དེང་སྐབས་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོས་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་ནས་ང་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནས་ཕུད་བྱུང་ཞེས་རྫུན་ཁ་ཆེར་སྒྲོག་བརྒྱུད་ལམ་འདྲ་མིན་ནས་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། བྱུང་རབས་མི་ཤེས་པ་དང་། ཤེས་ཀྱང་མི་ཤེས་ཁུལ་བྱེད་མཁན་སྐྱེ་བོ་འགའ་ཞིག་ནས་ཀྱང་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་དབྱེ་འབྱེད་དང་། དཀར་ནག་ཤེན་འབྱེད་བྱས་དྲགས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཟང་ཟིང་དུ་བཏང་ཚུལ་ཤོད་མཁན་ཡོད། ཁ་མི་གཅིག་པའི་སྐད་ཆ་རེ་རེའི་རྒྱབ་ཏུ་དམིགས་ཡུལ་རེ་ཡོད་ངེས་པས་དེ་ཙམ་དུ་ཟད། དམ་སྲི་དོལ་རྒྱལ་གྱི་ངོ་བོ་དང་། རང་བཞིན། འབྱུང་ཁུངས་སོགས་གང་ཡིན་ཚད་ལྡན་གྱི་དམ་པ་མང་པོས་གླེགས་བམ་དུ་བཀོད་ཟིན་པས་ད་ལྟ་མི་ཡུལ་འདིར་ལག་ཐིལ་ན་སྐྱུ་རུ་ར་བཞག་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཟིན་པས། ཉི་ཤར་སྦར་མོས་འགེབས་ཐབས་མེད། འོན་ཀྱང་གནད་དོན་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ཉེ་རབས་ཀྱི་བྱུང་བར་ཤེས་དང་མི་ཤེས་དུ་མ་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ཤོད་ཤོད་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པས། འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རགས་ཟིན་ཞིག་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་བཤམ་ན་སྙམ། དེས་ན་གུས་པས་འདིར་༸གོང་ས་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་དང་དོལ་རྒྱལ་ཐོག་མར་འབྲེལ་བ་བྱུང་བ་ནས་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གཙང་བཅད་བྱས་པའི་བར་གྱི་བྱུང་བ་རགས་པ་དོན་ཚན་ལྔར་དབྱེ་ཡོད་པས་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་འཚལ།
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་གྲོ་མོ་དུང་དཀར་དགོན་པར་དྲག་པོ་རྒྱལ་ཆེན་དང་། འདུལ་འཛི་ཞི་བའི་ཁོག་ཕེབས་སོ་སོར་འབྲེལ་བ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་བཞི་པ་དང་དོལ་རྒྱལ་གྱི་འབྲེལ་བ་མགོ་ཚུགས་པ་རེད། ལྷ་སར་ཕྱིར་ཕེབས་རྗེས་ཆོས་འཁོར་ཡང་རྩེའི་རྒྱལ་ཆེན་དང་། སྤང་ལུང་རྒྱལ་ཆེན་ལའང་ནང་འབྲེལ་བྱུང་ཡོད་འདུག དུས་དེ་མཚམས་ནས་རྒྱུན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་འཕྲིན་བཅོལ་གསུང་རྒྱུ་དང་། ལོ་གསར་ཚེས་གསུམ་ཉིན་བསྐང་གསོ་རྒྱས་པ་ཚར་རེ་གསུངས་པ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཙམ་དུ་གནས། རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་འབྱོར་རྗེས་ཡོངས་འཛིན་སྐུ་གཞོན་སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་ནས་དོལ་རྒྱལ་གྱི་སྲོག་གཏད་ཞུ་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ཤིག་གནས་ཆུང་གཟིམ་ཆུང་སྤྱན་འདྲེན་ཞུ་སྐབས་ཨ་སྲས་འཁྱམ་པོ་བསྟེན་ན་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་ལུང་བསྟན་བྱུང་། སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཨ་སྲས་འཁྱམ་པོ་ཞེས་པ་ཤུགས་ལྡན་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ནམ། ཞེས་ཞུས་པར་དེ་རང་ཡིན་གསུངས། དེ་ལྟར་ན་རྒྱལ་ཆེན་བསྟེན་གསོལ་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པས་ཞལ་ཁ་བཞུགས་ན་ལེགས་གསུངས། དུས་དེ་ནས་ལོ་བརྒྱད་དགུ་ཙམ་རིང་གནས་ཆུང་གིས་ཚིག་གཅིག་གསུང་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་དེར་ཐུགས་དོགས་ཤིག་འཁྲུངས་ཏེ་སྲོག་གཏད་ཞུ་གི་མིན་ཞེས་སྐྱབས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེར་སྙན་གསེང་ཞུས། རྒྱུན་གྱི་འཕྲིན་བཅོལ་གསུང་རྒྱུ་དང་ལོ་རེའི་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་གསུམ་ཉིན་རྒྱལ་ཆེན་བསྐང་གསོ་རྒྱས་པ་གསུང་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་མ་བྱས་པར་བསྟེན་གསོལ་མུ་མཐུད་གནང་།
དེ་ནས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གསར་བཞེངས་ཐོག་རྟེན་གཙོར་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རང་འབྱུང་ལྔ་ལྡན། གུ་རུ་སྣང་སྲིད་ཟིལ་གནོན་བཅས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་དུ་གསར་བཞེངས་མཛད། དུས་དེ་མཚམས་ཤིག་ཏུ་ཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེ་དང་། སྟག་ལུང་བྲག་དབུ་མཛད་སོགས་ཀྱིས་དགེ་ལུགས་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སློབ་དཔོན་གྱི་སྐུ་བཞེང་ན་མི་འགྲིག་པ་དང་། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་བཞེང་དགོས་པའི་ཡི་གེ་བཏང་སྟེ་ཆོས་ལུགས་ཐེན་འཁྱེར་གྱི་སྒོ་དབྱེ་བྱས། སློབ་དཔོན་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དང་བོད་འབངས་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐུགས་འབྲེལ་མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡོད་པར་བརྟེན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ཞབས་རིམ་དུ་མཧཱ་གུ་རུའི་འབུམ་ཚོགས་༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་ཚུགས། ཚོགས་གྲལ་དུ་དགེ་ལུགས་པའི་གྲྭ་བཙུན་མང་པོ་ཉིན་གཉིས་པ་ནས་མ་བསླེབས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྩད་འཚོལ་སྐབས་ཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་ཕ་རྒོད་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་ཞེས་པའི་དེབ་སེར་པོ་ཞིག་བཀྲམ་ཡོད་པ་དེར་ཐུག དེབ་དེའི་ནང་དགེ་ལུགས་པ་ཞིག་གིས་རྙིང་མའི་ཆོས་གྲལ་དུ་ཞུགས་ན་ཤུགས་ལྡན་གྱི་ཚར་གཅོད་བྱེད་ཚུལ་འཇིགས་སྣང་སྐྱེ་དགོས་པའི་དཔེ་མཚོན་མང་དག་ཅིག་དྲངས་ནས་བཤད་ཡོད། དེར་ས་སྐྱའི་ཏྲེ་ཧོར་གདོང་ཐོག་རིན་པོ་ཆེས་དགག་པ་ཞིག་མཛད་ནས་བཀྲམ། ཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེའི་དེབ་དེ་སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་པ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་གྲགས། གདོང་ཐོག་རིན་པོ་ཆེའི་དེབ་དེ་སྐྱབས་རྗེ་བདུད་འཇོམས་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་པ་ཡིན་ཚུལ་སྐད་ཆ་མང་པོ་བྱུང་། དགེ་ལུགས་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གདོང་ཐོག་རིན་པོ་ཆེའི་དེབ་ལ་དགག་ལན་གྲ་སྒྲིག་བྱས། རྙིང་མ་པ་འགས་གདོང་ཐོག་རིན་པོ་ཆེའི་དེབ་ལ་རྒྱབ་སྣོན་གྲ་སྒྲིག་བྱས། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ལུགས་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་དམག་འཁྲུག་ཆེན་པོ་ཞིག་ལང་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན།
༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་དགོངས་པར་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འདི་ད་ཆ་ཆོས་ལུགས་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་གཞི་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་རྙོག་གླེང་གིས་ཁྱབ་ཉེན་དུ་ཡོད་ཀྱང་། གནས་ཆུང་གི་ཞལ་ད་དུང་ཡང་བཀག་བཞག་ན་དེ་ནི་མ་དྲང་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གཟིགས་ཏེ་གནས་ཆུང་སྐུ་གསོལ་གྱིས་ད་ཕར་ཕྱོགས་ནས་གང་དྲན་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཁྱེད་རང་ལ་གང་གསུང་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་གསུང་ཤོག་ཅེས་ཞུས་པར་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་སྔ་ཕྱིའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་པར་གསུངས། དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་བྱས་ན་ལྷ་མོ་འཁོན་གྱི་ཡོད་པ་མཁྱེན་རྟོགས་བྱུང་། དེ་རྗེས་གང་ཉིད་ནས་དེའི་ཐོག་བརྟག་པ་ཞིབ་གསལ་གནང་སྟེ་མཐར་བསྟེན་གསོལ་མཚམས་འཇོག་གནང་དང་མ་གནང་ཟན་བརྟག་བསྒྲིལ་ནས་ཐག་གཅོད་མཛད་པར་བསྟེན་གསོལ་མཚམས་འཇོག་བྱས་ན་ལེགས་པ་ཕེབས། དེ་ནས་བཟུང་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་སྒེར་ནས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་མཚམས་འཇོག་གཙང་མ་གནང་། དེ་ལས་སྤྲོས་པའི་དམ་བསྒྲགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སོགས་གང་ཡང་མ་ཕེབས་པར་གནས། དེ་རྗེས་བྱང་རྩེ་གྲྭ་ཚང་ནང་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་མང་པོ་བྱུང་བ་ཐུགས་དམ་ཕུལ་འབྱོར་བཞིན་གལ་ཆེར་དགོངས་ཏེ་ཟན་བརྟག་བསྒྲིལ་བར་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་བྱས་པས་ལྷ་མོ་འཁོན་པ་གསལ་བབས་བྱུང་། དེ་ནས་རིམ་པས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་ཐད་གཟབ་ནན་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་རྒྱ་ཆེར་ཕེབས། མཚམས་འདི་ནས་ཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེས་བརྩམས་པའི་ཕ་རྒོད་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་ཞེས་པའི་སྐོར་རག་ཙམ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེའི་དེབ་དེའི་ནང་དགེ་ལུགས་པ་ཞིག་གིས་རྙིང་ཆོས་བྱས་ན་རྒྱལ་ཆེན་གྱིས་ཚར་གཅོད་ཚ་ནན་བྱེད་ཚུལ་དང་། དེ་ལྟར་བླ་ཆེན་མི་ཆེན་འདི་དང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཚར་གཅོད་ཇི་ལྟར་བྱས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་དྲངས་ཡོད། དོལ་རྒྱལ་གྱི་གདོང་རིས་ངོ་མ་དེ་དེབ་དེའི་ནང་ནས་གསལ་པོ་མཐོང་ཐུབ།
༢༽ལྷ་མི་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་དོལ་རྒྱལ་གྱི་གནད་དོན་དེར་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་གནང་བའི་གྲུབ་དོན་དུ། དོལ་རྒྱལ་དེ་བཞིན་སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་དམ་སྲི་བསྟན་དང་འགྲོ་བ་ལ་གནོད་ཅིང་འཚེ་བ་བྱེད་མཁན་དགེ་ལྡན་པའི་དམ་སྲི་ཞིག་ཡིན་པ་མཁྱེན་རྟོགས་བྱུང་སྟེ། ཆོས་བྱེད་མི་སྣ་དང་མང་ཚོགས་ནང་ལམ་སྟོན་ཁ་གསལ་རིམ་པར་ཕེབས་པ་མ་ཟད། དེར་ཉན་དང་མི་ཉན་ཡང་སོ་སོའི་རང་དབང་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་མཛད། དེ་རྗེས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་མཁྲེགས་བཟུང་བྱེད་མཁན་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ནས་ལྷ་མི་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་དར་འཕྱར་སོགས་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། དགོན་པའི་ཟན་རྩྭ་དང་འབྲུ་མཛོད་སོགས་ལ་མེ་བརྒྱབ་པ་དང་། ༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་བཞིན་ཤར་བསྐྱོད་བྱེད་མཁན་སེར་སྐྱ་སུ་ཡིན་ལ་ཉེས་བརྡུང་བཏང་སྟེ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་བཟོས་པའང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། མཐར་བཞུགས་སྒར་ངྷ་སར་མཚན་ཉིད་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་དང་དགེ་ཕྲུག་གཉིས་བཅས་དམར་གསོད་བཏང་སྟེ་ལུས་ལ་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་གྱོན་ཏེ་སྐྱབས་གནས་འདྲེ་ལ་བཅོལ་བའི་རྟགས་དམར་རྗེན་དུ་བསྟན། ངན་སྤྱོད་འདི་ཚོས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཟང་ཟིང་དུ་བཏང་ཡོད་ཀྱང་ད་དུང་མཚམས་འཇོག་མེད་པར་ངན་སྤྱོད་མུ་མཐུད་སྤེལ། མཚན་ཉིད་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་དམར་གསོད་གཏོང་མཁན་གྱི་ལག་དམར་བ་དེ་དག་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོགས་ལས་ཁུངས་ནས་འཛིན་བཟུང་བཀའ་རྒྱ་བཀྲམ་སྟེ་རྩད་འཚོལ་བྱེད་སྐབས་ལག་དམར་ལ་དེ་ཚོ་ཀ་རེ་ཀོ་རེ་གང་ཡང་མེད་པར་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྤང་དུ་ཐད་བསྐྱོད་བྱས་པ་རེད། དེ་ནས་བཟུང་ཁོ་ཚོའི་རྒྱབ་རྟེན་བཅོལ་ཡུལ་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པའི་ཁ་ཕྱོགས་གསལ་སྟོན་བྱས།
རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུད་རིམ་ཐོག་ནས་བཤད་ན་མཚན་ཉིད་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་དམར་གསོད་གཏོང་མཁན་གྱི་ལག་དམར་བར་ཀྲུང་དབྱང་ནས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ཀྲུང་གུང་དང་དོལ་ཚོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་ཐག་ཇེ་ཉེར་སོང་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་མཛའ་འབྲེལ་དེའི་འོག་ནས་ཀྲུང་དབྱང་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ས་གནས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་ལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་བྱེད་སྐབས་དོལ་རྒྱལ་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་རྒྱལ་ཁོངས་སོ་སོར་ཡོད་པ་ནས་སྣེ་ལེན་མགྲོན་བསུ་བྱེད་པ་དང་། དོལ་རྒྱལ་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་བླ་གྲྭའི་གཟུགས་ཅན་མང་པོ་རྒྱལ་ཁོངས་སོ་སོའི་ནང་ཡོད་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དུ་ལས་དོན་ཆེད་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་པ་མ་ཟད། ལོ་གསར་སོགས་དུས་ཆེན་སྟོན་མོའི་རིགས་ལ་ཕན་ཚུན་མགྲོན་འབོད་བྱེད་རེས་སོགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བལ་ཡུལ་དུ་དཀྲུང་དབྱང་ནས་དོལ་ཚོགས་ལ་ས་ཁང་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་རོགས་རམ་མངོན་གསལ་དུ་བྱས་པ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་གནད་ཡོད་ལས་བྱེད་ལྷ་ཀླུ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེའི་བུ་ཤིང་བཟའ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་གཞིས་ཀྱི་གདན་ས་སེ་ར་སོགས་སུ་ཡོད་པའི་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་ཚོར་ཁྱེད་ཚོའི་ཆོས་དད་རང་མོས་ལ་ང་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དེ་ངན་པ་བསྡུ་རུབ་བྱས།
ལྷོ་ཁ་བསམ་ཡས་དགོན་པའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་བདེ་ཐབས་སླད་གསར་བཞེངས་བྱས་པའི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་བརྙན་ཐོག་རྩེག་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པས་ངན་བསྐུལ་བྱས་པ་ལྟར་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་རྩ་གཏོར་བཏང་། དེ་རྗེས་ཡང་སྐྱར་སྟོད་ཁུལ་གྱི་རི་སྟེང་ཞིག་ཏུ་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་བརྙན་ཐོག་རྩེག་མ་ཞིག་གསར་བཞེངས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་ཡང་རྒྱ་དམག་གིས་རྩ་གཏོར་བཏང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལན་པིཀ་རྩེད་འགྲན་མགོ་འཛུགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་ཆེ་ཆུང་མང་དག་ཅིག་པེ་ཅིན་ལ་འཛོམས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་ནས་ད་བར་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པའི་དོ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་གི་མི་སྣ་མང་པོ་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བསྒྲིགས། དེའི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་གར་དང་ཡུ་རོབ་ནང་ཡོད་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པའི་བླ་གྲྭ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ནས་བཟུང་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་མཐུད་ཀྱིས་འབྲེལ་མོལ་དང་མི་སྣ་ཐུགས་འཕྲད་ཐེངས་དགུ་ཙམ་བྱས། འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བཞི་པ་དང་ལྔ་པའི་སྐབས་ནས་ཕན་ཚུན་ལོ་མང་རིང་གོ་འཛོལ་བྱུང་བའི་རིགས་མང་པོར་དོགས་སེལ་བྱུང་སྟེ་ཞི་མོལ་ལ་རེ་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཐོན། འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དྲུག་པའི་སྐབས་ཀྲུང་དབྱང་ནས་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་རྙོག་དྲ་དེ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ཅོག་ཙེའི་ཐོག་བསྣམས་ཕེབས་པར་བརྟེན་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་དོན་ལ་རྙོག་དྲ་གསར་པ་བྱུང་། མཐར་དོལ་རྒྱལ་གྱི་རྙོག་དྲ་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་རྙོག་འཛིང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་པེ་ཅིན་ཨོ་ལེན་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ཚུགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ཀྲུང་དབྱང་དང་དོལ་ཚོགས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་བསྡུ་རུབ་བྱས་པའི་ནང་རྒྱ་གར་ནང་གི་གདན་ས་གྲྭ་ཚང་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པའི་མི་འཐུས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བས། ད་ནི་མི་མང་ཤོག་སྒོར་དང་ལྷན་དུ་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གི་ཕྱག་རིང་ཡང་བྱེས་ཀྱི་གདན་ས་གྲྭ་ཚང་ནང་ཐད་ཀར་བསྐྱངས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་གསལ་པོ་བྱུང་བ་རེད། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་གདན་ས་གྲྭ་ཚང་བརྒྱུད་བསྐུལ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་འདི་ནི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཐེངས་མང་བྱུང་ཡོད། དེ་མཚམས་ཤིག་ཏུ་འཇང་དགུན་ཆོས་ཚོགས་སྐབས་དགེ་འདུན་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་དམ་ཆོས་འདུལ་བ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་དང་ལྷན་དུ་དམ་བཅའ་ཚུགས་ཀྱི་མིན་ཞེས་སྨྲ་བ་བཅད། དེ་རྗེས་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་ཟབ་རྒྱས་ཕེབས། གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འདི་ད་ཆ་ཇི་ཆགས་དང་། ད་ནས་བཟུང་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་བྱེད་རྒྱུ་གཞུང་སའི་ལངས་ཕྱོགས་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་བྱས། དེར་སེ་འབྲས་དགའ་གསུམ་གྱི་དགེ་འདུན་འདུས་པ་རྒྱ་མཚོ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁས་ལེན་གཙང་མ་བྱས་ཏེ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་འབྲེལ་བ་བཅད་དེ་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་དབྱེ་འབྱེད་གཙང་མ་བྱས། ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གི་ཕྱག་རིང་སྟོང་པར་ལུས། གདན་ས་གྲྭ་ཚང་ནང་གི་མི་མང་ཤོག་སྒོར་ལ་གཙང་ཕྱག་བྱུང་། ངྷ་སའི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་དང་། མི་སྒེར་འགའ་ཤས་ཀྱང་སྐད་ངན་ཤོར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཟང་ཟིང་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།
ལྷ་མི་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་ལམ་འགྲོ་མ་བྱུང་བའི་ཐོག་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱན་འོག་ཏུ་ཚུད་པར་བརྟེན་བྱ་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཟད་དེ་རིམ་པས་སྔོན་ཆུང་དུ་གྱུར་པ་དང་། བྱང་ཨ་རིའི་དགའ་ལྡན་སྙན་རྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་པ་ཞེས་པ་དེའི་མགོ་འབུས་པ་རེད། ཚོགས་པ་དེའི་མིང་བྱང་ལ་ལྟ་སྐབས་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་སྙན་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་གདོང་འབག་མཐུག་པོ་ཞིག་གྱོན་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་ཁོ་ཚོའི་ནང་དགེ་ལྡན་སྙན་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་མཁན་ཡིད་སྟོན་བྱ་འོས་ཀྱི་སྐྱ་སེར་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ས་རིས་ཐང་གསལ་ཡིན། ཁོ་ཚོས་དམངས་ཁྲོད་ཁ་བརྡ་ཞེས་པའི་དྲ་བརྙན་ལེ་ཚན་ཞིག་གཉེར་ཏེ་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་ཚང་མར་ངན་སྨྲས་ཟུར་ཟ་བྱེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་དུ་གྱུར་པ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་མི་བདེན་རྫུན་བསྒྲིགས་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་སྨད་མང་དག་ཅིག་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ང་ཚོས་མཐོང་གསལ་ཡིན། འདི་ཚོར་ཞིབ་ལྟ་བྱེད་སྐབས་ཁོ་པ་ཚོར་ཆོས་སྲིད་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་བདེན་པའི་སྨྲ་ལྕེ་འགུལ་བར་སྤོབས་པའི་ནུས་པ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། དོན་དངོས་ཐོག་ཁོ་པ་ཚོས་ཀྲུང་དབྱང་ཏང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་བྱས་ཏེ་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་མདུན་ལམ་ལ་དོན་མེད་རྙོག་བཟོ་བྱས་པ་ལས་མ་འདས། གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ནས་སྟག་པགས་གཟིག་པགས་སོགས་པགས་རིགས་ཀྱི་གྱོན་པ་ཡོངས་རྫོགས་མེར་བསྲེགས་པ་དང་། ཆུར་བསྐྱུར་བ་སོགས་བྱས་ཏེ་སྤང་བླང་མ་འཛོལ་བ་བྱས་ཡོད། དུས་སྟོན་དེ་འདྲའི་སྐབས་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་བཙན་བསྐུལ་བྱས་ཀྱང་དང་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་དེང་སྐབས་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་སོགས་དུས་སྟོན་སྲུང་རྩི་བྱེད་ཁུལ་གྱིས་སྟག་གཟིག་གི་པགས་པའི་གྱོན་པ་སྣ་ཚོགས་གྱོན་ཏེ་རྒྱ་དཔོན་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་སྤྲོ་སྐྱིད་ལ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ཁོང་ཚོའི་མདུན་དུ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་གང་ཞིག་ཡིན་མིན་གྱི་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པ་དེ་དག་ལས་ཁོང་ཚོའི་རྒྱབ་མདུན་གྱི་བྱ་འགུལ་དེ་ཚོའི་ཕུགས་དམིགས་གང་ཡིན་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ། དེ་ནི་སྤྱོད་འཇུག་ལས། མང་དུ་བཤད་ལྟ་ཅི་ཞིག་དགོས།། བྱིས་པ་རང་གི་དོན་བྱེད་དང་།། ཐུབ་པ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ།། འདི་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་ལྟོས།། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ཟུར་གནས་བློ་ལྡན་ཞིག་གིས་དཔྱད་ན་ཤེས་ཐུབ་བོ།།།།
རིག་པའི་ཁུ་བྱུག་ལགས་ཀྱིས་ཁུ་བྱུག་གི་གསུང་ལས་སྙན་པའི་དཔྱད་རྩོམ་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱོགས་རིས་གདོན་ནད་དྲག་པོས་མནར་བའི་དྲྭ་འབུ་བསྟན་འཛིན་མིང་ཅན་གྱིས་མཆན་ནག་དེར་གྲོགས་བཟང་ལགས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟ་བུར་ཞིག་ཁུང་ལུང་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པར་གསུངས་འདུག་པར་ནམ་ཡང་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།
བསྟན་འཛིན་ཟེར་བས་མ་ཤེས་ཤེས་ཁུལ་མ་བྱེད། དོལ་རྒྱལ་སྟེན་མཁན་དགེ་ལུགས་པ་གཅིག་པུ་མ་རེད། ཐོག་མར་ས་སྐྱའི་ནང་བྱུང་བ་རེད། ས་སྐྱ་པས་ཀྱང་ཁུངས་གཏུགས་ས་གཙོ་བོ་རྙིང་མའི་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་གྱི་རྒྱུད་ཅེས་པར་ཁུངས་གཏུགས་ཏེ། དོལ་རྒྱལ་ཚད་ལྡན་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་ས་སྐྱ་ཁྲི་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ད་ལྟ་ས་སྐྱའི་ནང་གཙང་མ་བཟོས་ཟིན་པ་རེད།
དེར་བརྟེན་དོལ་རྒྱལ་གྱི་རྙོག་གྲ་དེ་དགེ་ལུགས་པ་ནང་ཁུལ་གྱི་རྙོག་གྲ་ཞིག་རེད། ལབ་ན་ག་རེ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་དམ། དོལ་རྒྱལ་ཟེར་བ་དེ་ལ་མི་དགའ་མཁན་གཙོ་བོ་རྙིང་མ་དེ་ཚོ་རེད། འོན་ཀྱང་ཐོག་མར་དོལ་རྒྱལ་རྩ་ཆེན་པོ་རེད། ལབ་མཁན་ཡང་རྙིང་མ་དེ་ཚོ་རེད། དེ་ཡིན་པའི་སྐོར་ས་སྐྱའི་བླ་མ་ས་ཆེན་ཀུན་བློའི་རྣམ་ཐར་ནང་འཁོད་པའི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་གྱི་རྒྱུད་ཅེས་པའི་ཚིག་ལ་ལྟོས་དང་། ཧ་ཅང་གསལ་བོ་རེད།
དོན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་དོལ་རྒྱལ་ཟེར་བ་དེ་གདོན་འདྲེ་ཞིག་རེད། གདོན་འདྲེ་དེ་ཡང་བསྟན་པ་ཡོངས་དང་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་གནོད་ཅིང་འཚེ་བའི་གདོན་འདྲེ་ཞིག་རེད། མ་གཏོགས་དགེ་ལུགས་པ་གཅིག་པུར་གནོད་འཚེ་བྱེད་པའི་གདོན་འདྲེ་ཞིག་མ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། ༧གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། དམ་མིན་དམ་སྲི་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས། །སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་དམ་སྲི་འབྱུང་པོ་འདིས། །བསྟན་དང་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་འཚེ་བྱེད་ན། །མགོན་སྐྱབས་དཔུང་གཉེན་མ་མཛད་ཐལ་བར་རློགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད།
གནས་ཚུལ་དྲངས་མོ་མ་བཤད་པར་ལོག་བཤད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ། ཟམ་གདོང་བླ་མས་གནང་སྟངས་དངོས་གནས་མ་འགྲིག་ན་ཁྱོད་དངོས་སུ་མདུན་ལ་ཐོན་ཤོག་དང་། དེ་ནས་ཧ་གོ་ངེས་རེད། གཞན་དྲ་འབུའི་མིང་རྫུན་འོག་ནས་ཕོ་ཆོས་མི་ཡོང་ངེས་ཅན་རེད།
དངོས་གནས་བཤད་ན། རྙོག་དྲ་འདི་དགེ་ལུགས་ནང་ཁུལ་གྱི་སྲུང་མ་བརྟེན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་དགེ་ལུགས་རང་གིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་ལ། བྱེད་དགོས་ཀྱང་རེད། དེ་མིན་ཆོས་རྒྱུད་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ནང་ཁུལ་གྱི་རྙོག་དྲ་དེ་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་བོད་སྤྱི་བའི་མགོ་ལ་བཞག་ན་གཏན་ནས་མི་འགྲིགས། ང་ཚོའི་གཞུང་དང་དགེ་ལུགས་ཚང་གིས་དགེ་ལུགས་ཁང་ཁུལ་གྱི་རྩོད་རྙོག་དེ་བོད་སྤྱི་བའི་མགོ་ལ་བཙན་འགེལ་བྱས་པས་དེ་རིང་གི་དཀའ་སྡུག་གི་མགོ་ལ་བབ་པ་རེད།
སྔར་ཡིན་ན་༧གོང་ས་མཆོག་འཇམ་གླིང་གང་སར་ཕེབས་ཀྱང་དགའ་འབོད་བྱེད་མཁན་ལས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་མེད་མོད། ཟམ་སྟོང་བླ་མས་དགེ་ལུགས་པ་ཁག་གཉིས་སུ་བགོས་ཏེ་དགེ་འདུན་དབྱེན་དཀྲུགས་ཀྱི་སྡུག་ལས་བྱས་རྗེས། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་འདི་རེད། ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་སུ་རེད། དགེ་ལུགས་ཚང་རེད།
གལ་ཏེ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་དང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་རྙིང་མའམ། ཡང་ས་བཀའ་བརྒྱུད། ཇོ་ནང་། བོན་པོ་གང་རུང་ཞིག་ཡིན་ན། བོད་གཞུང་དང་དགེ་ལུགས་པས་གསོན་པོར་དུར་འཇུག་དང་། ཡང་ན་དྲག་དམག་གིས་ཕམ་པར་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྨྲོས་མེད་ཡིན་མོད། རྙོག་དྲ་འདི་དགེ་ལུགས་རང་གི་ཡིན་སྟབས། དོལ་ཚོགས་ཞེས་མིང་ལོགས་སུ་བཏག་སྟེ། བོད་སྤྱི་བའི་མགོ་ལ་བཞག་པ་འདི་ཚབ་ཆེའི་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་རེད། ནོར་འཁྲུལ་འདི་ཡོ་བསྲིང་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས།