ཉེ་ཆར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་རྒྱུན་ལས་གྲོས་མོལ་ཞིབ་དཔྱོད་ཚོགས་འདུ་ཟེར་བའི་ཐོག་ནས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་དོན་ལྟར། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་གཅེས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་༼ ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་འཕྲོད་བསྟེན་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག་ལག་ལེན་བྱ་ཐབས ༽ ཞེས་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར་གྱི་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་བྱེད་པའི་ས་ཚིགས་ ༡༠ ཙམ་དུ་ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་འདུག་ལ། ས་ཚིགས་དེ་དག་ནི་སྤྱི་སྤྱོད་རིག་གནས་རྩོལ་རྩེད་ར་བ་དང་ལུས་རྩལ་ཁང་། རླངས་འཁོར་དང་མེ་འཁོར། གནམ་གྲུ་སོགས་སྒུག་ཡུལ། ཚོང་ར། འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གནས་ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་དང་བུ་བཅོལ་ཁང་། འབྲུ་རིགས་མཁོ་འདོན་བྱེད་ས། དངུལ་རྩའི་ལས་གཉེར་ཁུལ། དཔེ་མཛོད་ཁང་། ཡིག་ཚགས་འཚོལ་ཀློག་ཁང་། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་། གྲོས་ཚོགས་ཁང་སོགས་ཡིན་འདུག ས་ཚིགས་དེ་དག་ཏུ་ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་སྦྱར་འགྲེམ་བྱས་ཏེ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡ ནས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། མི་སུ་ཞིག་སྲོལ་ཡིག་དེ་དང་འགལ་ན་རྒྱ་སྒོར་ ༢༠ ནས་ ༥༠ བར་གྱི་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དྲ་ངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཚང་མའི་པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ལ་ཡོད།
དྲ་གྲོགས་ཚོ་ཐ་མག་འཐེན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ། སྤྱིར་ཐ་མག་འཐེན་ན་རང་ཉིད་གནས་སྐབས་གཅིག་རིང་ངལ་གསོ་ལ་ད་དུང་སེམས་པ་ལྷོད་ལ་བབ་པ་མ་ཟད་བསམ་བློ་ཡང་གཏོང་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཡོད།
གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་ཐ་མག་མང་པོ་འཐེན་མཁན་གྱི་མི་ཕལ་ཆེ་བ་རྒན་གོག་ཆགས་ཀྱི་མེད་ཟེར། དེར་བརྟེན་གལ་སྲིད་ཁྱེད་རངགི་མུ་མཐུད་ཐ་མག་གང་མང་མང་འཐེན་ཐུབ་ན་ཁྱེད་རང་རྒན་ཁོག་མ་ཆགས་པ་མ་ཟད་ད་དུང་སྐྲ་དཀར་བ་དང་། ལུས་ཁོག་པ། གདོང་ལ་མཉེར་མ་མང་བ་སོགས་གཏན་ནས་མི་ཡོང་།
གདེ་གང་ཡིན་ཟེར་ན་ནི་ཐ་མག་མང་པོ་འཐེན་ན་ལོ་ན་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་གློ་བ་དང་། སྙིང་། ཕོ་བ་སོགས་ལ་ཀན་སར་ ” lung cancer, stomach cancer and myo- cardic disease ཟེར་བའི་ནད་གཞི་བཅོས་ཐབས་མེད་པ་དེ་ཆགས་ནས་མགྱོགས་པོ་ཤི་བ་ཡིན་ཙང་ཁྱེད་རང་རྒན་ཁོག་ཆགས་མི་ཐུབ་པ་ཡིན།
ཤིན་ཏུ་ལེགས། རྒྱ་གཞུང་གི་བོད་ལ་བྱས་བའི་གཏམ་གྱི་ནང་ནས་སྙན་ཤོས་གྲས་ཤིག་གྱུར།
ངས་བལྟས་ན་གནས་ཚུལ་འདི་ནི་ཕྱི་ ཚུལ་ཙམ་དུ་རེད། གསར་འགྱུར་འདི་ཐོག་མར་བོད་ལྗོངས་ཆ་འཕྲིན་དྲ་བ་ཞེས་པའི་སྟེང་སྤེལ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོར་བོད་ནང་ལག་ལེན་བྱ་གི་ཡོད་མདོག་གི་རྣམ་པ་ཐེངས་མང་བཏོན་མྱོང་ཡོད། དཔེར་ན་དེ་སྔ་རེག་དུག་ནད་གཞིའི་སྐོར་ལས་གཞི་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྐོར་དང༌། ཉེ་དུས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཡོད་སྐོར། ད་ལྟ་ཡང་ཐ་མག་འཐེན་རྒྱུར་ཚད་བཀག་བྱ་རྒྱུ་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱི་ཚུལ་ཙམ་ལས་དོན་དངོས་ཐོག་དེ་ལྟར་རྩ་བ་ནས་ལག་ལེན་འཁྱོལ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ང་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་གི་གསལ་བསྒྲགས་དེ་ཚོར་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རེ་བ་བྱ་རྒྱུ་ལས་ཡིད་ཆེས་རྩ་བ་ནས་བྱ་རྒྱ་མེད།
འདི་ནི་ད་བར་ལྷ་ས་ལ་བྱུང་བའིི་གཏམ་བཟང་གི་གནས་ཚུལ་གཅིག་པུ་དེ་རེད།ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་བྱ་བ་ཞིག་རེད།
བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཆེད་དུ་ཕྱག་ལས་མང་ཙམ་གནང་ཐུབ་པ་སྨོན།ལྷ་ས་ནས་འགོ་འཛུགས་པའི་བྱ་བ་བཟང་པོ་འདི་བོད་པའིསྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་ཤོག།
ཨོ་ ཨ་ཁུ་ཤ་ཁྲག་དང་ངེད་གཉིས་དུས་མཉམ་དུ་དྲ་ཐོག་ལ་ཐོན་འདུག་གཱ་ རེད། ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གྱི་སྐད་ཆ་ལ་རྒྱབ་འདེགས་བྱེད། འཕྲོད་བསྟེན་ལ་འགན་འཁུར་མཁན་དེ་ཚོས་ལྷ་ཁང་དང་གཙུག་ལག་ཁང༌། དགོན་པ་སོགས་སུ་ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་པ་རེད་དམ།
འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་གཏམ་བཟང་ངོ་།།
ཡིན་ནའང་སྤྱིར་བཏང་གིས་ཡུལ་ག་གེ་མོར་འཐེན་མི་ཆོག་པ་བཟོས་པ་གཅིག་བུས་ཕན་མིན་མི་ཤེས།དཔེར་ན་རྡ་རམ་ས་ལའི་ཁྲོམ་ནས་འཐེན་མི་ཆོག་ནའང་།མང་ཚོགས་བྱིངས་ཀྱི་ཐ་མ་གཏན་འགོག་གི་ལས་གཞིར་སྔོ་ཤར་གྱི་ཡོད་མེད་བཤད་དཀའ།
ངོ་མ་དགའ་འོས་པའི་དོན་བཟང་རེད་དེ། ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་ན། ཐ་མག་བཙོང་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ཀྱང་བཟོ་ཐུབ་རྒྱུ་ན་ཅི་མ་རུང༌། ད་དུང་ཆང་བཙོང་མི་ཆོག་པ་དང་གཤང་བཙོང་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ཤིག་ཀྱང་བཟོ་ཐུབ་རྒྱུ་ན་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་འབྲེལ་དཀའ་ངལ་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད།
ནད་པ་ལགས། ང་རང་ལ་ནད་གཞི་ཐོག་མར་འཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་དེ་ཡིན་ངེས།
གང་ལྟར། ལྷ་ས་ནས་མགོ་བརྩམ་པའི་ལས་གཞི་འདི་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བར་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་ཡང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཤིག་ལ་ངེས་འཛིན་མ་བྱས་ན་ཡག་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་བྲིས་ཤོས་ཤིག་ནི་ཆང་དང་ཐ་ནག་ཆགས་ཡོད་དུས། དངོས་ནས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཆགས་ཀྱི་རེད། ཡིན་ཡང་། འདི་ནི་བོད་རིགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་མིན་པ་འདྲ། དེ་འདྲ་ཡིན་ན། དགོན་པའི་ཉེ་ཁོར་སོགས་སུ་གཏན་ནས་ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་ཟེར་ནས་འདྲི་ངེས་ཡིན། དེ་འདྲ་མི་འདུག སྔོན་ཆད་ལོ་ངོ་བཅོ་ལྔའི་སྔོན་དུ་ང་རང་ཡོད་སའི་ཕ་ཡུལ་ཁུལ་ནས་དགོན་སྡེ་ཡི་ཉེ་ཁོར་ནས་ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག ཆབ་གསང་གཏོང་མི་ཆོག་སོགས་བྲིས་ཡོད་པ་རེད།
དངོས་གནས་དཔེ་ཡག་པོ་རེད། མི་དམངས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཆེད་དུ་ཡིན་སྟབས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་ངེས་རེད།
ཐ་མག་གི་ནང་དུ་དུག་རྫས་ནི་ཀོ་ཊིན་ ”nictine ཟེར་བ་སྣུམ་པའི་རྡོ་ཐག་གི་རྫས་ ” tobcco”ཞིག་ཡོད་པས་དེས་གློ་བའི་འབྲས་ནད་དམ་ཀན་སར་ ”lung cancer”ཟེར་བའི་ནད་གཞི་བཅོས་ཐབས་ཁྱོན་ནས་མེད་པ་ཞིག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས་སྤྱིར་ཐ་མག་འཐེན་མཁན་མང་ཆེ་བར་ནད་འདི་ཕོག་ནས་འཆི་བཞིན་ཡོད།
འདི་ནི་གཏམ་བཟང་ཞིག་རེད། དེ་ནང་བཞིན་གཞང་ཡང་བཙོང་བ་དང་ཉོ་མི་ཆོག་པའི་སྲོལ་ཡིག་ཅིག་བཟོ་ཐུབ་ན་ཅི་མ་རུང་། ཐ་མག་འཐེན་མི་ཆོག་པར་བཟོ་བ་དེ་འཕྲོད་བསྟེན་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འདུག གཞང་འཚོང་མ་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་སྟེང་བཅོས་དཀའ་བའི་རེག་དུག་སོགས་ན་ཚ་འདྲ་མིན་ཡོང་གི་ཡོད་པས་དེ་ནི་ཐ་མག་ལས་གནོད་ཚབས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་ཤེས་པ་ནི་ཨེ་ཡིན། ཡང་ན་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ནི་དེ་བས་ཡིན་དོན་མེད།