བོད་ཀྱི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་ཅེས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བའི་ཉིན་མཐའ་མར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་མཇལ་ཁ་སྩལ་གནང་ཞིང་། ༧སྐུ་ཉིད་དགུང་གྲངས་ཉི་ཤུ་ལྷག་འཚོ་བཞུགས་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་ཐོབ་ཡོད་འདུག
བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་པར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༠ ཉིན།
ཉེ་བའི་ཉིན་གྲངས་ལྔའི་རིང་འཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་ཅེས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བའི་ཉིན་མཐའ་མ་སྟེ། དེ་རིང་སྔ་དྲོར་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་མཇལ་ཁ་དང་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་ཅི་སྩལ་སྐོར་འབྲེལ་མཐུད་པ་བཀྲ་ཤིས་ལམ་བཟང་ལགས་ཀྱིས། ངོས་རང་ཉུང་མཐར་ལོ་ ༢༠ འཚོ་བཞུགས་གནང་གི་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོས་སེམས་ཁྲལ་གནང་དགོས་མ་རེད། ལོ་ཉི་ཤུའི་ནང་རྒྱ་ནག་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་ཡི་རེད་ཅེས་གསུངས་བྱུང་བ་གསར་འགོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་སྟེང་ཡོངས་འཛིན་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་མཆོག་དང་ཀུན་བདེ་གླིང་རྟ་ཚག་རྗེ་དྲུང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་སྩལ་བ་སོགས། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བདུན་ཙམ་ནས་ཕེབས་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་ཁྱོན་ ༩༠ ལྷག་ཙམ་གྱིས་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཆེད་དུ། ད་ལྟའི་བོད་ཕྱི་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་། རྒྱ་ནག་གི་གནས་སྟངས་སོགས་དང་འབྲེལ། བོད་དང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་དེ་ཆེས་ཛ་དྲག་དང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ལ་བསླེབས་ཡོད་པ། འདས་དོན་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ལ་བསམ་གཞིགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཆབ་སྲིད་དང་། བོད་མིའི་ངོ་བོ། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ནུས་པ་ལྡན་ལ་ཁ་ཕྱོགས་མ་ནོར་བའི་གོམ་སྟབས་ཤིག་ཅི་ནས་ཀྱང་སྤོ་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་སྐོར་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་མང་པོའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།
ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་དང་། ད་ལྟའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཅིག་གྱུར་གྱིས་ངོས་འཛིན་བྱུང་ཡོད་པའི་དོན་ཚན་ཁག་གསུམ་ནི། གཅིག་བོད་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རང་བཙན་དང་ཞི་བདེའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་བཞེད་འོག བཙན་བྱོལ་ནང་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད་པ་ནས་བོད་དེ་ཞི་བདེ་དང་རང་དབང་གི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་རྒྱའི་དགོངས་བཞེད་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས། གནའ་དེང་གི་ཤེས་ཡོན་ལྡན་པའི་མི་རབས་ཤིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་སྟེ། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པར་རེ་བའི་སྟོབས་ཤུགས་སྩལ་ཡོད། གསུམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། སྣོད་བཅུད་སོགས་གཏོར་བརླག་དང་། བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་བཙན་འཇུག་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་ངོ་བོ་བཅས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་ཡིན་སྐོར་སོགས་རེད་འདུག
ཡང་ལྷན་ཚོགས་དེ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་འབོད་སྐུལ་དང་ནན་བརྗོད་ཞུས་པའི་དོན་ཚན་བདུན་ཡོད་པ་དག་ནི། གཅིག་༸གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་ལྷ་སྐལ་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་བོད་མི་རྣམས་ནི་གང་གི་གདུལ་བྱ་ཡིན་པ་དང་། ཚེ་རབས་ནས་ཚེ་རབས་བར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་དབར་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་གནས་ཡོང་དགོས་རྒྱུར་ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་ཐོག་༸གོང་ས་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངེས་པར་དུ་ཕེབས་དགོས་པ་དང་། གཉིས་༧གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་དང་བཅོ་ལྔ་པ་མཆོག་གི་བར་བརྒལ་གྱི་དུས་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སིམ་འཛུལ་དང་གཡོ་ཇུས་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་པས། སྐབས་དེར་ནུས་པ་ལྡན་པའི་སྐུ་ཚབ་ཅིག་ངེས་པར་དུ་བསྐོ་གཞག་ཐུབ་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གསུམ་བོད་དང་བོད་མིའི་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་ཡུལ་དང་མདུན་ལམ་དེའི་ཆེད་དུ་འཆམ་མཐུན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་དང་། ནུས་ལྡན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡོད་དགོས་པས། བསམ་ཚུལ་དང་། ལངས་ཕྱོགས། ལས་ཕྱོགས་སོགས་སྣ་ཚོགས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འཆམ་མཐུན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་སྣ་མང་གི་ནུས་པ་ཡོད་པའི་འཐབ་རྩོད་བྱ་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐུབ་རྒྱུར་ངེད་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ཀྱིས་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ངང་དམ་བཅའ་འབུལ་རྒྱུ་དང་། ཤ་རུས་གདུང་རྒྱུད་གཅིག་ལས་མཆེད་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ནན་ཏན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བཞི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་གོང་སྤེལ་དང་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་ཡོང་སླད་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཞིབ་ཚགས་པོས་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་གོ་སྐབས་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་ལེན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
ལྔ་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་དབར་གྱི་ཡིད་ཆེས་དང་བརྩེ་བ་ནི་ནམ་ཡང་བསུབ་ཐབས་མེད་པའི་འགྱུར་མེད་རྟག་བརྟན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་ཡོད་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གོང་འོག་བར་གསུམ་ཚང་མས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་དང་བདེ་སྡུག་ལ་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་ནང་ཁུལ་བསམ་ཤེས་དང་གུ་ཡངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་དགོས་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་ཐུན་མོང་གི་དགྲ་བོར་ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་ཐོག་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོ་ཡིད་ཆད་དང་བློ་ཕམ་མ་ཡོང་བ་བྱ་དགོས།
དྲུག་རྒྱ་གར་དང་། ཨ་རི། ཡོ་རོབ་སོགས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དུས་ནས་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་སློང་གིས་ནུས་པ་ལྡན་པའི་གྲོས་འཆར་གཏན་འབེབས་ཡོང་རྒྱུར་གཞུང་སྒེར་ཁག་དང་ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་གནས་བཞུགས་གཞོན་སྐྱེས་དང་ཤེས་ལྡན་པ་ཚོས་འགན་ཁུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱག་དགོས།
བདུན་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་སེལ་བར་དུ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་བཙན་འཛུལ་དང་དབང་བསྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱ་དམར་གྱི་དབང་བསྒྱུར་དང་བཙན་གནོན་འོག་དཀའ་ངལ་མྱོང་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་དང་། ནང་སོག ཧོང་ཀོང་། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་སོགས་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་དང་ལྷན་དུ་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་དགོས་ཞེས་པ་བཅས་རེད་འདུག
བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་དེ། བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་དང་དུ་བླངས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༤ ནས་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཏེ། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་དང་། ཡུ་རོབ་ཀྱི་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་ས་ཕེ་རི་སི་གྲོང་ཁྱེར། ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བཅས་སུ་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཆེད་དུ་ཆབ་སྲིད་དང་། དཔལ་འབྱོར། རིག་གནས། འཕྲུལ་རིག མི་འབོར། ཁོར་ཡུག སྤྱི་ཚོགས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་གང་མང་ཞིག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
