བོད་མི་ཚོས་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་དང་ཚོང་གཉིས་ནོར་རྒྱུ་མེད་པ་ཤེས་དགོས་ཀྱི་འདུག

རྩོམ་པ་པོ་ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྡོ་སྣུམ་མེད་པ་ཡིན་ན་མི་ཤི་ཡི་མེད་ཀྱང་ཆུ་མེད་པ་ཡིན་ན་འཚོ་ཐབས་མེད་སྟབས། བོད་ཀྱི་ཆུ་ནི་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་དུ་བཟོ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་ཀ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།

དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༩ སྟེང་། བཞུགས་སྒར་ཉེ་འདབས་དྷ་ཤོད་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་བདེ་དོན་ཚོགས་ཁང་དུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རང་བཙན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༥ པ་མགོ་བཙུགས་གནང་སོང་བ་དང་། ཚོགས་ཆེན་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཤི་རི་ཨ་ཇེ་སི་སིན(Shri Ajay Singh)ལགས་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རྩོམ་པ་པོ་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་ལགས་དང་ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་ལགས། སྤྱི་ཟུར་དམ་པ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་དང་། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་བཅས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཅིག་དང་། རྒྱ་བལ་གཉིས་བཅས་ནས་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་བ་ ༡༦༠ ལྷག་འཛོམས་འདུག

མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་གླུ་གྱེར་བ་དང་། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་གནང་གྲུབ་རྗེས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ནས་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་མདུན་དུ་སྣང་གསལ་སྒྲོན་མེ་ཞལ་འབྱེད་གནང་སོང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྤྱི་ཟུར་དམ་པ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་སུ་དཔའ་བོའི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་སོང་བ་དང་། ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད་ལགས་ནས་ཚབ་ཞུས་ཏེ་བླངས། དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཁག་ཅིག་ཚུད་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དབུ་འབྱེད་བཅས་གནང་སོོོོང་།

དེ་ནས་བོད་མིས་རང་བཙན་ག་རེ་བྱས་ནས་རྩོད་དགོས་སྐོར་ལ་རྩོམ་པ་པོ་ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། བོད་མི་ཚོས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་དང་ཚོང་གཉིས་ནོར་རྒྱུ་མི་འདུག རང་བཙན་ནི་བདེན་པ་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་བཞིན་བདེན་པ་དང་ཚོང་གི་དམིགས་ཡུལ་ཁེ་བཟང་རེད། ཁེ་བཟང་ཡོད་ན་ཚོང་དེ་གཉེར་རྒྱུ་དང་མེད་ན་ཚོང་གཞན་རྒྱག་པའམ་དེ་མིན་བཞག་ནའང་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་བདེན་པ་ཡིན་སྟབས་ཐོབ་ཤོར་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད། ཐོབ་ཤོར་གལ་ཆེན་རེད་དེ་དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ནི་བདེན་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་པ་རྩོད་དགོས་རེད། དེང་སང་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྐོར་བཀའ་མོལ་གནང་སྐབས། དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱི་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་དང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས། སྲིད་དོན་གྱི་ནུས་ཤུགས་བཅས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་གནང་སྟེ་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་སྐོར་གསུང་གི་ཡོད་ནའང་། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཡིན་པར་བརྟེན་དེ་ལ་འགྱུར་བཏང་ན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་འགྲིག་གི་མི་འདུག དེ་བཞིན་བོད་གཞུང་གིས་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་ཞིག་རྩོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རང་བཙན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་རེད། དེར་བརྟེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་གླེང་སློང་བྱས་ཆོག་པ་ཞིག་རེད། རང་སྐྱོང་ལབ་ནས་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱིས་ལབ་པ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ཁུལ་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མ་རེད། དེ་མ་ཡིན་པར་བརྟེན་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བོད་རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་དེ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།

 ཡང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མང་པོ་བྱུང་བཞིན་པའི་སྐབས་ཤིག་ལ། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་གཞོན་ནུ་སོགས་ཀྱིས་དེའི་སྒང་བགྲོ་གླེང་མང་པོ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་གཞུང་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་དགོས་འདུན་ག་རེ་ཡིན་མིན་ཐད་འོས་བསྡུ་ཞིག་བྱས་སོོང་། སྤྱིར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མངོན་འདོད་དེ་རང་བཙན་རེད། བོད་མི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་བརྒྱ་དང་བཞི་བཅུ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ར་འཕྲོད་པ་ཚོ་རེད། ད་དུང་ར་མ་འཕྲོད་པ་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། རང་བཙན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ནས་དེར་འོས་འཕངས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལས་ཡག་པའི་འོས་ཤིག་བསྡུ་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད་དམ། ད་རུང་བོད་གཞུང་གིས་གཞིས་ལུས་མི་མང་ལ་ག་རེ་དགོས་མིན་དེ་མཁྱེན་གྱི་མེད་པ་རེད་དམ། འདི་ང་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རེད་ལ་གཞིས་ལུས་མི་མང་གི་རེ་བ་དང་འདོད་པ་ཡང་རེད། ཅེས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐབས་སུ། བོད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་དུ་བསྒྱུར་བར་དང་པོ་བོད་ནི་འཛམ་གླིག་གི་ཡང་ཐོག་ཡིན་པ་དང་གཉིས་པ་དེ་དཔལ་འབྱོར་ཡིན་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་དམག་འཁྲུག་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ནས་འགྲོ་སོང་འབོར་ཆེན་ཞིག་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་ལའང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་།  དེ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་ནས་རྡོ་སྣུམ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་སྣུམ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཐོན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་བོད་ལ་རྡོ་སྣུམ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཆུ་རེད། གལ་སྲིད་རྡོ་སྣུམ་མེད་པ་ཡིན་ན་མི་ཤི་ཡི་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཆུ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཉིན་ག་ཚོད་ཅིག་ལ་འཚོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་ཆུ་ནི་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་དུ་བཟོ་ཐབས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཅས་སོགས་བརྗོད་སོང་།

དེའི་རྗེས་རྩོམ་པ་པོ་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས། དེ་རིང་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་ཚོ་མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་བར་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་དགའ་པོ་བྱུང་། ད་རེས་ང་འདིར་ཡོང་དགོས་དོན་ནི་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་འཇིགས་མེད་ཨོ་རྒྱན་ལགས་ནས་འགྲོ་རོགས་ལབ་པ་ལྟར་སྐུ་ཚབ་ཞུས་ནས་ཡོང་བ་ཡིན། ང་རང་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་ཐོག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་དུས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་མང་པོ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུ་མིན། གནད་འགག་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད་ཞུས་ན། ང་ཚོས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་འགན་དེ།  དེང་སང་ང་ཚོར་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་ཆེད་སེམས་ཤུགས་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་ཆུང་དང་ནུས་པ། དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་གི་ནུས་པ། གདུག་རྩུབ་ཀྱི་ནུས་པ་སོགས་ལ་མི་མང་པོ་སྦོམ་ཤོར་གྱི་འདུག འོན་ཀྱང་། ངས་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱེད་དགོས་རེད་ལབ་ནས་ལྟ་གྲུབ་ཞུ་ཡི་མེད་དེ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་ཡོད་པ་རེད།  རྣམ་པ་ཚོས་དོ་སྣང་བྱུང་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཏེ། ལོ་ཁ་ཤས་སྔོན་ལ་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལྷོ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་ནང་ནོར་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་རྐྱང་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་ལ་ཕེབས་རྩིས་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། རྒྱ་མི་ལྷོ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་མཉམ་དུ་འབྲེལ་བ་དཔེ་ཡག་པོ་ཡོད་སྟབས། ༧གོང་ས་མཆོག་ལྷོ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁར་ཕེབས་རྒྱུ་མེད་པ་བཟོས་པ་རེད། དེ་ནས་ང་ཚོས་ག་རེ་བྱེད་དགོས་རེད་བསམ་ནས་བསམ་བློ་མང་པོ་བཏང་རྗེས་ཚོགས་པ་ཞིག་བཙུགས་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཚོགས་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་རེད་ལ། ང་ཚོ་ཁ་འཐོར་གྱིས་གནས་ཡོད་པ་མ་ཟད་འབྲེལ་བ་བྱེད་དུས་སྤྱི་ཚོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་ནང་སྒྱུ་རྩལ་བ་དང་། འབྲེལ་མཐུད་པ། རྩོམ་པ་པོ་སོགས་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་བརྟེན། འཇིགས་མེད་ལགས་ནས་ལས་འགུལ་ཞིག་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་འཛམ་གླིང་གི་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ཁག་དང་། སྲིད་དོན་པ། གནད་ཡོད་མི་སྣ་གང་མང་ཞིག་བརྒྱུད་ནོར་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་ཚོར་ཚོགས་ཆེན་དེ་ལྷོ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁར་ཚོགས་མི་ཉན་པའི་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་༧གོང་ས་མཆོག་ཚོོགས་ཆེན་དེར་ཞུགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་པར་བརྟེན། མཐར་དུས་ཡུན་གང་འཚམ་ཞིག་ཕྱིན་པར་མ་ལྟོས་པར་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཨི་ཊ་ལི་རུ་ཚོགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོས་འབྲེལ་ལམ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། དེང་སང་རྒྱ་ནག་གིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པ་གཅིག་ནི་འབྲེལ་ལམ་སྲིད་ཇུས་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་འབྲེལ་ལམ་ལ་ཇུས་གཏོགས་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་སྡུག་པོ་ཞེ་དྲགས་ཆགས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།

མ་འོངས་པར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་ཚོས་ག་རེ་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། བོད་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་ཚོས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ལག་པ་བརྐྱང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། བོད་པས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་རྒྱལ་ཁ་བླངས་བ་ནི།ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༦ ལོར་གྲོས་ཆོད་མཐའ་མ་དེ་བཞག་རྗེས་བོད་པ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཐེབས་ཡོད་སྐོར་དང་།  དེའི་ཆེད་ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་ལྷན་ཚོགས་ལ་འཆར་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དེ་གསང་བ་ཡིན་པས་ད་ལྟ་ནས་ཞུས་ན་འགྲིག་གི་མེད་པར་བརྟེན་རྗེས་ཕྱོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར། དེ་བཞིན། ལས་ཀ་ཟེར་བ་ནི་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་དེ་ལ་གཙོ་བོ་ལོ་གཉིས་གསུམ་རེའི་ནང་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་ཚོ་འཛོམས་དགོས་པའི་ཐོག་ལས་ཁུངས་ཤིག་དང་། མགོ་འཁྲིད། ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་བཅས་གཏན་འཇགས་ཚོགས་པ་ཞིག་མེད་པ་ཡིན་ན། རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པའི་ལས་གཞི་ཁག་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུར་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡོད་པར་བརྟེན་དེ་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།

སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨ་ཇེད་སིན་(Shri Ajay Singh)ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ང་དེ་རིང་འདིར་ཡོང་བའི་གོ་སྐབས་སྤྲད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ངའི་སྨོན་ལམ་ནམ་ཡང་ཁྱེད་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཡོད། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱེད་ཚོའི་ལས་འགུལ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་གི་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ཡུན་རིང་རྩོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ལ་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་རེད། ངའི་རེ་བར་ཁྱེད་ཚོ་ཚོར་བའི་དབང་དུ་མ་སོང་བར་ལས་གཞི་དང་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས་མཁས་དབང་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་དང་ལྷག་བཟང་ཚེ་རིང་ལགས་སོགས་ལྟ་བུ་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་རོགས། ཞེས་དང་། རྒྱ་གར་ནི་ནམ་ཡང་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་དཔུང་བ་མཉམ་གཤིབ་ཀྱིས་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་གར་སྟོབས་ཆེན་བཟོ་བར་དང་པོ་བོད་སྟོབས་ཆེན་བཟོ་དགོས་སྟབས། བོད་དོན་ལ་བདེན་པའི་མཐའ་སེལ་སྐབས་ཤིག་ཡོད་ཚུལ་བཅས་སོགས་བརྗོད་སོང་།

གསར་འགོད་པ། ཀླུ་མགོན་ཐར་དང་སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།