ཨེ་ཤ་ཡའི་དབུས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གྱི་ཟིང་འཁྲུག

ཨེ་ཤ་ཡའི་དབུས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་ནང་གཞུང་གིས་ས་སྣུམ་གྱི་རིན་གོང་སྤར་བ་དང་བསྟུན། མི་མང་གིས་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་སྟེ། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གནོད་འཚེ་ཤུགས་ཆེན་ཐེབས་ཡོད་འདུག

ALMATY, KAZAKHSTAN – JANUARY 5, 2022: A burnt car is seen by the mayors office on fire. Protests are spreading across Kazakhstan over the rising fuel prices; protesters broke into the Almaty mayors office and set it on fire. Valery Sharifulin/TASS (Photo by Valery SharifulinTASS via Getty Images)

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཨེ་ཤ་ཡའི་དབུས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་ནང་། ས་སྣུམ་གྱི་རིན་གོང་སྤར་བ་དང་བསྟུན། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གྱི་མི་མང་སྲང་ལམ་དུ་ཐོན་ཏེ་གཞུང་ལ་ཞི་བས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་ཀྱང་། རིམ་བཞིན་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེའི་ངོ་བོ་དྲག་པོར་འགྱུར་ཏེ། ལས་འགུལ་བས་གྲོང་ཁྱེར་འདྲ་མིན་ནང་གི་ཁང་བརྩེགས་དང་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག དེ་བཞིན། སྲིད་འཛིན་ཕོ་བྲང་སོགས་གཏོར་བཅོམ་གྱིས་ཟིང་ཆ་བསླངས་བར་བརྟེན། གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཛ་དྲག་གི་ཉེན་བརྡ་བཏང་སྟེ། ད་སྔ་བར་ལོ་ཆུང་བྱིས་པ་ཚུད་པའི་མི་ཁྱོན་ ༡༦༤ ལྷག་ལ་ཤི་རྐྱེན་ཐེབས་པ་དང་མི་གྲངས་སྟོང་ ༨ ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་རྗེས་ཀྱི་ཟིང་འཁྲུག་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ནས་མགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་ (Zhanaozen) དང་གྲོང་ཁྱེར་ (Mangystau)། དེ་བཞིན་(Nur-Sultan)དང་རྒྱལ་ས་(Almaty)སོགས་ཀྱི་སྲང་ལམ་དུ་ཐོན་ཏེ། གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་དང་ཁང་བརྩེགས། གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་ལས་ཁུངས་ལྟེ་བ་དང་སྲིད་འཛིན་གྱི་སྡོད་གནས་སོགས་མེར་སྲེག་དང་གཏོར་བཅོམ་བཏང་ཡོད་སྟབས། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གཞུང་ངོས་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ཛ་དྲག་གི་བཀའ་ཁྱབ་བཏང་སྟེ། ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ཐབས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ལས་འགུལ་བའི་ངོ་རྒོལ་སྔར་ལྷག་གིས་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་འདུག

ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གྱི་ (Kassym-Jomart Tokayev) ལགས་བརྙན་འཕྲིན་མདུན་དུ་ཐོན་ནས། འཇིགས་སྐུལ་དྲག་སྤྱོད་པ་དང་ཇག་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་ཨལ་མ་ཊི་(Almaty)ལ་རྒོལ་རྡུང་གིས། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྡོད་གནས་ཡོངས་གཏོར་བཅོམ་བཏང་བྱུང་བས། ང་ཚོས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་བཏོན་ཏེ། ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་མང་སྤྱི་དང་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ། དེ་རྗེས་ཨུ་རུ་སུས་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་ལ་དམག་མི་ ༢༠༣༠ དང་དམག་ཆས་ ༢༥༠ ཡི་དཔུང་རོགས་བཏང་བར་བརྟེན། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གཞུང་གིས། གང་བྱུང་ཕྱིར་ཐོན་མཁན་གྱི་མི་མང་ལ་དམག་མིས་མེ་མདའ་རྒྱག་ཆོག་པའི་བཀའ་བསྒྲགས་པ་དང་བསྟུན། དམག་མི་འབོར་ཆེན་འགྲེམས་འཇོག་གིས། ཟིང་འཁྲུག་གི་མགོ་གནོན་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ད་རེས་ཀྱི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་ཉེན་རྟོག་པ་ ༡༣ འདས་གྲོངས་དང་ ༣༥༣ ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད་པ་དང་། མི་མང་ ༡༦༤ ལྷག་འདས་གྲོངས་དང་སྟོང་ ༨ ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ། དེ་བཞིན། ལས་འགུལ་བས་དངུལ་ཁང་དང་རླངས་འཁོར། དེ་བཞིན་གཞུང་གི་ཁང་པ་སོགས་ཡོ་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༧༠ ཙམ་གྱི་རྒྱུ་དངོས་གཏོར་བཅོམ་བཏང་ཡོད་འདུག་ལ། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གཞུང་གིས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེ་ནི་ཕྱིའི་འཇིགས་སྐུལ་དྲག་སྤྱོད་པས་སྐུལ་མ་བཏང་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་འཕྲོག་ཐབས་བྱས་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། དེ་སྔའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ (Karim Masimov) འཛིན་བཟུང་བྱ་དགོས་པའི་བཀའ་བསྒྲགས་ཡོད་པ་རེད།

Riot police walk to block demonstrators gathering during a protest in Almaty, Kazakhstan, Wednesday, Jan. 5, 2022. Demonstrators denouncing the doubling of prices for liquefied gas have clashed with police in Kazakhstan’s largest city and held protests in about a dozen other cities in the country. (AP Photo/Vladimir Tretyakov)

ཡང་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་བ་ཚོས། ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་གྱི་སྔ་གཞུག་བར་གསུམ་དུ། མི་རྒན་ཁྱོད་ཕྱིར་ཐོན་ཤོག་ཅེས་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་པ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ བར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་དུ་བསྡད་པའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་བ་ནཱོར་སོལ་ཏན་ (Nursultan Nazarbayev) ཟེར་བས་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད། བྱིས་པ་གང་མང་ཞིག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་ཐད་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་དམིགས་བསལ་གཞུང་གིས་གང་བྱུང་མང་ཚོགས་ཁྲོད་མི་མདའ་བརྒྱག་རྒྱུའི་བཀོད་ཁྱབ་སྤེལ་བའི་ཐད་ཨ་རིས་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། དུས་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས། ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཐད་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ད་ལན་གྱི་ཟིང་འཁྲུག་དེའི་ཁྲོད་ཐོག་མའི་འཆར་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་བས། གཞུང་གིས་སྣུམ་གྱི་རིན་གོང་སྤར་བར་འདོད་པ་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ཐོག་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་གཞུང་ངོས་ནས་སྣུམ་གོང་རང་སོར་བཞག་ཡོད་ནའང་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་སྤེལ་བར་བརྟེན། ཁ་སང་ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་གྱི་དམག་མི་དང་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་མི་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་སླར་གསོ་ཐུབ་ཡོད་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་འདུག ཁ་ཛག་གི་སི་ཐན་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ནི་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༡༨།༨ ཙམ་ཡོད་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་དབུས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་ཨུ་རུ་སུ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་ནས་རང་བཙན་ཐོབ་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྐམ་སས་སྐོར་ཞིང་ས་ཁྱོན་ཆེས་ཆེ་བའི་ཁ་ཆེ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་རེད།

གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།