚོར།།
ཞུས་པ་ཡིད་ཐང་ཆད་རོགས།།
དངོས་བདེན་བཀའ་སྤྱིར་ཞུས་ཀྱང་།།
བཀའ་སྤྱིའི་སེམས་པ་རྡོ་རེེད།།
རྡོ་ལ་ལྕག་གིས་གཞུས་ཀྱང་།།
གཞུས་པ་ཡིད་ཐང་ཆད་རོགས།།
བཀའ་སྤྱིས་རྐུབ་སྟེགས་འཚོལ་དུས།།
རིས་མེད་རྒྱལ་སྲས་སེམས་དཔའ།།
གསུང་ཞིམ་པདྨའི་དྲི་ལ།།
སྣོམ་གྱིན་སྣོམ་གྱིན་དགའ་མྱོང་།།
རྫུན་པགས་གྱོན་པའི་དཔོན་ཚོས།།
ཁྲབ་གཞུང་ལེའུ་ཚན་དེ་དག།
མཐོང་བྱེད་ཡུལ་དུ་གྱུར་དུས།།
སྐུ་གཤེགས་དཔའ་བོ་སྙིང་རྗེ།།
བཀའ་སྤྱིའི་འཁྲབ་གཞུང་མདུན་དུ།།
བོད་མིའི་རེ་བ་གང་རེད།།
ཉམས་ལེན་མེད་པའི་བཀའ་སྤྱིས།།
ཅི་བཤད་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག།
(མི་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་གི་དཀའ་མོ་ཞིག་སྟེ། ཉམ་དམའ་བའི་མི་ནི་ཡུལ་འདིའི་བྱང་རྡ་རམ་ས་ནས་ལྷོ་རྒྱ་མཚོའི་ཁ་བར་དུ་གང་ས་གང་དུ་ཡོད་ན་འདི་ལ་གྲངས་བཤེར་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཇི་ལྟར་བྱེད། འདི་ནི་གཞུང་གི་རྩ་འཛུགས་རང་བཞིན་གྱིས་བཀོད་སྒྲིག་གིས་ཐག་གཅོད་བྱས་ན་ད་གཟོད་རེ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་མི་རེ་ཟུང་གིས་རེ་བ་མེད་པ་ཞིག་རེད།)
ལགས་སོ། འདི་ཡང་ཡིན་དུ་ཆུགས་ཀྱང་། ཞིབ་འཇུག་པའི་དཀའ་ལས་རིན་ཐང་དེ། ཧ་ཅང་གི་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཁག་མི་འདུག་ཟེར་ཆོག
་་་་་་ ངའི་གྲོགས་པོ་གསར་འབྱོར་བ་ཞིག་གིས་འདི་ལྟར་བཤད་མྱོང་། ཉིན་ཞིག་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་ཆོས་ལྟ་བུའི་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གསར་འབྱོར་བ་ཚང་མས་བོད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཅིག་བྱས་པ་ཡིན་ན། གཞུང་ངོས་ནས་ང་ཚོ་ལ་བདག་པོ་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་ཟེར། ལས་ཀ་དེ་འདྲ་སེམས་ལ་དྲན་མཁན་ཡང་ཡོད་ཚོད་འདུག གོ་ཐོས་སུ་བོད་མི་མང་བོ་ཞིག་ཨ་རིར་གཏོང་རྒྱུ་རེད་ཟེར། ཡིན་ནའང་དེའི་ནང་ལ་གསར་འབྱོར་བ་གཅིག་ཀྱང་ཚུལ་གྱི་མེད་རབས་གོ འདི་བདེན་པ་ཡིན་ན་གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེན་རེད། དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་ཐོག་ནས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། མགོ་ན་ཁང་པ་དང་སྒོ་ཁར་ས་ཞིང་མེད། ཕ་མ་དང་གཉེན་ཉེ་ཐག་རིང་དུ་བཞག་ཡོད་པའི་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ལས་ལྷག་གི་དཀའ་ངལ་ཅན་ཞིག་སུ་ཡོད། གཞིས་ཆགས་གང་ཞིག་གི་མི་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། མ་མཐར་ཡང་རང་ཉིད་འདུག་སའི་ཁང་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། མ་གཞི་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་ནི་བོད་གཞིས་བཞུགས་མི་མང་གི་ངོ་གདོང་ངོ་མ་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་མཁན་དེ་རེད། གསར་འབྱོར་བ་གཅིག་ཀྱང་ཡོང་རྒྱུ་མེད་ན་བྱེས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་དག་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ནི་སྒྲུང་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་། སྣུམ་མཚོན་རི་མོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མཐོང་དཀའ་ཚོད་རེད། ་་་་་་་
་་་་་་་ བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཚད་བཀག་ཅན་གྱི་བོད་ནང་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་བསྡུར་ན། ཕྱོགས་གང་ནས་ཀྱང་གོ་ལྡོག་ཏུ་མཐོང་བ་འདི་ལས་ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་རྒྱ་ནག་གིས་བཀག་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན་འོག་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྣ་ཚོགས་སྦྱང་བར་དཀའ་ངལ་ཆེ་རབས་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱག་རྫུན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཡོང་ངོ་།།
འདི་ལས་ང་ཚོས་རང་གིས་མ་འཇོན་པ་ཡོད་ཚད་གཞན་ཁག་དཀྲི་རྒྱུར་དགའ་བའི་རང་གཤིས་ཤིག་མངོན་ཡོང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་བོད་ནང་ནས་ཡོང་བའི་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མ་ཞིག་དང་འདི་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པ་ཞིག་བསྡུར་ན་ད་དུང་བོད་ནང་གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་མ་བཟང་བ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན་པས་སོ།། ་་་་་་་་་
དོན་དམ་གངས་དཀར་རྒྱལ་སྲས་ལགས་ཀྱི་གསུང་པ་ལྟར་རེད་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚང་མའི་ཁོང་གིས་དགོངས་གཞི་ལྟར་རྟོགས་ཐུབ་པ་ནུས་པ་འདོན་ངེས་རེད་ཡིན་ཡང་ལས་བྱེད་དང་དཔོན་པོ་སུ་ཞིག་གིས་དངོས་ད་གནས་ཚུལ་བཤད་མྱོང་ད་ལྟར་བར་བྱུང་མྱོང་མེད་ད་དུང་ཁག་པོ་རེད་མ་ཟད་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་དཀའ་ངལ་ཡོད་མཁན་ཚོ་རིག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། ད་དུང་འདི་ལྟར་ལས་བྱེད་གང་མང་ཞིག་འུ་ཚོས་བསམ་བློ་ནང་བཞིན་ཡོང་རྒྱུ་ནམ་ཁའི་མེད་ཏོག་རེད་ལོ།
ཨ་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་མཆན་ལ་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་རྒྱུར། ཁྱོད་ཀྱིས།་་་་་་་ ཁྱེད་ཚོས་ཉམ་དམའ་བའི་མི་ལ་ལ་རེའི་གནས་སྟངས་སྦྲེངས་པ་ལས། ཉམ་ཐག་གྲངས་གཤེར་ཚད་ལྡན་ཞིག་དང་།་་་་་ཞེས་པ་ནི་མི་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་གི་དཀའ་མོ་ཞིག་སྟེ། ཉམ་དམའ་བའི་མི་ནི་ཡུལ་འདིའི་བྱང་རྡ་རམ་ས་ནས་ལྷོ་རྒྱ་མཚོའི་ཁ་བར་དུ་གང་ས་གང་དུ་ཡོད་ན་འདི་ལ་གྲངས་བཤེར་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཇི་ལྟར་བྱེད། འདི་ནི་གཞུང་གི་རྩ་འཛུགས་རང་བཞིན་གྱིས་བཀོད་སྒྲིག་གིས་ཐག་གཅོད་བྱས་ན་ད་གཟོད་རེ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་མི་རེ་ཟུང་གིས་རེ་བ་མེད་པ་ཞིག་རེད།
གཉིས། ངས་བཤད་བཞིན་པའི་སྐད་ཆ་དེ་དག་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་གོང་ལའང་བྱུང་ཡོད་ན་ཐང་མོད། ངས་བཤད་པ་འདི་དག་ཉེ་ཆར་རྡ་སར་བྱུང་བའི་དོན་དག་ཡིན་ང་ལ་མི་ངོ་མ་ངོ་གཏུགས་རྒྱུ་ཡོད། ཡིད་མི་ཆེས་ན་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་ཤོག་དང་ངས་ངོ་གཏུགས་དགོས།
གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཚོས་ཁས་ལེན་མི་ཐུབ་པ་རེ་ཡོད་ན་ཁྱེད་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མང་ཚོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་དགོས། དེའང་སྐྱོ་ས་དང་ཁག་ས་ནས་དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞིག་རྣ་བས་ཉན་ཞིང་མིག་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ད་གཟོད་མང་བོ་མང་བོ་ཞིག་མཐོང་ཡོང་གི་འདུག དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་ཁས་ལེན་མི་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་མང་བོ་ཞིག་ཡོད
དངོས་ཡོད་དང་དངོས་བྱུང་གི་གནས་ཚུལ་རེད། རྒོ་བ་དང་ལ་དྭགས་ཀྱི་གཏམ་དེ་ཚོ་བདེན་དང་། འདི་དང་འདི་འདྲ་བའི་སྐད་ཆ་དག་གཞིས་ཆགས་ནང་ལ་ཁ་གསལ་གྱིས་ཕྱིར་རུ་མངོན་དང་མ་མངོན་གྱི་ཁྱད་པར་རེད་མ་གཏོགས། བསམ་ཚུལ་འདི་འདྲ་ཡོད་མཁན་མང་པོ་རེད། དེ་སྔོན་གཞུང་ཞབས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་འདི་འདྲའི་བགྲོ་གླེང་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་འདུག ང་བོད་ལ་ལོག་པ་ཡིན་ན་ལས་གནས་དང་གོ་གནས་གང་འདྲ་རག་གི་ཡོད་ན་དང་། ས་ཞིང་དང་ཕོག་ཐོབ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་སོགས། ད་དུང་སྐད་ཡིག་དང་འགྲོ་འདུག་སྐྱོད་གསུམ་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་རེད་ཟེར་བཞིན། དེ་ལས་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་གནས་སྟངས་དེ་ང་ཚོ་ལ་བདེ་ཤོས་རེད་ཟེར་མཁན་ཡང་གོ་མཐོང་ཡོད།
གང་དཀར་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བྲིས་པ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
རྡ་སའི་མེ་རྒན་མ་ཡིན་པའི་ས་གནས་གཞན་དུ་གསར་འབྱོར་ཡོད་པའི་ བློ་ཡིས་དཔག་པར་བྱོས་ དཀའ་ངལ་གཅིག་མཚུང་རེད།
བོད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་ ཡར་ལངས་བྱེད། སྐད་བཏང་ཆོག་ཆོག་ཡིན།
R,c R,c R,c R,c R,c R,c བེད་མེད་་་་་ བེད་མེད་་་་་ བེད་མེད་་་་་ བེད་མེད་་་་་ བེད་མེད་་་་་
གངས་དཀར་རྒྱལ་སྲས་ལགས་ཀྱི་ལག་ནང་གི་མྱུག་རྩེ་དེ། བརྩེ་སྒྲུང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་གཞན་ཞིག་ལ་འདི་ལྟར་གཏད་པར་དགའ་བསུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་དེའི་དཀྱིལ་གྱི་སྐད་ཆ་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག ལོ་འདི་དང་འདི་ནས་བརྩིས་པའི་བཅུ་ཕྲག་གཉིའི་ནང་གི་ས་ཆ་འདིའི་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡིན་རུང་། དཀའ་ངལ་འདི་ངེས་སྐྱོབ་དགོས་པའི་གནད་དོན་གསལ་ཁ་ཡོད་པ་ཞིག ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་འདི་ནས་བརྩིས་པའི་དེའི་སྔར་གྱི་དོན་དག་འདིའི་སྐོར་གྱི་ཡི་གེ་དང་ཁ་བརྡ་གང་ནས་ཀྱང་མ་མཐོང་ཟེར་ཆོག་པ་འདྲ་ཞིག་རེད། ངའི་སྐད་ཆར་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཁྱེད་ཚོས་ཉམ་དམའ་བའི་མི་ལ་ལ་རེའི་གནས་སྟངས་སྦྲེངས་པ་ལས། ཉམ་ཐག་གྲངས་གཤེར་ཚད་ལྡན་ཞིག་དང་། སྐྱོ་མདོག་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངེས་ཅན་ཞིག ནམ་ཡང་ཕྱིར་བཏོན་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པས་ཡིན། དེ་ནས་དོགས་གནས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ། དོགས་པ་རང་ལས་རྒྱུ་མཚན་མ་གསལ་ན་སུ་ལའང་ཚོར་བ་སྤྲད་མདོག་ཁ་པོ་མ་རེད། དེ་མིན་ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་དེའི་གཤམ་གྱི་དགོན་པའི་སྐོར་དེ་ངོ་མ་བདེན་པ་རེད། དགོན་པའི་འདི་དང་འདི་བཞིན་གྱི་བྱས་ཉེས་སྡུག་པོ་དེ་ཚོ། དགུང་གི་ཉི་མ་ཤར་ཤར་གྱི་རྩ་བའི་བླ་མ་གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་འཆོས་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པར་སྣང་།
གངས་དཀར་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་སྣེ་ལས་བླངས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་བྲིས་འདུག། འདི་ཚོ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ཆུང་དང་སྐུ་དྲག་གསར་པ་ཚོས་ཁེངས་པའི། རྡ་སའི་རི་ཁུག་ནང་ཉུང་ཉུང་མིན། ད་དུང་གཞིས་ཆགས་ནང་དུ་ཡང་། ཆེས་ཉམས་ཐག་པའི་ཁྱིམ་ཚང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཚོས་མི་མཐོང་བ་དང་། མཐོང་ཡང་མ་མཐོང་ཁུལ་བྱས་ནས། ཉི་མ་འདི་ལྟར་ཕུད་ཀྱིན་ཡོད།
་་་་་་་ ངྷ་ས་མེག་གྷན་གྱི་ངའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལ་ནམ་གུང་གསར་འབྱོར་བ་ཞིག་ཡོང་སྟེ། “ཉིན་གཉིས་ལ་ཟ་མ་ཁམ་གང་ཡང་མ་རག བཟའ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་དམ། དྲིན་ཆེན་པོ” ཞེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཐོས། ལོ་འགའི་གོང་ལ་ངའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་བོད་འབྱོར་ཕོ་གསར་ཞིག་ཟ་ཁང་དུ་ཁྲིད་ནས་འཐེན་ཐུག་ཕོར་བ་གང་ཉོས་པར་ཁོས། “ དྲིན་ཆེན་པོ། ངོ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
མ་འོངས་པར་ངས་ཅིག་འཇོན་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་བརྗེད་མི་སྲིད” ཅེས་བཤད་འདུག དངོས་གནས་བྱས་ན་འཐེན་ཐུག་ཕོར་བ་གང་ལ་དེ་འདྲ་ཟེར་རིན་འདུག་གམ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་འུ་ཅག་གཞུང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་དེ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་དམ། ་་་་་་་
བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་རེ་ནས་ནག་ཁུང་ཆུང་ཆུང་རེ་མཐོང་ཐུབ་པ་ཡག་པོ་འདུག
ཤེས་ཡོན་ཅན་ནམ་རྩོམ་པ་པོ། ཡིག་སྒྱུར་བ་སོགས་ཡོད་པ་བདག་གཅེས་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད་མེད་པ་གསོ་སྐྱོང་དགོས་ལུགས་ད་བར་དུ་གང་མང་བཤད་མྱོང། ཐ་ན་ངས་རང་ཉིད་དཔེ་མཚོན་དུ་བཀོད་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་བཤད་མྱོང། ཡིན་ན་ཡང་ཆུ་ནང་དུ་གཡག་བཏང་བ་རང་ངོ།
གོང་གསལ་མཐོང་སྣང་ཁག་ནང་ནས། ཁས་ལེན་མི་ཐུབ་པ་ཁག་ཅིག་ཡོད་པ་འདི་ལྟར།
༡༽ གཞུང་དང་དམངས་ལ་བར་ཐག་རིང་བའི་གནས་བབ་ཅིག་དང་།
༢༽ ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་བར་ལ་དགའ་ཁ་འཁྱེར་ཕྱོགས་ཀྱི་རིས་སུ་ཆད་པ།
༣༽གསར་འབྱོར་དང་གཞིས་ཆགས་བར་ལ་ཕན་ཚུན་ཉམས་མྱོང་དང་ཤེས་ཚད་བརྗེ་རིས་མེད་པ།
༤༽ ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་རྒྱ་ནག་གིས་བཀག་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན་འོག་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྣ་ཚོགས་སྦྱང་བར་དཀའ་ངལ་ཆེ་རབས་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱག་རྫུན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཡོང་ངོ་།
༥༽བོད་ནང་ནས་ཡོང་བའི་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མ་ཞིག་དང་འདི་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པ་ཞིག་བསྡུར་ན་ད་དུང་བོད་ནང་གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་མ་བཟང་བ་་་
ངའི་མཐོང་སྣང།
༡༽རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་བསྡུར་ན་བཙན་བྱོལ་གཞུད་དམངས་ཀྱི་མཛའ་འབྲེལ་གཏིང་ཟབ།
༢༽ ཆོལ་ཁ ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཆེན་པོ་ཞིག་མིན།
༣༽ དེང་སང་གསར་འབྱོར་བ་དང་གཞིས་ཆགས་བར་ལ་འགལ་བ་ཆེན་པོ་གང་ཡང་མེད།
༤༽ བོད་ནང་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཆ་ཚང་ཞིག་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་གནའ་ནས་ད་བར་དུ་མེད་པས་ངས་དངོས་སུ་མཐོང་ཡོད།
༥༽ བོད་ཡིག་གི་སྤུས་ཚད་གཅིག་པུའི་ཐོག་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ན་དེ་འདྲའི་རིགས་མང། ཡིན་ཡང་སློབ་ཚན་གཞན་དག་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྡུར་ན་དེ་འདྲ་ཞིག་མིན།
གཞིས་ཆགས་གང་ཞིག་གི་མི་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། མ་མཐར་ཡང་རང་ཉིད་འདུག་སའི་ཁང་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་དངུལ་སྒོར་ས་ཡ་བྱེ་བ་ཕྱིའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐོག་གཏོང་བ་ལས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མཐོང་ཡང་མ་མཐོང་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་འདུག
གོ་ཐོས་ལ་དགོན་པར་དངུལ་མང་གྲགས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཉེས་ཆད་བཅད་འདུག་ཟེར།
དངུལ་དེ་ཚོས་མང་ཚོགས་སྐྱོ་བོ་ཚོར་རོགས་པ་གནང་ན་ག་འདྲའི་ཡག་པོ་འདུག
བེད་མེད་ཀྱི་དགོན་པ། བེད་མེད་ཀྱི་གཞུང་།