ཐེངས་སྔོན་མ་དག་གི་སྐབས་སུ་སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཕྱིར་བཞུགས་སྒར་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་ཕོ་བྲང་དུ་བཅར་ཏེ། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་བར་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་རྗེས། ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་སྲོལ་ཡོད་ནའང༌། ཐེངས་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་གཉིས་ངྷ་སར་བཞུགས་མེད་སྟབས། རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་ལྡི་ལི་གསར་བ་ནས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་གྱི་ནང་དོན་ཁག་ཟླ་མཇུག་གི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བར་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག
ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གསར་བ་ནས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་འབྲེལ་མོལ་སྐོར་གྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དང༌། ཁ་སང་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་༣ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག་བོད་གཞུང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ། ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་གོང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེ་སྒྲོག་སྦྱོང་དང་ཆབས་གཅིག གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང༌། སྐུ་ཞབས་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་ཕྱག་རོགས་གསུམ་བཅས་སྤྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༠ ནས་སྤྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༥ བར་རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བཀའ་མོལ་བྱུང་ཞིང༌། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་འབྱོར་བ་ཡིན། ཐེངས་འདིར་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་འགྲོ་དོན་གཙོ་བོ་སྤྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་གི་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བདུན་པའི་མཇུག་དེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཕུལ་བ་ཡིན། དེའི་ནང༌། བོད་ནང་གི་མི་དམངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་དགོས་པའི་སྐོར་བཀོད་ཡོད།
ཐེངས་འདིར་ང་ཚོ་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དང༌། འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་བློན་ཆེན་ཏུའུ་ཆེན་ལིན་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་ཞིང༌། ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་དང་བོད་རིགས་སྐུ་ཞབས་སི་ཐར་ལགས་གཉིས་ལ་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བཀའ་མོལ་བྱུང༌། ཁོང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གཞོན་པ་པད་མ་འཕྲིན་ལས་ལགས་འདུག་ལ། གྲོས་མོལ་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཆེད་མཁས་པ་འགའ་ཡིས་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་སྐོར་འགྲེལ་བཤད་བྱས་བྱུང༌། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་མཁན་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷག་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་རེད། དེ་ནས་ང་ཚོས་ཉིན་ཞཱ་ཧེ་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་བྱས་རྗེས། ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཕྱིར་རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་འབྱོར་བྱུང་བ་ཡིན། རྒྱ་གར་ལྡི་ལི་གསར་བ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་ལ་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་སྐོར་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བཞིན་ཚེས་ ༡༧ ནས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་འཆར་ཡོད་སྟབས། ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྔོན་ལ་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་གྱི་ནང་དོན་གང་ཡང་གསལ་བསྒྲགས་མ་གནང་རོགས། ཞེས་བཀའ་གནང་སོང༌། ཐངས་འདིར་ང་ཚོར་སྣེ་ལེན་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་དབུས་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་རེད། གཞན་པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་དང༌། ཉིན་ཞཱ་ཧེ་རིགས་རང་སྐྱོང་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་སོགས་ལའང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་དག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སྒྲོག་སྦྱོང་གནང་སོང༌།
རྒྱ་གར་ངྷ་རམ་ས་ལ་ནས་གོང་གི་གསར་འགོད་བསལ་བསྒྲགས་དེ་མ་སྤེལ་སྔོན་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཆུ་ཚོད་ ༤ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ཞིན་ཧ་གསར་ཁང་གིས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་བོད་རྒྱའི་སྐུ་ཚབ་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་པའི་ནང༌། ཀྲུང་གོའི་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དང༌། འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་བློན་ཆེན་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་སོགས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྒེར་གྱི་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་དང་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ལ་ཐུག་ཕྲད་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་དང་དབང་བོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ཨོ་ལིམ་པིག ཉེ་སྔོན་བར་སྣང་ལ་བཏང་བའི་འཁོར་སྐར་བདུན་པ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བ། མིག་སྔའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་ལ། དེ་མིན་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་ས་འགུལ་གྱི་གནོད་འཚེ་དང་གངས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བྱུང་བར་རོགས་སྐྱོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་བཅས་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཁ་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་ལ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཆབ་སྲིད་དངོས་དོན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། “རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་རྩ་ཁྲིམས་དང་རྩ་ཁྲིམས་ལས་འགལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་མཐའ་དག་ནི་གཏན་ནས་མི་ཆོག “རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། སྔར་བཞིན་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང༌། མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་གི་སྐད་ཆ་བེད་སྤྱད་དེ། མི་རིགས་ཁ་བྲལ་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་གནོད་པའི་བྱ་སྤྱོད་རིགས་གཏན་ནས་སྤེལ་མི་ཆོག རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་དང་རྒྱལ་ཁག་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་ལ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་གནད་དོན་སྐོར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་སྲིད་ཇུས་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཞང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་གཉིས་ལ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི“རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས”ཞེས་པ་དང་མི་འདྲ་བ་ཡིན། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ནི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་དང་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཚགས་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བཀོད་འདུག
བསོད་ནམས་ལགས།
རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་པཱ་ལེ་རྐང་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་སོ་སོས་སྔ་ས་ནས་ཟོས་ཚར་སོང་། ད་ཡིན་ན། བར་གནས་པཱ་ལེ་ཁ་ཤས་ཀྱང་བཟོ་ཆོག་གི་རེད་དེ། གལ་སྲིད་ཉོ་མཁན་མ་བྱུང་པ་ཡིན་ན། སོ་སོའི་གྱོང་མ་རེད་པས།
གནས་ཚང་ལགས།་་ ངས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་བག་ལེབ་ཞིག་ཟ་འདོད་འདུག འོན་ཀྱང་ལ་རང་བཙན་དང་དབུ་མ་གང་ཡང་མིན་པོ་བག་ལེབ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱི་ལྟོས་དང་ཚོར་དེ་ལས་མེད་པ་ག་ལ་ཡིན།
བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་ཡས་ལ། སྐབས་བརྒྱད་པའི་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ནང་དོན་སྐད་འདི་བོད་ཀྱི་མི་དམངས་ཚོགས་འདུ་བར་གསར་རྒྱ་བྱེད་དགོས་ཟེར། འདིའི་དགོས་པ་གང་རེད། ང་ཚོ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་འདི་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་འདིར་འབྲས་བུ་ཡོད་མེད་ལ་བལྟས་ནས་ལམ་གསར་པ་འཚོལ་རྒྱུ་མ་རེད་པས། གལ་ཏེ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ནང་དོན་མ་ཤེས་ན་ཚོགས་འདུ་འདི་ཇི་ལྟར་ཚོགས་ཐུབ་བམ།
ཁྱེད་རང་དེང་སང་སྨན་ནོར་ནས་མཆོད་ཀྱི་ཡོད་དོག་མེད་དམ། ལས་ཀ་ཚང་མ་སྔ་ཕྱི་ལྡོག་ནས་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཁྱེད་ཀྱི་ཞལ་ལག་འདིར་ནོར་འཁྲུལ་མེད་དམ། བསམ་བློ་ཚང་མ་མིའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་འགལ་ནས་གཏོང་གི་འདུག
བཀའ་བློ་ཁྲི་པ་ལགས། ང་ཚོར་ཡང་ཨ་རིའི་ལྟ་བུའི་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་ཕོད་མཁན་གྱི་མི་རབས་གསར་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཤིག་དགོས་ཀྱི་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་སྒྲུབ་ཆེད་དགོངས་པ་ཞུས་ནས་སྒོམ་རྒྱག་པར་ཕེབས་སྲིད་དམ།
ངས་ཚོགས་ཆེན་འདི་ང་རང་ལ་ཚོང་ལྷ་འཁོར་བར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་པཱ་ལེ་མང་པོ་འཚོང་ཐུབ་ས་རེད། སྐབས་དེར་ངས་པཱ་ལེ་ཁག་གཉིས་སུ་དབྱེ་ནས་བཙོང་ཡིན་ལ། དེ་ནི་༼རང་བཙན་པཱ་ལེ༽དང་༼རང་སྐྱོང་པཱ་ལེ་༽ཡིན། ཁག་གང་བྲིན་པོ་བྱུང་ན། དེ་ནས་བསམ་ཚུལ་ཞུ་རྒྱུ་རག་གི་རེད།
ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པ་བདེན་པ་རེད། ངས་ཁྱེད་ལ་རྩོད་པ་ནམ་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད། ཡིན་ན་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་ྋགོང་ས་མཆོག་ནི་ཆོས་གོས་གྱོན་པའི་སྤྱང་གི་ཡིན་པ་དང༌། ཉེ་བའི་བོད་ནང་གི་བྱུང་རྐྱེན་རྒྱུད་སྐུལ་བ་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་ཡིན་པ་སོགས་ལྟ་བུའི་གང་བཤད་ལ་ཡིད་ཆེ་འོས་པའི་གཞི་འཛིན་ས་ཞིག་ངས་མཐོང་མ་སོང༌། དེ་བཞིན་མི་ཞིག་གིས་རྒྱན་གོས་གཡོགས་པ་ནི་མཛེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པས་དགོས་དབང་ཞིག་ཡིན་མོད། རིན་ཐང་མེད་པའི་རྒྱན་གོས་ནི་མཚན་སྙན་ལ་གཞི་ངོ་མ་ཞིག་རེད། ཨོ་དྲ་གྲོགས་གནས་ཚང་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ད་ལོའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་བརྗོད་གཉིས་པོར་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད། གཅིག་གསུངས་དང༌། འུ་གཉིས་ཀྱི་འདིའི་ཐོག་ནས་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་བྱེད་ཆོག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཕྱི་བསྒྲགས་ལ་རིམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ནས་བལྟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
༡ དོན་དག་གང་དང་གང་ཡང་གཞི་འཛིན་ས་མེད་པར་བསྒྲགས་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད་ལ། དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་རང་གི་མཚན་སྙན་ལ་གནོད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན།
༢ དོན་དག་དང་འབྲེལ་བའི་སྡིག་དམོད་ལ་ཆ་འཇོག་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ནི་འཐབ་རྩོད་སྒྱུ་རྩལ་རེད་ལ། དཔེར་ན། མི་ཞིག་ལ་རྒྱན་གོས་གཡོགས་པ་ལྟ་བུ་རེད། མི་ངོ་མ་ཡིན་ཞིང་། རྒྱན་གོས་སྐབས་འཕྲལ་གྱི་དགོས་དབང་རེད།
དྲ་གྲོགས་གནས་ཚང་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པར་ཆ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་འདྲ། ངས་ཁྱེད་ལ་འདི་ནས་གསལ་བཤད་བྱེད་འདོད་པ་ཞིག་ལ། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་བོད་ཕྱོགས་ནས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་གཉིས་ལ་ནམ་ཡིན་ཡང་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་རེ་འདུག་མོད། གྲུབ་འབྲས་ངོ་མ་ཞིག་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་བཤད་མི་འདུག་བསྙམ། འོན་ཀྱང་སྐུ་ཚབ་ཁོ་ཚོས་ཏྭ་ལའི་བླ་མར་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བཀའ་འདྲི་གང་ཡང་མེད་པར་བོད་མི་རྩ་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ཐག་ཆོད་རེ་བྱས་ཡོད་ཚེ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་ཁོ་ཚོའི་དབང་ཚད་ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ཞིབ་མོར་བཤད་ན་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ནི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དེའི་དོན་ངོ་མའི་དབང་ཚད་སུ་ལ་ཡོད་མེད་དེ་ཡང་གསལ་བོ་རེད།
བསོད་ནམས་ལགས།
ཁྱེད་རང་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཆ་བཞག་ན། ༼དེ་མིན་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་སྒྲུབ་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེདལ་དབང་ཚད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། ༽ འོ་ན། བྱ་ཚང་ལ་བལྟ་དུས་དགོངས་བསྐོར་ཙམ་ཡང་ཞུས་མི་འདུག་པས། དེ་ནི་སྐུའི་དབང་ཚད་ལས་བརྒལ་མེད་དམ།
གཞན་གཅིག་དེ་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་༼རྒྱབ་བསྐྱོར་མི་བྱེད་པ་བཞི༽ལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ངོས་ལེན་བྱེད་པར་དཀའ་ཁག་མི་འདུག་ལ། ང་ཚོས་ཞུ་ཆོག་ཅེས་དབང་ཚད་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་ཡོད་པ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ན། དེ་དབང་ཚད་ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ།
ཨོ་དྲ་གྲོགས་ཚོ་དགོངས་དག་གོང་གི་བསམ་ཚུལ་ནང་ཆད་ལྷག་ཤོར་འདུག
་་་་་་་འདིར་བསྐྱར་དུ་བྲིས་ཡོད་པར་གཟིགས་འཚལ། སྐུ་ཚབ་ནི་ང་ཚོའི་སྐུ་ཚབ་རེད། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་བྱས་ཀྱང་འདྲ། ང་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དྲང་བདེན་མིན་པའི་དབང་སྒྱུར་ལ་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་གངས་ཅན་པ་ཚང་མའི་སྐུ་ཚབ་ཞིག་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད། ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ད་དུང་བོད་མའི་བདེ་སྡུག་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། དེ་མིན་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་སྒྲུབ་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེདལ་དབང་ཚད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁོ་ཚོ་ནི་ཏྭ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་དང་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཙམ་རེད། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་པ་ནི་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་གནས་བབས་དང་གནས་བབས་དེའི་འོག་གི་འབྲེལ་མོལ་བའི་གནས་བབས་ཀྱང་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད།
བསམ་འཆར་འདོན་པ།
སྐུ་ཚབ་ནི་ང་ཚོའི་སྐུ་ཚབ་རེད། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་ག་གིས་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་བྱས་ཀྱང་འདྲ། ང་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དྲང་བདེན་མིན་པའི་དབང་སྒྱུར་ལ་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་གངས་ཅན་པ་ཚང་མའི་སྐུ་ཚབ་ཞིག་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད། ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ད་དུང་བོད་མའི་བདེ་སྡུག་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། དེ་མིན་ལས་ཀ་ཞིག་སྒྲུབ་གང་ལྷག་ཡོད་པ་མ་རེདལ་དབང་ཚད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁོ་ཚོ་ནི་ཏྭ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་དང་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཙམ་རེད། ང་ཤེས་དགོས་པ་ནི་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་གནས་བབས་དང་གནས་བབས་དེའི་འོག་གི་འབྲེལ་མོལ་བའི་གནས་བབས་ཀྱང་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད།
སྐུ་ཚབ་ཚོ་སུའི་སྐུ་ཚབ་རེད། སྐུ་ཚབ་ཚོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་རེད་དམ། བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་སྲིད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་རེད། དེ་མིན་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་སྐུ་ཚབ་རེད། ཁོང་ཚོས་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ལས་དཀའ་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནི་རེད། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོའི་སར་བཀའ་སློབ་ཞུ་རུ་སོང་བ་རེད་དམ། འབྲེལ་མོལ་བྱེད་དུ་སོང་བ་རེད། འབྲེལ་མོལ་གྱི་སྐད་ཆའི་ནང་སྙིང་ཇི་ལྟར་གསང་བ་བྱས་ཀྱང་གང་ལྟར་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱས་སོང་།
ཡིན་ན་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་གསར་ལམ་ཁག་དུ་འདི་ལྟར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག
ཏུའུ་ཆིང་ལིན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ། ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་བཅས་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཁ་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་ལ། ད་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཆབ་སྲིད་དངོས་དོན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། “རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་རྩ་ཁྲིམས་དང་རྩ་ཁྲིམས་ལས་འགལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་མཐའ་དག་ནི་གཏན་ནས་མི་ཆོག “རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། སྔར་བཞིན་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་རེད། ཅེས་རྒྱ་ནག་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གོ་བསྐོན་བྱས་འདུག་ ད་དུང་།
ཏུའུ་ཆིང་ལིན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ། རྩ་འཛུགས་གང་དང་མི་སྒེར་གང་རུང་ཞིག་ཡིན་རུང་ངེས་པར་དུ་རྩ་ཁྲིམས་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དང་། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིལ་ཤུགས་སྲུང་ཅི་ཐུབ་བྱས་ནས། རྩ་ཁྲིམས་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས། 《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》ཞེས་པ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དེ་ཡོད་ཚད་ལས་མཐོ་བའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པ་ནི། རང་རྒྱལ་གྱི་སྣ་གཅིག་པའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྒྲིག་གཞིའི་རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་གིས་མཚོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་དང་རྒྱལ་ཁག་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་ལ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་གནད་དོན་སྐོར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་སྲིད་ཇུས་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཞང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་གཉིས་ལ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི“རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས”ཞེས་པ་དང་མི་འདྲ་བ་ཡིན། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ནི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་དང་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཚགས་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། “ངེས་པ་དོན་གྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང”ཞེས་པའི་དར་ཆ་འཁྱེར་ནས་མི་རིགས་ཁ་བྲལ་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་གནོད་པའི་ལས་དོན་གཏན་ནས་སྤེལ་མི་ཆོག་ཅེས་གསུངས་པ་རེད།
ཅེས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་བསྙག་བྱའི་ས་གནས་མི་རིགས་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ད་མི་རིགས་ཁ་བྲལ་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཐབས་ལམ་ཞིག་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས།་ ད་དུང་དེའི་ག་ལ་ཚད།་
ཏུའུ་ཆིང་ལིན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ། མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་དང་མངའ་ཁོངས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བའི་རྩ་དོན་ཀྱི་གནད་དོན་འདིའི་སྟེང་། དུས་ནམ་ཞིག་དང་གནས་ཚུལ་གང་རུང་ཞིག་གི་འོག་ཏུའང། འགྱུར་བ་དང་ཡོ་གཟིར་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ལ། བོད་ལྗོངས་རང་བཙན་བྱས་མི་ཆོག་ལ་རང་བཙན་ཕྱེད་ཙམ་ཡང་བྱས་མི་ཆོག རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་རང་བཙན་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་ཡིན། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ངེས་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དངོས་དོན་གནས་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ། དུས་རབས་དང་བསྟུན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འདོད་བློ་རྦད་དེ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་པ་དང་། དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་པའི་བྱེད་སྒོ་དང་། ལྐོག་ཇུས་ལྡན་པའི“བོད་རང་བཙན།” མེས་རྒྱལ་ཁ་བྲལ་དུ་གཏོང་བའི་འདོད་བློ་དང་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་ལ་ངེས་པ་དོན་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་མི་བྱེད་པ། ད་ལོའི་ཟླ༧པའི་ནང་པེ་ཅིང་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་སྐབས་བཏོན་པའི་དམ་བཅའ་ལག་ཏུ་བསྟར་ནས་གྲོས་མོལ་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་ཕན་འབྲས་ལྡན་པའི་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས་ཞེས་ཏན་ཏན་ཏིག་ཏིག་གིས་གསུངས་པ་རེད།
ཏུའུ་ཆིང་ལིན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ། ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ནི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ལ། གླེང་མོལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ཆེན་ནམ་ཡང་ཕྱེས་ཡོད། ད་ལོའི་ཚུན་ལ་རྡུང་བཅོམ་འཕྲོགས་བསྲེག་གི་དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་བསགས་པའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནའང་ང་ཚོས་སྔར་བཞིན་སྔ་ཕྱི་ཐེངས་གསུམ་ལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མི་སྒེར་གྱི་འཐུས་མི་ཕྱིར་རང་རྒྱལ་དུ་ལོག་ནས་གྲོས་མོལ་གནང་བར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བ་དེས། ཀྲུང་དབྱང་གི་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་དང་ཐུགས་སྐྱེད་ཡངས་པ་བཅས་མཚོན་ཡོད་པ་རེད། རེ་བ་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། ལོ་རྒྱུས། རང་ཉིད་བཅས་ལ་ཕན་པ་ཡོད་པའི་གདམ་གསེས་ཡག་པོ་ཞིག་བྱས་ན་ལེགས་ཞེས་གསུངས་པ་རེད།
ཀྲུང་དབྱང་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུའུ་ཡི་རྒྱུན་ལས་པུའུ་ཀྲང་གཞོན་པ་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆུན་དང་པུའུ་ཀྲང་གཞོན་པ་སྲི་ཐར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་པད་མ་འཕྲིན་ལས་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་འཁོར་དང་བཅས་པར་གྲོས་མོལ་གནང་ཞིང་། གྲོས་མོལ་གནང་བའི་སྐབས་སུ་འདི་སྐད་དུ། ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་རྒྱལ་གཅེས་ལངས་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་སྒོ་ཆེན་ནམ་ཡང་ཕྱེ་ཡོད་ལ་རྗེས་ཕྱོགས་ཀྱང་སྒོ་ཕྱེ་ངེས། འོན་ཀྱང་བོད་རང་བཙན་དང་། རང་བཙན་ཕྱེད་ཀ རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་རང་བཙན་ཞེས་པའི་སྒོ་ཆེན་དེ་རིགས་འདས་ཟིན་པའི་ནང་དུ་ཕྱེ་མྱོང་མེད་ལ། རྗེས་ཕྱོགས་ཀྱང་ཕྱེ་མི་སྲིད་པ་ཡིན།
ཅེས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་ལ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པར་བསྟན་འདུག
ད་བཤད་ན་མ་བཤད་ན། བཀའ་ཁྲིས་རྒྱ་ནག་གིས་འགན་ཁུར་དགོས་ཟེར། རྒྱ་ནག་གིས་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་དགོས་ཟེར། དོན་དམ་པ་བོད་དོན་འདི་ཕར་གཡུག་ཚུར་གཡུག་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
རེད་ཡ་་་་ སྐུ་ཚབ་ཚོ་དང་ཟམ་གདོང་བླ་མ་མི་མངོན་པའི་དབྱིངས་ནས་འགྲོ་འདོད་ཡོད་རེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཞེས་པ་ཁོ་ཚོས་ཕྱིར་སྒྲོག་ནང་གསང་ཞེས་པར་གོ་བ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་འདྲ།
རྒྱ་ནག་གི་ནམ་ཡང་ང་ཚོ་ལ་སྐྱག་རྫུན་རྐྱང་རྐྱང་ལམ་ནས་ས་བརམངོན་འགྱུར་བཞིདང་རྒྱུན་འཁྱོངས་གསུམ་སོགས་རྩ་བའི་ལྕགས་གྲ་བསྲ་ཐག་ཆོད་ཞིག་གི་ནང་དུ་བཅུགས་བསྡད་པ་རེད། ད་དུང་་་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། ་་ མདོར་རྩ་བཤད་ན་ཁོང་ཚོ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་གང་དུ་ཡོད།
ཁ་སང་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་༣ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག་བོད་གཞུང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ། ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་གོང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེ་སྒྲོག་སྦྱོང་དང་ཆབས་གཅིག གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད ་ཡོད་ནའང༌རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་རྩ་ཁྲིམས་དང་རྩ་ཁྲིམས་ལས་འགལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་མཐའ་དག་ནི་གཏན་ནས་མི་ཆོག “རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་གསུམ”ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། སྔར་བཞིན་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང༌།