ཁྲིམས་འགལ་ ཐོག་ཨ་རིའི་ནང་དབོར་འདྲེན་བྱས་པའི་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་དང་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱི ས་མཚོན་པའི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་ ༡༢ ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཁབ་རི ག་དངོས་ལས་ཁུངས་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱ ས་ཡོད་པ་ལྟར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་ བོད་ལྗོངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ ཁང་དུ་ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
The relics retrieved from the US Photo: Courtesy of China’s National Cultural Heritage Administration
རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ད་ལན་ཕྱིར་སློག་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་རྩ ་ཆེན་ ༦ དང་། རིག་དངོས་དཀྱུས་མ་ ༢། སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ ༤ བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་རིག་དངོས་ ༡༢ དེ་དག་དུས་རབས་ ༡༤ ནས་ ༢༠ བར་གྱི་ཡིན་ཞིང་། གསེར་དང་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྩ་ཆེ འི་སྐུ་འདྲ་ ༥ དང་། ཆུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་ཅིང་གསེར་རྩི་བྱུ ག་པའི་གཡུ་བྱུར་སོགས་རིན་པོ་ཆེ འི་ཕྲ་བཏབ་པའི་མཆོད་རྟེན་ ༡ བཅས་ནི་གནས་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རི མ་པ་གསུམ་པའི་རིག་དངོས་སུ་གཏན་ འབེབ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གོ་ ལའི་དུས་བབ་སྟེང་དེ་འབྲེལ་གནས་ ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་རིག་དངོས་ ལས་ཁུངས་ཀྱིས། ཨ་རིའི་མན་ཧ་ཊན་(Manhattan)རྫོ ང་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་དངོས་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐོ ན་རྫས་སྐོར་ཞིག་ཡོད་ པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སྟེ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ན། རིག་དངོས་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ ཐོག་ནས་ཨ་རིར་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཡོ ད་པ་ཤེས་འཕྲལ། ཨ་རིའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་རི ག་དངོས་དེ་དག་ཕྱིར་སློག་བྱ་དགོ ས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་བརྒྱུད། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་དེ་དག་སྐྱོ ན་ཆག་གང་ཡང་མེད་པར་པེ་ཅིན་དུ་ འབྱོར་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག
The relic handover ceremony at the National Cultural Heritage Administration to the Tibet Autonomous Region Photo: Courtesy of China’s National Cultural Heritage Administration
ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རིག་དངོས་དེ་དག་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་བཞིན་ཕྱི ར་སློག་གནང་དོན་ནི། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་གཏན་འབེབ་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་ མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ འགལ་ཐོག་ནས་རིག་དངོས་ཀྱི་བདག་ དབང་བརྗེ་བསྒྱུར་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི ་ནང་ལ་དབོར་འདྲེན་བཀག་སྡོམ་ (UNESCO Convention on the Means of Prohibiting and Preventing the Illicit Import, Export and Transfer of Ownership of Cultural Property) གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་མོས་མཐུན་ མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་ཡོད་པའི་རྒྱུ་ མཚན་གྱིས་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲི མས་སྒྲིག་དེའི་འོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ དང་ ༢༠༡༥། ༢༠༡༩ བཅས་སོ་སོར་རིག་དངོས་མང་དག་ཅིག་ཕྱིར་སློ ག་གནང་ཡོད་འདུག་ལ། ད་ལན་གྱི་རིག་དངོས་དེ་དག་ལྷ་སའི ་བོད་ལྗོངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ ཁང་དུ་རིང་མིན་འཚོག་གཏན་འཁེལ་ བའི་བཤམ་སྟོན་བྱ་འགུལ་ཐོག་ བཤམ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དུས་རབས་ ༡༩ དང་ ༢༠ ནང་དུ་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་ན་དབེན་པར་གནས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་སྣོད་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་སུ་ཕྱི་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཁྱབ་སྤེལ་བ་དང་མི་རྒྱུད་རིག་པ་བ། གནའ་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་པ། ཆབ་སྲིད་བཙན་འཛུལ་བ་སོགས་མང་དག་ཅིག་སྔ་རྗེས་སུ་བསླེབས་ཏེ། གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་མི་སྣ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལོངས་པ་ཞིག་གང་འདོད་ཀྱིས་ཕྱི་ཡུལ་དུ་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད། དཔེར་ན། ཉེ་སྔོན་པར་བསྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པའི་ཨ་རི་བ་བླ་མ་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་ནི་དཔེ་མཚོན་ཡང་དག་ཅིག་ཡིན་ལ། རང་ཉིད་ལ་བླ་མ་དཀར་པོ་ཞེས་བཏགས་པའི་ཨ་རི་བ་དེས་རྒྱལ་ཚབ་རྭ་སྒྲེང་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུས་པའི་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ས་སྐྱ་གོང་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སོགས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་འཁྲིད་གནད་ཡོད་མང་པོར་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་ཏེ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཨ་རིར་དར་སྤེ ལ་གཏོང་ཐབས་དང་། བོད་དང་ཨ་རིའི་བར་ཆབ་སྲིད་འབྲེ ལ་ལམ་འཛུགས་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ཐུགས་རེའི་འོག བོད་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་རྩ་ཆེན་དང་རིག་དངོས་འགངས་ཆེན་སོགས་ཁལ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཅིག་དུས་གཅིག་ལ་ཕྱིར་འདྲེན་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་གསལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱི་གླིང་བ་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་འབོར་ཆེན་ཞིག་ཕྱིར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་རིམ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཁག་ནས་ཐོན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྩ་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་མང་དག་ཅིག་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་གད་སྙིགས་ནང་དུ་འདྲིས་སོང་ཡོད་པའང་གོར་མ་ཆག
གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།
ཡག་པོ་བྱུང་པ་རེད་དེ་དག་འཛམ་གླིང་ཡོད་རེད། རྒྱ་ལག་ཏུ་ཤོར་ཡོད་ག་རེ་བྱས་ཡོད་མེད་ཤེས་གསལ་རེད