གཡུ་སྒང་དགེ་འདུན།
སྤྱིར་གཞུང་སྒེར་སོགས་སུ་དང་གང་གི་ཐད་ནས་ངན་རབ་སྡུག་རབ་རྐྱང་རྐྱང་བཤད་ནས་བསྡད་ན་ བཤད་རྒྱུ་མང་པོ་སྙེད་གི་རེད། དེ་ལ་དོན་སྙིང་མེད། ཡིན་ནའང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངན་ཕྱོགས་མཐོང་བ་དེ་བཟང་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ མེད་ཀྱང་། རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་དྲང་པོར་བརྗོད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། དེར་བརྟེན་ངས་འདིར་ཚིག་ཁ་ཤས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། སྤྱིར་བཏང་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་སྤྱི་འཐུས་ཚང་མ་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། བླ་མ་དང་གྲྭ་བ། ཨ་ནེ། སྐྱེས་པ། བུད་མེད་སོགས་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཆོལ་ཁ་རེ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་བཅུ་རེ་དང། ཁྱོན་བསྡོམས་སུམ་བཅུ་ཐོན་པ་ཡིན་ན་དེའི་འགྲིག་པ་རེད། དེའི་སྒང་ལ་ཡོ་རོབ་དང་ཨ་རི་སོགས་སུ་དགོས་དབང་གིས་སྤྱི་འཐུས་ག་ཚོད་ཡོད་ན་དེ་ བསྡོམས་ནས་སྤྱི་འཐུས་མི་སུམ་ཅུ་སོ་གྲངས་དེ་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་དབྱེ་བ་མེད་པར་བསམ་བློའི་ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ནས་འདེམས་པ་ཡིན་ན། དེས་མི་མང་གི་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་ལ། སྤྱི་མིའི་ཚབ་མཚོན་བྱེད་ཐུབ་ན་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་ཚབ་ག་རེ་བྱས་ནས་མཚོན་མི་ ཐུབ་པ་རེད། དེ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། སྐད་ཆ་རྩོག་པ་ཞིག་བཤད་ན། གྲྭ་བཙུན་ལ་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་འདེམས་པའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྐྱ་བོ་ལ་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ གི་ཐོབ་ཐང་ལས་མེད་པ་དེ་གནས་ལུགས་ལྟར་སོང་ན་ཏག་ཏག་ཅིག་བསྡད་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་དེའི་ཆ་ནས་རྩོད་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད། ང་ཚོས་གནའ་ནས་ད་ལྟ་བར་དུ་མིག་དཔེ་ལྟ་ས་གཙོ་བོའི་གྲས་རྒྱ་གར་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ ཆོས་ལུགས་སོ་སོའི་སྤྱི་འཐུས་འདུག་གམ། དྲི་རྟགས་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་སླེབས་ཀྱིན་འདུག མི་རིགས་འདི་ཆོས་དད་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ང་ཚོ་ཚང་མས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་རེད།
ཁོ་ཚོའི་འཐུས་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་མ་ཐུབ་ས་གང་ཡང་མེད་པ་རེད། གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཐད་ལ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་ཉུང་ཉུང་རེད། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་གྲོས་ཚོགས་དང་ཇོ་ནང་བ་གཉིས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་ལ་ཁྲབ་མཁན་ ངོ་མ་ཚ་ན་ཡང་ལྟ་མཁན་ངོ་ཚ་བས་འདིའི་རིགས་ཕྱིས་སུ་མི་འབྱུང་བའི་ཐག་གཅོད་ཡག་ པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པར་འདོད། ཕྱིས་སུ་མི་འབྱུང་བ་ཞིག་དང་། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་ཟིང་ཆ་དང་རྙོག་གླེང་ཉུང་རུ་གཏོང་འདོད་ན། ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་རེད། ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་བརྒྱུད་ཚང་མ་ཉམས་རྒུད་དུ་མི་འགྲོ་བ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ་དྲ་ཐོག་ཏུ་”ཟམ་གདོང་ རིན་པོ་ཆེ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཡིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེར་ད་དུང་འགྱུར་བ་སོང་ཡོད་མ་རེད། རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱག་བྲིས་ནང་ཇོ་ནང་པར་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་མཚུངས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་ག་ རེ་དགོས་ནའང་དེ་སྔོན་སྦྱར་ཡོད། མ་འོངས་པར་སྦྱར་གྱི་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་མ་རག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཇོ་ནང་པའི་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པ་ལ་ཉམས་རྒུད་ འགྲོ་བ་གང་ཡང་མཐོང་གི་མེད་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་ཡོད་འདུག” ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་དེ་ཇོ་ནང་གཅིག་པུ་ལ་གསུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཆོས་ བརྒྱུད་གཞན་ཚོ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཉམས་རྒུད་དུ་མི་འགྲོ་བ་གཅིག་མཚུངས་རེད།
མཐའ་སྡོམ། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཕུལ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་གནང་ཟིན་ པའི་རྗེས་ལ་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་ལ་ཚང་ག་མི་ བྱེད་པར་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་ཁོངས་སུ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་ གསུམ་ལ་འབད་བརྩོན་དང་ཆོས་པ་རྣམ་དག་ཅིག་གི་ལྟ་སྤྱོད་འཆང་བའི་ཆོས་བྱེད་མི་སྣ་ ངོ་མ་ཞིག་ཏུ་བཞུགས་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡང་ཞུ་རྒྱུ།
ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཟེར་བ་སྔོན་མ་ནས་མེད་ན་བཟང་བསམ་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་མི་སེར་ལ་མཚོན་ན། ཁོང་ཚོར་མི་གཅིག་འོས་གཅིག་ཟེར་བ་ལས། མི་གཅིག་འོས་གཉིས་ཟེར་བ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད་པ་རེད། ཆོས་ལུགས་པ་ཚོ་ཆོས་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ནང་ནས་སྐལ་ཞིག་བླངས། ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་ནང་ལ་ཡང་སྐེ་ཞིག་བསྲིངས། དེ་བརྒྱུད་ནས་རྙོག་དྲ་རྫོགས་མེད་གཅིག་བསླངས། དེ་བས་གདམ་ཀ་ནི། ཀ༽ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུ། ཁ༽ ཡང་ན་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་སྔར་སོར་བཞག་ནས། ཆོས་པ་ཚོར་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་སུ་འོས་སུ་ལངས་པ་དང་འོས་ཤོག་འཕེན་པ་མ་གཏོགས། ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་སུ་འོས་སུ་ལངས་པ་དང་འོས་ཤོག་འཕེན་པའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་བཟོ་དགོས། མདོར་བསྡུས་ན། ཆོལ་ཁ་འདྲ་མཉམ། ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ། སྐྱ་སེར་འདྲ་མཉམ་ཞིག་ཡོང་བ་བྱ་དགོས། སྤྱིར་ཆོས་ལུགས་པས་སྲིད་ཀྱི་ནང་དུ་སྐེ་བསྲིང་རྒྱུ་མང་ན་མི་བཟང་བ་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་བསྟན་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཆོས་ལུགས་པས་བགོ་སྐལ་གཉིས་ལེན་བྱེད་པ་འདི་ང་ཚོས་གཞན་ལ་ངོམ་སོ་བྱེད་བཞིན་པའི་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ཞབས་འདྲེན་ཡིན། རྒྱལ་བ་དོན་གྱི་བདག་པོ་མཛད་རྗེས་འདི་འདྲ་ཆེ་ཡང་། མཚམས་འཇོག་ཚད་གཅིག་ལ་འཇོག་དགོས་དགོངས་ནས་ཁོང་གི་སྐུ་དབང་དང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་ཕྱིར་སྡུད་གནང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ན། ཆོས་པ་ཉི་ཚེ་པ་ཚོས་སེན་རྟེན་ཁྲག་མདོག་ཏུ་འགྱུར་རག་བར་དུ་ཅི་ཞིག་ལ་འཐམས་བསྡད་ཡོད།
སྤྱིར་བླ་མ་དང་གྲ་བ་ཚོ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་བྱས་རྗེས་ལེགས་པོ་ཡོད་ནའང་། ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་སུ་དགོས་པ་ཆེ་བ་མཐོང་མ་བྱུང་། མ་ཟད་ཆོས་བརྒྱུད་དབར་ལ་རྙོག་དྲ་བཟོ་བྱེད་ཅིག་ཏུ་འགྱུར་གིན་འདུག
ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ནི་དགོས་མཁོ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་མཐོང། ཁོང་ཚོས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་པ་ཕན་པ་ལས་གནོད་ཆེའོ།
ངོ་མ་ཆོས་རྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཡག་པོ་མི་འདུག དེ་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ་ན་སྤྱི་ཚོགས་གི་བདེ་འཇག་ལ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་འདུག།
འདས་ཟིན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་མོར་གཟིགས་དང་། དེ་བཞིན་དེང་དུས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ལ་ལྟོས་དང་། ངོ་མ་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་སྐུ་ཚབ་མེད་ལེགས་སོ།
བདེན་པ་གསུངས་འདུག
གཡུ་སྒང་གིས་གསུངས་པར་རྒྱུ་མཚན་དང་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་འདུག་སྙམས། དེ་དང་དུས་མཚུངས་ང་རང་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་མ་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཤུགས་ཇི་ཆེར་རེད། བྱས་ཙང་། ད་ཡོད་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འགན་བཞེས་ཏེ། སྐབས་༡༦པའི་སྤྱི་འཐུས་ནས་བཟུང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་སྤྱི་འཐུས་མ་དགོས་པའི་བསམ་ཤོག་ཅིག་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་གཙོ་བའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་མཛད་གཙོ་དང་། ཆོས་པ་བཅས་ནས་བསྡུ་དགོས་འདུག་ལ། དེའི་ཐོག་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་དགོངས་ཏེ་བླ་ཆེན་རྣམ་པས་བཀའ་སློབ་ནན་སྐུལ་མཛད་དགོས་འདུག་སེམས། དེ་ནི་ད་རེས་ཀྱི་ཇོ་ནང་ལ་ཁ་གཏད་བཅར་བ་མིན་པར་བོད་བསྟན་སྲིད་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་སླད་ནུས་ཤུགས་གོང་སྤེལ་ཇི་ཆེར་གཏང་རྒྱུར་ཕན་རླབས་ཆེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན་ཙང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་ཚང་མར་དགོངས་ཚུལ་ངན་པ་ཡོང་མི་སྲིད་པ་རེད་བསམས་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ན། ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་དམིགས་གསལ་འགན་བཞེས་ཀྱིས་འདི་འགྲེལ་འགྱུར་གཅིག་ལ་འབད་པའི་རེ་བ་ཡོད།
ཁྱེད་ཀྱིས་གང་བྲིས་པ་འདི་དངོས་ཡོད་བདེན་པ་རེད། ཆོས་པ་རྣམས་ཕྲན་རང་ཉིད་ཀྱི་ག་དུས་ཡིན་ན་རྩེ་མོ་ཁོ་ན་ལས་འཛིན་རྟེན་པའི་ཉིན་རེ་རྙོགས་གླེང་ནང་ལྷོང་རྒྱུ་དེ་མ་རེད་ཞག ཆོས་པ་རྣམ་པ་རང་སཽའི་འགན་འཁྲི་ཆོས་པའི་ལས་འགན་དང་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་སོགས་ལ་འབད་རྒྱུ་ལས་མི་སྐྱའི་འཁོར་བའི་ཆགས་སྡང་ཉོན་རྨོངས་གནང་མཉམ་བཞུགས་བྱ་རྒྱུ་དུས་ད་རན་པོ་མེད་པ་ཞིག་མཐོང་གིན་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངོས་མང་ཚོགས་ནས་ཆོལ་ཁ་སཽའི་ནང་སེར་མོ་བ་འོས་གཞི་ནང་ཕེབས་མཁན་རྣམས་ཐ་ཅིག་ཏུ་འོས་མ་བླུགས་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཐོབ་ཆ་འདི་ད་འོས་བཞིན་མཚམས་པ་ཞིག་མཐོང་གིས་མི་འདུག དེ་ལུགས་མང་ཚོགས་ནས་བསམ་ཞིབ་ནན་པོ་དགོས་འདུག་མཐོང་། དོན་དངོས་ཇི་ཡིན་སྐབས་༡༥ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་འོས་མི་ནང་བཞུགས་རྒྱུ་མིན་གནས་དང་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་ཡིན་གསལ་བཀྲོལ་བར་ལམ་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་སྟོན་གནང་འདུག་པ་ནས་ཐུགས་ཞིབ་ཅིག་གནང་ན་གསལ་བོ་གཟིགས་ཐུབ།