དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་བ་ལྡི་ལིར་མགོ་འཛུཊ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཐོག་ཏུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས་དང་མ་འོངས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོཊ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གཏམ་བཤད་བགྲོ་གླེང་བཅས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༠༠ ཐོག ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ཚོཊ་ཁང་དུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཚོཊ་འདུ་ཐེངས་བཞི་བ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་ལ། ཚོགས་འདུའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལྕམ་ཨེ་ལེ་སོན་རེ་ནོར་ཌི་ (Alison Reynolds) ལགས། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འཇམ་དབྱངས་སྤྱིན་པ་ལགས། དེ་བཞིན། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཉི་ཧོང་། ཀོ་རི་ཡ། རྒྱ་གར། བལ་ཡུལ། ལ་དྭགས་བཅས་ནས་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཚབ་ ༥༠ ལྷག་བཅས་འདུ་འཛོམས་གནང་འདུག
ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུ་དེ་ཚེས་ ༡༤ ནས་ ༡༦ བར་གྱི་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་ཚོགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཚོགས་འདུའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ནུས་ཤུཊ་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས་དང་། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན་ལ་ངོས་འཛིན་ཡོད་པའི་ཐོག་མ་འོངས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་ལས་འགུལ་ཇི་ལྟར་སྤེལ་མིན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གོ་བསྡུར་གནང་ཆེད་ཡིན་འདུག་ལ། ཚོགས་ཐོག་ཏུ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་མཆོག་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ངོ་སྤྲོད་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འཇམ་དབྱངས་སྦྱིན་པ་ལགས་ཀྱིས་ ༢༠༠༨ ལོའི་ཞི་རྒོལ་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱལ་ལྗོངས་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དེ་རིང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལྕམ་ཨེ་ལེ་སོན་རེ་ནོར་ཌི་ལགས་ཀྱིས། ༢༠༠༠ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་གཞི་མགོ་འཛུཊ་ཞུས་ཏེ། ད་ཆར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཚོགས་མི་ཚོགས་པ་ཁག་ ༡༩༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཨེ་ཤ་ཡ། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་མི་འདྲ་བ་ ༣༠ ལྷག་ནང་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་དོན་བསྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་བ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་བར་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་སྐྱེལ་ཐབས་དང་། ཞི་བའི་ལས་འགུལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས། ༸པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་གཙོས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་གྲོལ་ཡོང་ཐབས། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ཐབས། བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གཞས་པ། སྒྱུ་རྩལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཏུ་གསལ་སྟོན་བཅས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འཇམ་དབྱངས་སྤྱིན་པ་ལགས་ཀྱིས། ༢༠༠༨ ལོར་ཁོང་བོད་ནང་ཡོད་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལོ་དེའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་རྗེས་ནས་བཟུང་བོད་མིའི་ཐོག་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་ཚོར་མི་ཞིག་གི་རིན་ཐང་མི་འཇོག་པར་གང་འདོད་ཀྱིས་གདུག་རྩུབ་དང་དྲག་གནོན་བྱེད་རྐྱང་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གསལ་འདོན་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ནང་དུ་ཕེབས་ཐུབ་པའི་འདོད་འདུན་སྒྲུབ་ཆེད་སེམས་ཐག་གཙང་བཅད་ཀྱིས་ཞི་རྒོལ་བྱེད་པའི་གྲ་སྒྲིབ་བྱས་པ་དང་། རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་འཚེམ་དྲུབ་ཐུབ་པ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་རླུང་འཕྲིན་བརྒྱུད་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཡོང་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་གོ་ཐོས་བྱུང་སྟེ། ཁོང་དང་གྲོགས་པོ་ཁག་ཅིག་གིས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གྱིས་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ ༤ ཚེས་ ༩ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པའི་མདུན་དུ་ཞི་རྒོལ་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་། ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་སྐབས་ཀྱི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད།
མཇུག་ཏུ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བཀའ་ཟུར་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། དབུ་མ་ལམ་གྱི་བྱུང་རིམ་དང་ནུས་པར་བརྟེན་ནས་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་ཞིག་བཏོན་པ་དེའང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཐབས་བྱུས་ཧ་ཅང་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ལམ་འདིའི་དམིགས་ཚད་དང་གྲུབ་འབྲས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཐུགས་ཞིབ་གནང་དགོས་པ་དང་། ད་ཆར་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐད་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་འགན་ལེན་གནང་སྟེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་ཆིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་བོད་མིའི་གནད་དོན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆུ་དང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་གནད་དོན་འབྲེལ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་བ། རྨེའུ་དཀོན་རྒྱམ།
