བོད་ནང་གི་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས། མི་རིགས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཆེད་བློས་གཏོང་གི་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འདུག བསམ་བློ་དེ་འདྲ་ཞིག་འཁུར་ཏེ་རྒྱ་མིས་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཐུབ་པ་ལས་འདི་ལྟར་བསྡད་པ་ཡིན་ན་ཁ་གཏད་གཅོག་ཁག་པོ་རེད་ཟེར།
ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བོད་ནང་གཉེན་འཕྲད་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཕྱིར་ངྷ་སར་འབྱོར་ཡོད་པའི་དགེ་བཤེས་རིན་ཆེན་ལགས་སུ། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས། འདི་ལོ་ང་ཕ་ཡུལ་གྱི་ནང་མི་ཚོར་གཉེན་འཕྲད་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཟླ་ལྔ་ལྷག་ལ་ཕ་ཡུལ་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། དུས་ཡུན་དེའི་རིང་གི་མཐོང་ཐོས་དང་དངོས་ཡོད་ལ་བལྟས་ན། སྔོན་མ་ཕ་ཡུལ་གྱི་མི་མང་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་དང་འཚོ་བའི་ཐོག་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཡོད་ཀྱང། ད་ལྟ་བོད་མི་རང་ངོས་ནས་དཀའ་སྤྱད་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང་འཚོ་བར་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་བྱུང་ཡོད་འདུག ཡིན་ནའང། རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་ཡོངས་ལ་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་འཕྲད་ཀྱིན་འདུག དེ་ནི། རྒྱ་གཞུང་གི་མནར་གཅོད་དང་གཉའ་གནོན་འོག།ཁོང་ཚོར་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་རང་ཉིད་འཚོ་ཞིང་གནས་པའི་ཡུལ་དེ་རུ་བཟང་བཙོན་དུ་བཅུག་པ་ལྟར་བསྡད་ཡོད་པ་དང་། འཛམ་གླིང་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱིི་གནས་ཚུལ་ཡང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱིས་སྒོ་བརྒྱབས་པ་ལྟར་ཅི་ཡང་ཐོས་ཀྱི་མེད་པས་རེད་བསམ། དེ་ལྟར་ཡང། ད་ལྟ་ཁོང་ཚོས་རྒྱ་གར་སོགས་རང་དབང་ལུང་པའི་མི་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་འགྲོ་བསྡད་མཁན་གྱི་བོད་མི་དག་ལས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་དང་། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག་ལ། གནས་ཚུལ་དེ་དག་ཐོས་དུས་ཁོང་ཚོས་རང་ཉིད་ནི་དུད་འགྲོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས། མི་རིགས་ལ་ལྷག་བསམ་དང་ལར་ཞེན་མེད་པའི་ཀུན་སློང་ཞིག་སྐྱེས་ཀྱིན་འདུག ནམ་རྒྱུན་ཁོང་ཚོ་རྒྱ་གཞུང་གི་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་གནས་ཚུལ་འདྲ་མིན་ལ་མགོ་འཁོར་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་གཞི་ནས་ཁོང་ཚོས་གསལ་བོར་མཁྱེན་ཡོད་འདུག ཡིན་ནའང། གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་རེད། འདི་ལོ་སྤྱི་ཟླ་ ༣ པ་དང་ ༤ བའི་ནང་རེད། ང་དཀར་མཛེས་རྫོང་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་དུས་ཤིག་ལ་རྒྱ་མིའི་དམག་མི་ཕལ་ཆེར་ཁྲི་གཅིག་ལྷག་གིས་མེ་མདའ་དང་རྒྱུགས་པ་སོགས་ལག་ཆ་འདྲ་མིན་འཁུར་ཡོང་སྟེ། རྫོང་གི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གོམ་པ་བཞི་ལྔའི་མཚམས་སུ་མི་འཇུ་བཟུང་བྱེད་པའི་རླངས་འཁོར་དང་དམག་མི་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་བྱས་ཏེ་ལངས་བསྡད་འདུག་ལ། བཤད་ཚུལ་ལ་རྫོང་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཞིང་པ་ཚོས་ཟླ་གཅིག་མ་ཟིན་ཙམ་ས་ཞིང་རྨོ་འདེབས་མ་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་བྱས་སྟབས། དམག་མིས་འབྲུ་ཁུར་འོང་སྟེ་ས་ཞིང་རྨོ་འདེབས་བྱས་པ་རེད། ལོ་འདིར་ས་ཞིང་བསྡུ་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་སུ་ལྷག་འདུག ནམ་རྒྱུན་རྫོང་དང་གྲོང་སྡེ་རིམ་པ་ནས་དེ་རིང་མི་གསུམ་དང་ཁ་སང་མི་ལྔ་འཇུས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་གོ་རྒྱུ་མི་འདུག་ལ། འགྲོ་འདུག་གི་གནས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་དོགས་ཟོན་རྐྱང་རྐྱང་གི་ཁྲོད་དུ་གནས་ཡོད་པ་རེད། མི་གཉིས་གསུམ་ཙམ་མཉམ་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཡིན་ནའང་། སྐད་ཆ་དེ་དག་བཤད་ཚེ་ཕྱི་དྲོ་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོང་ངམ་དགོང་མོར་འཇུས་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་བློ་དོགས་ཁྲོད་འཚོ་བཞིན་འདུག་ལ། རང་གི་ནང་མི་ལས་གཞན་སུ་ལའང་སྐད་ཆ་གང་བྱུང་བཤད་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སུ་གྱར་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་ཚོར་རང་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ནང་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་བསྡད་ཀྱིན་འདུག
སློབ་གྲྭ་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུའང་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་རེད། ང་ཚོའི་རྫོང་དེ་རུ་དཀར་མཛེས་དགོན་པ་དང་དར་རྒྱས་དགོན་པ་སོགས་དགོན་སྡེ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་མ་དེ་དག་དགེ་འདུན་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་གནས་རེད། ཡིན་ནའང། དེང་སྐབས། དགོན་སྡེ་དེ་དག་ཏུ་གྲྭ་པ་མང་ཤོས་ ༡༠༠ ལྷག་དང་ཉུང་ཤོས་ ༡༠ ལྷག་ལས་མི་འདུག གཞན་གྱིས་བལྟས་ཚེ་དགོན་སྡེ་ཞིག་ཡོད་པ་ཙམ་ལས། རིག་གནས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་མཁན་དཀོན་པོ་རེད། དགོན་པས་རྒྱ་མིའི་ཁམས་དང་བསྟུན་ཚེ་གུ་ཡངས་ཡོད་པ་ལས། དམ་དྲག་འོག་གནས་བསྡད་འདུག་ལ་གྲྭ་བའི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་འདུག སློབ་གྲྭ་ཁག་ཡིན་ནའང། སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁ་ཤས་སུ་ང་རང་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཉེ་བའི་དུས་ནས་སློབ་གྲྭ་སྒེར་གཉེར་བྱེད་མི་ཆོག་པ་དང་ཆ་རྐྱེན་ཚང་གི་མེད་པ། ལོ་གཉིེས་དང་གསུམ་རྗེས་གཞུང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་དགོས་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་གནོན་ཤུགས་འོག་བསྡད་འདུག་ལ། གནས་ལུགས་འདྲ་མིན་དྲངས་ཏེ་སྒོ་རྒྱག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་འདུག དེ་བཞིན། བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་མང་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གནས་སྤོར་བྱེད་བཞིན་འདུག་ལ། ཁོང་ཚོས་སྒོ་ཕྱུགས་རྒྱ་མིར་བཙོང་སྟེ་རྒྱ་མིས་འབྲོག་ཁུལ་ཏུ་སྒོ་ཕྱུགས་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་འདུག་ལ། གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཞིབ་དུ་བསམ་ན་ཁོང་ཚོས་ཁེ་ཕན་དང་འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་ཐོག་ལ་ལས་ཀ་བྱས་པ་ལས་བོད་མིར་ཕན་པའི་ལས་ཀ་གཅིག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱིན་མི་འདུག ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཡང་ཁོང་གིས། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་ལྷག་བསམ་དང་སེམས་ཤུགས། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་བཅངས་བའི་རེ་བའི་ཐད་བརྗོད་དོན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་ལྷག་བསམ་ནི་དངོས་གནས་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཞིག་རེེད། དེ་དག་ལ་བལྟས་ཚེ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བའི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་འགྲིག་མི་འདུག་བསམ་པ་དྲན་སོང། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་འདྲ་མིན་སྤེལ་གྱིན་ཡོད་ཀྱང། མང་ཆེ་བ་དཔལ་འབྱོར་ཁོ་ནར་མགོ་འཁོར་ཏེ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་ཙམ་གྱིས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས། མི་རིགས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཆེད་བློས་གཏོང་གི་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འདུག བསམ་བློ་དེ་འདྲ་ཞིག་འཁུར་ཏེ་རྒྱ་མིའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཐུབ་པ་ལས་འདི་ལྟར་བསྡད་པ་ཡིན་ན་ཁ་གཏད་གཅོག་ཁག་པོ་རེད། ༧རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུས་ཀྱང་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་གཞིས་སྡོད་བོད་མི་ཡིན། ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་དང་། སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་དབྱེ་བ་མེད་པར་སེམས་ཤུགས་དང་ལྷག་བསམ། ལར་ཞེན་དངོས་གནས་ཧ་ལས་པ་ཞིག་རེད། ང་རང་ལ་མཚོན་ན་སོ་སོ་འདིར་བསྡད་པ་རེད། ཁོང་ཚོའི་སེམས་ཤུགས་དང་ལྷག་བསམ་ལ་བལྟས་རྗེས་ང་རང་གི་བྱེད་སྟངས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅི་འདྲ་ཡིན་ནམ་བསམ་པའི་སེམས་ཚོར་ཞིག་སྐྱེས་སོང། ཁོང་ཚོར་༧རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དང་བོད་དོན་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་ས་རག་ཚེ། དེའི་སྐོར་རྐྱང་རྐྱང་གླེང་བསྡད་ཀྱིན་འདུག་ལ། མཚམས་རེར་ང་རང་ཉིད་ཀྱང་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་དགོས་པ་དེ་འདྲ་རེད། དེ་བཞིིན། ཁོང་ཚོས་མ་འོངས་བདེན་མཐའ་སེལ་ཐབས་སུ་༧རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་གཙོོས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་རྒྱག་གིན་འདུག་ལ། ང་རང་མི་མང་པོ་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱས་སྐབས། ཁོང་ཚོས་ནམ་ཞིག་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་བོད་ལ་སྐྱིད་པའི་ཉི་མ་ཞིག་ཤར་བར་བྱེད་ངེས་རེད་ཅེས་རེ་བ་ཆེན་པོ་རྒྱག་གིན་འདུག དེ་བཞིིན། བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་ང་ཚོས་བོད་དོན་ཐད་གཅེས་བའི་སྲོག་གཏོང་དགོས་ཀྱང་འགྱོད་པ་མེད་པའི་སྐད་ཆ་ཡང་བཤད་བྱུང། ཁོང་ཚོས་ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་རྒྱབ་རྟེན་བྱས་ཏེ་ཡིད་ཆེས་དང་བློ་གཏད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱིན་འདུག ཅེས་གསུངས་བྱུང།
མཐར། ཁོང་གིས་མ་འོངས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་གཙོས་ཕྱི་སྡོད་བོད་མིར་རེ་སྐུལ་དང་འབྲེལ་གསུངས་དོན། ད་ལྟ་ང་ཚོ་༧རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དབུས་བླ་ཆེན་དམ་པ་རྣམ་པའི་བཀའ་དྲིན་འོག ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། གཞུང་ཚགས་ཚུད་སྲ་བརྟན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཡིན་ནའང། རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱུང་ཚེ་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱང་ལས་སླ་བོ་དང་བོད་མིའི་བདེན་མཐའ་སེལ་བར་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་རེད། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས། ལུང་ཚན་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ། ངས་ང་ཚོའི་རྩ་དོན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བྱེད་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག ང་ཚོ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་མིར་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་རེད། བོད་ནང་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ཡོངས་ཀྱིས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་མིར་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་སླེབས་ནས་མི་ལོ་ ༥༠ ལྷག་འགྲོ་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེའི་རིང་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་རྐྱང་མ་གཏོགས་ང་ཚོས་ནུས་པ་ཅི་ཡང་ཐོན་ཐུབ་མེད་པ་ཚང་མས་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས། ༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་དུས་འདིར་ང་ཚོ་ཚང་མས་མཉམ་རུབ་དང་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱ་རྒྱུ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་རེད་ལ། རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱེད་པར་ཤེས་ཡོན་མེད་དུ་མི་རུང་བ་རེད། ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་མི་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་ཞིག་འཛོམས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་འདི་ལྟར་གྱུར་དོན་རྒྱ་གུང་ཁྲན་གཅིག་པུ་མིན་པར་ང་ཚོས་ནོར་འཁྲུལ་མང་པ་བཟོས་ཚར་བ་རེད། དེ་ཡོད་ཚད་ང་ཚོར་ཤེས་ཡོན་མེད་པའི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་སྟབས། མ་འོངས་པར་ཚང་མས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་རང་ནུས་ཡོད་དགུ་འདོན་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། ཅེས་འབོད་སྐུལ་ཡང་གནང་སོང།
དངོས་གནས་དོན་དང་ལྡན་པ་གསུང་གནང་འདུག
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ།
གཞན་ལ་བློ་བསྐྱེད་གནང་ནུས་བ།
དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཚད་མ།
མ་བཅོས་པ་བདེན་པ།
བློ་བསྒུལ་ནུས་པ། འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་རེད་ཡ།
དེ་འདྲ་ཞིག་ཅེས་བཅོས་རོགས།
འོ་དགེ་བཤེས་ཟེར་བ་དེ་ད་མི་འདྲ་ཡ་། དངོས་གནས་རིན་ཐང་ཅན་རྐྱང་བྲིས་འདུག དེ་ཞིག་ད་ཡིན་དགོས་བྱུང་།
དགེ་བཤེས་ཤིག་ཡིན་ན་སྐད་ཆ་རེ་རེའང་རིན་ཅན་རྐྱང་རེད་ཕྱོགས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་མི་འདྲ་ཡ།
མི་འདིས་རྒྱུས་ལོན་ཡག་བྱས་འདུག་ངོ་སོ་ཡར་ལ་བསྟོད།
དགེ་བཤེས་རིན་ཆེན་ལགས་ཀྱི་རྗེས་ལོན་བྱས་པ་ལ་དངོས་གནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ལེན་ཡོད།
༧རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་གི་མཛད་པ་ནི་དངོས་གནས་བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས། གཞན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་ཤུལ་ལུས་བོད་མི་གཉིས་བསྡུར་ན་ལྷག་བསམ་དང་དཔའ་མཛང་སྙིང་སྟོབས་གང་གིས་ཐད་ཀྱང་ཁྱི་དང་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཡོད། ད་དུང་ཡང་མུ་མཐུད་ནས་བཙན་བྱོལ་པ་ཚོས་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོལ་ཁ་རྩོད་ནས་བསྡད་པ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་པ་ཚོའི་མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་ལུང་པ་འཛུགས་རྒྱུ་ཡིན་དང་གཏོར་རྒྱུ་ཡིན་ཆ་མ་མཆེས་པ་ཞིག་རེད།