སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་བཀའ་ཤག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་གནད་དོན་གལ་ཆེའི་ཐོག་གསལ་བཤད་གནང་སྐབས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དགོས་ཀྱི་མེད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ལས་ཉིན་བཅུ་པའི་ཕྱི་དྲོར། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༤ དང་ ༩ པ་བཅས་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཏོན་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་དང་། བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་ཤག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁ་ཕྱོགས་འགྱུར་རྒྱུ་གཙོ་དོན་བྱས་ནས་དོན་ཚན་བཞིའི་ཐོག་ལན་འདེབས་བརྒྱབ་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་བལ་ཡུལ་ས་ཡོམ་གྱི་གོད་སྐྱོབ་ཆེད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཙོས། བོད་མིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་བལ་སྒོར་འབུམ་ ༣༠༠ ལྷག་གི་རོགས་དངུལ་བཏང་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ལ་གསལ་བཤད་གནང་བར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་དྲི་བ་དང་དགོངས་ཚུལ་བཏོན་པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ལན་འདེབས་གནང་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱིས། སྔོན་མ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ར་བ་འདིའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་ཟེར་མཁན་དེ། གང་འདྲ་འདྲ་པོ་ཞིག་ཡོང་ས་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁས་པ་ཚོས་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་མང་པོ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་འགན་ཁུར་ཚར་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཡང་ཚོགས་ཚར་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་ཞི་ཅིན་ཕིན་ཟེར་མཁན་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གཟིགས་ཀྱི་འདུག དེ་དང་མཉམ་དུ་ཉེ་ཆར་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྐབས། བོད་ཡིག་གི་ཡིག་ཆ་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་གཏམ་བཤད་རེད་ལབ་མཁན་དེ་ཚོའི་ནང་ལ། ཏཱ་ལའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་འཁོད་འདུག སྤྱིར་བཏང་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་དང་ཏཱ་ལའི་ཟེར་བ་སྦྱར་མ་སྦྱར་གྱི་ཁྱད་པར་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་དུས། ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་གཏམ་བཤད་ངོ་མ་ནང་ལ་ཏཱ་ལའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཞེས་པ་ཏཱ་ལའི་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་ཡོད་དང་མེད། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་དེ་ཚོའི་པར་བཞི་ལྔ་ཞིག་བཤམས་བསྡད་པ་མི་རབས་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོའི་ནང་ལ། ཏཱ་ལའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཟེར་བ་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ངོ་མ་སྲིད་འཛིན་རང་གི་ཁ་ནས་བཏོན་མྱོང་མཁན་མའོ་ཀྲུ་ཞི་ཕར་ཕུད་པའི་མགོ་ཁྲིད་གཞན་པ་ག་ཚོད་བྱུང་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་རྗེས། ཀྲུང་དབྱང་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་འགྱུར་ཁང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་དབུ་མའི་ལམ་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་ཡོད་སྟབས། ཞི་ཅིན་ཕིན་རང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་མྱོང་ཡོད་དང་མེད་དོན་དག་དང་པོ་དེ་ཡིན།
དོན་དག་གཉིས་པ་དེ་ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ནང་བཏོན་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་གསལ་བཤད་མང་པོ་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་རེད། གསལ་བཤད་གནང་བཞག་པ་དེ་ཚོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་གསལ་བཤད་རེད་འདུག རྒྱབ་ཤ་དཀར་པ་དེའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་ཤིག་ནང་ “ང་ཚོའི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་གནད་དོན་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྱར་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་པ་གསར་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་གཅིག་ཀྱང་། རྒྱ་གར་གྱི་གླེང་མོལ་དུས་དེབ་ནང་བོད་རང་བཙན་དང་བོད་རང་སྐྱོང་གི་ལྟ་བ་གཉིས་བར་ལ་འགལ་བ་མེད། རྩོད་སྒྲུབ་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བརྗོད་ན་བོད་རང་བཙན་ནི་རྩ་དོན་གྱི་དམིགས་ཚད་ཡིན་པ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ཡིན་” ཞེས་བཤད་ཡོད་རེད་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་ཡང་འདུག སྤྱིར་བཏང་གནད་དོན་འདི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན་གྱི་མ་རེད་དེ། དེའི་ཐོག་ལ་ལན་དེའི་ནང་ལ་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་བཤད་ཡོད་དང་མེད། དེ་ནས་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་དྲུག་པའི་ཟླ་མཇུག་ནང་ལ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་སོང་། ཨ་མི་རི་ཁའི་ནང་དམངས་ཁྲོད་ཁ་བརྡ་འདྲ་མི་འདྲ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་ནས་དམངས་ཁྲོད་ཁ་བརྡ་ཡག་པ་དེ་ཡིན་ས་རེད། དེའི་ནང་ནས་བླ་མ་ཚེ་བཀྲ་ཞེས་པ་ཞིག་གིས་དོན་དག་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་ཞེ་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་ཡོད་པ་རེད། མཐའ་མ་དེར་འབབ་ས་ངོ་མ་དེ་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་གཙོས་པའི་བླ་ཆེན་དང་མི་ཆེན་ཁག་ཅིག་སྐུ་བཀྲོང་ཆེད་རྒྱ་ནག་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་འགྱུར་གྱི་མགོ་གཙོ་དེ་ཚོས་དངུལ་སྤྲད་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་གསལ་པོ་བྱས་ནས་བཤད་ཀྱི་འདུག དེ་ལ་དགའ་བསུ་ཞུ་མཁན་ཡུ་ཌུབ་ལྟ་མཁན་དཔེ་མང་པོ་བྱུང་སོང་། དེའི་གནད་དོན་དེ་ངོ་མ་མཐའ་མ་ཐུག་ས་དེ་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་དང་སྲིད་ཐད་གཉིས་ལ་ཐུག་འདུག སྲིད་ཐར་དང་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་སྤྲད་སོང་ཟེར་གྱི་འདུག དེ་ཡིན་དུས་བཀའ་ཤག་གིས་དེ་སྔོན་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་དང་སྲིད་ཐར་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་སྤྲད་ཡོད་པ་དེ་མཁྱེན་རྟོགས་ག་ཚོད་ཡོད་དང་མེད། དེ་མཁྱེན་རྗེས་མ་འོངས་པར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བྱས་ན་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཀྱང་སྲིད་ཐར་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། དེ་ཚོར་ང་ཚོས་ལག་པ་སྤྲད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་པས། སྤྲད་ཤེས་ཀྱི་རེད་པས། ༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་བཀྲོང་རྒྱུའི་ཆེད་དངུལ་སྤྲད་སྡོད་མཁན་དེ་ཚོའི་མཉམ་དུ་ག་རེ་བྱེད་ཀྱི་རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ཚོར་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག་སྟབས། དེའི་ཐོག་ལ་གནང་ཕྱོགས་ག་རེ་གཅིག་གནང་རྩིས་ཡོད།
དེ་བཞིན་བླ་མ་ཚེ་བཀྲ་ཟེར་བ་ཞེས་པ་ཁོ་རང་གིས་ཀྱང་སྔོན་མ་ང་ཚོའི་ཐོག་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་གནང་བཞག་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་དང་མེད། བརྙན་འཕྲིན་དེའི་ནང་ལ་གང་ཡང་མི་འདུག མི་གཅིག་གིས་བྱས་སོང་དང་གཉིས་ཀྱིས་བྱས་སོང་། དགའ་ལྡན་ཁྲི་པའི་སར་སོང་བ་ཡིན། ཁོ་ཚོས་འདི་འདྲ་ལབ་ཀྱི་འདུག ང་ཚོས་འདི་འདྲ་ལབ་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བ་ལས་ཁོ་རང་གིས་འདི་འདྲ་བྱས་མྱོང་ཟེར་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་སྟབས། དེ་ཡང་ཚོར་སྣང་ཁྱད་མཚར་ཞིག་བྱུང་ཞེས་གྲོས་ཚོགས་ར་བ་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཞུས་ཡོད། ཁོང་རྣམ་པ་ཚོས་གསན་བསྡད་ཡོད་ཀྱི་རེད། ང་ཚོར་དུས་དུས་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་བྱུང་དུས། མི་དེ་ཚོ་ཡར་འཁྲིད་པ་དང་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདྲ་མི་འདྲ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་པཱ། དེ་ཡིན་དུས་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་དང་སྲིད་ཐར་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་སྤྲད་ས་དེ་ཁོ་རང་གིས་མཐོང་འདུག སྔོན་མ་མཁྱེན་གྱི་མེད་ན་མཁྱེན་ཚར་རྗེས་ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་རེད། དེ་བཞིན་དངུལ་སྤྲད་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་མང་པོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད་མ་རེད་གསུང་གི་འདུག ཡིན་ནའང་རྒྱ་ནག་གི་ཡིག་ཆ་སྔ་རྗེས་ཚང་མའི་ནང་ལ། ད་ལྟ་བར་དུ་ང་ཚོས་བཤད་བསྡད་པའི་དབུ་མའི་ལམ་དེ་ཁྱོན་ནས་བཤད་ཀྱི་མི་འདུག་སྟབས། ༢༠༠༨ ལོར་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ངོ་མ་ཁོ་ཚོར་སྤྲད་ན་གོ་བརྡ་འཕྲོད་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད་དང་མེད། ངས་སྔོན་མ་ཡང་ཞུས་པ་ཡིན་ལ་ད་ལྟའང་ཞུ་གི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་ནང་ལ་བཤད་སྟངས་དེ་ཚོ་སྔོན་མ་སི་ཀྲ་སི་བྷག་གི་གསུང་བཤད་ཀྱི་རྣམ་པ་འདྲ་པོ་རྐྱང་རྐྱང་སྟེ། ང་ཚོའི་འཛིན་སྐྱོང་གིས་ག་རེ་བྱེད་ཀྱི་རེད། ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་ག་རེ་བསྐྲུན་གྱི་རེད། དེ་བཞིན་ས་ཁྱོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་མང་པོ་ཞིག་བཤད་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་བསམ་འཆར་ནང་རྒྱ་ནག་རྩ་ཁྲིམས་ནང་ལ་གང་ཡོད་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཟེར་བ་མ་གཏོགས་གཞན་པ་མེད་པ་རེད་དེ། བཤད་སྟངས་དེ་དེ་འདྲ་རྐྱང་རྐྱང་བཤད་བསྡད་ཀྱི་འདུག དེའི་སྐོར་ལན་འདེབས་དེའི་ནང་ལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་དེ་མ་རེད་དཱ། ང་ཚོས་ཁྱོད་ཚོར་སྔོན་མ་སྤྲད་ཡོད་པ་དེ་རེད་དཱ་ཟེར་ནས་གོ་བརྡ་སྤྲོད་ཐུབ་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་དང་མེད་དེ་ཡང་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེ་བཞིན་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ད་ལྟ་བར་དུ་བཀའ་ཤག་འདིའི་སྐབས་སུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་ཐུབ་ཡོད་མ་རེད། འགྲེལ་བཤད་བསྐྱོན་དུས་ཨ་རི་ནས་མགོ་འཛུགས་ཏེ་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་ཚང་མས་གནང་ས་རེད་བསམ་བསམ་ཞིག་གསུངས་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། དོན་དག་ངོ་མ་དེ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཉི་མ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་ཡོད་མ་རེད་ལ། ད་དུང་ཡང་ག་དུས་ཡོང་མིན་མ་ཤེས་སྟབས། དེའི་ཐོག་ལ་ཚོར་སྣང་ག་རེ་ཡོད་པ་སྔོན་མ་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ལ་ད་ལྟ་ཡང་ཞུ་ཡི་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ནང་བཏོན་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་ནང་ལ་ང་རང་ཚོའི་སྤྱི་ཟུར་ཞིག་གིས་བྲིས་པའི་ ༼རང་སྲེག་སློབ་སྟོན་གྱི་དེབ༽ཅེས་པ་དེ་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་མ་ངས་དེ་འབྲེལ་ཡོད་ལའང་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་དེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཀྱང་སྟོན་ཡོད་པ་རེད། དེབ་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་ནས་ང་ཚོར་ཕར་རྒྱུད་སྐུལ་བྱས་སོང་ཟེར་ནས་བེད་སྤྱོད་ཤུགས་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་སྟབས། དཔལ་ལྡན་བཀའ་ཤག་བརྒྱུད་ནས་སྤྱི་ཟུར་དེར་སྐད་ཆ་བྱུང་སོང་ངམ། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ལ་ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་འགན་ཁུར་དགོས་ཀྱི་འདུག་གམ། ཡང་ན་གང་ཟག་སྒེར་ཁོ་རང་གིས་འགན་འཁུར་དགོས་འདུག རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་ལན་འདེབས་ནང་ལ་ག་རེ་བྲིས་ཡོད་པ་ཧ་གོ་ཉིད་འདོད་བྱུང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིའི་ནང་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བསྒྲུབ་དགོས་ཟེར་བའི་ཚིག་མང་པོ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བཏང་སྟེ། རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཡིན་ན། ༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་དགོངས་བསྒྲུབ་ཀྱི་མེད་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་པོ་ཞིག་སྟོན་མཁན་དང་། དེ་བཞིན་གང་ཟག་མཁས་པ་དེ་འདྲས་ཀྱིས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པ་ཡང་གོ་མྱོང་། གནད་དོན་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཐོག་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ལབ་པ་དང་། མཇུག་ཏུ་རང་བཙན་གྱི་གནད་དོན་གླེང་སྐབས་དེ་འགྲིག་ཐབས་མེད་པ་དེ་འདྲ་གསུངས་བཞག་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་གོ་བྱུང་། དེ་འདྲའི་ཐོག་ལ་དགོངས་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བསྒྲུབ་དགོས་ན། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ག་རེ་གནང་ཡང་དེ་དེ་བཞིན་བསྒྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་རེད་པས། དེ་ཡིན་ན་འདི་ལ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀ་ཡོད་སྟབས། ཚང་མ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ངས་དཔེ་ཞིག་འཇོག་གི་ཡིན། ངས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་དྲན་གྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཡི་དམ་གསང་བདེ་འཇིགས་གསུམ་བསྟེན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ངས་གསས་མཁར་མཆོག་ལྔ་བསྟེན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། བཀའ་དགོངས་དང་འགལ་མེད་དྲན་གྱི་འདུག ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་མའི་ལམ་ཐོག་ཕེབས་ན་ཚང་མ་དབུ་མའི་ལམ་ཐོག་ལ་འགྲོ་དགོས་པ་ཨ་ཡོད་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་དེ་བྱུང་བ་མ་ཟད་འབྲེལ་ཡོད་ཁ་ཤས་ལའང་ཞུ་མྱོང་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དེ་འདྲའི་ཐོག་ལའང་ལམ་སྟོན་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དགོས་པ་དང་། དེ་མིན་ན་ཕར་འཐེན་ཚུར་འཐེན་མང་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཀྱི་འདུག དཔེར་ན། ང་ཚོས་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་སྔོན་འགྲོའི་ལས་རིམ་སྒྲིག་པའི་གནས་སྐབས་སུ། ང་ཚོས་རང་བཙན་གཙང་མ་དང་རང་ཐག་རང་གཅོད། བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས། དབུ་མའི་ལམ་བཅས་བཞི་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་ནས་བདེན་པའི་ཞུ་ཚུགས་སྟོན་མཁན་དེ། ད་ལྟ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་སྒྲུབ་མཁན་ནང་ནས་རྩེ་ཕུད་རྩེ་ཕུད་དེ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས་ཟེར་བ་དེ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཏེ། སྐབས་དེ་དུས་དབུ་མའི་ལམ་ལས་གཞན་པ་ཞིག་བཏོན་བཞག་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་བར་དུ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད་མ་རེད། དེ་ལ་བཀའ་དགོངས་མ་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ལ་བརྩི་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་མི་འདུག་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་དེ་འདྲ་ཡོད་སྟབས། དེ་ཚོར་དགོངས་བཞེས་གནང་དགོས་འདུག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བལ་ཡུལ་གྱི་ས་ཡོམ་སྐོར་ལ་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ས་ཡོམ་སྐོར་ལ་འཛིན་སྐྱོང་དང་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཡིག་ཚང་གིས་ཞལ་འདེབས་བརྒྱབ་པའི་དངུལ་དེ། བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་ང་རང་ཚོའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ལ་རག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་པས། ཁོ་ཚོའི་བྱུང་འཛིན་ནང་ལ་ (CTA) དང་། དེ་བཞིན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐེབས་རྩ་ལས་ཁང་ཞེས་པ་འཁོད་ཡོད་དང་མེད། དེ་དང་མཉམ་དུ་བལ་ཡུལ་ལ་འགྲོ་སོང་མང་པོ་ཞིག་གཏོང་གི་ཡོད་གསུངས་པ་རེད། བཏང་བ་དེ་ཚོའི་ནང་ནས་གཞིས་ཆགས་ཡོད་མཁན་ས་ཁང་ཡོད་མཁན་དེ་ཚོར་ག་ཚོད་ཞིག་པ་དང་འཐོར་བ་དག་ལ་ལྟ་རྟོག་གནང་མཁན་ཡོད་ཀྱང་། ས་ཁང་མེད་མཁན་དམིགས་བསལ་བོད་ནས་ཕྱིས་སུ་སླེབ་མཁན་ས་ཁང་མེད་མཁན་ཚོར་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་དེ་ཚོར་གཟིགས་རྟོག་རྒྱ་མི་ཆུང་བ་གནང་རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཞི་ཅིན་ཕིན་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་དོན། ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་པ་ཕ་ཞི་ཀྲུང་ཞོན་ (Xi Zhongxun) བོད་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་མྱོང་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ། ཁོ་རང་གི་ཨ་མ་ལགས་དང་ནང་མིས་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་གནང་གི་ཡོད་པ་ཐོས་རྒྱུ་འདུག ཁོ་རང་གི་པ་ལགས་ནི་སྲིད་བྱུས་གུ་ཡངས་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་རེད། དཔེར་ན། རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ནང་སྲིད་བྱུས་གུ་ཡངས་ཆེ་ཤོས་འཛིན་མཁན་ཧུའུ་ཡོ་པང་རེད། ཁོར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གཙོ་བོ་གཅིག་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་པ་ལགས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ངས་སྐབས་དེ་དུས་ཞི་ཅིན་ཕིན་པ་ལགས་ནང་བཞིན་ཆགས་ཀྱི་རེད་དང་མ་རེད་ཅེས་ཞུ་ཚོད་ཐིག་གི་མ་རེད་ཞུས་པ་ཡིན། པ་ལགས་སུ་བལྟས་ནས་ཁོ་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་རེ་བ་ཞིག་ཞུ་ཡི་ཡོད་ཅེས་ཞུས་བསྡད་པ་ཡིན། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་བའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཉམ་དུ་གླེང་སློང་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་བརྒྱུད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་དབང་ཆ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་པ་དེ་དག་གིས་ག་རེ་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ན། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཞི་ཅིན་ཕིན་རང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བདེ་འཇགས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་དེ། བོད་ནང་གི་བདེ་འཇགས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཐུགས་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་བརྩི་ཡི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་དང་།
ཡང་ཁོང་གིས། ཏཱ་ལའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ། ད་སྔ་སྲིད་འཛིན་ཅང་ཙེ་མིན་དང་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་ཀྱང་བཤད་འདུག བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྱི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་སྟངས་འགྲོ་ལུགས་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། ༡༩༩༤ ལོར་བོད་ཀྱི་ཞི་མོལ་ཚོགས་འདུའི་རྗེས་སུ་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་དེ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མགོ་བཙུགས་འདུག སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་ཡོངས་གྲགས་དུས་དེབ་ཞིག་གི་ནང་ག་རེ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ན། སྤྲུལ་གསོད་པར་སྤྲུལ་གྱི་མགོ་གཏུབ་དགོས་པ་རེད་ཅེས་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་། ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་དང་ཁ་བྲལ་ཞེས་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཡོད་པ་རེད། འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལས་བྱེད་ཡིན་ཞེས་ནས་མིང་ལ་སྐལ་བཟང་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ད་སྔ་དང་ད་ལྟ། མ་འོངས་པ་བཅས་ལ་ཡིན་ཡང་མོས་མཐུན་མེད་ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་གསུང་བཤད་ནང་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་ད་ལྟ་བར་དུ་ཐོན་རྒྱུ་མི་འདུག་ལ་མཐོང་རྒྱུ་ཡང་མི་འདུག འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་ང་ཚོར་ཁོང་གིས་ག་རེ་གསུངས་ཡོད་མེད་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བ་འབྱོར་རྒྱུ་རེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གསལ་བཤད་གནང་དོན། ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ལས་བྱེད་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དབུ་མའི་ལམ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྐབས། བོད་ནང་གི་རྒྱ་རིགས་ཚང་མ་བོད་ནས་ཕྱིར་འཕུད་བྱེད་ཀྱི་རེད། ཆོལ་ཁ་གསུམ་དང་བོད་ཆེན་པོ་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ (Strasbourg Proposal) ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ནང་བཀོད་པ་དེར་འགྲེལ་ལོག་རྒྱག་གི་འདུག་ཅེས་ཞུས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་མིང་འཁྱེར་ནས་ལན་འདེབས་གནང་གི་འདུག་ཅེས་ཞུས་པ་དེར། ད་ལྟ་ཡང་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་མིང་འཁུར་མཁན་སྐལ་བཟང་ཟེར་བའི་རྩོམ་ནང་ལ། དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ཡང་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་དགོས་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་ལ་མཐུན་གྱི་མེད་སྟབས་དེ་འདྲ་ཡོང་རྒྱུ་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་ཐད་ཀར་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་ནས་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས། དབུ་མའི་ལམ་གོ་རྟོགས་བྱུང་ནས་ལན་འདེབས་རྒྱག་གི་འདུག་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དང་།
དེ་བཞིན་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དགོས་ཀྱི་མི་འདུག ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་འཛམ་གླིང་རྒྱབ་ཁབ་མང་པོས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དང་གནང་མུས་རེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལམ་སྟོན་ཐོག་འགྲོ་ཡི་ཡིན་ཟེར་བ་དེ། ང་ཚོ་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་རྩ་དོན་རྩོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མི་སྒེར་གཅིག་གི་དམ་བཅའ་ཡིན་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་རང་བཙན་རེད། ད་ལྟ་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ལམ་ལུགས་འོག་ལ་ལྷག་ཡོད་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམ་དྲག་འོག་ཡོད་པ། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་སྟངས་དང་། རྒྱ་དཀར་ནག བོད་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་གཉིས་སྨན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་པའི་རེ་བ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འདི་བཏོན་བཞག་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་དགོངས་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་ལ་ཡོང་ཆོག་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གསུངས་དོན། བླ་མ་ཚེ་བཀྲ་ཁོ་རང་གིས་ག་རེ་གསུངས་བཞག་པ་དེ། དེ་སྔ་ཁོ་རང་དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པའི་འགན་འཁྱེར་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་མཉམ་དུ། ཁོ་རང་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་ཉམས་མྱོང་དང་བསམ་ཚུལ། འབྲེལ་བ་ག་རེ་བྱུང་ཡོད་མེད་ཚང་མ་ཁོ་རང་གིས་གསུངས་པ་དེས། ག་རེ་སྟོན་གྱི་ཡོད་རེད་ལབ་ན། ང་ཚོས་དུས་རྟག་ཏུ་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་འདུག་ཅེས་བཤད་བསྡད་པ་དེ་ཚོར། བླ་མ་ཚེ་བཀྲས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱས་ཡོད་སྟབས། བཀའ་ཤག་གིས་གསུང་མཁན་གྱི་ངོ་གདོང་དེར་བལྟས་པའི་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་ཆ་ཚང་ཞུ་ཡི་ཡོད། ང་ཚོས་བཤད་པ་དེ་བདེན་པ་རེད་འདུག་གཱ་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཁུངས་བདེན་འདི་བླ་མ་ཚེ་བཀྲ་ཁོ་རང་གིས་ཟེར་གྱི་འདུག་གཱ་ཟེར་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་བླ་མ་ཚེ་བཀྲས་སྲིད་ཐར་དང་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆིན་གཉིས་ཐུག་པ་ཡིན་མང་པོ་ཞིག་ཟེར་གྱི་འདུག་སྟབས། མ་འོངས་པར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་པ་ཡིན་ན་ཁོ་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་གི་རེད་དང་མ་རེད་བཀའ་འདྲི་གནང་བ་རེད། ང་ཚོས་འབྲེལ་བ་གནང་རྒྱུ་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་བར་གྱི་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུ་དེ་གནད་དོན་དང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གནང་ལུགས་ཀྱང་ཁ་ཁ་ཡིན་སྟབས། སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་ཚོས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་བཀའ་མོལ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་དང་བོད་མིའི་བསམ་ཚུལ་ཕུལ་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལན་དེ་ཡང་ཚུར་སྤྲོད་མཁན་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བཀའ་མོལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་གནང་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ཡིན་སྟབས། མ་འོངས་པར་གཟིགས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་ཡོམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ལ་གསལ་བཤད་གནང་དོན། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གནང་བཞག་པ་འབུམ་ ༥༠ དང་འབུམ་ ༢༠ དེ། བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་གནང་བ་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་མེད་ཐོག་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་སྔ་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་བལ་ཡུལ་ལ་ཕེབས་རྗེས་ཀྱང་། གྲོས་ཚོགས་ར་བ་འདིའི་ནང་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་རྒྱུན་ལས་ལའང་སྙན་སེང་ཞུས་སོང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན། བལ་ཡུལ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ནས་ག་རེ་གསུངས་སོང་ལབ་ན། དངུལ་ཕུལ་བ་དེ་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་སུས་གནང་བ་དེ་མཁྱེན་ཡོད་ཅེས་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་མཁྱེན་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོས་དངུལ་བགོ་འགྲེམས་བྱེད་སྐབས་ས་ཡོམ་གུད་སྐྱོབ་ཚོགས་ཆུང་གིས། བལ་ཡུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ནང་མི་རེ་རེར་བཅར་ནས་དངུལ་སྤྲོད་རྒྱུ་ཐུགས་ཐག་བཅད་འདུག དེ་དང་མཉམ་དུ་ཉམ་ཐག་གི་ཐོ་གཞུང་ཞིག་བསླེབས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ཟླ་བ་དྲུག་རིང་ཉམ་ཐག་གི་ཐོ་གཞུང་ཡོད་པ་དག་ལ་དངུལ་ཏོག་ཙམ་སྤར་ཏེ། འགྲོ་སོང་ཐོད་པ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་གྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཡོངས་ལ་བལ་ཡུལ་ནང་ཡོད་པའི་ཕ་མ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་མཁན་ཕྲུག་གུ་བོད་ཁྱིམ་དང་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་ཚུགས་ཀྱི་ཡིན་པ་ཡིན་ན་འབྲེལ་བ་བྱོས་ལབ་པ་ལྟར། ང་ཚོས་གོ་རྟོགས་བྱས་པ་ཡིན་ན་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་ཕྲུག་གུ་བཅུག་པ་དེ་འདྲ་བྱུང་འདུག ད་དུང་ཡིན་ཡང་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། བལ་ཡུལ་གྱི་ས་གནས་དོན་གཅོད་དང་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས། ནང་སྲིད་དང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་རོགས། ང་ཚོས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ཐུབ་པ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་མ་སུ་རི་སོགས་ལ་ཕྱིན་པ་དང་འགྲོ་འཆར་ཡོད་པ་དེ་དུས་ཚོད་རན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མེད་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པའི་ཐད་གསལ་བཤད་གནང་དོན། ཁ་སང་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་ཞུས་པ་ལྟར། བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་ནས་འགྲོ་དགོས་འདུག་གསུངས་པ་རེད། དེ་ཡང་བྷེང་ལོར་ལ་ཡོད་པའི་ཞིབ་འཇུག་བསྟི་གནས་ཁང་ཏག་ཤ་ཤི་ལཱ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་གཞིས་ཆགས་ཁག་གཉིས་ནས་མགྲོན་ཤོག་བཏང་ནས་ཡོང་རོགས་ཞུས་པ་ལྟར། གཅིག་མཚུངས་ཐོག་ནས་བཅར་པ་ཡིན། མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་ནས་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་དེ། ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ངོས་ནས་སྔོན་མ་ཡིན་ཡང་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་གྲོས་ཆོད་བཞག་ནས་གཟེངས་རྟགས་དེ་འདྲ་ཕུལ་འདུག ད་རེས་གཟེངས་རྟགས་འདི་ཐེངས་གཉིས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལས་ཐེངས་དང་པོ་གང་ཡང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་ལྷོ་ཕྱོགས་གཙོས་ས་གནས་ག་པར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཡང་། ང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ལང་རྒྱུའི་དངོས་གཞིའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་རྩ་ནས་མ་སྐུལ་རོགས་ཞེས་སློབ་གྲྭ་དང་གཞིས་ཆགས་ག་པར་ཕྱིན་ཡང་། དང་པོ་ནས་གསལ་བསྒྲགས་བྱོས་ཤོག་ཟེར་བ་ལྟར་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་སྐུལ་བ་ཡིན་ཡང་ལན་རྒྱག་གི་མེད། དེ་བཞིན་མ་སུ་རིར་འགྲོ་དང་མ་འགྲོ་གསུངས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། མ་སུ་རིའི་བོད་ཁྱིམ་གྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྲིད་སྐྱོང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་སློབ་གྲྭ་ ༨ མཉམ་དུ་གྱ་སྟོན་སྲུང་གཙི་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོ་ཚོས་མགྲོན་ཤོག་ཀྱང་བསླེབས་ཡོད་སྟབས། ངས་གཞི་རྩའི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་བཀའ་བསྡུར་ཞུ་རྒྱུ་མ་བྱུང་ཡང་། སྲིད་སྐྱོང་ག་པར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཡང་ཉེ་འཁོར་གྱི་ས་གནས་ཁག་གི་ཡོང་རོགས་ལབ་པ་དེ་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཆགས་འདུག་སྟབས། ཉེ་ཁུལ་གྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་འགྲོ་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་འོད་སྡེར་ནང་བླ་ཆེན་ཁག་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་བཅུག་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གསལ་བཤད་གནང་དོན། ང་ཚོ་ཚང་མ་ཆོས་དད་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆོས་དད་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བླ་ཆེན་རྣམ་པ་ཚོས་ཡིན་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་དང་རྩ་དོན་དང་འགན་ཁུར་གནང་སྟེ། དུས་རྟག་ཏུ་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། དེ་སྔ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ཀྱིས་བསྔགས་བརྗོད་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལན་ཡིན་ཡང་ཁོང་རྣམ་པས་དབུ་མའི་ལམ་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་དེ་ལའང་རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་རྣམ་པ་ཚོར་ཡིན་ཡང་གཏམ་བརྗོད་རང་དབང་ཡོད་དུས། དབུ་མའི་ལམ་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་དེར་ང་ཚོས་འགྲིག་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ད་ལན་གྱི་འོད་སྡེར་དེ་བོད་སྐད་ནང་ཡིན་སྟབས། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཚོ་ཡིན་ཡང་དེའི་ནང་ཕེབས་ནས་བོད་ནང་གི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་རོགས་ལབ་པ་ལྟར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།
གང་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་གིས་ལན་འདེབས་གསལ་བོ་ཞིག་གནང་ཐུབ་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ངས་བཤད་རུང་མཁྱེན་ཚོད་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངེས་པར་འུ་ཚོགས་སྲིད་སྐྱོང་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་ན་མགོ་ཚོས་བོ་ཞིག་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་འདི་བསྟན་ཡོད་པ་རེད། བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ལས་དྲི་བ་ཡག་པོ་གནང་འདུག
དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་དང་དེ་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འདྲི་བ་ཞུས་པ་ལན་གནང་བ་བཅས་ཡོངས་སུ་ཉན་པ་ཡིན། དང་པོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་གི་གསལ་བཤད་དེ་དག་དེའི་གོང་ལས་རིམ་སྔོན་མར་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་སྐོར་ལ་གསུང་པ་ནས་གསར་པ་གང་ཡང་གསལ་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་འགྲེལ་བཤད་གནང་མ་སོང་། ལྷག་པར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་གནད་དོན་གཞན་འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་མང་པོར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུར་ལན་དྲང་པོ་ཞིག་གནང་རྒྱུར་འདུན་པ་མེད་པ་མངོན་གསལ་རེད་འདུག གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐོག་འདྲི་བ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་བསྡུར་བཞེངས་རྒྱུ་ཡིན་གསུང་པ་མ་ཟད། ཞིབ་ཕྲ་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་རྗེས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་བརྙན་འཕྲིན་ནང་མཐཽང་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་ད་དུང་གཞིས་ཆགས་སོགས་ལ་ཕེབས་པ་དེ་འོས་བསྡུའི་ལམ་སྟོན་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་མི་འགལ་བ་མངོན་ཐབས་ལ་ད་ལྟ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་མེད་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཕར་ཚུར་ཕེབས་སྐབས་འོས་བསྡུའི་སྐོར་འདྲི་གཏོང་མ་ཡོང་། ལན་འདེབས་གནང་གི་མིན་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་འགྲེལ་བཤད་གནང་སོང་། ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་བརྙན་ཐོག་ད་ལྟའང་མལ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་གསར་འགོད་པའི་འདྲི་བར་ལན་གནང་བའི་ནང་ལངས་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་མིན་པའི་གང་ཟག་གཞན་ཞིག་དེར་འཛུལ་ནས་ལན་གནང་བ་ནི་ཡིན་དྭོགས་མ་རེད། བཟང་སྤྱོད་དང་ཡ་རབས། དྲང་པོ་ཞེས་པ་དེ་དབུ་ལ་བཞུགས་མཁན་གྱིས་མ་སྲུང་ན་གཤམ་འོག་མི་མང་ལྟ་ཅི། སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ཇི་ལྟར་མིག་དཔེ་བྱེད་ཐུབ།
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་གྱི་ཉིན་གུང་ཙམ་ལ་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མདུན་ཐང་དུ་ཨ་རིའི་སྲིད་ཨོ་བྷ་མ་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གཉིས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་ཚོང་ལས་དང་དྲ་ཚིགས་གསང་མྱུལ། རྒྱ་ནག་གི་དངུལ་གྱི་གོང་ཚད་གཙོས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་ཚོན་བཟོ་སྐྲུན་ཚོད་འཛིན་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་སེ་རེ་ཡའི་དཀའ་ངལ།ལྷོ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱ་མཚོ་ནང་མཚོ་གླིང་རྩོད་རྙོག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་ཐད་ལ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཡོད་འདུག
སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་དོན་སྐོར་ལ། ང་ཚོ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཞིག་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་ཡང་ན་ཁོང་གི་སྐུ་ཚབ་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་བྱེད་པར་འབོད་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་འདུག