ཁ་སང་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་གིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་དེ། ད་ལྟ་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་ཨི་རན་གྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་དང་བུད་མེད་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་( Narges Mohammadi) ལགས་སུ་ཐོབ་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་འདུག
ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཁོང་མོར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་དོན་ནི། ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་ཀྱིས། ཡུན་རིང་ཨི་རན་གཞུང་གི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཏེ་ཨི་རན་གྱི་བུད་མེད་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པར་ཆེ་བསྟོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ནོར་ཝེའི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ (Berit Reiss-Andersen) ལགས་ཀྱིས། ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་ཀྱིས་རང་དབང་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་བློས་གཏོང་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདུག
ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་སུ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་མ་ཐག ཨི་རན་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས། ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་དེ་ནི་ཕྱོགས་ལྷུང་ཡིན་པ་དང་། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་ཨི་རན་ལ་སྡང་ཟུག་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆེད་དུ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་ནས་ཨི་རན་གྱི་ནང་སྲིད་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག་ལ། ཨི་རན་གཞུང་གིས་ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་སུ་ལོ་ངོ་ ༡༠ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟའང་བཙོན་ཁང་དུ་ཁྲིམས་ཆད་འཁུར་མུས་ཡིན་འདུག
ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཇོ་བྷ་ཌན་ལགས་ཀྱིས། ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཡི་རངས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཨི་རན་གཞུང་གིས་ཁོང་མོ་འཕྲལ་མར་ཀློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་འདུག དེ་བཞིན་ཧྥ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་མཱག་རོན་ལགས་ཀྱིས། ཁོང་མོར་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། མོ་ནི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་འདུག
སྤྱིར་ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་ཀྱིས་ཁ་ཆེ་ཐལ་སྤྱོད་རང་ལུགས་ཀྱི་ཨི་རན་སྲིད་གཞུང་གི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཏེ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཀག་རྒྱའི་འོག་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྡོག་རོལ་བཞིན་པ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་བསྟུད་མར་སྤེལ་བར་བརྟེན། ཁོང་མོ་ད་ལྟའི་བར་ཨི་རན་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་ཐེངས་ ༡༣ རིང་བྱས་ཤིང་། ཁྱོན་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་ ༣༡ རིང་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་འདུག
ལྕམ་ནཱར་གྷེ་སི་མོ་ཧན་མཱ་དཱི་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༢ ལོར་ཨི་རན་གྱི་ (Zanjan) མངའ་ཁོངས་སུ་སྐྱེས་ཤིང་(Qazvin) གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ནས་དངོས་ཁམས་ཚན་རིག་ཐོག་སློབ་གཉེར་བྱས། ཁོང་མོས་སློབ་ཆེན་འགྲིམས་བཞིན་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་ཨི་རན་ནང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཀག་རྒྱའི་འོག་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་འགོག་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐོར་ལ་རྩོམ་ཡིག་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་ཡོད་ཅིང་། བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་ཀ་མ་རག་པ་དང་ཉེས་ཅན་པའི་ཐོ་ཁོངས་སུ་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་རིམ་པ་འཕྲད་མྱོང་འདུག་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཡས་མས་ཙམ་ཁོང་མོས་གསར་འགོད་པའི་ལས་ཞོར་དུ། བཅོས་སྒྱུར་དང་ཐབས་བྱུས། ཐབས་ལམ (The reforms, the Strategy and the Tactics) ཞེས་པའི་རྩོམ་རིག་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་ཅིག་བརྩམས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལོར་ཨི་རན་ནང་བཅོས་སྒྱུར་གཙོ་འདོན་བྱེད་མཁན་གསར་འགོད་པ་རཱ་མ་ནེ་ (Rahmani) དང་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་མ་ཐག ཁོང་མོའི་གཟའ་ཟླ་ཨི་རན་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༡༤ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་ཁོང་མོ་ཐོག་མར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ བར་འཛིན་བཟུང་མང་པོ་བྱས་མྱོང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་བསྐྱར་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ལོ་ ༡༡ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པ་དང་། ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཇི་སོགས་ཀྱིས་ཨི་རན་གཞུང་ལ་སྐུལ་མ་བཏང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྲིམས་ཆད་དུས་ཡུན་མར་བཅག་སྟེ་ལོ་གཅིག་ཙམ་རིང་ནས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ། ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ཁོང་མོས་ཨི་རན་གྱི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་ཉེན་ཁ་བསྐྲུན་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ནས་ལོ་བཅུའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་ད་ལྟའང་ཁྲིམས་ཆད་འཁུར་མུས་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།