བསྟན་འཛིན་ཉིན་བྱེད།
ཇིའུ་མི་རིགས་ཚོས་ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་གི་རིང་བཙན་བྱོལ་གྱི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་དགོས་བྱུང་བ་ནི་ང་ཚོ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། ལྷག་དོན་དུ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དུས་རྒྱུན་དུ་ང་ཚོར་ཇིའུ་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་ རྩོད་ཉམས་མྱོང་ནས་བསླབ་བྱ་ལེན་དགོས་ཞེས་བཀའ་སློབ་མང་པོ་ཕེབས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ངས་འདས་པའི་ཉིན་འགའི་ནང་ཇིའུ་མི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་བཀླགས་པ་མ་ཟད། གློག་བརྙན་ཞིག་ལའང་བལྟས་པ་ཡིན། གློག་བརྙན་འདི་ནི་རོ་མན་པོལནས་ཀིས་ Roman Polanski བཟོ་བསྐྲུན་གནང་པའི་ Pianist ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་འཇར་མན་ན་ཛི་སྲིད་གཞུང་ Nazi Germany གིས་ཡོ་རོབ་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཇིའུ་མི་རིགས་ས་ཡ་དྲུག་ལྷག་ཙམ་སྡེབས་གསོད་བྱས་པའི་སྐོར་སྤྱི་དང་། དམིགས་བཀར་དུ་པོལན་ཏར་ Poland གཞིས་ཆགས་པའི་ཇིའུ་ཁྱིམ་ཚང་ནང་མི་ཞིག་གི་སྐོར་ཡིན་པ་མ་ཟད། ནང་མི་འདི་ནང་ནས་རོལ་ཆ་བ་ Pianist མ་གཏོགས་གཞན་ཚང་མ་ཇི་ལྟར་རྩ་མེད་སོང་བ་དང་། གཙོ་བོ་རོལ་ཆ་བ་འདིས་སྤྱང་དྲུང་དང་། སྙིང་སྟོབས། དེ་བཞིན་རང་ཉིད་ཀྱི་རོལ་ཆར་དགའ་ཞེན་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་ན་ཛི་བཙོན་ཁང་ནས་ནད་མནར་དང་མུ་གེ་བཅས་ལ་ཇི་ལྟར་གདོང་ལེན་བྱས་པ་དང་། མཐར་བྲོས་བྱོལ་གྱིས་རང་ཉིད་སྡེབས་གསོད་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱབས་པ་དང་འཚོ་གནས་ཐུབ་ པའི་སྐོར་ཡིན། གློག་བརྙན་འདིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཇིའུ་མི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་དང་འབྲེལ་བའི་ ཐོག་ཧ་ཅང་གིས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཆེས་ཤོས་ཀྱི་བྱ་དགའ་སྟེ། ཨོ་སི་ཀར་ Oscar གྱི་བྱ་དགའ་ཡང་གློག་བརྙན་བཟོ་པ་པོར་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
ངས་གློག་བརྙན་འདི་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚང་མས་བལྟ་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་མཐོང་། ལྷག་པར་དུ་གློག་བརྙན་འདི་བོད་སྒྱུར་ཞུས་ཏེ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གཟིགས་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་གིས་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་བར་སྨྲོས་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད་འདུག
ངས་གློག་བརྙན་འདིར་ལྟ་བཞིན་པའི་སྐབས་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་མྱངས་པའི་དཀའ་སྡུག་ཁག་དྲན་སོས་ལ། གློག་བརྙན་ནང་ཇིའུ་བཙོན་པ་ཚོར་བཙོན་ལས་སྐུལ་བ་དང་དེ་བཞིན་བཙོན་པ་མང་པོ་དམར་གསོད་གཏོང་བ། ལྷག་པར་དུ་མང་པོ་ཞིག་ལྟོག་ཤིར་ཐེབས་པ་སོགས་མཐོང་ཡོང་དུས་ངའི་སེམས་ནང་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་མྱངས་པའི་བོད་རིགས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁྲི་ཚོ་མང་པོ་སྡེབས་གསོད་བཏང་ བ་དང་། མུ་གེར་ཤི་བ། གྲངས་ངར་གྱིས་བཙོན་ཁང་ནང་འདས་གྲོངས་སོང་བ་སོགས་མིག་མདུན་དུ་ཁྲ་ལམ་མེར་ཤར་བྱུང་བ་མ་ཟད། ངའི་སེམས་ཀློང་ནང་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་གིས་མི་གཞན་ཞིག་ལ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་སོགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདི་དྲའི་མནར་གཅོད་ཇི་ལྟར་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཕོ་མོ་རྒན་བྱིས་སུའང་མ་ལྟོས་པར་མི་རིགས་ཞིག་ཡོངས་རྫོགས་སྡེབས་གསོད་བྱ་རྒྱུའི་ནུས་པ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་འདིར་ཧངས་ནག་པོ་སང་སོང་། གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་མཐོང་དུས་ངའི་སེམས་ནང་ཁོང་ཁྲོ་ཚད་མེད་ལངས་བས་ཅོག་ཙེའི་སྟེང་ཁུ་ཚུར་ཞིག་ཞུ་གྲབས་བྱས། ཡིན་ནའང་ངས་རང་ཉིད་ལ་བཀོལ་སྤྱོད་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱ་དགོས་བྱུང་། “ཨ་རོགས་ཉིན་བྱེད། ཁྱོད་ཆོ་མེད་ཀྱི་ལས་ཀ་མ་བྱེད། ཁོང་ཁྲོ་དེ་རིགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་དམར་གསོད་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོང་ཁྲོར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་དགོས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་ཁྲོའི་མཉམ་ཞི་མོལ་བྱེད་དགོས། དེ་མིན་ན་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱང་ན་ཛི་ Nazi ཞིག་ཆགས་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། བཟོད་སྲན་བྱེད་དགོས།”
ངས་ཞིབ་པོར་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་སྐབས་ན་ཛི་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་སླུ་བྲིད་འོག་སོང་བའི་འཇར་མན་མི་རིགས་ཀྱིས་ཇིའུ་མི་རིགས་ལ་སྡེབས་གསོད་བྱ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཇིའུ་མི་རིགས་ལ་གཏིང་ནད་དང་ལྷག་པར་དུ་ཇིའུ་མི་རིགས་དེ་མིའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་མེད་པར་ཀླ་ཀློ་ཡིན་པའི་འདོད་ཚུལ་བཟུང་བ་དེར་ཐུག་འདུག གློག་བརྙན་འདིའི་ནང་ན་ཛི་དམག་མི་ཚོས་ཇིའུ་མི་རིགས་ལ་ཕག་པ་ཞེས་འབོད་ཀྱི་འདུག དེའི་མཚོན་བྱེད་ནི། ཇིའུ་མི་རིགས་རྣམས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་བཟང་པོར་ཉན་མི་ཤེས་མཁན། ལེ་ལོ་སྒྱིད་ལུག་ཅན་མདོར་ན་ཀླ་ཀློ་ཡིན་པས་ཕག་པ་ལྟར་དམར་གསོད་གཏོང་འོས་པ་དང་། གཏོང་དགོས་པར་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་ཀྱང་བོད་རིགས་ཚོ་ཆེས་ཀླ་ཀློ་དང་ཆེས་མུན་ནག་ཡིན་པར་བསམ་གྱི་ཡོད་ལ། གལ་སྲིད་བོད་རིགས་རྣམས་འགྲོ་བ་མིའི་ཁོངས་སུ་འཚུད་དགོས་ན་རྒྱར་སྒྱུར་དགོས་པའམ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་བརླག་གཏོང་རྒྱུ་འདི་རེད།
གློག་བརྙན་འདིར་ལྟ་སྐབས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་མི་རིགས་ལ་སྤོབས་པ་ཞིག་ཀྱང་སྤྲད་བྱུང་། གང་ལགས་ཤེས་ན། ད་བར་ལོ་རྒྱུས་ནང་ང་ཚོས་མི་རིགས་གཞན་སུའང་སྡེབས་གསོད་བཏང་མེད་ལ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་རང་སོ་སོའི་ལུང་ཁྱིམ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱས་པ་དང་། ང་ཚོའི་མི་ཚེའི་འགྲོ་ལམ་རྩ་མེད་དུ་བཏང་ཀྱང་རྒྱ་རིགས་ཚོར་མིའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་པ་མ་ཟད། ཁོ་པ་ཚོའི་་མཉམ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ཡིན་ནའང་ཆེས་བློ་ཕམ་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ནི། ད་བར་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ལ་བལྟས་ཚེ་དྲག་པོས་འཐབ་རྩོད་བྱས་ཏེ་རང་དབང་ཐོབ་པ་མང་བ་འདུག་ལ། འཚེ་མེད་ཞི་བས་འཐབ་རྩོད་བྱས་ཏེ་རང་དབང་ཐོབ་མཁན་རྒྱ་གར་ལྟ་བུ་རེ་ཟུང་ལས་མི་འདུག རྒྱ་གར་གྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ནང་ལའང་འཚེ་མེད་ཞི་བ་གཙོ་བོར་ཟིན་ཡོད་ནའང་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་འདུག ད་བར་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་མ་སྤེལ་མཁན་ནི་བོད་དང་འབར་མ་གཉིས་ཡིན། འཐབ་རྩོད་དེ་གཉིས་ལ་ད་བར་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མེད།
འདིས་ང་ཚོར་དྲི་བ་ཞིག་འདོན་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཏེ། རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ནང་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་དགོས་རྒྱུ་དེ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ནམ། འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཁོ་ན་བེད་སྤྱད་དེ་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཐོབ་ཐབས་མེད་དམ། སྐད་ཆ་བཤད་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྙོག་དྲ་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་དང་ནུས་པ་ཞིག་འགྲོ་བ་མིར་མེད་དམ་བཅས་པ་དེ་རེད། གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ཨ་རིའི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་ཧོ་བརཏ་ཛིན་ Howard Zinn མཆོག་གིས་འདི་འདྲ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་དེ། “འགྲོ་བ་མི་དེ་ཆེས་ཧ་ཅང་གི་འཇོན་ཐང་ཅན་ཞིག་རེད། འགྲོ་བ་མིས་ད་བར་སྲིད་པའི་དཔལ་ཡོན་ལ་ཕན་པའི་ཚན་རིག་གི་གསར་བརྗེ་མཚོན་པས་གསར་གཏོད་ཀྱི་བཟོ་སྐྲུན་མང་པོ་ཞིག་བྱས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོ་དྲག་སྤྱོད་སྤངས་ཏེ་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་རྩོད་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་ནུས་པའང་ཡོད་པ་རེད། མདོར་ན་འགྲོ་བ་མིས་ཟླ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་སླེབས་ཐུབ་པ་བཞིན་ཞི་བདེ་ཡང་ བསྐྲུན་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད།”
གཡང་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་ལ་བལྟས་ན་ཇིའུ་མི་རིགས་དེ་ཕན་ཚུན་བརྩེ་བ་ཅན་དང་མཉམ་ཆུུང་ལ་རོགས་པ་བྱེད་མཁན་རང་རིགས་ལ་ལ་རྒྱ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ།ང་ཚོར་དེ་ལྟར་ག་ལ་ཡོད་རྣམ་པ་ཚོས་མཁྱེན་གསལ་རེད།
དྲག་པོ་བྱ་ནའང་ཤི་མཁན་ཤི།བསྟན་མོ་བལྟ་མཁན་གྱི་ཡག་བྱུང་ཁོང་ཚོ་ལ་དེ་དགོས་ཤེ་བསམ་ནས་སྡོད་པ་ལས་གཅིག་གྱུར་ཁག་པོ་རེད།འདས་པ་དང་ད་ལྟའི་ལས་ལ་གཟིགས་དང་དེ་ལྟར་ཞིག་མ་རེད་དམ།ད་ཅི་དྲགས།ང་ཚོ་ཇིའུ་མི་རིགས་ནང་བཞིན་གྱི་རང་རིགས་ལ་ལ་རྒྱ་ཅན་ཞིག་ག་དུས་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ཇིའུ་མི་རིགས་རྣམས་ཕན་ཚུན་བརྩེ་བ་ཆེ་བ་དང་། འབྱོར་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་འབྱོར་མེད་རྣམས་ལ་ཚོང་གི་མ་རྩ་འདོན་རོགས་བྱས་ནས་ཕྱུག་པོའི་ལམ་དུ་འཁྲིད་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གོ་མྱོང་། ང་ཚོ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཇིའུ་རིགས་ལས་ཉམས་མྱོང་ལེན་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།