བོད་གཞུང་གིས་པེ་ཅིན་ལ་ལན་འདེབས། ༼༣༽

ལེ་ཚན་གསུམ་པ། དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང༌།

བཙན་བྱོལ་ཁྲོད་ཀྱི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་སྤེལ།

རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བོད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་རྙིང་པ་ཁོང་ཚོས་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་སུ་འབོད་པ་དེ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བའི་ཐབས་ཤེས་གནང་གི་འདུག་ཅེས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང༌། ད་དུང་ཁོང་ཚོས་ག་རེ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཅེ་ན། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་དམིགས་ཡུལ་ནི་དེ་དག་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད་ཅེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་ཚན་པ་ཤིན་ཧྭ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཅང་ཡུས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་བརྗོད་པ་ཞིག་ལུང་འདྲེན་བྱས་གསལ། ༼ཏཱ་ལའི་ནི་བོད་རྙིང་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་མཚོན་བྱེད་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཆེས་མུན་ནག་གི་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་ཤིག་
ཡིན་པ་དེར་ཞིང་བྲན་བདག་པོའི་དམིགས་བསལ་ཁྱད་དབང་ཁོ་ན་ལས་དམངས་གཙོ་དང༌། རང་དབང༌། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅི་ཡང་མངོན་རྒྱུ་མེད་༽ ཅེས་བརྗོད་གནས་བཀོད་འདུག

གོང་གསལ་སྐད་ཆ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་གྱི་རྒྱགས་གཏམ་ཤ་སྟག་ཡིན། ༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གང་ཉིད་བོད་མི་མང་གི་རང་དབང་ལྡན་པའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་ལ། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་གཞུང་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་གང་འདྲ་ཞིག་བྱེད་མིན་ནི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ནམ་ཞིག་བོད་མི་མང་མོས་ཀྱི་འདོད་བློ་ཡོངས་སུ་ཚིམས་པའི་གནས་སྟངས་འོག་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་རང་ཡུལ་བོད་དུ་ལོག་རྒྱུའི་དུས་སྐབས་ཤར་བའི་ཉིན་མོ་དེར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་ཉིད་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་རྒྱུ་རེད་ལ། སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་འགན་ཁུར་ནི་ད་ལྟ་རྒྱའི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་ནང་ལས་དོན་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་ལས་བྱེད་ཚོས་མུ་མཐུད་འཁྱེར་དགོས་པ་ཡིན། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་མཚོན་ན། ཉིན་མོ་དེ་ཤར་བའི་དུས་སྐབས་སུ་ངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་གནས་གང་ཡང་འཛིན་རྒྱུ་མིན་ཞེས་བཀའ་གསལ་ཕེབས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།

དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ ༼བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་༽ ནམ། ༼ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་༽ ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ཇི་བཞིན་སྟོན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་ཤིག་མིན། བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་ཚུད་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བ་ལྟར་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད་པ་དང༌། སྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རེད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་དུས་རབས་བར་མའི་ཡོ་རོབ་ཀྱི་ ༼ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་༽ དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པ་ནི་ནོར་འཁྲུལ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་མ་བྱུང་གོངབོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ལས་འདྲ་མཉམ་གྱི་དབང་ཆ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ཡིན། འདི་སྐོར་ཧུའི་རིཅཀྲིསན་ཏེ། དབྱིན་ཇིས་རྒྱ་གར་བཙན་བཟུང་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་བོད་བཞུགས་སྐུ་ཚབ་ཐ་མ་དང༌། རྒྱ་གར་
རང་བཙན་ཐོབ་རྗེས་ཀྱི་བོད་བཞུགས་སྐུ་ཚབ་དང་པོ་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་སྔ་ཕྱི་བསྡོམས་ལོ་དགུ་བཞུགས་མྱོང་ཡོད་པ་ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་དེབ་ནང་འཁོད་དོན། ༼དམར་པོའི་རྩོམ་བྲིས་པ་ཚོས་ཀྱང་ ༼ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའི་གོང་དུ་༽བོད་ནང་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད་པ་ཁས་ལེན་བྱ་དགོས་གྱུར་ཡོད་༽ ཅེས་གསལ་འདུག

དེ་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དོན་མཁས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁྲིམས་དོན་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འི་ནང་འཁོད་དོན། ༼རྒྱ་མི་བོད་དུ་མ་འབྱོར་གོང་བོད་མི་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པ་དེ་ནི། བོད་ཀྱི་ སྤྱི་ཚོགས་ འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལ་འཁྱོག་བཤད་འུད་སྒྲོག་བྱས་པའི་གཞི་རྩར་གྱུར་ཡོད་༽ ཅེས་གསལ་འདུག

སྐབས་དེའི་བོད་གཞུང་ལ་མཚོན་ན། རང་མཉམ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་ལས་མི་མང་གི་ངོ་ཚབ་མཚོན་པའི་རྣམ་པ་ཆེས་མང་བ་ཡོད་ཅིང༌། འདི་སྐོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་ ༼ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དངངོས་ཀྱི་མི་མང་༽ ཞེས་པའི་ནང་འཁོད་དོན། ༼བོད་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ལ་ཚོགས་སྟངས་རིགས་གསུམ་ཡོད་ཅིང༌། ཆུང་ཤོས་ནི་མུ་མཐུད་རྒྱུན་ཚོགས་ཡང་ཡང་བྱེད། དེའི་ནང་ཡིག་ཚང་རྩིས་ཁང་གི་དཔོན་རིགས་བརྒྱད་དང༌། དེ་མིན་མཐོ་རིམ་སྐྱ་བོའི་མི་སྣ། ལྷ་སའི་ཉེ་སྐོར་དགོན་ཆེན་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་ཙམ་ཡོད། ཚོགས་འདུ་འདིས་དཀའ་ངལ་རིགས་གོ་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་ཚེ་འཐུས་མི་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྡུ་སྐོང་བྱེད་ཐུབ། དཔེར་ན། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་གཏན་འཁེལ་སོགས་དོན་གལ་ཆེན་པོའི་རིགས་ལ་འཐུས་མི་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་ཡོད་པའི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་དགོས་ཤིང༌། ཚོགས་ཆེན་དེར་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ལས་བྱེད་ཡོངས་རྫོགས་དང༌། སྔར་སྲོལ་དཔོན་རིགས་མིན་པ་ཚོ་ཡང་ཡོང་གི་རེད་༽ ཅེས་གསལ་འདུག

བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱུ་ནོར་འཁོས་སྙོམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང༌། གྲལ་རིམ་གྱི་གནས་བབ་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་ཆོག་པབཅས་ནི་སྐབས་དེའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བ་དང་འགྲན་ཐུབ་པ་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་མ་བྱས་གོང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ནི་ལྷ་དབང་གི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་རེད་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་གཏན་ནས་མིན། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ནི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཏེ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་བྱམས་བརྩེ་དང༌། འཚེ་བ་མེད་པ། ཀུན་ཕན། འདྲ་མཉམ་བཅས་གཞི་རྩར་བཞག་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ཞིང༌། སྲིད་གཞུང་གིས་ལམ་ལུགས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མང་རྣམས་རང་གི་བུ་ཕྲུག་ལྟར་བྱམས་བརྩེས་སྐྱོང་གི་ཡོད་པར་མ་ཟད། འགྲོ་བ་རིགསདྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཐུབ་པའི་གཞི་རྩ་གཅིག་མཚུངས་སུ་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་གུས་བརྩི་ཞུ་གི་ཡོད།

བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་རྣམས་ཡང་སྲིད་རྩད་གཅོད་ཀྱི་ལམ་ནས་ངོས་འཛིན་གཏན་འཁེལ་ཞུ་བའི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས། གཞི་རྩའི་ཐོག་བོད་འདི་སྲིད་དབང་ཕ་ཤུལ་བུ་འཛིན་གྱིས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཏུ་མི་སྒྱུར་བའི་འགན་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཡོད། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་དང༌། བཅུ་བཞི་པས་དབུས་པའི་སྐུ་ཕྲེང་མང་ཆེ་བའི་འཁྲུངས་གཞིས་མི་སེར་དཀྱུས་མ་དང༌། སོ་ནམ་པ། ས་མཐའ་ལུང་ཁུག་གི་དུད་ཚང་བཅས་ཡིན།

ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་འོག་ཏུ་ཆབ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྲི་ཞུ་བ་སེར་སྐྱ་གྲངས་ཚད་འདྲ་མཚུངས་ཤིག་ཡོད་ཅིང༌། སྐྱ་བོའི་སྲི་ཞུ་བ་མང་ཆེ་བ་ཕ་ཤུལ་བུ་འཛིན་ནམ། རིགས་རུས་རྒྱུད་འཛིན་གྱིས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། སེར་མོ་བའི་སྲི་ཞུ་བ་ནི་ཡོངས་ཁུངས་གཏན་འཁེལ་མེད་པར་རིགས་ཚང་མ་ནས་ཡོང་ཆོག་པ་དང༌། མང་ཆེ་བ་མི་མང་དཀྱུས་མའི་ཁོངས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ཡིན།

བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལམ་སྲོལ་ནང་དགེ་འདུན་པ་ཚོའི་ཐོག་མའི་གནས་བབ་ལ་ཚོད་འཛིན་མེད་པར། རང་རང་ཆོས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་གནས་ཚད་ལ་གཞིགས་ཏེ་གནས་བབ་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་ཆོག་པའི་མདུན་ལམ་ཡོད་པ་དང༌། དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་བོད་མི་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་དང་སོག་པོ། རྒྱ་གར་ལ་དྭགས་ནས་ཨརུནྕལ་མངའ་སྡེ་བར་གྱི་མི་མང་བཅས་ཚུད་པའི་མི་རིགས་སུ་འདྲ་ཞིག་ཆོས་ཞུགས་བྱེད་པར་ཡོང་ཡང་སྒོ་མོ་ཕྱེ་སྟེ་བཞག་ཡོད་པ་ལས་དགག་བྱ་བྱེད་མཁན་མེད། དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་གོ་གནས་མཐོ་ཤོས་འཛིན་མཁན་མང་ཆེ་བའི་གཞིས་ཁུངས་མི་མང་དཀྱུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཚོའི་ནང་གི་མང་པོ་ཞིག་ནི་མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་མཐའ་ཁག་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་དག་གི་ཐོག་ནས་རང་རང་སོ་སོས་སློབ་གཉེར་ཡག་པོ་བྱས་ན། དགོན་པའི་མཐོ་རིམ་ལས་སྣེ་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཚང་མར་འདྲ་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་གསལ་པོར་མཚོན་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཤོད་རྒྱུན་ལའང༌། ཨ་མའི་བུ་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་ན། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ལ་བདག་པོ་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཡིག་ཆའི་ནང་ ༼ཞིང་བྲན་༽ ཞེས་འབོད་པའི་སོ་ནམ་པ་རྣམས་ལ་སྐབས་དེར་ཁྲིམས་ཐོག་གི་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཡོད་པ་ནི། ཁོང་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་ཞིབ་འཁོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཟུར་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཁྲིམས་ཁང་རིམ་པར་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱེད་ཆོག་པའི་བརྒྱུད་ལམ་ལྡན་ཡོད་པ་བཅས་ནས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཅིང༌། ཁོང་ཚོར་རང་གི་སྦྱིན་བདག་ལ་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་མ་ཟད། རིམ་པ་གོང་མར་ཞུ་གཏུགས་ཀྱང་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་ཡིན།

རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བའི་བོད་མི་དོན་གྲུབ་ཆོས་སྒྲོན་ནི་བོད་རང་བཙན་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་ཁྱིམ་ཚང་སྐྱོ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཡིན་ཞིང༌། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་མ་བྱས་གོང་གི་ཁོང་རང་གི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་པའི་ནང་། ༼ང་ནི་དེང་སྐབས་རྒྱ་མིས་བཤད་པའི་ཞིང་བྲན་ཟེར་བའི་ཁྱིམ་ཚང་ནས་ཡིན། ་་་་་་་་་་ང་ཚཱུའི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་ནང་མི་དྲུག་ཡོད། ་་་་་་་་་་ངའི་སྡོད་ཁྱིམ་ནི་ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཁང་པ་ལྕགས་རིས་བསྐོར་བ་ཞིག་ཡོད་ཅིང༌། དེའི་འོག་ཤོད་དུ་སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཇོག་གི་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་སྒོ་ཕྱུགས་གཡག་བཞི་དང༌། ར་ལུག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན། བོང་བུ་གཉིས། དེ་བཞིན་སོན་ཁལ་བཞི་དང་ཕྱེད་ཀ་ ༼ཧེགཀྲར་ ༠་༣༧༽ འགྲོ་བའི་ས་ཞིང་ཡོད། ་་་་་་་་་་ང་ཚོ་ནང་མི་རྣམས་ལ་ལྟོ་གོས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་མྱོང་མེད་ལ། ང་ཚཱུའི་ས་ཁུལ་ལ་སྤྲང་པོ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད་༽ ཅེས་བྲིས་འདུག

བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཞིང་པ་ཚོར་གཞིས་ཀའི་བདག་པོ་ཚོས་བརྙས་བཅོས་དང༌། དྲག་གནོན་བྱེད་མི་ཆོག་པ་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བཀག་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོམས་གཤིས་དང་ཡང་མཐུན་གྱི་མེད།དུས་རབས་བདུན་པར་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་བ་དགེ་བཅུའི་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། ཁྲིམས་ལུགས་དེ་དག་གི་ནང་དོན་སྙིང་པོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་མཁན་རྒྱལ་པོ་ཚོས་རང་ཉིད་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཚོར་བྱམས་སྐྱོང་ཆེན་པོས་ལྟ་རྟོག་གནང་དགོས་པ་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་ལྷ་ཆོས་དགེ་བ་བཅུ་དང་མི་ཆོས་གཙང་མ་བཅུ་དྲུག་གི་ཁྲིམས་དང༌། དེ་རྗེས་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་ཕག་མོ་གྲུབ་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་ཞལ་ལྕེ་བཅུ་གསུམ། དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་གོང་གསལ་ཁྲིམས་ཡིག་ཁག་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་བའི་ཁྲིམས་ཡིག་བཅས་ཀྱི་ནང་གསལ་པོ་ཡོད་པ་ཡིན།

གནའ་སྔ་མོའི་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་མིག་རིལ་འདོན་པ་དང༌། རྐང་ལག་འབྲེག་པའི་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་ནི་ནག་ཉེས་ཧ་ཅང་ཆེ་ཞིང་ནག་ཉེས་ཡང་ཡང་གསོག་མཁན་རིགས་ལ་མ་གཏོགས་དེ་མིན་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད། ཉེས་ཅན་ལ་རྟ་ལྕག་གཞུ་བ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་ཉེས་ཆད་གཅོད་སྟངས་ཤིག་ཡིན། དུས་རབས་བཅུ་དགུ་པའི་ནང་དབང་པོ་ཡན་ལག་གཅོད་འབྲེག་གི་ཉེས་ཆད་གཅོད་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང༌། དོན་དངོས་ཐོག་ཉེས་ཆད་དེ་རིགས་བཅད་པ་ཆེས་ཉུང་ཤས་ཡིན་པ་དང༌། སྲོག་ཐོག་གི་ཉེས་པ་གཅོད་རྒྱུར་དགག་བྱ་ནན་པོ་ཡོད་པར་མ་ཟད། དབང་པོ་ཡན་ལག་གཅོད་འབྲེག་གི་ཉེས་ཆད་གཅོད་པའི་དབང་ཆ་ཡང་ལྷ་ལྡན་རྒྱལ་སར་ཡོད་པའི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་མ་གཏོགས་དེ་མིན་ལ་མེད་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༨༩༨ ལོར་གོང་གསལ་གྱི་ཉེས་ཆད་དེ་དག་རྒྱལ་འཚོང་པ་དང༌། རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱབ་གཏོད་གྱི་ངན་གཤོམ་བྱེད་མཁན་
གྱི་ཉེས་ཅན་ཕུད། དེ་མིན་ཉེས་ཅན་སུ་ལའང་གཅོད་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད། ༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བའི་ནང༌། μྣང་གཞིས་སྣེ་སྡོད་ཚོས་ཞིངཔ་མང་ཚོགས་སུ་ཞིག་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱས་ཚེ་དོ་བདག་སོ་སོས་ྋགོང་ས་ཆེན་པོར་ྋསྙན་སེང་ཞུ་ཆོག་པའི་དབང་ཆ་གནང་ཡོད།

བོད་ཀྱི་ས་ཆའི་བདག་དབང་ཆ་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཡོད་ཅིང༌། རྒྱལ་ཁབ་ནས་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་ཆོས་གཞིས་དང༌། གཞུང་ཞབས་སྐྱ་བོར་ཞབས་རྟེན་ཕ་གཞིས། དེ་མིན་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་སྒོ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་མི་སྣར་གཟིགས་གཟོས་བདག་རྐྱེན་བཅས་གསོལ་རས་གནང་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་ནས་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་གཞིགས་པའི་ཁྲལ་ཡང་བསྡུ་གི་ཡོད། སྒེར་པ་ཁག་གི་མི་ངོ་གཅིག་ལྷ་སར་གཞུང་གི་ཞབས་ཞུར་བཅར་དགོས་པ་ཕུད། ད་དུང་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་གཞིགས་པའི་རྐང་འགྲོ་ལག་འདོན་གྱི་ཁྲལ་རྒྱུགས་དགོས་པ་དང༌། དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱལ་བསྟན་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་སྟེ། གཙོ་བོ་ནང་དོན་རིག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་སྒྲ་དང་ཚད་མ། བཟོ་དང་གསོ་བ་སོགས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྒྱུ་རྩལ་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་འགན་འཁུར་ནས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་སྔ་བོད་ལ་དེངདུས་
ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ལམ་སྲོལ་དར་མེད་པར་བརྟེན་དགོན་སྡེ་ཁག་ནི་ཆོས་ཕྱོགས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཡུལ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། སློབ་གཉེར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་དགོས་མཁོའི་ཆེད་དགོན་པས་འགྲོ་སོང་མང་པོ་ཞིག་གཏོང་དགོས་པ་དེའི་འབྱུང་ཁུངས་གཅིག་གཞུང་གིས་གནང་བའི་ཆོས་གཞིས་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཞུང་སྒེར་སྦྱིན་བདག་ཁག་ནས་བཞག་པའི་ཆོས་ཐེབས་མ་རྩའི་སྐྱེད་འབབ། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་དད་འབུལ་ཞུས་པ་བཅས་རེད། གྲྭ་གྲངས་ལོ་རེ་བཞིན་འཕར་ཏེ་གཏོང་ཡོང་ཁ་མ་འདུམ་པའི་སྐབས་སུ་དགོན་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཚོས་ཚོང་འཁོས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

སྤྱིར་བཏང་ས་ཞིང་མང་པོ་ཞིག་གཞུང་རྒྱུགས་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་ལག་ཏུ་ཡོད་ཅིང༌། ཁོང་ཚོས་གཞུང་ལ་ཐད་ཀར་ཁྲལ་སྒྲུབ་འཇལ་ཞུ་དགོས། དེ་དག་གཞུང་གིས་མཛོད་ཁང་དུ་བསྡུ་འཇུག་གིས་དགོན་པ་ཁག་གི་ཆོས་ཕོགས་དང༌། ཡུལ་ལུང་འཛུགས་སྐྲུན། དམག་ཕོགས། ཐབ་རྟེན་མེད་པའི་གཞུང་ཞབས་ཀྱི་ཕོགས་སོགས་སུ་གཏོང་གི་ཡོད། ཡང་ཁྲལ་རིགས་གཅིག་ནི་རྐང་འགྲོའི་ཁྲལ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ནི་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས་མི་དང་རྟ་ཁལ་གཏོང་དགོས་པ་ཡིན། གོང་གསལ་ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ཏུ་ཡོད་པའི་ས་ཞིང་དེ་དག་ནི་ཁོང་ཚོའི་མི་རབས་རྒྱུན་འཇགས་ཀྱི་ཕ་གཞིས་ཡིན་ཞིང༌།

གལ་ཏེ་ས་ཞིང་གཞན་ལ་བོགས་མར་གཏོང་རྒྱུའི་འདོད་པ་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་གཏོང་ཆོག་པའི་དབང་ཆ་ཁོང་ཚོར་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་ཞིང་པ་ཚོས་གཞུང་ལ་རྐང་འགྲོ་ལག་འདོན་གྱི་ཁྲལ་འཇལ་བ་དེ་ས་ཁྱོན་ལ་གཞིགས་ན་ཧ་ཅང་ཡང་པོ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཁྲལ་ཡང་པོ་དེ་ཡང་སྒྲུབ་འཇལ་མི་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ན། གཞུང་གིས་ས་ཞིང་ཕྱིར་ལེན་བྱེད་ཆོག དེ་མིན་ས་ཞིང་ཞིང་པ་རང་ལ་བདག་པ་དང༌། རྐང་འགྲོ་ལག་འདོན་དེ་ཡང་ས་ཞིང་གི་ཁྲལ་ཡིན་པ་ལས་སྤྱིར་བཏང་ས་གླ་དང་ཁང་གླ་ལྟ་བུ་མིན།

བོད་ཀྱི་མི་འབོར་ནང་ནས་ཉུང་ངུ་ཞིག་བོགས་ཞིང་འདེབས་ལས་བྱེད་མཁན་ཡིན་པ་དེ་ཚོ་ཕལ་ཆེ་བ་དབུས་གཙང་ཁུལ་དུ་ཡོད། བོགས་ཞིང་གི་བདག་པོ་ནི་སྒེར་པ་དང་ཆོས་གཞིས་ཁག་ཡིན་ཞིང༌། བོགས་ལེན་པ་ཚོས་ཁོང་ཚོར་བོགས་འབབ་འབྲུ་རིགས་སྤྲོད་དགོས་པ་དང༌། ཡང་ན་ཁོང་ཚོའི་ཞིང་ལས་སམ་དེ་མིན་གྱི་ལས་ཀ་གང་རུང་བྱེད་པར་མི་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན། མི་དེ་ཚོའི་གྲས་ནས་ཁ་ཤས་གཞིས་ཀའི་སྡེ་པ་དང༌། གཉེར་པའི་ལས་གནས་སུ་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ༼ཁོང་ཚོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ ཛྲམངའ་ཚབ་ཛྲ ཅེས་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད།༽ བོགས་ལེན་པའི་ཁྱིམ་མི་རྣམས་ལ་ས་ཞིང་འདེབས་ལས། ཚོང་འཁོས། དེ་མིན་གྱི་ལས་རིགས་གཉེར་བ། ཆོས་ཞུགས་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་ཡིན། ས་ཆའི་བདག་པོ་ཚོས་བོགས་ལེན་པ་རྣམས་གང་བྱུང་ཁོང་ཚོའི་ས་ཁང་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱེད་ཆོག་གི་མེད་ཅིང༌། ཁོང་ཚོའི་གྲས་མང་པོ་ཞིག་རིམ་པས་དཔལ་འབྱོར་གང་འཚམས་ཕྱུག་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།

མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་ཁུལ་རྣམས་ནི་དེ་སྔ་ནས་ཚོ་ཤོག་གི་རྣམ་པར་གནས་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་འཚོ་རྟེན་གཙོ་བོ་བོདདབུས་དང་འདྲ་བར་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཡིན་ཞིང༌། ཚོ་ཤོག་དེ་དག་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་བླ་མའམ། དཔོན་པོ། བླདཔོན་ཟུང་འབྲེལ་སོགས་རྣམ་པ་ཅི་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འགོ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་ཡོང་ཁུངས་ཐད་ཕ་ཤུལ་བུ་འཛིན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཤན་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་ཁོང་ཚོའི་ཁྲོད་ནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་དབུས་ཏེ། ལྷ་ས་ནས་ངོས་འཛིན་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པའང་ཡོད་པ་རེད། ཆོས་སྡེ་སོ་སོའི་བླ་མ་ཆེ་ཁག་ལ་མཚོན་ན། ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྒོ་ཁག་ཕལ་ཆེ་བ་དབུས་ནས་གནང་དགོས་པ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་དགེ་ལུགས་པའི་བླ་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་དང་འབྲེལ་བའི་མཐའ་མའི་ཤེས་ཚད་ལག་ཁྱེར་དེ་གདན་ས་ཆེན་པོ་གསུམ་ནས་འཐོབ་དགོས་པ་ལྟར། ༼དབུས་ཀྱི་བླ་ཐོབ་༽ ནི་བླ་སྤྲུལ་རྣམ་པའི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་
པོའི་ནང་གི་ངོས་འཛིན་མཐོ་ཤོས་སུ་བརྩི་གི་ཡོད་པ་རེད། དགོན་སྡེ་སོ་སོའི་ལས་སྣེ་གཞན་དག་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཡོངས་ཁུངས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཡིན། མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འདི་དག་ནང་དགོན་སྡེ་བཞི་སྟོང་ལ་ཉེ་བ་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་གཏན་འཇགས་ཀྱི་མཆོད་གཞིས་རེ་ཡོད་ཅིང༌། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་ས་ཁྲ་ཞིག་བྲིས་པ་ཡིན་ན། དགོན་སྡེ་དེ་དག་གི་མཆོད་གཞིས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ས་སྡེ་ཞིག་མེད་ཅེས་ཁ་ཚོན་བཅད་དེ་བརྗོད་ཆོག་པ་ཡིན།

ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་སུ་གཞུང་ཞབས་གཞུང་དོན་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས་ལམ་འཁེལ་མི་སེར་རྣམས་ལ་གླ་མེད་ཀྱི་རྟ་ཁལ་སྐུལ་འདེད་བྱེད་པ་དེ་དག་མི་ཆོག་པ་དང༌། སླད་ཕྱིན་རྟ་ཁལ་སྐུལ་འདེད་བྱེད་སྐབས་ཡུལ་ཐང་གླ་ཆ་སྤྲོད་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོས་དེ་བས་དགོངས་པ་ཆེན་པོ་བཞེས་ཏེ་གཞུང་གི་ལམ་ཡིག་མེད་པར་རྟ་ཁལ་བསྐུལ་མི་ཆོག་པདང་། རྟ་ཁལ་གྱི་གླ་ཆ་ཡང་ཡུལ་ཐང་བབས་བསྟུན་གྱིས་སྤར་ཆ་དགོས་པའི་བཀའ་ཁྱབ་གནང་ཡོད།

བོད་ནང་ལོ་མང་བསྡད་དེ་ལས་ཀ་བྱེད་མྱོང་བའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མི་སྣ་ཅརླསི་བེལ་དང༌། ཧུའི་རིཅཀྲིསན། ཧནྲིགཧརར་སོགས་ཀྱིས་སྐབས་དེའི་བོད་མི་དཀྱུས་མའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་མི་མང་གི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལས་བཟང་བ་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་བརྗོད་ཡོད། བོད་ལ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་བཙན་འཛུལ་མ་བྱུང་གོང་མི་མང་མུ་གེས་ལྟོགས་ཤེ་ཐེབས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྒྱུ་མེད། སྐབས་རེ་ལོ་ཉེས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང༌། ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞུང་གི་རྫོང་དང༌། དགོན་སྡེ། སྒེར་པའི་གཞིས་ཁག ཞིང་པ་ཕྱུག་པོ་བཅས་ཀྱི་ས་ནས་བུ་ལོན་ལས་སླ་པོར་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན།

ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཐུགས་འགན་བཞེས་མ་ཐག་བོད་ཀྱི་ས་ཞིང་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དེ་སྔའི་ལམ་སྲོལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་རྒྱུའིདགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ལེགས་བཅོས་ལས་ཁུངས་ཆེད་འཛུགས་གནང་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་དམར་གཞུང་ནས་དེས་ཁོང་ཚོའི་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ལས་གཞིར་འགོག་རྐྱེན་བཟོས་དྭོགས་ཀྱིས་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལམ་དུ་བཏང་མེད་པ་རེད། འདི་སྐོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་མཛད་རྣམ་ ཛྲངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། ངོས་ཀྱི་མི་མང་ཛྲ ནང་འཁོད་དོན། ༼ངས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་འཛིན་རྒྱུན་ལོ་ཉུང་ངུ་ཞིག་ནང་ ༼རྒྱུ་ནོར་དབུལ་ཕྱུག་མ་སྙོམས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་༽ དེ་སྐོར་བསྒྱུར་བཅོས་འགའ་ཤས་བཏང་བ་ཡིན། སེར་སྐྱ་མི་གྲངས་ལྔ་བཅུ་སྐོར་ཡོད་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཚོགས་པ་ཞིག་དང༌། རྒྱུན་ལས་ཚོགས་པ་ཆུང་བ་ཞིག་བཙུགས་ཏེ་ཚོགས་པ་ཆུང་བ་དེས་གང་དང་གང་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་བརྟག་ཞིབ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་བཀོད་ནས་ཚོགས་ཆེན་དེ་བརྒྱུད་ཕྲན་ལ་སྤྲོད་རྒྱུའི་ལས་དོན་བྱས་པ་རེད་༽ ཅེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པར་བཙན་བྱོལ་དུ་༧ཞབས་སོར་འཁོད་མ་ཐག་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཞུང་གི་རྒྱུན་འཛིན་བྱེས་འཁོད་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་འབྲེལ་མང་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ལས་གཞི་མང་པོ་ཞིག་འགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་མི་མང་གིས་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད་པ་དང༌། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་བ་དེའི་ནང༌། ༼རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ནས་འཐུས་མི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་ཐོག་ཁྲིམས་ཁང་མཐོ་ཤོས་ལ་གོ་བསྡུར་དང་འབྲེལ་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་འགན་འཛིན་མཛད་ཁུར་རྣམས་སྡེ་སྲིད་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ་༽ ཞེས་འཁོད་ཡོད་པའི་དོན་ཚན་འདི་སྐབས་དེར་མི་མང་ནས་ཁས་ལེན་ཞུས་མེད་ནའང༌། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཨུ་ནན་ཆེན་པོས་འགོད་འཇུག་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་གྲངས་འབོར་དང༌། དབང་ཆ་བཅས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་སྟེ་དེ་སྔའི་སྤྱི་འཐུས་མི་གྲངས་ ༡༢ ནས་མི་གྲངས་ ༤༦ བར་མང་དུ་གཏོང་གནང་བ་དང༌། བཀའ་བློན་རྣམས་ཀྱང་སྔར་བཞིན་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས་མ་ཡིན་པར། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལ་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་གཞུང་གི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་མ་འགྲིགས་པ་ཡོད་ན་དེ་ལ་མི་མང་ནས་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱེད་ཆོག་པ་དང༌། ཁྲིམས་གཏུགས་བྱེད་ཡུལ་གྱི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད། དེས་མ་ཚད་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ལ་དགོངས་འཆར་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་ཐེངས་གཉིས་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།

འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་གསོན་ཤུགས་ལྡན་ལ་འཁྲུག་ཆ་ཤིན་ཏུ་དོད་པོའི་ཞི་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་འཚར་སྐྱེད་བྱུང་ཡོད་པ་དེར་འབོད་སྒྲ་དང༌། ཕུགས་དམིགས་བཅས་ཁྱད་པར་བའི་རང་བཞིན་ལྡན་ཡོད་ཅིང༌། བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་སྟེ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང༌། བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་བཅས་དང༌། གཞན་ཡང་ཤེས་ཡོན་དང༌། འཕྲོད་བསྟེན། རིག་གཞུང༌། ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་ཐུབ་པ་འདིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་གཙོའི་རྩ་བ་དེ་བས་བརྟན་པོ་ཚུགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཚོགས་པ་དེ་དག་ནི་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མིའི་འགོ་ཁྲིད་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཡུལ་གྱི་བབས་སྟེགས་
གལ་ཆེ་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཇི་ཙམ་གུ་ཡངས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་མིན་ནི་དེ་སྔ་ལོ་རབས་ ༧༠ སྨད་མཇུག་ཏུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་པའི་དངོས་དོན་ནས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ངེས་ཡིན།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལཱུའི་ཟླ་ ༢ པར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ནས་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྟོན་དང༌། རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་དོན་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད། དེའི་ནང་ ཛྲམ་འོངས་པར་ངོས་ནས་བོད་གཞུང་གི་འགན་ཁུར་དང༌། ལམ་ལུགས་རྗེས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་གང་ཡང་ལེན་རྒྱུ་མིན་ཛྲ ཞེས་གསལ་པོ་འགོད་པ་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་གཞུང་དེ་བོད་མིས་འདེམས་བསྐོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཞེས་བཀའ་གནང་ཡོདཔ་རེད།

རྡོ་དོན་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཇི་ཡིན་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གསལ་པོ་བཟོས་གནང་ཡོད་པ་སྟེ། གང་ཉིད་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་སྩལ་བའི་གསུམ་བཅུའི་གསུང་འཕྲིནནང་། ༼བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་འདི་ངོས་རང་སྒེར་གྱི་གོ་གནས་སམ། བདེ་སྡུག་གི་སྐོར་མིན་པ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་སོང་བའི་ྋཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་འདི་ཡང་མུ་མཐུད་དེ་གནས་དང་མི་གནས་བོད་མི་མང་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་ངོས་ཀྱིས་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩ ལོར་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ངོས་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་གི་ནང༌། ནམ་ཞིག་ང་ཚོར་རང་དབང་གང་འཚམས་སོན་ནས་བོད་ལ་ལོག་རྒྱུ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ངོས་ཀྱིས་བོད་གཞུང་གི་ནང་གོ་གནས་གང་ཡང་ལེན་རྒྱུ་མིན་ལ། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་གཞན་གང་ཡང་ལེན་རྒྱུ་མིན་ཞེས་གསལ་པོར་བརྗོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་ངོས་ནས་ཡང་ཡང་བརྗོད་བཞིན་པ་ལྟར། ངོས་རང་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བཟང་པོའི་རིན་ཐང་དང༌། ཆོས་ལུགས་ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་འབྲེལ་བཅས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་རྒྱུར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུའི་འདུན་པ་རྩེ་གཅིག་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་དེ་དུས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་དང༌། བོད་ཀྱི་གཞུང་གསར་པའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོས་ངེས་པར་དུ་འཁྱེར་དགོས་ཞེས་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱང་བྱས་ཡོད། མ་འོངས་པའི་བོད་འདི་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དང༌། མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཅན་ཞིག་དགོས་པར་ངོས་ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་འདི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་ལམ་སྲོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་རེད་ཅེས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་པ་རེད། བོད་ནང་དང༌། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཁྲོད་དུ་བོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་དུས་ཚོད་ལས་ཡོལ་ཟིན་པས། དེ་དག་བསྐྱར་གསོ་བྱ་འདུན་སུ་ལའང་མེད་ཅིང༌། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ང་ཚོ་ཐོག་མར་བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་མ་ཐག་པ་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་མང་གཙོ་ཅན་དུ་འགྱུར་འགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་བར་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་མཐར་སོན་པ་བྱུང་ཡོད། སླད་མར་ཡང་ང་ཚོས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་བསམ་བློ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་མུ་མཐུད་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན༽ ཞེས་བཀའ་གནང་ཡོད་པ་རེད། །