ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་རྒྱ་གར་དུས་བབ་དྲ་བའི་སྟེང་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་མཐའ་འབྲེལ་གྱི་བལ་ཡུལ་ས་ཁུལ་ར་སའུ་ཝ་(Rasuwa)དང་། སིན་ཌའོ་ཕེལ་ཅཱོག (Sindhupalchowk) ཌོ་ལ་ཁཱ(Dolakha) གློ་སྨོན་ཐང་།(Mustang) སོ་ལུ་ཁུམ་བུ (Solukhumbhu) བཅས་ཀྱི་ས་གནས་སྐོར་སྲུང་དམག་མི་དང་ཉེན་རྟོག་པ། མཐའ་སྲུང་དམག་མི་བཅས་ལ་པེ་ཅིན་དུ་བདུན་ཕྲག་གཉིས་རིང་དམག་མིས་སྦྱོང་བརྡར་ཞིག་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དམག་སྦྱོང་དེར་ཁཱ་སི་ཁེ་(Kaski) དང་ཌོལ་ཕཱ་(Dolpa) རྫོང་ཁག་གཉིས་ཀྱི་རྫོང་དཔོན་དང་། དེ་བཞིན། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མ་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་སའི་ཁུལ་གྱི་ཉེན་རྟོག་དམག་མིའི་མགོ་གཙོ་རཱ་མེ་ཤ་ཁ་རེལ་ (Ramesh Kharel) བཅས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
བལ་ཡུལ་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཇ་ཡ་མའོ་ཁོན་ཏ་ཁཱ་ནེལ་ (Jaya Mukunda Khanal) གྱིས་ཐེངས་འདིར་བལ་དམག་ལ་རྒྱ་ནག་ཏུ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་མཛའ་འབྲེལ་ལས་དོན་གྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་མོད། དོན་དངོས་ཐོག་དམག་མིས་སྦྱོང་བརྡར་དེ་ནི་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་ཐོག་ནས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་དྲག་གནོན་དང་། དེ་བཞིན་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་མཁན་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱ་ཆེད་ཡིན་འདུག
ཉེ་སྔོན་བལ་ཡུལ་སྲིད་འཛིན་རམ་བྷ་རན་ཡ་ཌ་ ( Ram Baran Yadav ) རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཝུན་ཇ་པའོ་ལ་ཐུག་འཕྲད་སྐབས། བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། བལ་ཡུལ་ས་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པའི་ལས་འགུལ་ཅི་ཡང་སྤེལ་འཇུག་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བལ་གཞུང་གིས་བལ་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཐོག་དྲག་གནོན་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། བལ་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་དང་མཉམ་འབྲེལ་བྱ་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱང་སྤྲད་ཡོད་འདུག
ཟླ་སྔོན་མར་ཡང་རྒྱ་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པས་བལ་ཡུལ་བོད་མིའི་འོས་སྒམ་ ༡༨ བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཏེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུར་འགལ་རྐྱེན་བཟོས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་འཚོགས་སྐབས། ཆེད་དུ་བལ་བོད་ས་མཚམས་སུ་བལ་ཡུལ་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་ ༢༠༠ འཕར་སྣོན་བྱེད་བཅུགས་ཡོད། དེ་བཞིན། ཉེ་སྔོན་བལ་བོད་འཐའ་མཚམས་སུ་བལ་དམག་ ༡༠༠༠༠ འཕར་སྣོན་བྱས་ཏེ་བོད་ནས་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་མཁན་དང་། ཕྱིར་བོད་དུ་ལོག་མཁན་བོད་མི་ཚོར་བཀག་སྡོམ་བྱ་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་ཡོད་པར་མ་ཟད། མཐའ་སྲུང་བཀག་སྡོམ་ཐད་རྒྱ་གཞུང་གིས་རོགས་སྐྱོར་འགྲོ་སོང་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་ཡོད།
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
བལ་ཡུལ་དང་འབྲུག་ཡུལ་གྱི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་སྐྱབས་མེད་མགོན་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷུང་གི་ཡོད་པ་འདིར་ཤ་ཕྲག་གཅིག་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་བསམ་བཞེས་དགོས་ངེས་རེད།
མུ་མཐུད་ནས་གནས་ཚུལ་སྡུག་རེ་འགྲོ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཡག་རེ་རྩ་བ་ནས་འགྲོ་གི་མ་རེད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ལྟོ་གོས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཚེ་སྲོག་གི་འཇིགས་སྐྲག་བཅས་ཀྱི་ངོར་གནས་བསྡད་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པས་བོད་མི་ལ་ཤ་ཚ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ཚོས་ཐབས་ཤེས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད་སྙམ།
བཙན་བྱོལ་བས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་རང་མགོ་མ་ཐོན་ན་གཞི་ལུས་བོད་མི་སྐྱོབ་ཀྱི་ཟེར་ན་ཆབ་སྲིད་པའི་གཏམ་བཤད་ཙམ་ལས་དོན་ཕན་ཡོད་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་མ་རེད།
བོད་མི་བསམ་ཡོད་ཚོས་རང་མི་མཐར་ངན་དུ་ལྷུང་གི་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་རོགས་རེ་འབོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ཐུགས་རྗེ་གཟིོགས།
ད་ངོ་མ་རྒྱ་ནག་ཚང་གིས་བལ་བོ་ཟ་ཚར་འདུག
ད་ནི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བོད་མི་གསར་འབྱོར་བ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་དང་བོད་དོན་ལ་ལྷག་བསམ་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྔ་ལྟས་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག །བལ་ཡུལ་གཞུངས་འཛིན་པ་ཁག་ཅིག་ནི་རྒྱ་མའི་རྒྱུག་ཁྱི་རེད་ལ་བལ་པོ་བ་དེ་དག་གི་རྒྱུག་ཁྱི་ནི་བོད་པ་དངུལ་ལོར་ཁོ་ན་བསམ་མཁན་ཁག་ཅིག་རེད།
གནས་ཚུལ་འདི་ལ་གོ་རྒྱུ་ཡག་པོ་འདུག རྒྱ་ནག་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ནི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་རྗེས་ལུས་གཉིས་རེད།
དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་ནི་ལྟ་བ་རྗེས་ལུས་དང་། བལ་བོ་ནི་དཔལ་འབྱོར་རྗེས་ལུས་རེད།
རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རབས་བཅྭོ་བརྒྱད་པའི་མགོའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐད་སྙིང་འཁྲེགས་པོ་ཞིག་ད་དུང་ཡང་རྒྱུན་སྐྱོངས་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
འདི་གཉིས་མཉམ་དུ་འཛོམ་ན་ཡར་རྒྱས་ཞིག་འོང་སྲིད་དམ།
གནས་ཚུལ་དེ་ནི་དེང་སང་གསར་དུ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མིན། དེའི་སྔ་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གིས་ནེ་པལ་པ་རྣམས་སྐོར་སྐོར་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་སློབ་སྦྱོང་གི་མིང་སྟེང་ནས་ཉེན་རྟོག་སྦྱོང་རྡར། དམག་མི་སྦྱོང་རྡར། དམག་དཔོན་སྦྱོང་རྡར། སོ་བ་སྦྱོང་རྡར། བཟོ་བ་སྦྱོང་རྡར་སོགས་མང་པོ་ཁྲིད་ཡོད། དེའི་ནང་ནས་གཉིས་སྟོང་གཉིས་ལོ་ནས་ཉེན་རྟོག་པ་མང་པོ་ཁྲིད་ཡོད་པ་རེད། བལ་པོ་རྣམས་ཁྲིད་ས་གཙོ་བོ་ཁྲིན་ཏི་དང་ནན་ཅིན་གཉིས་ཡིན་ཚུལ་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་ནེ་པལ་དང་འབྲས་ལྗོངས། འབྲུག་ཡུལ་བཅས་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་མངའ་ཁོངས་ཡིན་བསམ་པ་ལས་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ཡིན་བསམ་མེད་པ་འདྲ། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཨ་རི་ན་ཅར་དང་ལ་དྭགས། ཀ་ཞི་མིར་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་བསམ་ཡོད།