ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་རྗེས་དྲན།

རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་གྱི་ལས་ཀ་གྲོལ་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་ངལ་གསོ་བའི་སྐབས་སུ་བདག་ལ་ཁ་པར་ཞིག་འབྱོར་ནས། ༼རབ་གསལ། ད་རིན་པོ་ཆེ་ཚང་མ་བཞུགས་ཐལ་༽ཞེས་ཟེར་ཞིང་། དེ་མཚམས་ངུ་ངག་དང་འདྲེས་པའི་ཁ་པར་དེ་ཆད་སོང་། ང་རང་ཨིན་ཌི་ཡཱ་ན་ལ་སླེབས་ནས་ལོ་བདུན་སོང་བའི་རིང་འདིར་རང་གི་སེམས་གཏོད་ས་ཞིག་གློ་བུར་དུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེས་ངེད་ཀྱི་སེམས་ཁམས་སྟོང་སེང་ངེར་བསྒྱུར། འཕྲལ་དུ་བྱམས་བརྩེ་གླིང་དགོན་པར་གཏད་ནས་སོང་ཞིང་། ལམ་དུ་གྲོགས་པོ་རེ་ཟུང་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་ཁ་པར་ཕུལ། ས་གནས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་སླེབས་ཤིང་། ང་ཚོས་སྐབས་བབ་ཀྱི་ལས་ཀ་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་མི་སྣ་གལ་ཆེན་འདི་དང་། རྒྱུན་ལྡན་སྐུ་གམ་དུ་བཅར་ཐེངས་རེ་རེར་བོད་དོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འདྲི་བརྩད་གནང་མཁན་འདི་ད་ནི་མ་བཞུགས་པ་རེད་བསམ་དུས་ཞེ་སྨྲེང་ཞིང་འཁྲེང་བར་གྱུར།

རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་སྐབས་དང་ལྷག་དོན་སྐུ་བསྙུང་བཞེས་པའི་ལོ་ཤས་ཀྱི་རིང་དེར། ལྕམ་དཀོན་མཆོག་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་དང་། སྲས་གསུམ། དེ་བཞིན་སྐུ་བཅར་ཞབས་ཞུ་བ་མགོ་ལོག་ནམ་མཁའ་བསྟན་འཛིན་དང་རྔ་བ་རབ་བརྟན་རྒྱ་མཚོ་ཟུང་གིས་དུས་ནར་མར་གང་མཁོའི་ཞབས་ཞུ་ཕུལ་དུ་སོན་པ་ཞུས་པ་དང་། དེ་ཡང་མཚན་གྱི་གཉིད་དང་ཉིན་མོའི་ཟས་བཅག་ནས་ཞབས་ཞུ་ཞུས་པ་བཅས་ལ་བསམས་དུས་སྤོབས་པ་འཕེལ་ཞིང་དྭང་བ་འདྲེན་པ་ཞིག་བྱུང་ལ། རང་ཉིད་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁོང་ཚོར་ཡང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་ཡིན།

ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་ལོ་འདིར་དགུང་གྲངས་གྱ་བདུན་དུ་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད།  དགོངས་པ་མ་རྫོགས་པའི་སྔོན་དུ་ཡང་ཐུགས་རིག་གསལ་ཞིང་། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེའི་རིང་གནང་བའི་བོད་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་སྐོར་ལ་རྒྱུན་དུ་ནས་དགོངས་བཞེས་དང་འདྲི་བརྩད་གནང་། ལོ་འདིར་བོད་ནང་དུ་གྱེན་ལངས་བྱུང་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞུས་སྐབས་ལན་རེར་ཕྱག་ཐལ་མོ་སྦྱོར་ལ། ལན་རེར་ “དངོས་གནས་ཡག་པོ་རེད། སྙིང་རྗེ།”སོགས་བཀའ་ཕེབས་པ་རེད།

རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་ ༢༠༠༨ ལོའི་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལ་ སྐུ་འབུམ་བྱམས་བརྩེ་གླིང་གི་ རང་གི་བཞུགས་ཤག་ཏུ་དགོངས་པ་ཞི་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་རེད།  དེ་ནས་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་དད་ལྡན་མི་མང་གིས་སྐུ་གདུང་ལ་མཆོད་མཇལ་ཞུས་པ་དང་། ཚེས་བཅུ་གཅིག་ཉིན་སྐུ་འབུམ་བྱམས་བརྩེ་གླིང་དགོན་པའི་རྒྱབ་ཏུ་བཞེངས་པའི་གདུང་ཁང་དུ་ དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞི་བའི་སྦྱིན་སྲེག་འབུལ་བ་དང་བཅས་སྐུ་གདུང་ཞུགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་གདུང་ཞུགས་འབུལ་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱ་གར་ནས་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་འབྲེལ་བཞིན་ཆོས་ཚོགས་འདིར་ཟླ་དྲུག་རིང་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་སྤ་རི་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་གིས་སློབ་དཔོན་དང་། དེ་བཞིན་ཀེའུ་ཚང་རིན་པོ་ཆེ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས། ཨ་ཀྱཱ་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན། ཨ་ལགས་ཁུ་ཞང་རིན་པོ་ཆེ། སེར་བྱེས་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་གྲགས་པ། སྒོ་མང་དགེ་བཤེས་སངས་རྒྱས་དང་བློ་བསྟན་སོགས་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་གདུང་ཆོག་གསུངས་ཤིང་། ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེའི་ལྕམ་དཀོན་མཆོག་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་དང་སྲས་སོགས་ཁྱིམ་མི་དང་། སློབ་མ་དང་གྲོགས་པོ། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ས་ཁུལ་མང་པོ་ནས་ཆེད་ཕེབས་བོད་རིགས་སོགས་འཛོམས་ཡོད་པ་རེད།

འདིའི་སྐོར་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ཨ་ཀྱཱ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་གིས། “ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་སྐུའི་གཅེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་བླ་མ་གཅིག་པ་དང་དེ་ཡང་རྒན་གྲས་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་བའི་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ལོ་གཉིས་གོང་ནས་ང་ལ་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་འགན་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བ། ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་དང་ངེད་གཉིས་དགེ་རྒན་གཅིག་པ་ཡིན་པ་སོགས་ཚེ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་སྔོན་མའི་འབྲེལ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐུ་གདུང་ཞུགས་འབུལ་ཞབས་ཞུའི་འགན་དེ་ངའི་ཐོག་ལ་བབས་པ་རེད།” ཅེས་དང་། “ཐེངས་འདིའི་མཛད་རིམ་ཚང་མ་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་བ་བཞིན་སྦྱིན་སྲེག་དང་གདུང་ཁང་བཞེངས་པ་སོགས་སྔར་སྲོལ་ཚད་ལྡན་ཞིག་བྱུང་སོང་།”ཞེས་གསུངས་སོང་།

ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ། ཁོང་སུ་རེད། ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཡིག་ཚགས་ཁག་ཏུ་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་ བོད་ནི་ངའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཞེས་པའི་རྣམ་ཐར་དེ་བརྩམས་ཡོད་པ་རེད་ལ། མདོ་སྨད་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་འདྲི་གཏུགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་ངེས་དོན་སྤྲིན་གྱི་ཕོ་ཉ་ཞེས་པ་ ༡༩༨༩ ལོར་བརྩམས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཉེ་རབས་ཀྱི་བོད་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཕལ་ཆེ་བའི་ནང་ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེའི་ལོ་རྒྱུས་མ་འཁོད་པ་དཀོན་པ་རེད།  དེས་ན་འདིར་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་མདོ་སྨད་པ་ཡོན་རྒྱམ་གྱི་རྣམ་ཐར་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་རགས་ཙམ་ཞུས་ན།

ལྟག་མཚེར་ཟེར་བ་ནི་ལྟག་སྟེ་རྒྱབ་ཀྱི་མཚེར་ས་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ཞེས་རིན་པོ་ཆེས་ཡང་ཡང་གསུངས་འདུག་ཅིང་། ༼རྒྱལ་བའི་མཛད་རྣམ་སོགས་སུ་སྟག་འཚེར་ཞེས་གསལ་ལ། སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་རྣམ་ཐར་དུ་སྟངས་རྩེ་ཞེས་བྲིས་པ་ཡོན་རྒྱམ་གྱིས་མཆན་བཏབ་འདུག༽ ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་འཇིགས་མེད་ནོར་བུ་མཆོག་ནི་ལྟག་མཚེར་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པས་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་སྤྲུལ་སྐུའི་ཁོངས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་ ༡༩༢༢ ཆུ་ཁྱི་ལོར་ཡབ་ཆོས་སྐྱོང་ཚེ་རིང་དང་ཡུམ་བསོད་ནམས་མཚོ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་བལྟམས་ཤིང་།མཚན་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ཞེས་གསོལ།  ༡༩༢༥ ལོར་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་གོང་མས་ལྟག་མཚེར་སྤྲུལ་སྐུར་ངོས་འཛིན་དང་བཅས་ཐུབ་བསྟན་འཇིགས་མེད་ནོར་བུ་ཞེས་མཚན་གསོལ་ཞིང་། ཁྱི་བཞི་དང་སོག་ཆས་བཅས་གསོལ་བསྩལ་གནང་།  དེ་ནས་ ༡༩༣༥ ལོར་སྐུ་འབུམ་དགོན་པར་ཆོས་ཞུགས་མཛད་ཅིང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་གནང་། དགེ་རྒན་ཚོའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་སོག་སྐད་ཀྱང་མཁྱེན་པར་གྱུར། དབུས་སུ་ཕེབས་ཏེ་ ༡༩༤༡ ནས་ ༡༩༤༦ བར་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་གྲྭ་ཚང་དུ་སློབ་གཉེར་གནང་ཞིང་མཁྱེན་པ་རྒྱས།  ༡༩༤༦ ལོར་རྒྱ་གར་དང་ཧོང་ཀོང་བརྒྱུད་དེ་ཕེབས་ནས་ཕྱི་ལོ་དེར་སླར་སྐུ་འབུམ་དགོན་དུ་ཕེབས། སྐབས་འདིར་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་དང་དེ་བཞིན་གོ་མིན་ཏང་གི་མགོ་གཙོ་ཅང་ཀེ་ཤག་སོགས་ལ་ཐུག་འཕྲད་མཛད།  རྒྱ་ནག་ཏུ་རྒྱ་དམར་ནག་གི་འཁྲུག་རྐྱེན་ཆེ་ཞིང་། དམར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་བཞིན་ཡོད། ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེའི་བོད་རང་བཙན་གྱི་དགོངས་ཚུལ་དང་ལས་འགུལ་གྱི་གཞི་རྩ་ཡང་སྐབས་འདི་ཙམ་ནས་ཚུགས་པར་མངོན། དུས་འདི་འདྲའི་སྐབས་ཤིག་ལ་ལྟག་མཚེར་སྐུ་གོང་མ་ཚོ་ཇི་བཞིན་སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་ཁྲི་པར་ཕེབས། རིན་པོ་ཆེ་དང་རྒྱ་དམག་བར་གདོང་ལེན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ནས་མགོ་ཚུགས་པ་རེད།

༡༩༥༠ ལོར་རྒྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་རེ་སྐུལ་དྭང་ལེན་བྱས་ཁུལ་གྱིས་ནང་དོན་ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་རྒོལ་གྱི་རོགས་རམ་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འཛུལ་གནས་ཚུལ་བཅས་སྙན་སྒྲོན་བྱེད་ཆེད་དབུས་སུ་ཕེབས། སྐབས་འདིར་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྷན་དུ་མདོ་སྨད་ཁུལ་གྱི་བླ་མ་གྲགས་ཆེན་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་དང་། གསེར་ཁོག་ཞྭ་ལུ་པ་ཚང་བཅས་ཡོད།  རིམ་གྱིས་ལྷ་སར་རང་གཞུང་ལ་ནན་ཞུ་བྱེད་དགོས་གྲུབ་མཚམས་རིམ་གྱིས་རྒྱ་གར་བརྒྱུད་ ༡༩༥༡ ལོར་ཨ་མི་རི་ཀར་ཕེབས་པ་རེད། དེ་ནས་ལོ་ཤས་རིང་ཉི་ཧོང་དུ་བཞུགས་ནས་ཉི་ཧོང་སྐད་མཁྱེན་པར་མཛད་ཅིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་སྟོན་འཁོར་རྒྱ་གར་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས། བོད་རྒྱལ་ཁབ་འདི་སྐྱོབ་པའི་ཐབས་ལམ་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྤྲུགས་གནང་།  རྒྱའི་སྲིད་བློན་ཀྲུའུ་ཨེན་ལེ་དང་རྒྱ་གར་སྲིད་བློན་ནེཧ་རུ་ལ་མཇལ་འཕྲད་དང་། དེ་བཞིན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་བོད་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ཞུ་གཏུགས་སོགས་མཛད་བྲེལ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་།  རྒྱ་དཔོན་ཀྲུའུ་ཨེན་ལེ་ཡིས་བོད་ལ་ལོག་དགོས་པའི་སྐོར་བཤད་སྐབས་རིན་པོ་ཆེས། “ང་བོད་ལ་ལོག་པའི་སྐབས་མཚམས་ལ་སླེབས་དུས་ང་བོད་ལ་ལོས་འགྲོ  ང་བོད་པ་རེད།  ་་་ རྒྱ་མིའི་འོག་ཏུ་རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་མེད་ཙང་ང་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོང་བ་ཡིན།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ཕར་ཟད། དཔེར་ན། གནམ་དམག་བཏང་ནས་ཁམས་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་སོགས་ལ་འབེལ་མདེལ་ཚོད་མེད་གཞུས་ནས་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ་་་” སོགས་དང་། ཡང་། “ང་གང་དུ་འགྲོ་མི་འགྲོ་ཁྱེད་ནས་གསུངས་དགོས་ཡ་ཡོད་མ་རེད།  ངའི་མགོ་ངའི་དཔུང་པའི་སྟེང་དུ་ཡོད་ཙང་ང་གང་དུ་འགྲོ་མི་འགྲོ་ང་རང་ལ་རག་ལས་པ་ལས་གཞན་སུ་ལ་ཡང་ཇུས་འཁྲི་ཡོད་པ་མ་རེད།” ཅེས་གསུངས་འདུག དུས་སྐབས་འདི་དང་ཐོག་མར་ཨ་རི་ཕེབས་སྐབས་བཅས་སུ་ཨ་རིའི་དབུས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། དེ་འབྲེལ་གྱིས་ ༡༩༥༧ ལོར་ཨ་རིའི་གསང་ལས་ཀྱིས་ལི་ཐང་ཨ་ཐར་སོགས་མི་དྲུག་ལ་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་སྐབས་དེར་རིན་པོ་ཆེ་ལྷན་བཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་ཡིག་གི་ཏར་འཕྲིན་གཏོང་ཚུལ་སོགས་ལ་ཡང་ཐུགས་གཞིགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཤོར་སྐབས་དེར་རིན་པོ་ཆེ་ཨ་རིར་ཡོད་ཅིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་འཁོར་རྒྱ་གར་དུ་བདེ་འཇགས་ངང་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་པ་གསན་རྗེས་དེར་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རོགས་རམ་ཐོག་མར་འབུལ་རོགས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་རེད།

༡༩༦༡ ལོར་ཨ་རིར་བཞུགས་སྐབས་སུ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་སྲས་མོ་དཀོན་མཆོག་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་མཇལ་ནས་འཁྲུངས་ས་བཀྱོན་པ་དང་སྲས་གསུམ་འཁྲུངས་ཡོད་པ་རེད་ལ། མཚམས་འདིར་ནིའུ་ཡོག་དོན་གཅོད་ཁང་གསར་དུ་ཚུགས་པར་རོགས་གནང་བ་དང་། ༡༩༦༥ ལོ་ནས་བཟུང་ ༡༩༨༧ ལོར་བགྲེས་ཡོལ་དུ་མ་ཕེབས་བར་དུ་ཨིན་ཌི་ཡཱ་ན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་གནས་བཞེས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་རླབས་ཆེན་གནང་བའི་ཁོངས་སུ་བོད་དོན་ལ་མཁས་པའི་སློབ་མ་སྐྱེད་སྲིང་དང་། བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་འབྲི་སོགས་ཤེས་རིག་ཕྱག་ལས་རྒྱ་ཆེ་གནང་བ་རེད།  ༡༩༧༩ ལོར་བྷི་ལིམ་མིན་ཊོན་ས་ཁུལ་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་བསྟི་གནས་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་བ་རེད།  དེ་རྗེས་ཉི་ཧོང་གི་དོན་གཅོད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་ཡང་བཞེས་པ་རེད། ༡༩༩༥ ལོ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རང་བཙན་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་བཙུགས་པ་དང་། དེ་འབྲེལ་གྱིས་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་དུ་ཕེབས་པ་སོགས་བོད་རང་བཙན་ཁོ་ན་ནི་བོད་མི་མང་གི་དགོས་འདུན་དང་ཐོབ་ཐང་ཡིན་པ་རྩལ་དུ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།

རིན་པོ་ཆེས་སྔ་ཕྱིར་ཕྱག་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པའི་ཁོངས་སུ་ བོད་ (Tibet) ཅེས་པའི་དེབ་ཅིག་དང་། གཅུང་དོན་ཡོད་དབྱིན་བསྒྱུར་མ། བོད་ནི་ངའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཞེས་པའི་རྣམ་ཐར། སོག་པོ་རྡོ་རྗེབ་ཀྱི་རྣམ་ཐར། བོད་ཀྱི་ལག་དེབ་ (Tibet: A Handbook.) ཅེས་པའི་ལེའུ་འགའ། དེ་བཞིན་རྩོམ་ཡིག་སྣ་མང་སོགས་མཛད་ཡོད་པ་རེད།

ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་པ་ནི་འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ན། སྐུ་གཞོན་དུས་ཆོས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ལ་གཞོལ་བ་དང་། དེ་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོབ་པའི་ལས་དོན་ལ་སྐུ་ངལ་ཁྱད་བསད་དང་བློ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ། བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ལོ་རྒྱུས་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་མཛད་འགན་བཞེས་པ།  མཐའ་མར་སྐུ་ཚེའི་མཇུག་ཏུའང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ནི་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་པ་དེ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་དེ་ལ་དབུ་འཁྲིད་ཀྱིས་ལས་འགུལ་རྒྱུན་བསྲིངས་ཡོད་པ་བཅས་རེད་ལ། ཁོང་ནི་མཁས་པ་དང་བླ་མ། འཐབ་རྩོད་པ། དབུ་འཁྲིད། ཟོལ་བཟང་བཅས་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་ཞི་བར་གཤེགས་པའི་གནས་ཚུལ་གོ་བ་བརྟེན་ནས་ཁོང་གི་རྗེས་འཇུག་བོད་མི་དང་གྲོགས་པོ། སློབ་མ་སོགས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ཞུས་ཤིང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་སོགས་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་མྱ་ངན་ཞུ་ཚིག་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།

མཛད་པ་འདི་དག་སེམས་ལ་འཁོར་རིམ་བཞིན་ངས་གདུང་ཁང་ནས་མཆེད་པའི་དུད་སྤྲིན་ལ་བལྟས་ཤིང་། ལྷོག་ལྷོག་ཏུ་ཡོང་བའི་དུད་སྤྲིན་དེ་ལྷོ་དང་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་མཆེད་པ་ལ་གཅེར།  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་རླབས་ཆེན་གྱི་མི་སྣ་འདིའི་སྐུ་ཚེ་གཅིག་གི་མཛད་པ་རྣམས་རེ་ཞིག་མཇུག་སྒྲིལ་བ་རེད།  ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ་ཤེས་དང་རྗེས་དྲན་བྱེད་པའི་མིག་ཆུ་ནི་དུད་སྤྲིན་གྱི་འོག་ན་ཟགས་བཞིན་འདུག  སྐུ་གདུང་སྦྱིན་སྲེག་སྐབས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སྤ་རི་རིན་པོ་ཆེས། “རིན་པོ་ཆེས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཉག་ཕྲ་བའི་སྐབས་འདིར་བོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕུལ་བ་མ་གཏོགས་སྒེར་དོན་ལ་ཞུགས་པ་ཡོད་མ་རེད། དེ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཞུ་གི་ཡོད།”ཅེས་གསུངས་སོང་།

དགེ་འདུན་རབ་གསལ།