ད་རེབ་ངས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གནས་པའི་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ལ་མཛའ་བརྩེའི་འཚམས་འདྲི་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། ཉེ་ཆར་བོད་ནང་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་ལམ་ཐད་ངོས་རང་ལ་བསམ་ཚུལ་ཅི་ཡོད་ཁྱེད་ཚོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ང་རང་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་འབོད་སྐུལ་ཁ་ཤས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།
ད་ལམ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་ཡིད་སྐྱོའི་བྱུང་རྐྱེན་འདིའི་ནང་མི་མང་པོའི་ལུས་སྲོག་ཤོར་བར་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་བྱུང༌། དེའི་ནང་རྒྱ་རིགས་འགའ་ཤས་ཀྱང་ཤི་སྐྱོན་བྱུང་བ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང༌། ངས་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་མི་རྣམས་དང་ཁོང་ཚོའི་ནང་མི་བཅས་ལ་སེམས་གསོ་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད་འཕྲལ་ཡུན་དགེ་བའི་སྨོན་ལམ་ཟབ་ནན་བྱས་ཡོད། ད་རེབ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་འདིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཅི་ཙམ་ཛ་དྲག་ཡིན་མིན་དང༌། གང་མྱུར་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད། ཛ་དྲག་དང་ཐབས་རྡུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲའི་སྐབས་སུའང་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པར་ཞི་བདེ་དང་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བར་མཉམ་རུབ་བྱེད་རྒྱུའི་འདོད་མོས་ཡོད་པ་གསལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། ང་ལ་བོད་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའམ། ཡང་ན་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་བར་མ་འགྲིག་པ་བཟོ་རྒྱུའི་འདོད་པ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་ངས་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོར་འགན་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ངས་རྒྱུན་དུ་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀར་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་ཁེ་ཕན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་འབད་རྩོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ངས་ལན་མང་བསྐྱར་ལྡབ་ཞུས་ཟིན་པ་ལྟར་ངའི་སེམས་འཚབ་བྱེད་སའི་གཞི་རྩ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རིག་གཞུང་དང༌། སྐད་ཡིག། ངོ་བོ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཉིན་ལྟར་ནང་པའི་འདུལ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་མི་ཚེ་སྐྱེལ་མཁན་གྱི་དགེ་སློང་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངས་ཁྱེད་ཚོར་ངའི་ཀུན་སློང་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཡིན་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་ནང་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ལ་རྫུན་སྒྲིག་འཁྱོག་བཤད་ཆེན་པོས་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱེད་སྟངས་འདིས་མ་འོངས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་བར་ཚོད་དཔག་དཀའ་བའི་མཇུག་འབྲས་སྟེར་བའི་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་བཟོ་རྒྱུའི་ས་བོན་ངན་པ་འདེབས་སྲིད་པ་འདིར་ངོས་རང་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོང་གིན་འདུག བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་སུ་གནས་ཏེ། ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་སྐབས་རེར་གཉེན་སྒྲིག་དང༌། སྐབས་རེར་དམག་རྒྱག་རེས་སོགས་བྱུང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱ་གར་ནས་བོད་ཏུ་དར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་རིགས་ལ་དགེ་ཕྲུག་རྒན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གུས་བརྩི་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ལ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་ངོས་དང་ཆོས་འབྲེལ་ཞུ་མཁན་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ནང་ནས་རྒྱ་རིགས་གནས་མཇལ་ལ་ཡོང་མཁན་ངོ་ཐུག་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ཚོ་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད། འདི་དག་ལས་ངོས་རང་སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་ཞིང་འབྱུང་འགྱུར་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་བར་གོ་རྟོགས་ཟབ་མོ་སྤེལ་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པར་བསམ་ཡོད།
སྤྱི་ལོ་༡༩༧༤ལོར་ངས་བཀའ་ཤག་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་སོགས་དང་མཉམ་བསམ་ཞིབ་གྲོས་བསྡུར་གཏིང་ཟབ་བྱས་རྗེས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་མཉམ་དུ་ཞི་བདེ་འཕེལ་རྒྱས་དང༌། ཁ་བྲལ་མ་དགོས་པའི་ལམ་ཞིག་འཚོལ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་དུས་ཟིང་ཆེ་བའི་སྒང་རེད། དེའི་ཚེ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཉམ་ང་ཚོ་འབྲེལ་ལམ་མེད་མོད། སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱས་ཡོད། གལ་སྲིད་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཉམ་གནས་བྱེད་ན་མ་མཐར་ཡང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང༌། དེང་རབས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཐད་ཁེ་ཕན་ཆེན་པོ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༢ལོར་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་མཐུད་བྱུང་རྗེས་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དྲུག་བྱས་ཡོད་རུང་ད་བར་རྩ་དོན་ཐོག་གྲུབ་འབྲས་སོན་པ་གང་ཡང་མ་བྱུང༌། འོན་ཀྱང་ངའི་ངོས་ནས་ལན་མང་གསལ་བསྒྲགས་ཟིན་པ་ལྟར་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང༌། འབྲེལ་མོལ་མུ་མཐུད་བྱ་འདོད་ཡོད་པ་བསྐྱར་ནན་གྱིས་བརྗོདརྒྱུ་ཡིན། ངས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་པེ་ཅིན་ལ་ཨོ་ལིམ་པིག་མགྲོན་བདག་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་དགོས་པའི་རྒྱབ་གཉེར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ད་ལྟའང་ངོས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་མེད། སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་མཆོག་གིས་བཏོན་པའི་འཆམ་མཐུན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོས་རང་དགའ་མོས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། འོན་ཀྱང་འཆམ་མཐུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་གྱིས་གཙོས་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་དང་རང་དབང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་དགོས་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་ལག་བསྟར་བྱེད་ན་བོད་དང༌། ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། ནང་སོག་གིས་མཚོན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་གནད་ཆེ་མང་པོ་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
ངའི་རེ་བར་ཉེ་ཆར་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་བོད་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅེས་པའི་གཏམ་བཤད་དེ་ཚོ་ཐོས་སྐབས། ད་ཆ་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་དུས་སྐབས་གསར་བ་ཞིག་ཤར་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་བྱུང༌། འོན་ཀྱང་ཧ་ཅང་བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ་ངས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་བོད་རྒྱ་ཁ་བྲལ་མི་འགྲོ་བར་འབད་བརྩོན་ཅི་ཙམ་བྱས་རུང༌། རྒྱ་ནག་གི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པས་ང་ལ་ཁ་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐོག་ལྷག་པར་ཟླ་༣ཚེས་༡༠ནས་བཟུང་ལྷ་ས་ནས་མགོ་ཚུགས་ཏེ། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་བོད་མི་ཚོས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ཞེ་འཁོན་རྣམས་ཕྱི་ལ་འདོན་ཆེད་རང་འགུལ་གྱིས་གྱེན་ལངས་བྱེད་སྐབས། དེ་མ་ཐག་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་ལས་འགུལ་འདི་དག་ངས་བརྒྱུད་བསྐུལ་བྱ་པ་ཡིན་ཚུལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་སོང༌། སྐབས་དེར་གནད་དོན་དག་ངས་ཆ་འཛིན་འཕེར་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་གང་རུང་གིས་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད། ས་ཕྱོགས་གང་དུ་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོས་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་སྒོ་ནས་ང་ཚོ་མི་རིགས་གཉིས་བར་གྱི་རྣམ་རྟོག་ངན་པ་རྣམས་སེལ་ཆེད་མཐུན་འགྱུར་དང༌། ལྷག་དོན་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འདི་བཞིན་གྲོས་མོལ་བརྒྱུད་གུ་ཡངས་དང་བསམ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ནས་ཞི་བདེ་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་བར་རོགས་རམ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།
ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་༢༨ཉིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་ཉེ་ཆར་གྱི་ལྷ་སའི་དོན་རྐྱེན་ངོ་རྒོལ་ལས་འཕྲོས་པའི་གསུངས་འཕྲིན་ལས་བཏུས།