གེ་སར་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ།
ང་ཚོས་རིག་པ་དྭངས་གསལ་གྱི་སྒོ་ནས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཟེར་ན་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་དང་། ཚོགས་པ་དེའི་ཚུགས་རིམ། ཤུལ་རྗེས། ད་ལྟའི་ཚོགས་པའི་གནས་བབ། ཚོགས་མིའི་གྲངས་འབོར། རྒྱུན་ལས་ཚོའི་ཤེས་ཚད་བཅས་ལ་གཞིགས་ན། གཞི་ནས་ད་ལྟའིགཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཟེར་བ་ནི་ཡོད་ན་གྲངས་ཀ་ལྷག་མ་ཅིག་དང་། མེད་ན་གྱོང་གུད་མེད་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ར་སྤྲོད་རྙེད་ངེས།
ངས་སྐད་ཆའི་མགོ་བཙུགས་མ་ཐག་འདི་ལྟར་གླེང་ཡོང་དུས། བློ་གཟུ་བོར་མི་གནས་ཤིང་། ཞེན་ཁོག་ལ་རྒྱབ་བཅོལ་བ་རེ་ཟུང་གིས་ནང་དོན་ཆ་ཚང་ལ་གོ་བ་ལོན་རྒྱུ་ཁག་པོ་དང་། གོ་བ་ལོག་པ་ལེན་མཁན་ཡང་ཡོང་སྲིད། ཡིན་ནའང་། ངས་རེབ་འདིར་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གླེང་དུས། རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་སོགས་བར་གནས་ཁག་ཅིག་གི་གླེང་སྟངས་དང་། དེ་བཞིན་གཞོན་ནུའི་ཉེ་བའི་རྒྱུན་ལས་སུ་གཏོགས་པ་རེ་ཟུང་གི་བཤད་ཚུལ། ཡང་ན་སྲང་བར་གྱི་སྐད་ཆ་སྐྱོར་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་གཏམ་བཤད་གནང་བ་དང་། བོད་དོན་གླེང་བར་རློམ་པའི་སྐབས་འཚོལ་རིང་ལུགས་པའི་འཆལ་གཏམ་ཡང་འདིར་མ་དྲངས་བར། དངོས་དོན་ཇི་བཞིན་གླེང་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
ཐོག་མར་གསལ་བོ་བཟོ་དགོས་པ་ཞིག་ནི། གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བཙུགས་པ་ཞིག་མ་རེད། ལྷག་པར་ཏུ་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཡང་རུང་བར་མཁྲེགས་བཟུང་ཨ་འཐས་བྱེད་ཆེད་བཙུགས་པ་ཞིག་དེ་བས་ཀྱང་མ་རེད། དེ་ནི་བཙན་བྱོལ་དུ་བྲོས་མགོ་ཐོན་མ་ཐག་ནས་ཀྱང་མིན་པར། དེའི་གོང་ལྷ་སར་ཡོད་དུས་ནས། བོད་ལ་ངེས་པར་དུ་གསར་བརྗེའི་ལས་དོན་རིགས་ཤིག་འགྲོ་དགོས་ངེས་ཅན་དང་། དེའི་ངོས་འཛིན་ནང་ན་གཞོན་ཚོས་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་བཤད་ཚུལ་དེ་ཡང་ཤུགས་ཆེར་གྲགས་ཀྱི་ཡོད་ལ། དེ་ཙམ་མ་ཟད་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་བུད་མེད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཡང་གང་འཚམ་ས་ཁར་བུད་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཅེན་མོ་དམ་པ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་སོགས་བུད་མེད་རུ་ཁག་གཅིག་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་འདུག སྲིད་དོན་བྱུང་རབས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན། གཞོན་ནུ་དང་བུད་མེད་འཛུགས་དགོས་པའི་བསམ་བློའི་འཆར་སྣང་གོང་དུ་སྨྲས་པ་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་། སྐབས་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ལ་བོད་མི་དྲག་ཞན་མང་ཆེ་བ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པས། བསམ་བློའི་འཆར་སྣང་འདི་ལ་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་ལས་བཤད་ཡམས་དང་འོལ་ཚོད། ཅལ་འདྲོགས་བཅས་ཀྱི་རྫོང་མཐུག་པོ་ཡོད་པའང་ཁས་མི་ལེན་རང་ལེན་ཡིན།
བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་མིན་པར། གཞན་ཡུལ་ནས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཚུགས་ཐབས་སུ་མཛད་འཆར་ལམ་སྟོན་རིམ་པར་བསྩལ་ཡོད་པའི་ཁྲོད། བོད་པ་མི་རེ་ངོ་རེ་དང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཚོས་རྩ་དོན་ལ་འགན་ལེན་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ་གཞིར་བཟུང་། རྒྱ་ནག་ནང་རིག་གསར་སོགས་གནམ་ས་མགོ་རྟིང་སློག་པའི་ཛ་དྲག་གི་སྐབས་དེར། བཙན་བྱོལ་ནས་ལམ་སེང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་མདུན་ལམ་ཐད་གྲོས་མགོ་འདོན་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་གནང་ཚར་མེད་ལ། ཚར་ཡོད་ཀྱང་ཞུ་ཡུལ་མེད་པའི་དུས་དེར། སྐྱབས་བཅོལ་དུ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཚུགས་ཐུབ་གཙོས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་ཡོང་བར་དུས་ཚོད་གཏོང་དགོས་པ་སྨྲས་མེད་རེད། སྐབས་དེར་གཞོན་ལྷན་ཡང་གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་འོག་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བཅས་སུ་དམིགས་ཏེ་བཙུགས་པ་ཞིག་ལས། རང་བཙན་ནམ་རང་སྐྱོང་གང་གི་དམིགས་ཡུལ་གཙོར་བཟུང་གིས་བཙུགས་པ་ཞིག་མིན་པ་ཚང་མས་ངོས་ལེན་ཞུ་དགོས་ལ། གལ་སྲིད་ངོས་ལེན་མ་ཞུས་ནའང་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་དཔང་རྟགས་གང་ཡང་སྟོན་རྒྱུ་མེད་ཁར། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཞོན་ལྷན་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་འདིང་མཁན་ནས་ད་བར་གྱི་རྒྱུན་ལས་ལས་ཟུར་དང་། ཚོགས་པའི་སྒྲིག་གཞི། གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་བཅས་ཀྱིས་གསལ་བོར་ར་སྤྲོད་ན། གཞོན་ནུར་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་སྐབས་ངེས་པར་དུ་རྒྱབ་ལྗོངས་འདི་དག་ཤེས་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེ།
གཅིག གཞོན་ནུའི་ཚུགས་རིམ་དང་དབུས་རྒྱུན་ཟུར་པ་ཁག
ད་ལྟའི་གཞོན་ནུ་འདི་དབུས་རྒྱུན་སྐབས ༡༦ འཁེལ་ཞིང་། རྒྱ་རི་བློ་རྒྱན། བཀྲས་མཐོང་བསྟན་དགེ མཛེས་བཅུ་ཚང་བསོད་སྟོབས་སོགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་གཞོན་ནུ་དགོས་གལ་དུ་མཐོང་སྟེ་ཚུགས་རིམ་སྐབས་འདིར་བསྐྱར་བཤད་ཞུ་རྩིས་མེད། འོན་ཀྱང་དེང་སང་ཕྱིར་ལྟོས་བྱས་པ་ཡིན་ན་དབུས་རྒྱུན་ཟུར་པ་ཕལ་མོ་ཆེས་རྒྱུ་མཚན་ངེས་པ་རྙེད་དེ་དབུ་མའི་ལམ་ལས་བོད་ལ་ལམ་ཁ་གཞན་མེད་པ་དང་། རང་བཙན་ཟེར་བ་ནི་རྟོག་བཏགས་ཙམ་དང་། སེམས་ཚོར་ཙམ་གྱི་གཞི་རྩས་འགྲུབ་ན་མ་གཏོགས། རྒྱ་བོད་འབྲེལ་བའི་སྲིད་དོན་བྱུང་རབས་མགོ་ཉོག་ཚ་བོ་དེ་དག་དང་། ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་གནས་བབ་གང་ལ་གཞིགས་ཀྱང་རེ་འབྲས་དོན་སྨིན་འབྱུང་རྒྱུ་ལས། ཤེས་བཞིན་ཤི་སྒུག་རྒྱག་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་སྟེ། དབུས་རྒྱུན་ཟུར་པ་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་བརྒལ་བས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞལ་བཞེས་གནང་ཞིང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་གཏན་ཚིགས་ལ་ངེས་ཆུབ་བྱུང་བ་རང་གཞན་གཉིས་ཀར་གསལ་འགྲེལ་གནང་མུས་རེད། གནས་ཚུལ་འདི་དག་ལ་ང་ཚོ་རྩ་བ་ནས་གཡོལ་མི་རུང་ལ། རྣ་རྒྱབ་ཀྱི་ལྷག་པར་དེ་བས་ཀྱང་བཏང་མི་རུང་། གང་ཡིན་ཞེ་ན་དབུས་ཟུར་རྣམས་ལ་ཉམས་མྱོང་དང་ཤེས་ཚད་གཉིས་ཀ་གང་ལ་གང་འཚམ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
གཉིས། གཞོན་ནུའི་ཚོགས་མའི་གྲངས་འབོར།
གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ལ་རྒྱ་བོད་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་རྨོངས་དད་ཀྱི་མིག་ཤེལ་གྱོན་ཏེ་བལྟས་ཡོད། ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་གཞོན་ནུའི་གནས་ཚུལ་མ་ཤེས་མདོག་མདོག་གིས་འགྲེལ་ལོག་རྒྱབ་སྟེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩེད་མོ་རྩེ་བ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཟིན་པའི་ཚད་དུ་སླེབས་ཡོད། ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ནང་ཕྱིའི་རྒྱུད་ལམ་ཁག་དང་དོ་སྣང་ཞིབ་ཚགས་ལ་གཞི་མི་བཅོལ་བའི་མི་དམངས་ནང་། ༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་གཟི་བརྗིད་དང་སྟོབས་ཤུགས་ལ་མ་བཟོད་ནས། གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་ནུས་ཅན་དུ་བཟོས་ཏེ་ཁག་དཀྲི་བསྙོན་འཛུགས་བྱ་ཡུལ་གྱི་ལག་ཆར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པ་ནི་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་རེད། དངོས་དོན་དུ་བྱས་ན་དེང་སང་གཞོན་ལྷན་དབུས་སའི་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་བཀོད་ཁྱབ་འོག་འགྲོ་ཞིང་། ཚོགས་མི་ཡིན་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་མཁན་ཚོགས་མི ༡༠༠༠ ཆིག་སྟོང་ཡང་གྲངས་སུ་བརྩི་དགོས་ན་ཧ་ཅང་དཀའ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་འདི་ངེས་པར་དུ་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚང་མས་མཁྱེན་དགོས་པ་རེད། དེ་ནི་རང་སྣང་རང་ལ་མི་དག་ཆེད་བོད་མི་ཚོས་དེ་བས་ཀྱང་ཤེས་དགོས། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་སྔོན་ས་གནས་གཞོན་ནུ་ཁག་བརྒྱད་གཞོན་ནུའི་ཁོངས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་བའི་རྙོག་གླེང་གིས་དེ་བས་ཀྱང་གསལ་བོ་བཟོས་ཡོད་པ་གཅིག་ནི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྡོད་གནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གཙོས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ལས་ཚོགས་མིའི་ཨ་མ་རྒྱ་གར་ནང་གི་ཚོགས་མིར་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ལ། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་སྦེལ་ཀོབ་མོན་གྷོ་ལྟ་བུའི་གཞིས་ཆགས་ཆེ་ཁག་ལ་བཅོལ་དགོས་ཀྱང་། གཞོན་ནུའི་དམིགས་ཡུལ་ངོས་འཛིན་གནང་སྟངས་ལ་དབུས་ནས་འགྲེལ་ལོག་རྒྱབ་པར་འདོད་པ་མེད་པས། ས་གནས་ཁག་བརྒྱད་ཕྱིར་འཐེན་གནང་བ་ནི་ཚོགས་མིའི་འབོར་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་འཁེལ་ཡོད། སྤྱིར་དེང་སང་དང་སྔ་དུས་གཞོན་ནུ་ཚུགས་མ་ཐག་པའི་སྐབས་ཀྱི་གནས་སྟངས་མི་འདྲ་ལ། རྙོག་གླེང་བྱུང་བ་ནས་དེ་བས་ཀྱང་གཟུ་བོར་གནས་ཏེ་ཞུས་པ་ཡིན་ན། གཞོན་ནུའི་ཚོགས་མིའི་གྲངས་འབོར་གྱི་གནས་བབ་ནི་དབུས་སའི་རྒྱུན་ལས་ཙམ་ལ་བརྟེན་དགོས་ཐུག་ལ་ཉེ་བ་ཡོད།
གསུམ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བྱས་རྗེས།
སྤྱིར་ཡིན་ན་ང་ཚོས་དང་པོ་ནས་གཞོན་ལྷན་གྱི་བྱས་རྗེར་ལྟ་དགོས་པ་ཡིན་མོད། སྐབས་འདིར་གླེང་བ་ཡིན་ན་དེ་བས་ཀྱང་ར་འཕྲོད་ངེས་སྙམ། ངས་ཚིག་ཉོག་མེད་ལ་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོས་ཞུས་ན། གཞོན་ལྷན་གྱི་བྱས་རྗེས་ཆེ་ཤོས་ནི་དམིགས་ཡུལ་དོན་ཚན་བཞི་དོན་འཁྱོལ་དུ་བསྒྱུར་ཐུབ་ཡོད་མེད་བཤད་ཁག་པོ་ཡིན་ཡང་། ཞལ་འདེབས་ཆར་བ་འབབ་འབབ་བསྡུས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་མིག་ལ་ཐོགས་པ་གནང་བ་དང་། སེམས་ཚོར་ཙམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་རེ་བ་བཅངས་བསྡད་པ་ཚོར་རེ་བ་མི་བརླག་པའི་གཞི་རྩ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་རེད། གཞན་ཤེས་རིག་རྒྱུད་འཛིན་ཐད་ཐག་རིང་ནས་གླེང་མི་དགོས་པར། གཞོན་ནུའི་དབུས་ཟུར་མང་ཆེ་བའི་རིགས་མྱུག་རྣམས་ཀྱང་འཚོ་ས་ཕྱི་རྒྱལ་དང་། སྐད་ཆ་གཞན་སྐད་མ་སྤྱད་ན་ཁྱིམ་ཚང་ནང་བརྡ་མི་འཕྲོད་པའི་ཚད་དུ་སླེབས་ཡོད། གནད་དོན་འདི་བཙན་བྱོལ་ནང་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་མང་ཆེ་བའི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཆགས་རྒྱུའི་རྟགས་མཚན་གང་སར་ཐོན་ཡོད། དེ་བཞིན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རང་སྟེང་ནས་དཔྱད་ན་གཞོན་ནུའི་ངོས་ནས་ད་བར་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་བྱུང་རབས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་སོགས་ལ་ཆེད་མཁས་གཞོན་ནུ་གང་ཡང་སྐྱེད་སྲིང་གནང་ཐུབ་མེད་ལ། གཞོན་ནུའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྨང་གདན་དུ་བགྲངས་པའི་རྒྱ་བོད་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་ཚུལ་ཡོངས་རྫོགས། གཞན་གྱི་གཏམ་བཤད་དང་རྩོམ་ཡིག་བསྐྱར་ཟློས། ཕབ་བཤུ། བསྐྱར་བཤད། བསྐྱར་སྒྲོག་རྐྱང་རྐྱང་ཆགས་ཡོད་པ་ཉི་ཤར་སྦར་མོས་མི་ཁེབས་པའི་ཚུལ་དུ་གྱུར་ཡོད། དེ་བཞིན་རང་བཙན་མེད་ན་སྨྱོ་ཡི་ཡིན་མདོག་སྟོན་པའི་ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་དང་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྒྲིག་འཛུགས་རང་ལ་བྱས་རྗེས་བཞག་པའི་ཤུལ་རྗེས་མཐོང་ཡུལ་དུ་མེད་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ལས་ཐོག་སྐབས་རང་གི་འཚོ་བའི་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱས་ཐུབ་འདུག་སྟེ། དེང་སང་ངྷ་རམ་ཤཱ་ལར་ཁང་བརྩེགས་དང་ས་ཆ་མི་ལ་བོགས་མར་བཏང་སྟེ། ཕ་ཡུལ་མེད་པ་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་རང་སྟེང་ནས་ཡལ་བཅུགས་ཏེ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་པ་སུས་ཀྱང་བསྙོན་དུ་མེད།
བཞི། བར་སྐབས་གཞོན་ལྷན་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆེ་མཐོང་མེད་པ་ཆགས་དོན།
གཞོན་ནུའི་དབུས་རྒྱུན་སྐབས ༡༤ དང ༡༥ པའི་སྐབས་ནས་ནང་ཁུལ་མ་མཐུན་པས་དུས་ཚོད་མང་པོ་གཏོང་དགོས་ཐུག་ཡོད་ཅིང་། ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་དང་དོན་གྲུབ་ལྷ་དར་གྱི་སྐབས་སུ་ཕྱོགས་གཉིས་འགལ་བ་རྣོ་ངར་ཅན་དུ་ཆགས་ཏེ། གནད་དོན་ཆེ་ཕྲ་གང་ཞིག་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་ལ་ནང་ཁུལ་ཤོག་ཁ་གཉིས་མ་འཆམ་པས་དུས་ཚོད་ཕུད་པ་དང་། ཕྱི་ལ་གདོང་པ་སྟོན་སྟངས་ནི་དམིགས་བསལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་མི་སྣ་ཚོར་”གདོང་རྩེ་ཁ་སྤྲོད་’’༼ཚིག་འདི་དོན་གྲུབ་ལྷ་དར་གྱིས་དངོས་སུ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྟེང་བཤད། མཆན། ༽ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཅིང་། ཚོགས་པའི་ལས་འགུལ་དང་གཏམ་བཤད། བགྲོ་གླེང་གང་སར་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨོད་ཞུ་མཁན་ཚོར་སྤྱང་ཀིར་རྣ་ཙོར་དང་། རྐུན་མར་དཔའ་དར་འཐེན་པ་ལྟར་མཁས་དབང་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་སོགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་ནས། མི་སྣ་དེ་དག་གི་གཏམ་བཤད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ག་ཚོད་དཀྲུགས་མིན་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ་གཙོས་མང་དག་ཅིག་གིས་རྩོམ་དུ་གསལ་འགྲེལ་གནང་འདུག་པས་དེར་གཟིགས། དེ་བཞིན། རྒྱལ་སྲིད་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་སྐབས་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་གྲོས་ཆོད་དང་བསྒྲགས་གཏམ། རང་བཙན་དུས་དེབ་སྟེང་ཐལ་ཆ་ཆེ་བའི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་སོགས་བྲིས་པ། ཧ་ཅང་ཞེད་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི་རང་བཙན་གྱི་ཚིག་འདིར་འཐམས་ཏེ། དེའི་སྟེང་ཁ་མཐུན་ཁུལ་གྱིས་བར་ལམ་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་བསམ་ཚུལ་གཞོན་ནུའི་ནང་སིམ་འཛུལ་བྱས་ཏེ། གཞོན་ལྷན་ནང་ཁུལ་འཐོར་བཤིག དབུས་སའི་བར་དུ་དམ་གྲིབ། ༧གོང་ས་ཆེན་པོས་མཇལ་ཁ་མ་གནང་བ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ས་རིས་ཐང་གསལ་རེད་འདུག་པས། བོད་མི་སྤྱི་དང་གཞོན་ནུར་ཤ་ཚ་ཡོད་མཁན་ཚོས་བྱུང་རབས་ཀྱི་བྱས་ཉེས་འདི་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ། ལམ་ནོར་ལྡོག་ཤེས་ཅི་ལྟར་བྱེད་དགོས་མིན་ལ་བསམ་ཞིབ་ཚད་ལྡན་བྱེད་དགོས་པ་ཞུ་ག་ལ་དགོས།
ལྔ། གཞོན་ནུའི་དམིགས་ཡུལ་ཐད་ཀྱི་གླེང་རྙོག
གཞོན་ནུའི་དམིགས་ཡུལ་ལམ་རྩ་འཛིན་དོན་ཚན་བཞི་ཅན་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་དུས་དང་། ད་ལྟའི་ཁོར་ཡུག་དང་གནས་བབ་གང་ཅིར་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཟིན་པ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མི་འདྲ་བ་ངེས་པར་དུ་ཁས་ལེན་ཞུ་དགོས། གོང་དུ་གླེང་སློང་ནང་བཤད་པ་བཞིན། དོན་ཚན་བཞི་ལ་དཔྱད་ན་གཞོན་ནུའི་དམིགས་ཡུལ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་རྒྱུད་འཛིན། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ། བཟང་སྤྱོད་སོགས་༧གོང་ས་ཆེན་པོའི་དགོངས་གཞི་ལྟར”་བོད་གཞུང་འབངས་”ཀྱི་བདེ་རྩར་ཕན་ཐབས་སྲི་ཞུ་སྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ཧ་ཅང་གསལ་བོ་རེད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་གཞོན་ནུའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་དོན་ཚན་བཞི་གཉིས་བར་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་དང་། འགལ་ཟླ་མངོན་སུམ་ཡོད་པ་རིག་པས་སྒྲུབ་ཐུབ་པས། ཨུ་ཚུགས་དང་བསྐྱར་བཤད་བྱས་པས་མི་ཕན་པའང་གསལ་བོ་རེད། མང་གཙོའི་ཁེ་དབང་དང་འོས་འགན་ལོངས་སུ་སྤྱོད་སྐབས། བསམ་ཚུལ་མཐུན་དང་མི་མཐུན་པ་ཡོང་ངེས་ནའང་། བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་ཆོག་པ་ཙམ་གྱིས་བསམ་ཚུལ་དེ་དག་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་དགོངས་གཞི་དང་འགལ་མེད་པ་སུས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ཐུབ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞོན་ལྷན་སོགས་ལ་རྟག་ཏུ་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་འཛིན་པར་རང་དབང་ཡོད་པ་བཀའ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེར་ཡོང་ཆོག་པའི་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་ཞོར་དུ། ༧གོང་ས་མཆོག་རང་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་བརྟག་དཔྱད་རིམ་པར་གནང་བའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་རིག་པ་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱིས་རྒྱན་ཏེ་བཀའ་གནང་གི་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་ཡིན་པས། གསལ་བོ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི། རང་བཙན་བརྩད་དེ་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དེ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་རྩོལ་སྒྲུབ་གནང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོངས་གཞི་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བ་ཡིན། དེའི་རྐྱེན་རང་བཙན་བརྩད་དེ་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བའི་ཆབ་སྲིད་རྣམ་འགྱུར་ལ་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆ་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོས་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་ཀྱང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དེ་དབུ་མའི་ལམ་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་ཟླ་ཡིན་པ་ངེས་པར་དུ་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་གནང་དགོས། བོད་མིའི་བདེ་དོན་བཤད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གྱི་ལྐུགས་པའི་ཞེན་ཁོག་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་དེ་གཉིས་ལ་འགལ་ཟླ་མེད་པ་ལྟ་བུར་སྒྲོ་བཏགས་ན། ཆབ་སྲིད་དང་ཁྲིམས་དོན། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གསུམ་གྱི་མདུན་སར་བྱབ་ཆུང་ཡིན་པ་ཕྱོགས་གླང་ཆོས་གྲགས་སླེབས་ཀྱང་དགག་མི་ཐུབ་པ་གསལ་བོ་ཡིན་པས། དམིགས་ཡུལ་དོན་ཚན་བཞི་ལ་ངེས་པར་དུ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ། ཁ་ལག་མཚུངས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཏུ་དུས་བསྟུན་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱིས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་ཡོ་སྲང་ཞུ་དགོས་པ་ཅི་ལ་མིན།
དྲུག སྐབས་བབ་རྙོག་གླེང་དག་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཇུག་བསྡུ་བ།
སྲིད་སྤྱིའི་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞིའི་བར་གྱི་དུས་ཚོད་འདི་དང་བསྟུན་ཏེ། ཨ་རིའི་བོད་སྐད་རླུང་འཕྲིན་ཁང་སོགས་གསར་འགྱུར་གྱི་མུ་གེ་ཐེབས་པའི་གསར་ཁང་དུ་རློམ་པ་རེ་ཟུང་གིས། ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇེ་སིའི་ས་གཞོན་སྒོ་རྒྱབ་པ་ཞེས་གླེང་ནའང་། མི་དམངས་ལ་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་ཁར། སྒྲིག་གཞི་གཞིར་བཟུང་ས་གནས་ཁག་གི་རེ་འདུན་སྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་གསལ་ཁ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད། གསར་འགོད་པ་དང་བཅའ་འདྲི་ཞུ་མཁན་ཚོས་གནས་ཚུལ་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ངོ་མར་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཚུལ་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་ཡོད་པ་ནི། ལས་གནས་སྟེང་ཉི་མ་ཕུད་ཐུབ་བྱེད་པ་མཚོན་ནའང་། ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་མི་མང་ནང་མགོ་མ་འཚོས་པའི་བཤད་ཡམས་དཀྲོགས་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་སྤེལ་གྱི་ཡོད། དངོས་དོན་དུ་བྱས་ན། ས་གནས་གང་ཡང་རུང་བ་ནས་དབུས་ཀྱི་ཁོངས་ནས་ཕྱིར་འབུད་པའམ། དབུས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཆོག་པ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་གཞི་ཚང་མར་ཁྱབ་མཉམ་དུ་ཡོད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡིན་ལ། ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇི་སི་སོགས་ས་གཞོན་ཚོས་དབུས་རྒྱུན་སྐབས་འདི་དང་ལྷག་པར་ཚོགས་གཙོ་འདིའི་འཐུས་ཤོར་རྣམས་ལ་ཐེར་འདོན་ཚུལ་བཞིན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་མི་མང་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་གང་ཡང་བྱས་མེད། དབུས་ལ་ས་གནས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུའི་དབང་ཚད་ཡོད་ན། ས་གནས་དབུས་ཁོངས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་པའི་དབང་ཚད་ཅི་ལ་མེད་དམ། ས་གནས་སྒོ་རྒྱབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཅ་དངོས་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་ཟེར་བ་ནི། མཐར་གཏུག་ན་གཞོན་ནུ་ལྷ་ཚོགས་ཀྱི་གདོང་རུས་གསལ་བོར་སྟོན་བྱེད་ཅིག་སྟེ། དབུས་སའི་རྒྱུན་ལས་ཚུགས་ཐུབ་པ་ཙམ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་པ་ཡིན་ན། ཁོ་ཚོའི་མི་ཚེ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ཅིང་། བོད་ཟེར་ན་ས་ཡ་དང་བཏུང་ཡ་ག་རེ་ཡིན་མིན་ཤེས་རྒྱུ་ཅི་ལྟར་ཡང་། གཞོན་གཞོན་མང་པོ་ཞིག་འཚང་ཁ་རྒྱག་ས་རེག་སོང་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་དེ་ལས་བརྒལ་བའི་དམིགས་ཚད་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཐུབ་མཁན་ཡོང་གི་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། དེའི་ཆ་ནས་དངོས་དོན་དུ་བྱས་གཞུང་ཞབས་དང་གཞོན་ལྷན་སོགས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་འདི་དག བྱེས་སུ་སྐྱེ་བའི་གཞོན་པ་སྐོར་ཞིག་གི་མི་ཚེའི་འཚོ་ཐབས་གཉེར་སར་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་པའང་གང་ཡང་མི་འདུག་སྙམ་པས། སྐད་ཆ་གླེང་སློང་བའི་སྐབས་ཞུས་པ་བཞིན།
གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་འདི་ཡོད་ན་གྲངས་ཀ་ལྷག་མ་ཞིག་དང་མེད་ན་གྱོང་གུད་མེད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཚར་བ་ནི་གསལ་བོ་རེད། དེའི་ཆ་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་གང་ཡང་མེད་པར། གངས་ལྗོངས་གཞོན་ནུའི་ནུས་སྟོབས་སྤུངས་སའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་སྟེ་དོན་དམ་པའི་༼ གངས་ལྗོངས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་༽ཟེར་བ་ཞིག་ཟུར་དུ་དབུ་འཛུགས་ཐུབ་ན་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་མཐོང་བ་བཅས་སོ།།
༢༠༡༥། ༡༢། ༡༩། ཉིན།།
གེ་སར་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ་ལགས།་་་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་དང་ད་ལྟའི་གནས་བབ་བཅས་ལ་གཅིག་ནས་གཉིས་སུ་འགྱེད་པས་དབྱེར་ཞིབ་ནན་པོ་གནང་སྟེ་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་གྱིས་བྲིས་འདུག་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་འོས་ངེས་རེད།་་་མདོར་ན།་་་ད་ལྟའི་གཞོན་ལྷན་ནི་ངོ་བོ་འགྱུར་ཏེ་ངན་པ་ཆགས་པ་མ་ཟད།་་་རང་དོན་ཁོ་ན་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་སྤུ་མེད་ཕག་པ་ཁྱུ་གཅིག་གི་ལག་ཆ་གྱུར་ཟིན་པ་རེད།་་་དེ་བཞིན་དགུ་བཅུ་གསུམ་ཚོགས་པའང་དེ་ལྟར་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་མེད་པ་མ་རེད།་་་་དེ་ནི་སྔ་མོའི་གཏམ་དཔེར་ཕ་ཙན་དན་གདོང་པོ་ལ་བུ་ཆུ་ཤིང་གོག་ཏོ་ཟེར་བ་དེ་དང་ཅི་མ་མཚུངས།་་་ཡང་གཅིག་ཞུས་ན།་་་ཁ་ནས་རང་བཙན་ཟེར་བ་ཙམ་ལས་དོན་དུ་དངུལ་དངོས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་ཕ་རོལ་དགྲ་བོའི་རྐུབ་གཡོག་རྒྱུགས་མི་སྲིད་པ་ག་ལ་ཡིན།་་་ཉེ་ཆར་པེ་ཅིང་གི་བོད་རིག་པ་མཁས་ཅན་འཇམ་དཔལ་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ།་་་རྒྱ་རྒན་ཀྲུའུ་ཝན་ཆོན་ཅན་གྱིས་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པར་དངུལ་འབོར་ཆེན་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཐེར་འདོན་བྱས་འདུག་པ་དེ་ནས་རྟོག་ནུས།་་ཨ་མ་རྒན་མོས།
ཐོག་མར་ད་རེས་ཀྱི་རྙོགས་གླེང་དེའི་སྟེང་གི་རྩོམ་འབྲི་མཁན
གེ་སར་ནོར་བུར་སྙིང་དབུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་ང་རང་གི་གནས་ཚུལ་ཅལ་སྒྲོགས་གི་གསར་འགྱུར་ཁང་ནས་སྤེལ་མ་ཐག་མེ་འགའི་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་དེའི་སྟེང་ཐེང་འགའ་འདི་འདྲ་བའི་ཟིན་བྲིས་བྱས་བཏབ་ཀྱང་ནག་སུབ་བཏང་གི་འདུག་ཡིན་ནའང་གསལ་པོ་བྱས་ནས་ཞུ་ཡག་ཞིག་ལ་ད་རེས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་དེས་སླད་ཕྱིན་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇར་དེ་མེན་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གངས་ལྗོངས་གཞོན་ནུ་ཞིས་གང་མགྱོགས་བཙུགས་ཐུབ་ན་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ཆེད་ལས་དོན་ད་ལྟ་ཡོད་པའི་གཞོན་ལས་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ངེས་ཡིན། དེར་རྟེན་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇར་སི་ནས་གངས་ལཇོངས་གཞོན་ནུ་ཞེས་གང་མགྱོགས་བཙུགས་ཐུབ་ན་ལེགས་པར་མཐོང་།
གེ་སར་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ། ལགས་ཀྱིས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྲིས་འདུག དེང་སང་རང་བཙན་ཁ་ལ་ཁྱེར་ནས་མི་ངན་གཞོན་སྐྱེས་ཧོར་རྒྱུགས་དང་གཞན་གྱི་ཟེར་རྗེས་འགྲང་མཁན། ཁ་ཕྱོགས་དང་དམིགས་ཡུལ། ལངས་ཕྱོགས་དང་འཆར་གཞི། གདེང་ཚོད་དང་ལྟ་བ་མེད་པའི་མགོ་སྟོང་གང་མང་ཞིག་འདྲེ་ཐེའུ་རང་ནང་བཞིན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གདེང་ཆའི་སྟེང་མཆོང་ལྡིང་བྱེད་བཞིན་པ་ནི་དགྲ་གཉེན་སྡུག་རང་རེད། དཔེ་མཚོན་ཅིག་བགྲང་ན། ཀླུ་བྱམས་དང་དེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་མགོ་སྟོང་ཚོ་དང་། ད་དུང་གང་ཡང་མི་འགྱོན་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པའི་རྡ་སའི་མགོ་རས་དམར་གྱིས་གཏུམས་པའི་བསྟན་བརྩོན་དང་། དེའི་རྒྱབ་ནས་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཚོར་ཙམ་གླེང་མཁན་ཚོ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་རིགས་གཅིག་རེད།
རིགས་གཉིས་པ་ནི། འཇུ་ཆེན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ལངས་ཡོང་བའི་སྤྲུལ་མིང་འཛིན་པ་ཨོརྒྱན་སྟོབས་རྒྱལ་སོགས་སོགས་ཀྱང་ཁྱི་སྤྱང་ངན་འབྲེལ་བྱེད་ཀིན་པ་མཐོང་དུས་སེམས་གཏེང་ནས་ཞེན་པ་ལོག་ཀི ད་རྒྱ་ནག་གི་རིག་གནས་གསར་བརྗེས་ཟེར་པ་དེ་བཙན་བྱོལ་ནང་རོང་ལངས་རྒྱག་མགོ་བརྩམས་སོང་། མགོ་འཇམ་ནོར་སོགས་ཀྱིས་བཙུགས། རྒྱུན་ཀླུ་བྱམས་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱངས་ནས་ས་ལྡིང་གནམ་ལྡིང་བྱེད་ཚུལ་ལ་ལྟོས་དང་། ད་མི་མང་གཉིད་སད་རན་འདུག