གཟའ་འཁོར་རྗེས་མའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་རྒྱ་གར་ནང་གཟིགས་སྐོར་བྱེད་འཆར་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གར་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོས་འཛིན་བསྐྱར་ནན་བྱེད་དགོས་ཟེར།
ཁ་སང་རྒྱ་གར་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལྕམ་སོ་ཞི་མཱ་ (Sushma Swaraj) ལགས་ཀྱིས། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༧ ནས་ ༡༩ བར་གྱི་ཉིན་གསུམ་རིང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་སྟེ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་ཞི་བའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ལྔ་ (Panchsheel Agreement) བཞག་ནས་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་གཙི་མཛད་སྒོ་གཙོས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་ཚོང་ལས་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་འཇོག་འཆར་ཡོད་པའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་བརྗོད་དོན་ལྟར་ན། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་བོད་དང་ཐའེ་ཝན་གནད་དོན་སྐོར་གླེང་སློང་བྱས་ཚེ། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་དོན་ཐོག་ཚོར་ཤུགས་རྣོ་བའི་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གནད་དོན་ལ་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་གླེང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་མོས་མཐུན་བྱས་ཚེ། རྒྱ་ནག་གིས་ཀྱང་བསྐྱར་དུ་རྒྱ་གར་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་སྐོར་སོགས་བརྗོད་ཡོད་འདུག
༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཝུན་ཇ་པའོ་རྒྱ་གར་ནང་གཟིགས་སྐོར་སྐབས། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་མཐའ་མཚམས་སྐོར་ལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་འཇོག་སྐབས། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པར་ཚིག་དེ་བསྒྲགས་གཏམ་ལས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད།
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་མུ་དྷི་དགུང་ལོ་ ༦༤ ཡི་སྐྱེས་སྐར་ལ་འཁེལ་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིར་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་ཐད་ཀར་གྷོ་ཇི་ར་ཐའེ་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་སར་འཕུར་ཏེ། སྲིད་བློན་མུ་དྷི་ཡི་སྐྱེས་སྐར་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་རྗེས། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་གྱིས་གྷོ་ཇི་ར་ཐའེ་ཨཱ་མེ་ཌ་བྷ་ཌི་ (Ahmedabad) གྲོང་ཁྱེར་ལས་ཁུངས་དང་རྒྱ་ནག་ཀྲོན་ཀྲིག་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་བཟོ་གྲྭ་དང་ཚོང་ལས་ཡར་རྒྱས། གློག་ཤུགས་དང་ཆུ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་མིང་རྟགས་འགོད་འཆར་ཡོད་འདུག
རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་དོན་ཆེད་མཁས་སྐུ་ཞབས་ར་ནཱ་དྷི་ (Jayadev Ranade) ལགས་ཀྱིས། ཞི་ཅིན་ཕིན་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་དགོས་དོན་གཙོ་བོ། ཉེ་ལམ་རྒྱ་གར་གྱིས་ཉི་ཧོང་དང་ཨ་རི་གཉིས་ལ་ཕྱི་སྲིད་དང་ཚོང་དོན། དམག་དོན་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་བཀག་འགོག་ཆེད། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ནང་ཚོང་ལས་མ་རྩ་འཛུགས་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་འཆར་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འདུག
རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་དོན་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས། མུ་དྷི་ཡིས་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་མཉམ་དུ་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་ལས་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་འདྲེན་ནང་འདྲེན་གྱི་ཚོང་ལས་ཆ་སྙོམས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་རྗེས། ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་དམག་དོན་དང་མཚོན་ཆ་དང་། དམག་སྦྱོང་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་འཆར་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་འདུག
དེ་ནི་ཟླ་འདིའི་ཟླ་མགོ་ནས་ཉིན་ལྔའི་རིང་སྲིད་བློན་མུ་དྷི་ཉི་ཧོང་ནང་གཟིགས་སྐོར་གནང་སྟེ། རྒྱ་གར་དང་ཉི་ཧོང་དམག་སྦྱོང་དང་ཉི་ཧོང་གིས་རྡུལ་ཕྲན་ནུས་པ་རྒྱ་གར་ལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ། ཉི་ཧོང་གིས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་ནང་ཉི་ཧོང་ཡན་ (Yen)སྒོར་ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོ་ ༣.༥ ཡི་མ་རྩ་བཙུགས་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱི་བཟོ་གྲྭ་དང་གཞུང་ལམ། ཆུ་གློག མགྱོགས་ཚད་ལྡན་པའི་མེ་འཁོར་ལྕགས་སོགས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་མཉམ་ལས་ལ་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་འདུག
སྐབས་དེར་སྲིད་བློན་མུ་དྷི་ཡིས་གཏམ་བཤད་ཅིག་སྤེལ་བའི་ནང་། རྒྱ་ནག་གི་མིང་དངོས་སུ་བཏོན་མེད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་སྲིད་བྱུས་ལ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་དོན “དུས་རབས་ ༡༨ པའི་ས་ཁོངས་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འོག གཞན་གྱི་ས་ཁོངས་དང་ཆུ་ཁོངས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་དེ་བཙན་བཟུང་བྱེད་ཀྱི་ ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་དང་ཉི་ཧོང་གཉིས་ལ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཞི་བདེ་བརྟན་བརླིང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་ཁ་གཏོད་གཅོག་རྒྱུའི་ལས་འགན་ཡོད” ཅེས་བརྗོད་འདུག
རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་ས་མཚམས་རིང་ཚད་སྤྱི་ལེ་ ༤༠༠༠ ལྷག་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་ཁོངས་ནས་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ ༩༠༠༠༠ ཙམ་དང་ཇ་མུ་ཀ་ཤི་མུར་ཁོངས་ནས་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་ ༣༨༠༠༠ ཙམ་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁོངས་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ལྷ་སྐྱབས་རྒྱལ།
རྒྱ་གར་ཡ རྒྱ་གར་ད་ནག་ཚོང་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱག་ན་འདོད་ཀི་ཡོད་ཀི་ར ཚོང་ཤག་ལ་རློམ་རྒྱུ་མེད་ཡ