རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནད་ཡོད་མི་སྣར་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ་བོད་དོན་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་བོད་སྐད་ཡིག་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ སྟེང་། དྷ་ས་ཆོས་ནོར་འགྲོན་ཁང་དུ་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་སོང་། གསལ་བསྒྲགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ཁི་ལི་མིན་ཊི་ (Jennifer Clement) ལགས་ཀྱིས། ཁོང་མོ་དྷ་སར་ཡོང་དོན་གཙོ་བོ་དེ་བོད་དོན་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཆེད་ཡིན་པ་དང་། མི་འགྱང་བར་གྲོང་ཁྱེར་ལོན་ཌོན་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་བཙུགས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༡༠༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་ཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་དང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་མང་གི་རྩོམ་འབྲིའི་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གཙིགས་སུ་བཟུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དོན་གཉེར་བ། ལྷག་པར་དུ་བཙོན་འོག་ཏུ་ཚུད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། ལས་འགུལ་དེ་ནི་ཁོ་ཚོས་ད་ལྟའི་བར་ཧ་ལམ་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་རིང་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་ཡོད་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
ཁོང་མོས་མུ་མཐུད་དུ་བརྗོད་པར། པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཞུགས་ཏེ་ལོ་མང་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། ད་ལན་ཁོ་ཚོ་འདི་ག་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་དུ་ཡོང་སྟེ། པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་དང་ཚོགས་མིར་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་གི་བོད་སྐད་ཡིག་དང་རྩོམ་འབྲིའི་རང་དབང་གི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཆ་ཤས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣར་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
དབྱིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཊོར་ནིར་ (Carles Torner) ལགས་ཀྱིས། ཁ་སང་ཁོང་གཉིས་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་མཆོག་དང་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་མཆོག་གཉིས་གཙོས་པའི་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣར་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་གནད་དོན་གསུམ་གྱི་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གནད་དོན་དང་པོ་དེ་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་བརྒྱུད་བོད་ནང་གི་རྩོམ་འབྲིའི་རང་དབང་དང་པར་སྐྲུན་རང་དབང་སྐོར་དང་། གནད་དོན་གཉིས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འོག་ཏུ་ཚུད་པའི་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ ༢༢ ལྷག་དང་ཁོ་ཚོའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྐོར་གྱི་སྙན་ཐོ་ཁག གནད་དོན་གསུམ་པ་དེ་བོད་སྐད་ཡིག་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སྐོར་གྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་སྙན་ཐོ་ཁག་བཅས་ཡིན་པ་དང་། གནད་དོན་དེ་དག་ནི་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆར་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ནང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། རང་དབང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་བཅས་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་སྐོར་བཀོད་པའི་སྙན་ཐོ་དང་ཞི་གཏུག་བཅས་ལ་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་གྱི་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
དྷ་རམ་ས་ལའི་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་སྨན་ཤར་བློ་གྲོས་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར། རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན་གཉིས་ཕེབས་དོན་གཙོ་བོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་གནས་སྟངས་ལ་རྟོག་ཞིབ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་པ་དང་། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་དགུའི་རྗེས་ནས་དམིགས་བསལ་བོད་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་སྔོན་མ་ནས་བོད་ནང་དུ་སྐད་ཡིག་རང་དབང་གི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད་སྟབས། པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ནང་བོད་པའི་དཀའ་རྙོག་སྤྱི་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས། བཙན་བྱོལ་མི་མང་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། བོད་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་། བོད་དོན་ལངས་ཕྱོགས། དེ་བཞིན། པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཁག་བཅས་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་པ་ཡིན་སྐོར་སོགས་བརྗོད་བྱུང་།
སྤྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་འཛམ་གླིང་སྟེང་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པ་དང་། རིགས་རུས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པར་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་བཅས་འདྲ་མཉམ་ཡོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་དང་པོའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཆེད་དུ་བཙུགས་ཏེ་སྔོན་མའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ལམ་ལུགས་དང་བཙན་རྒྱལ་ལམ་ལུགས། དབྱེ་འབྱེད་ལམ་ལུགས། དེ་བཞིན་མི་རིགས་ཀྱི་གཙོ་ཕལ་དང་མང་ཉུང་། མཐོ་དམའ་དགར་བ་བཅས་ཀྱི་ཁ་གཏད་ལངས་ཏེ། མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཆེ་མཐོང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལན་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་གཞི་རྩའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། སྐད་ཡིག་དང་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ཐོག་དམིགས་བསལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
གསར་འགོད་པ། པདྨ་རྒྱལ།
རྒྱལ་སྤྱིའི་སྨྱུ་གུ་ཚོགས་པ་ཞེས་ན་དག་དག་ཅིག་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག།
(Pen)ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ད་ལྟ་སྨྱུ་གུ་ལ་གོ་ཡི་ཡོད་པ་མ་རེད།
འདི་བསྡུས་ཚིག་ཁྱད་ཆོས་ཅན་ཞིག་རེད། དབྱིན་སྐད་ཀྱི་སྙན་ངག་དང་ལྷུག་རྩོམ།
ལེགས་གཤད་སོགས་ཀྱི་བསྡུས་མིང་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་ཀྱི་རེད།