སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་གྲོས་ཚོགས་འདི་ལ་གསལ་བཤད་ག་ཚོད་བྱས་ཀྱང་། གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཉམས་མྱོང་ཧ་ཅང་གཏིང་ཟབ་ཆགས་འདུག གསལ་བཤད་མགོ་འཛུགས་སྐབས་ནས་གསལ་བོ་ཆགས་པ་མ་རེད་ལ། གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུར་འདོད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། གསལ་བཤད་དང་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དེ་གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུ་ཡོད་ན། ཐེངས་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་ཕེབས་དགོས་དོན་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་གསུངས་ཡོད།
ཉེ་ཆར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ལ་བསྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་སྐོར་ལ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བགྲོ་གླེང་དང་དོགས་འདྲི་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་ཁག་ལ། དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ སྟེང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་དོན་ཚན་ ༥ ཡི་ལན་འདེབས་དང་གསལ་བཤད་རྒྱས་པ་ཞིག་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ནན་ཏན་གྱི་ཐོག་ནས་གསུངས་དོན། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་གསལ་བོ་གནང་ཡོད་སྟབས། དེ་ལ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ལྷག་མེད་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གྲོས་བསྡུར་གནང་བའི་སྐབས་སུ་བཀའ་འདྲི་མང་པོ་ཞིག་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐད་ཀར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་ཚོར་སོང་། དེ་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཚབ་བྱས་ཏེ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུའི་ནུས་པ་མེད་ལ། སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་གྲོས་ཚོགས་འདིའི་ནང་ལ་གསལ་བཤད་ག་ཚོད་བྱས་ཀྱང་། གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཉམས་མྱོང་ཧ་ཅང་གཏིང་ཟབ་ཅིག་ཆགས་འདུག གསལ་བཤད་མགོ་འཛུགས་སྐབས་ནས་གསལ་བོ་ཆགས་པ་མ་རེད་ལ། གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུར་འདོད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། གསལ་བཤད་དང་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དེ་གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུ་ཡོད་ན། ཐེངས་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་ཕེབས་དགོས་དོན་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་དང་།
འོན་ཀྱང་། གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་དུ་མཐོང་སྟེ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུར་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་ཡོད། དང་པོ། སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པར་བརྩི་བཀུར་ཞུས་པ་ཡིན། གཉིས་པ། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོང་ཆེད་ཡིན། གསུམ་པ། བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་ནང་འགོད་ཆེད་ཡིན། དེ་རིང་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ལས། དང་པོ། བཀའ་ཤག་གི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་། གཉིས་པ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་གྱི་ནང་དོན་དེ་དག་ཕེབས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན། གསུམ་པ། ༼ ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ ༽ ནས་༼ བོད་རིགས་ཡོང་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར ༽ བར་གྱི་གནས་ཚུལ་འགྱུར་ལྡོག་དང་འཕེལ་རིམ། བཞི་བ། བགྲོ་གླེང་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་ཁག་ལ་གསལ་བཤད། ལྔ་བ། གསུང་འཕྲིན་གྱི་དགོངས་དོན་སྙིང་པོ་ཐེངས་འདིར་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཅས་དོན་ཚན་ ༥ ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། གསལ་བཤད་དོན་ཚན་ལྔ་རེ་རེ་བཞིན་གསུངས་དོན།
དོན་ཚན་དང་པོ། བཀའ་ཤག་གི་སེམས་ཚོར་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྡིངས་ཆར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གང་བྱུང་ཡང་། དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ལས་སེམས་ཚོར་བཤད་རྒྱུ་འཚམ་གྱིན་མེད་པ་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཐེངས་འདིར་དུས་རྒྱུན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལས་ཅུང་བརྒལ་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སེམས་ཚོར་ཕྲན་བུ་མི་བཤད་ཐབས་མེད་ཆགས་སོང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྤྱི་འཐུས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་བཀའ་བློན་ཚོ་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་ལྟར། དགའ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་མེད་མཁན་ཞིག་ལ་དགོངས་ཀྱིན་མེད་དམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བྱུང་སོང་། དེར་བརྟེན། ང་ཚོ་བཀའ་བློན་ཚོ་ཡང་ཉོན་མོང་མ་སྤངས་པར་འདོད་སྡང་རྨོངས་གསུམ་དང་། བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམ་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཡོད་མཁན་ཤ་སྟག་ཡིན། གསུང་འཕྲིན་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་ཐུགས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོས་གནང་བ་ཞིག་མིན་པར་ཨ་ཆད་ཨུ་ཐུག་གི་ཐོག་ནས་གནང་བ་ཞིག་རེད། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོགས་པའི་བཀའ་བློན་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཕེབས་མི་དགོས་པའི་ལས་དོན་བྱས་མ་ཐུབ་པ་བློ་འགྱོད་བྱུང་སོང་། གསུང་འཕྲིན་ལ་བགྲོ་གླེང་སྐབས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མི་དམངས་ལ་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་བསྩལ་བ་དེ་ཕྲུ་གུ་ནར་མ་སོན་པ་ཞིག་གི་ལག་ཏུ་མདའ་གྲིའི་མཚོན་ཆ་བཞག་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་མི་སྲིད་པ་མི་འདུག་སྙམ་པའི་དོགས་འཚབ་བྱུང་སོང་། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་མེད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་། སྤྱི་འཐུས་ཚང་མས་གཞུང་འཛིན་དང་ཕྱོགས་འགལ་གཉིས་ཀའི་འགན་བཞེས་དགོས་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་བྱེད་སྟངས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་བཀའ་ཤག་གྲོགས་མེད་ཁེར་རྐྱང་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་སོང་། རྒྱུ་མཚན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ། ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་འདི་དག་ཨུ་ཁུང་བརྟོལ་བའི་ནང་གི་སྙིང་ནས་ཐོན་པའི་མཆི་མ་ཡིན་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་སྙན་ལ་བདེ་བོ་དང་ཐུགས་ལ་འབབ་པོ་ཡོང་བའི་རེ་བ་དེ་ཙམ་མི་འདུག
དོན་ཚན་གཉིས་པ། ད་རེབ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྩལ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐད། བཀའ་ཤག་གི་མཐོང་ཚུལ་བཤད་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཉིས་བའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་ནས་དུས་སུ་ཐག་གཅོད་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསོལ་འདེབས་ཞུས་ཡོད་པར་བརྟེན། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུགས་གནང་བ་རེད། དེའི་འབྲས་བུར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་འབྲེལ་ལམ་ལྷར་གསོ་བྱུང་སྟེ། འབྲེལ་མོལ་རིམ་པའི་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་བསམ་ཚུལ་ཁག་ལ་ཐུགས་ཞིབ་གནང་སྟེ། གུ་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེ་ཡི་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་གུ་བཤང་མང་པོ་གནང་ཡོད་ལ། འབྲེལ་མོལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་ཐབས་ལའང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་ངལ་མང་པོ་སྐྱོན་ཡོད། སྐབས་དེར་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་ཐུགས་ལ་བབ་མེད། དེར་བརྟེན། སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་དང་དྲི་བ་མང་པོ་བྱུང་སོང་། དེ་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༦ ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་གསལ་བཤད་རྒྱས་པ་ཞིག་བྱས་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་དོན་དབུ་མའི་ལམ་དང་མཐུན་གྱིན་མེད། ཡིག་ཆ་དེར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་འཁྲོལ་མ་ཞུས་པར་སྤྲད་པ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་མའི་ལམ་དང་བཀའ་ཤག་གི་དབུ་མའི་ལམ་ཐ་དད་རེད་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་གླེང་སློང་བྱུང་ཡོད། ཐེངས་གཅིག་གྲོས་ཚོགས་ནང་བགྲོ་གླེང་དགོས་པའི་གྲོས་འཆར་སླེབས་ཀྱང་དགག་བྱ་བྱུང་སྟེ་གསལ་བཤད་ཞུ་ཐུབ་མེད། གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་མ་ཐུབ་སྟབས་ཕྱི་ལོགས་ནས་སྐད་ཆ་འདྲ་མིན་བཤད་དེ་མི་ཚང་མ་མགོ་རྨོངས་པ་བཟོས་ཡོད། མཐར་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ནང་ ༼ གྲོས་ཚོགས་ལ་མ་བསྟན་པའི་ཡིག་ཆ ༽ ཟེར་བའི་མགོ་བརྗོད་འོག གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་བ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་མང་ཆེ་བ་སྤྱི་འཐུས་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་དང་མཐུན་འགྱུར་གནང་བ་ཞིག་རེད། གནད་དོན་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བརྡར་ཤ་ཆོད་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་མ་བྱུང་ན། སྤྱི་ཚོགས་མགོ་རྨོངས་པ་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཞེངས་ཕྱོགས་ལ་གྲོས་ཚོགས་ནང་མོས་མཐུན་མེད་པ་ལྟ་བུའི་རྣམ་འགྱུར་ཐོན་ན། རྩ་དོན་ལ་གནོད་གཞི་ཆེན་པོ་ཡོང་གིན་ཡོད་སྟབས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཟབ་གསལ་འཁྲུན་ཆོད་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་དེ་བསྩལ་བ་རེད་དྲན་ཡོད།
དོན་ཚན་གསུམ་པ། ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ནས་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བར་གནས་ཚུལ་གྱི་འཕེལ་རིམ་དང་འགྱུར་འགྲོས་རེད། དང་པོ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ་ཟེར་བ་དེ། བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་བདེ་དོན་དང་། བོད་པའི་བདེ་དོན་ལ་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་འཆར་སྣང་། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་བཅས་ཀྱི་འོག་བཀའ་བསྩལ་བ་ཞིག་རེད། དེའི་ནང་གི་གནད་དོན་མང་ཆེ་བ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀའི་བདེ་དོན་ལ་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་སྟབས། འགྲོ་བཞིན་པའི་འབྲེལ་མོལ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་མེད། གཉིས་པ། ༡༩༨༨ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་ཟེར་བ་དེ། སྐབས་དེ་ལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཞི་མོལ་གྱི་གྲོས་གཞིའི་ངོ་བོར་བསྩལ་བ་ཞིག་རེད། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་དེའི་ཐོག་ལ་གྲོས་མོལ་བྱ་ཐབས་མེད་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་སྟབས། ༡༩༩༡ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། དེ་ལ་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ངོས་ལེན་གསལ་བོ་མ་བྱུང་ན། སི་ཊ་སི་སྦག་ནས་བཏོན་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་ངོས་ལེན་བྱ་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། ཞེས་དང་། ༡༩༩༢ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། ངོས་རང་གིས་བཏོན་པའི་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་དེ་རང་བཞིན་ནུས་མེད་དུ་གྱུར་ཟིན། ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གྲོས་འཆར་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཙམ་མ་གཏོགས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གྲོས་གཞི་མིན་པ་གསལ་བོ་ཆགས་ཟིན་པ་ཞིག་རེད། གསུམ་པ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་བྱུང་རྗེས་རྒྱ་ནག་གི་བསམ་ཚུལ་ཁག་ལ་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་ ༢༠༠༤ ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་གནང་ཕྱོགས་ལ་རིམ་གྱིས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོད། ༢༠༠༤ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་གནས་པའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས། ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་ཟེར་བའི་ཚིག་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་ཐོག་མ་རེད། ཅེས་དང་།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་གནས་རྒྱུར་འདོད་འདུན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་ཁ་ཇེ་གསལ་དུ་བཏང་ཡོད། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་འཚོལ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དང་། ༢༠༠༦ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཁ་བྲལ་མིན་པར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འཚོལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན། ༢༠༠༧ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་གྱུར་ཞིག་རང་སྐྱོང་རྩ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བ་དེ་མིང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་སྐབས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ནས་བཏོན་པའི་བོད་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྐོར། ཤོག་བུ་དཀར་པོ་ཟེར་བའི་ཡིག་ཆའི་ནང་གསལ་བོ་བཀོད་པ་ལྟར། བོད་ལ་དོན་དང་ལྡན་པའི་རང་སྐྱོང་ཞིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་པའི་ཐོག་འབད་དགོས། ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་རྒྱ་རིགས་ཡོངས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པའི་ནང་། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་འཚོལ་ཐབས་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་བོད་རིགས་ལྟ་བུའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་གསལ་ཡོད། ཅེས་གསུངས་ཡོད། དེའི་རྗེས་ཨ་རིའི་ནའེ་ཡོར་དུས་བབ་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཆེན་ཞིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་རིང་པོ་ཞིག་ཞུས་ཏེ། ༢༠༠༨ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ཉིན་ནའེ་ཡོར་དུས་བབ་ནང་བཀོད་ཡོད། དེ་ནི་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་པེ་ཅིན་ཨོ་ལམ་ཕིག་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་རེད། བཅར་འདྲིའི་ནང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་བོད་ལ་ས་གནས་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་མིང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་བྱུང་ན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་སྒྱུར་ལ་ཁས་ལེན་བྱ་མི་ཐུབ་པ་མེད། ང་ཚོའི་རྩ་དོན་དེ་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ལེགས་བྱང་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་མ་གཏོགས། སྲིད་དོན་མིན་ཞེས་ད་རེབ་ཐེངས་དང་པོར་གསུངས་སོང་། ཞེས་བཀོད་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་གསུངས་དོན། ངས་གོང་དུ་ལུང་འདྲེན་བྱས་པ་དེ་དག་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་ནས་བཞེངས་ཕྱོགས་ལ་རིམ་པས་འགྱུར་བ་བཏང་བའི་བརྡ་གསལ་བོ་ཞིག་ཡིན་པ་འཛམ་གླིང་གི་ཤེས་ཡོན་པ་ཚང་མར་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་ཡང་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། དགོས་པའི་དབང་གིས་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་ཀྱང་མེད་པའི་ཚུལ་མཛད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ང་ཚོར་བྱ་ཐབས་མེད། བཞི་པ། ༢༠༠༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བདུན་པ་གནང་བ་རེད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཚོས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་ཡུལ་གྱུར་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚམས་རེར་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་རང་སྐྱོང་དང་། མཚམས་རེར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་སོགས་བཤད་ཀྱིན་འདུག་སྟབས། ཁྱོད་ཚོས་དགོས་འདུན་ངོ་མའི་རང་སྐྱོང་གང་ཡིན་གསལ་བོ་བཟོས་ཤོག་ཅེས་བརྗོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་གཉིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་འོག བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་དེ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པ་རེད། ཡིག་ཆ་དེར་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཆབ་སྲིད་མཁས་པ་དང་ཁྲིམས་དོན་མཁས་པ། རྒྱ་ནག་ལ་མཁས་པ་བཅས་དང་གྲོས་བསྡུར་ཞིབ་ནན་བྱས་ཤིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཞུས་ཏེ་ཐག་གཅོད་གནང་བ་ཞིག་རེད། ཟླ་འགའ་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ལ་གནང་བའི་གསུང་བཤད་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༡ ཉིན། ང་ཚོས་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་སྤེལ་བ་ཡིན། བསམ་འཆར་ནང་རང་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་ང་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་ཅི་ཡིན་དང་། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་ང་ཚོའི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་ཁག་ཇི་ལྟར་བསྐང་ཐུབ་མིན་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། ང་ཚོའི་བསམ་འཆར་འདི་དག་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ཞུས་པ་ཡིན། ཞེས་བཀའ་གནང་འདུག ༢༠༠༩ ལོའི་གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་བྱུང་བ་ནས་བརྒྱུད་ལམ་གཅིག་དང་གྲོས་གཞི་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ། འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་བྱས་མཐར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སུ་གསལ་བའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཆ་རྐྱེན་ནང་། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོངས་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་ཞིག་བཏོན་ཡོད། ཅེས་བཀའ་གནང་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཞེས་པ་དེ། དང་པོ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་རྨ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་པ་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་དང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་མིན་པ་བསྒྲུབ་མི་ཐུབ་པ། གསུམ་པ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་མའི་ལམ་དང་བཀའ་ཤག་གི་དབུ་མའི་ལམ་གཉིས་མེད་པ་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོ་དང་སྐད་གསེང་མཐོན་པོས་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
དོན་ཚན་བཞི་བ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་དོགས་འདྲི་ཁག་ལ་གསལ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་མང་པོའི་ནང་། བོད་རང་དབང་གི་དོན་དུ་ཐུགས་སྨོན་བདེན་ཚིག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རང་དབང་གསུངས་པ་དེ་རང་བཙན་ལ་གོ་བཞིན་ཡོད་པའི་བཟོ་ལྟ་འདུག ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། དབྱིན་ཡིག་ནང་ freedom ཟེར་བ་ཞིག་དང་། independence ཟེར་བ་གཉིས་ཡོད། ཚིག་དེ་གཉིས་ཀྱི་གོ་དོན་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་སྐད་ནང་། རང་བཙན་དང་། རང་དབང་ཞེས་ཚིག་གཉིས་ཡོད། བར་ལམ་ཞིག་ལ་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་དབང་དང་རང་བཙན་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཟོ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་མང་པོ་བྱས་སོང་། འོན་ཀྱང་། བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་དང་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་གི་ནང་དོན་གཞིར་བཟུང་བྱས་ན། དེ་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཟོ་ཐབས་མེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱིན་མེད་ཅེས་བཀའ་གནང་གིན་ཡོད་པ་ལས་རང་དབང་རྩོད་ཀྱིན་མེད་གསུངས་མྱོང་མེད། གསུང་རྩོམ་ཁག་ནང་རང་དབང་ཟེར་བ་དེ་རང་བཙན་ལ་འགྲེལ་ན་འགྲིག་གིན་མེད། རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པ་ཚོས་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་གཟིགས་དང་། ༼ བདེན་གསོལ་སྨོན་ཚིག ༽ དང་། ༼ བོད་ལྗོངས་ལྷ་སྲུང་གི་འཕྲིན་སྐུལ ༽ གཉིས་ཀ་དབུ་མའི་ལམ་གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་སྔོན་ནས་བརྩམས་གྲུབ་པ་ཞིག་རེད། བདེན་གསོལ་སྨོན་ཚིག་ནང་། ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་བཙན་གཙང་མའི་དཔལ། ཞེས་གསུང་ཆོག་ལ། ལྷ་མོའི་འཕྲིན་སྐུལ་ནང་། རང་བཙན་དཔལ་ལ་རེ་ཞིང་རྟག་གནས་ན་ཞེས་དང་། བོད་ལྗོངས་ལྷ་སྲུང་ཀྱི་འཕྲིན་སྐུལ་ནང་། ཆོས་སྲིད་རང་བཙན་གཙང་མའི་སྣང་བའི་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་ཚིག་རྐང་དང་བརྗོད་བདེ་མིན་ལ་གནད་དོན་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཚང་མའི་ནང་རང་དབང་ཞེས་གསུངས་པ་དེས་གང་ཞིག་མཚོན་གྱིན་ཡོད་ཟེར་ན། དབུ་མའི་ལམ་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པར་སྔོན་མ་ནས་ཡོད་པ་མཚོན་ཐུབ། ཞེས་གསུངས་བ་དང་སྦྲགས། སྤྱི་འཐུས་གཞན་དག་གི་དོགས་འདྲི་ཁག་ལ་གསལ་བཤད་དང་ལན་འདེབས་གནང་སོང་།
དོན་ཚན་ལྔ་བ། གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་དོན་སྙིང་བོ་ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་ཐག་གཅོད་གསལ་བོ་དང་། གཙང་མ་ཞིག་གནང་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་དོན་ཚན་གསུམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད། དང་པོ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་ནང་བཀའ་བསྩལ་བའི་ནང་དོན་ཁག་རྒྱུན་འཁྱོངས་མ་གནང་བར། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བཟོས་པ་དང་། ཡིག་ཆ་དེར་གྲོས་ཚོགས་ནས་དགོངས་འཁྲོལ་མ་ཞུས་པར་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པ་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི། དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ། ཡང་ན་བཟང་སྤྱོད་བཅས་དང་འགལ་བ་ཆགས་ཀྱིན་ཡོད་དམ་མེད། གལ་སྲིད་ཆགས་ཡོད་ན་གང་ལ་འགལ་བ་དང་། དེར་བཀའ་ཤག་ལ་ཉེས་ཆད་གང་གཅོད་རྒྱུ་གཙང་མ་བཟོ་རོགས། གཉིས་པ། མ་འོངས་པར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་རིམ་དེ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་སྔ་རྗེས་ཀྱི་དགོངས་དོན་བཞིན་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་གནང་དགོས་པ་ཆགས་སམ། ཡང་ན་གནད་དོན་དེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་རང་གིས་ཐུགས་འགན་གཙང་མ་བཞེས་རྒྱུ་རེད། དེ་གསལ་བོ་ཞིག་དང་གཙང་མ་ཞིག་ཐག་གཅོད་གནང་རོགས། གསུམ་པ། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སྐོར་ལ་མ་མོངས་པར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཐུགས་འགན་བཞེས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་ན། དེ་སྔའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་བསྡུ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་གསལ་བོ་གནང་དགོས། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་ཐུགས་འགན་བཞེས་དགོས་པ་ཡིན་ན། སྔར་ཡོད་གྲོས་ཆོད་ཁག་ལ་མཇུག་གནོན་དང་འབྱུང་འགྱུར་དེའི་ཐད་གྲོས་ཚོགས་ནང་དགོས་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་དང་གླེང་སློང་མི་ཡོང་བ་ཞིག དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ནང་དུའང་ད་ལྟ་དང་འབྱུང་འགྱུར་གཉིས་ཀའི་གནད་དོན་ཐོག་དོགས་པ་སེལ་ངེས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ཞིབ་ཚགས་ཤིག་གནང་རོགས། བཀའ་ཤག་གི་རེ་འདོད་འདི་དག་སྙན་རྒྱབ་ཀྱི་ལྷག་པར་མ་སོང་བར་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཐག་གཅོད་གནང་རོགས། ཞེས་གསུངས་སོང་། བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་དེ་གནང་གྲུབ་མ་ཐག སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དབུ་བཞུགས་ཐོག གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡོངས་ནས་དགའ་བསུའི་ཐལ་མོ་བརྡབས་སོང་།
གྱང་རི་མོའི་སོག་པོ་སྟག་ཁྲིད་དེ༎
དངོས་ཡོད་མིན་པ་ཀུན་གྱིས་ཤེས༎
སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འཁྲབ་སྟོན་སརྑསིར༎
སྟག་སེང་ལ་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་ངོམས༎
སྟག་དམར་ཡས་རྒྱུ་རྩལ་སློབ་མཁན་གྱི།
གྱང་རི་མོའི་སོག་པོ་སྟག་ཁྲིད་བ།
འདི་དངོས་ཡོད་མ་རེད་རི་མོ་རེད།
རང་སོ་སོའི་རྟོག་པའི་འཆར་སྣང་རེད།
རྒྱ་དམར་པོ་བོད་མིའི་རྒྱུ་ལ་ངོམས།
སྟག་དམར་ཡག་ལུག་ཐུང་ཤ་ལ་ངོམས།
རྒྱུ་སྤྲོད་འདོད་ཨེ་ཡོད་བོད་མི་ཚོ།
ཤ་སྤྲོད་འདོད་ཨེ་ཡོད་ལུག་ཐུང་ཚོ།
ལུག་ཞི་བདེའི་རྩྭ་ཟན་སེམས་ཅན་རེད།
སྟག་ཞེ་སྡང་ཁྲག་སྨྱོན་ཤ་ཟན་རེད།
ལུག་སྟག་གཉིས་བར་གྱི་གཉིས་སྨན་འདིར།
ཡོང་མི་སྲིད་སྲིད་པ་མཉམ་ཆགས་རེད།
ཐབས་བཟང་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་འབྲེལ་ན།།
རྟེན་འབྱུང་གི་གཤིས་ལ་ཅི་ཡང་སྲིད།།
ཐབས་མཁས་པས་བརྟུལ་བའི་དམར་ཡག་སྟག།
སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འཁྲབ་སྟོན་ཕུལ་དུ་བྱུང་།།
ཡུལ་དང་སྲོག་ལ་གནོད་གྱུར་ན།།
སྐྱེས་བུས་ཀུན་ཏུ་སྲོག་བཟུང་བྱ།།
བློ་ཡིས་གཉིས་ཀ་དཔྱད་བྱས་ན།།
ཡུལ་ནི་ཡང་རྙེད་སྲོག་རྣམས་མིན།།
ཞེས་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ན་གསལ
རྒྱ་དམར་པོ་དམར་ཡག་སྟག་དང་མཚུངས།
བོད་མི་རིགས་གཡང་དཀར་ལུག་དང་མཚུངས།
སྟག་དམར་ཡའི་ལུག་ཤ་མ་སྤང་ན།
ལམ་དབུ་མའི་གཉིས་སྨན་ཡོང་ཐབས་མེད།
རྒྱ་དམར་པོ་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་འོག
བོད་མི་རིགས་ཁེ་དབང་ཡོང་ཐབས་མེད།
སྟག་དམར་ཡའི་ཚང་གི་སྒོ་རྩ་ན།
ལུག་གཡང་ཀའི་རི་རྩྭ་ཟ་ཐབས་མེད།