༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་འདི་ལོའི་དངོས་ཁམས་རིག་པ་དང་སྨན་གྱི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་ཧང་གྷ་རིའི་ཚན་རིག་པ་ཀཱ་ཊ་ལིན་ཀཱ་རི་ཀོ་ལགས་དང་ཨ་རིའི་ཌི་རེའོ་ཝི་སི་མན་ལགས་གཉིས་ལ་ཚན་རིག་གིས་ང་ཚོར་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ཞི་འཇགས་ཀྱི་གནས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་དྲན་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་འཚམས་འདྲི་མཛད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་གིས་འདི་ལོའི་དངོས་ཁམས་སམ་སྨན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཧང་གྷ་རིའི་ཚན་རིག་པ་ཀཱ་ཊ་ལིན་ཀཱ་རི་ཀོ་ལགས་དང་ཨ་རིའི་ཌི་རེའོ་ཝི་སི་མན་ལགས་གཉིས་ཀྱིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཆེད་དུ་འགོག་ཁབ་གསར་གཏོད་གནང་བར་ཆེ་བསྟོད་དུ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ནོ་སྦེལ་དངོས་ཁམས་སམ་སྨན་གྱི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་སྤྲོད་གཏན་འཁེལ་བ་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ཡང་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་འཚམས་འཕྲིན་ནང་དུ། ཁྱེད་གཉིས་ཀྱིས་འཕྲུལ་རིག་གི་ཡར་རྒྱས་ལས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་འགོག་ཁབ་གསར་གཏོད་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ཕྱག་ལས་དེ་ནི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གིས་དོན་དངོས་ཐོག་མིའི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆེད་དུ་བྱས་རྗེས་འཇོག་པའི་དཔེ་མཚོན་བསྟན་ཡོད། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་མ་ཁྱབ་པའི་སྔོན་ནས་ཁྱེད་གཉིས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་ལ། འཛམ་གླིང་དུ་ཚེ་སྲོག་འབོར་ཆེན་སྐྱོབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་ཁྱེད་གཉིས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་དང་། གཞན་ཕན་གྱི་མི་ཚེ་དོན་དང་ལྡན་པ་བྱུང་ཡོད་པར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེང་སྐབས་ང་ཚོར་ཉིན་ལྟར་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་རྟེན་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཚན་རིག་ལས་རིགས་ཀྱི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་གྱིས་ང་ཚོ་ཚང་མ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ཞི་འཇགས་ཀྱི་གནས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་དྲན་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག
ནོ་སྦེལ་སྨན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཐོ
ཀཱ་ཊ་ལིན་ཀཱ་རི་ཀོ་(Katalin Karikó) ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༥ ལོར་ཧང་གྷ་རི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སི་ཛོལ་ནོ་ཀ་རུ་སྐྱེས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ ༡༩༨༢ ལོར་སི་ཛེ་གྷ་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་ནས་འབུམ་རམས་པའི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ བར་དུ་ཧང་གྷ་རིའི་ཚན་རིག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ཞིབ་འཇུག་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ བར་དུ་པེན་སེལ་ཝ་ནི་ཡ་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་(University of Pennsylvania) གི་སློབ་དཔོན་གཞོན་པའི་ལས་འགན་འཁུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ནས་བཟུང་ཁོ་མོས་སི་ཛི་གྷ་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་(Szeged University ) དུ་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོའི་ལས་འགན་འཁུར་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཌི་རེའོ་ཝི་སི་མན་(Drew Weissman) ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ཨ་རིའི་ལེ་ཞིན་ཅོན་(lexington)དུ་སྐྱེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་ཁོང་གིས་བྷོ་ཅི་ཌོན་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་དུ་འབུམ་རམས་པའི་ལག་འཁྱེར་བླངས། སྔ་རྗེས་སུ་ཧ་ཝིར་ཌི་སྨན་གྱི་སློབ་གྲྭ་(Harvard Medical School)དང་རྒྱལ་ཡོངས་འཕྲོད་བསྟེན་མཐོ་སློབ་(National Institutes of Health) དུ་སྨན་བཅོས་འོས་སྦྱོང་དང་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་སྦྱོང་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་པེན་སེལ་ཝ་ནི་ཡ་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་སྨན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་རུ་ཁག་ཏུ་ལས་ཀ་བྱས། ཁོང་ནི་རོ་བྷར་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་འགོག་སྨན་ཞིབ་འཇུག་སློབ་དཔོན་དང་། རིགས་རྫས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། པདྨ་མཚོ།
