འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཨེ་ཙི་ནད་པ་ ༦༠ ཡོད་པ་ཤེས་པ་ལས། མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཀྱི་ནད་པ་དང་ལོ་རེར་མྱོས་རྫས་དང་སྨན་རིཊ་ཀྱི་རྐྱེན་པས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་འབོར་ཤེས་ཀྱི་མེད་ཟེར།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོཊ་ཀྱི་གྲོས་ཚོཊ་ཚོཊ་དུས་བདུན་པའི་ལས་ཉིན་གསུམ་པའི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལཊ་ཀྱིས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་སྐར་རྟགས་ཅན་གྱི་དྲི་བ་ཨང་བདུན་པ། ༢༠༡༣ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས ༡ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ (AIDS) དང་། (Hepatitis) ཧེབ་བྷེ་ཀྲེ་ཌེ་སི་ཡོད་མེད་ཀྱི་རིན་མེད་བརྟག་དཔྱད་ནང་བོད་མི་རྒན་གཞོན་ ༡༤༢ ཙམ་གྱི་གོ་སྐབས་བཞེས་བ་ནས་ཨེ་ཙི་ནད་གཞི་ཡོད་པ་ཐོན་མ་སོང་ཡང་། ཧེབ་བྷེ་ཀྲེ་ཌེ་སི་ཡོད་པའི་མི་གྲངས་ ༡༥ ཙམ་ཐོན་སོང་བརྒྱ་ཆར་ཕབ་དུས་བརྒྱ་ཆ ༡༠ ཙམ་འདུག་སྟབས། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོཊ་ནང་ཨེ་ཙི་དང་ཧེབ་བྷེ་ཀྲེ་ཌེ་སི་ནད་ཡམས་འདི་ཛ་དྲག་ཆེ་ཆུང་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྩི་གི་ཡོད་མེད་དང་། ནད་གཞི་འདི་གཉིས་ཡོད་པའི་བོད་མི་ག་ཚོད་ཡོད་མེད། མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ནས་བརྟག་དཔྱད་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་གཞི་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་གནང་སོང་།
དེར་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཚེ་རིང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོཊ་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ (HIV/AIDS) དང་། མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ (Hepatitis) ནད་ཡམས་གཉིས་ཛ་དྲག་ཆེ་བར་བརྩི་གི་ཡོད། ལས་ཁུངས་སུ་འབྲེལ་གཏུགས་བྱུང་བའི་ཐོ་གཞུང་ནང་གསལ་གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་པ་གྲངས་ ༦ ༠དང་། མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཐད་དམིགས་བསལ་ཞིབ་འཇུག་ཞུས་མེད་སྟབས་གྲངས་འབོར་ཇི་ཡོད་གསལ་པོ་ཞུ་རྒྱུ་མེད། ཅེས་དང་། ཡང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོཊ་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་དང་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཀྱི་ནད་གཞི་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེར་བརྩིས་ཏེ་ལས་འགུལ་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དང་། ༢༠༠༩ ལོ་ནས་བཟུང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་ཡོད་མེད་རིམ་མེད་བརྟག་དཔྱད་ཞུ་མུས་ཡོད་པ་དང་། ཕྲུ་གུ་ལོ་ ༥ མན་དང་སྦྲུམ་མར་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་དང་སྔོན་འགོག་གི་སྨན་ཁབ་རིམ་མེད་ཐོག་རྒྱག་མུས་ཡིན་སྐོར་ལན་འདེབས་གནང་སོང་།
ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་སྐར་རྟགས་ཅན་གྱི་དྲི་བ་ཨང་བརྒྱད་པ། མྱོས་རྫས་དང་སྨན་རིཊ། ཆང་རག་ངན་གོམས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་ནི་སྤྱིར་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཡིན་པ་དང་། དཀའ་ངལ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། རིགས་རུས་སོཊ་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་སྤྱི་ཚོགས་གང་སར་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་གིན་ཡོད་པ་བཞིན། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལའང་དཀའ་ངལ་ལོ་རེ་ནས་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་སྟེ་སློབ་གྲྭ། དམག་སྒར། མཐོ་སློབ་སོགས་སྡེ་ཚན་མང་པོའི་ནང་དང་ལྷག་པར་དུའང་བུད་མེད་ནང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ཛ་དྲག་ཆེ་ཆུང་ག་འདྲ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་། དཀའ་ངལ་འདིའི་རྐྱེན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀའ་ངལ་གཞན་གང་དང་གང་འཕེལ་རྒྱས་དང་དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད། མྱོས་རྫས་དང་སྨན་རིགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་ལོ་རེར་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ག་ཚོད་ཅིག་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་གྱིན་ཡོད་མེད་དྲིས་པའི་ལན་དུ། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་ཛ་དྲག་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། དཀའ་ངལ་དེས་རྐྱེན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྐུན་ཇག་དང་། མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད། ཕ་མ་བུ་ཕྲུག་བརྩི་མཐོང་ཉམས་ཆགས། ཊེ་སྦེ། གཉན་ནད་རེག་དུག མཆིན་པའི་གཉེན་ཚད་བཅས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་དཀའ་ངལ་འཕེལ་རྒྱས་དང་དག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། དམིགས་བསལ་ཞིབ་འཇུག་ཞུས་མེད་སྟབས་མྱོས་རྫས་དང་སྨན་རིགས་རྐྱེན་པས་ལོ་རེར་བོད་རིགས་ཇི་ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་མེད་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ཞུ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།
སྐར་རྟགས་ཅན་གྱི་དྲི་བ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་སྔ་ཕྱིར་སྤྱི་འཐུས་བཅོ་ལྔ་ལྷག་གིས་ཆ་ཤས་བླངས་ཏེ། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་གི་ཐོག་ལས་གཞི་ག་རེ་སྤེལ་ཡོད་མེད་དང་། མ་འོངས་པར་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་ལས་གཞི་ག་རེ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་འཕྲོས་དོན་དྲི་བ་བཏོན་པར། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཨེ་ཙི་དང་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་སྔོན་འགོག་ཆེད་སློབ་གྲྭ་དང་མི་མང་ནང་སྔོན་འགོག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དང་། ༢༠༠༩ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་སྨན་ཁང་ཁག་ཏུ་རིན་མེད་ཐོག་ནད་གཞི་དེ་དག་གི་ཐོག་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་བྱུང་བ་མ་ཟད། མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་དང་སྨན་རིགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དཀའ་ངལ་མིན་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དེ་སྔོན་ནས་ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་སྔོན་འགོག ལམ་སྟོན་དང་ཟབ་སྦྱོང་བཅས་གྱི་ལམ་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། མ་འོངས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་མུ་མཐུད་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་གནང་རྒྱུ་དང་། དེའི་ཐད་མྱོས་རྫས་དང་ཆང་རག་ངན་གོམས་ཀྱི་རིགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཕ་མ་དང་སློབ་གྲྭས་འཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་སོཊ་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་གྲུབ་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༡།༣༠ ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ནང་ཁུལ་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཡོད་འདུག
