༅༅།། དེང་སྐབས་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་བློ་བཟང་སེང་གེས་ཕྱིར་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བའི་ལག་ཁྱེར་བཟུང་སྟེ། རྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་གནད་དོན་ཚབས་ཆེན་དུ་བརྩི་བ་དང་གནད་དོན་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བ་བཅས་ལྟ་སྟངས་གཉིས་སུ་གྱེས་ཡོད།
ད་ཕན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་པར་ཧམ་བཤད་བྱེད་པའི་དཔང་རྟགས་ཡིག་ཆའི་ནང་ནས་གྲངས་མང་ཤོས་དང་མངོན་གསལ་ཆེ་ཤོས་ནི། རྒྱ་ནག་གི་གོང་མ་རིམ་བྱུང་གིས་བོད་ཀྱི་བླ་ཆེན་དང་མི་ཆེན་ཚོར་སྤྲད་པའི་ཐམ་ཀ་དང་འཇའ་ས་དེ་ཚོ་རེད་ལ། བོད་རང་ངོས་ནས་རང་བཙན་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཀྱང་ཞྭ་སྒབ་པ་དབང་ཕྱུག་བདེ་ལྡན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་དངུལ་དངོས་ཀྱིས་བསླུ་བྲིད་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མགོ་མ་འཁོར་བར་བོད་རང་གི་ལག་ཁྱེར་ཞིག་འཁྱེར་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་སོང་བ་དང་། དེའི་ཐོག་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་ཐོངས་མཆན་སྤྲད་པ་དེ་རེད། དེ་སྔོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་མཁས་པ་ཞིག་གིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ མ་བཞག་གོང་ནས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་སྐབས། བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ་དམ་པ་དེས། དོན་ཚན་ ༡༧ འཇོག་པར་ཡོིང་མཁན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོ་རྒྱ་གར་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཡོང་སྐབས་ལག་ཁྱེར་ག་རེ་འཁྱེར་ཡོད་རེད། ཅེས་གནད་འགག་ཅན་གྱི་དྲི་བ་གཅིག་བཏོན་ཏེ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་སྟངས་དག་སྐྱེལ་གནང་བ་ང་རང་གིས་དངོས་སུ་མཇལ་མྱོང་།
རེད། ད་ལྟ་ལག་ཁྱེར་དེ་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ན། སྐྱོན་མེད་པའམ་སྐྱོན་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པར་མཐོང་སྲིད། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རྒྱ་ནག་གོང་མའི་ཐམ་ཀ་དང་འཇའ་ས་དེ་ཚོ་གནང་དུས་སུའང་། མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕུགས་སྐྱོན་མ་མཐོང་བར་བླངས་པ་རེད། འདི་ལྟར་གཅིག་བསགས་གཉིས་བསགས་བྱས་ཏེ་ཐ་མ་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་རང་མགོར་གཞུ་བྱེད་ཀྱི་གསེར་ཐམ་དང་དངུལ་ཐམ། འཇའ་ས་གསེར་བྲིས་མ་དང་དངུལ་བྲིས་མ་དེ་ཚོ་བྱུང་བ་རེད། བཙན་བྱོལ་ནང་ལ་མཚོན་ན། གནད་དོན་དེ་ཚོ་བོད་མི་ཚོས་མ་ཤེས་པ་མ་རེད་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་ཀྱང་མ་གནང་བ་མ་རེད། དཔེར་ན། ༡༩༧༩ ལོར་བོད་ནང་གཉེན་འཕྲད་འགྲོ་བའི་གོ་སྐབས་ཤར་བའི་སྐབས་ནས་བཟུང་། བོད་མི་མང་པོས་ཡུན་རིང་བྲལ་བའི་གཉེན་སྤུན་ཐུག་ཆེད་དང་དེ་མིན་གྱི་དོན་དག་ཆེད་བོད་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། དེ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀྲུང་གོའི་ཕྱི་སྡོད་རང་མིའམ། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་སྡོད་མི་སེར་ཞེས་བའི་ལག་དེབ་ཅིག་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་ཡོད། ལག་དེབ་དེའི་རྒྱབ་ཤོག་ནང་མའི་དོན་ཚན་ཞིག་གི་ནང་། རང་ཉིད་རྒྱ་ནག་གི་མི་ཁོངས་(མི་སེར་ཞེས་བྲིས་པའང་འདུག)ཡིན་པ་ཁས་ལེན་བྱ་དགོས་ཞེས་གསལ་བོ་བྲིས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་དང་བོད་གཞུང་གིས་འདི་གནད་དོན་ཞིག་ལ་བརྩིས་ཏེ་བོད་དུ་འགྲོ་མཁན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་འགེངས་ཤོག་ཅིག་བསྐང་དགོས་པའི་སྲོལ་ཡིག་གཏན་ལ་ཕབ། འགེངས་ཤོག་དེའི་ནང་། ཐབས་ཤེས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྡོད་རང་མིའི་ལག་འཁྱེར་ལེན་དགོས་བྱུང་བ་མ་གཏོགས། རང་མོས་ཀྱིས་བླངས་པ་མིན་ཞེས་པའི་ནང་དོན་ལ་མིང་རྟགས་འགོད་དགོས། འདི་ལྟར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀྱང་ལག་འཁྱེར་དེ་ལེན་མཁན་གྱི་ཐོ་གཞུང་བསགས་ཡོད་རེད་ལ། བོད་གཞུང་གིས་ཀྱང་འགེངས་ཤོག་དེ་བསགས་ཡོད་པ་རེད།
བློ་བཟང་སེང་གེར་དག་འབུད་བྱེད་མཁན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་གནང་འདུན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཟིན་ལུགས་དང་། བློ་བཟང་སེང་གེ་ངོ་མས་སྔོན་མ་(༡༩༩༥ གོང་ལ་ཟེར་)༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་སྐབས་ཕྱིར་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བའི་ལག་འཁྱེར་བསྣམས་ཡོད་ཚུལ་དང་། ད་ལྟའི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་འཁོར་ནང་དུའང་རྒྱ་གར་གྱི་ལག་དེབ་སེར་པོ་འཁྱེར་མཁན་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ལག་འཁྱེར་ཁྱེར་ནས་སོང་བ་དེ་ལམ་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་ལྟ་བུ་བརྗོད་ཡོད། འདི་ལྟར་རང་དང་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་འོས་མི་ཞིག་གི་ནོར་འཛོལ་དག་འབུད་ཀྱི་ཆེད་དུ། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དང་དེའི་སྐུ་ཚབ་བཅས་པའང་ནག་པོ་བཟོ་བར་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱེད། དོན་དམ་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཡོིངས་ཆིག་སྒྲིལ་ཐོག་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་དོན་སོན་བྱུང་ན། རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་གནང་འདོད་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་ལས་གཞན་གསུངས་མེད། ད་ཕན་བོད་རྒྱའི་བར་གྱི་འགག་ས་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི་བོད་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བཞིན་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་གཏོང་དང་། བོད་ཡུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཆིག་སྒྲིལ་བྱེད་དང་མ་བྱེད་ཀྱི་གནད་དེར་ཐུག་ཡོད་པ་དེ་སྤྱི་དོན་གླེང་མཁན་ཚང་མས་མཁྱེན་དགོས་བ་ཞིག་རེད།
དེ་མིན་ ༡༩༧༩ ནས་བོད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་བོད་ནང་དང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས། རྙོག་དྲ་ཡོང་རྐྱེན་མེད་པའི་ལག་འཁྱེར་ཞིག་གི་ཐོག་ཕེབས་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་པའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་ཡང་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་མིང་ཐོག་ནས་ཡོང་དགོས་ཞེས་བཤད་ཅིང་། བོད་ཕྱོགས་ནས་དེ་ལ་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པར་སྐབས་ཤིག་རིང་འབྲེལ་མོལ་མཚམས་ཆད་པ་དེ་ཡོངས་གྲགས་རེད་ལ། དེའི་སྐོར་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་དང་ཀུན་བདེ་གླིང་འོད་ཟེར་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གསལ་པོ་བཟོས་ཟིན། འོན་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱུས་ཡོད་པར་སྒྲོག་ཅིང་། ལྷག་པར་བཀའ་བློན་དང་དྲུང་ཆེ་སོགས་ཆེ་ཆེ་རྫིག་རྫིག་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནད་འགག་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་ལ་ནང་བྱན་ཆུད་ཟིན་པ། ཡང་སྒོས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ལ་ཉམས་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་“ཁྱད་མཁས་”པར་གྱུར་ཡོད་ཟེར་མཁན་ཁྲིམས་འཛིན་རིག་པ་བ་བློ་བཟང་སེང་གེས་གནད་འགག་ཆེས་ཆེ་ས་འདི་མ་ཤེས་པ་ཡ་མཚན་རེད།
ཉེ་ཆར་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་དང་ཕེབས་བཞིན་པའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་དང་སྐུ་ཚབ། ཁོང་རྣམ་པའི་ཕྱག་རོགས་བཅས་པའང་རྙོག་དྲ་ཡོང་ས་མེད་པའི་ལག་འཁྱེར་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཕེབས་བཞིན་པ་དེ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུས་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད་ལ། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་དང་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱི་མི་ཁུངས་ལག་འཁྱེར་གྱི་གནས་བབས་ཆ་ནས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་དཀའ་ངལ་ཡོང་ས་མེད།
ད་དུང་འདི་ལས་འཕྲོས་ཏེ་མི་འགས་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་བསླངས་ཡོང་བ་ནི། ཨ་རི་དང་ཁ་ཎ་ཌ་སོགས་སུ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་སྟེ་ཡུལ་གྲུ་དེ་ཚོའི་མི་སེར་ཆགས་པའི་བོད་མི་ཚོས། འགེངས་ཤོག་ནང་རང་གི་ཐོག་མའི་ཡོང་ཁུངས་ཡུལ་གྲུ་རྒྱ་ནག་ཡིན་ཞེས་བྲིས་ཡོད་ཚུལ་དེ་རེད། སྤྱིར་བཏང་དེ་ལ་གནས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ལས་གཅིག་གྱུར་ཞིག་མེད། འདི་ག་ཁེ་ཎ་ཌའི་ནང་ལ་མཚོན་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་བསྟན་རྒྱུ་ཡོད་ན་ཡིག་ཆ་གཞན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་པར་སྐྱབས་བཅོལ་བར་ཁས་བླངས་པ་སྟོང་ཕྲག་བྱུང་ཡོད་ལ། མི་རྒྱུད་ཀྱི་འགེངས་ཤོག་ནང་། ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌའི་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ Tibetan ཞེས་འབྲི་བ་ལས་Chinese ཞེས་འབྲི་མཁན་མེད། རྒྱལ་ཁབ་གང་ནས་ཡོང་བའི་རེའུ་མིག་ནང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནས་ཡོང་བར་ཁས་ལེན་མཁན་ཚོས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ཞེས་འབྲི་བ་དང་ཉེ་ཆར་བོད་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཚོས། བོད་དམ་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་འོག་གི་བོད་ཅེས་འབྲི་བཞིན་ཡོད། ཡང་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པའི་མི་(Stateless)ཞེས་བྲིས་པའང་ཡོད།
བློ་བཟང་སེང་གེས་བོད་གཞུང་ལ་རྒྱ་ནག་ལ་བསྐྱོད་ཆོག་པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུས་ཡོད་པ་དེ་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་སྐབས་ཀྲུང་གོའི་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ལག་འཁྱེར་ཁྱེར་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་བོད་གཞུང་ལ་ཞུས་ཡོད་མེད་གསལ་པོ་མེད། འོན་ཀྱང་བོད་གཞུང་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་འགེངས་ཤོག་དེ་བསྐངས་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད།
རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ལག་ཁྱེར་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་ལམ་སང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ཆགས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་ཉུར་མཐར་ལག་འཁྱེར་འཁྱེར་མཁན་དེའི་མི་རྒྱུད་ཀྲུང་གོ་བའམ་རྒྱ་ནག་པ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་རོལ་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་པ་སྟོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་ལག་འཁྱེར་འཁྱེར་མཁན་རང་ངོས་ནས་རང་ཉིད་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ཡིན་པར་སེམས་གཏིང་ནས་ཁས་ལེན་བྱེད་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་། ལག་ཁྱེར་སྤྲོད་མཁན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལག་ཁྱེར་སྤྲོད་ཡུལ་དེ་ཕྱི་རྒྱལ་བར་བརྩི་ཡི་མེད་པ་དེ་གསལ་པོ་རེད། དེ་ནི་མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་ཅིག་དང་། བོད་ལ་སྦྱར་ནས་བཤད་ན། བོད་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་མ་ཡིན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
ཀུ་རེ་ཚུན་དུའང་”རྒྱ་ནག་གི་ཨོ་བྷ་མ་”བྱེད་འདོད་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། བོད་པ་ཚོས་“ཇོ་ཁང་ནང་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་མཉམ་དུ་ཨ་ཅེ་རྒྱ་བཟར་ཕྱག་འཚལ་བ་དེས་བོད་པས་རྒྱ་མིར་འཁོན་འཛིན་རྒྱུན་བཅངས་བྱས་མེད་པ་མཚོན་”(འབྲེལ་ཐག་འདི་ལ་གཟིགས། http://asiaquarterly.com/2006/01/27/ii/)ཞེས་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་པ། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བའི་འགྲུལ་བཞུད་ཅེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་བོད་ཀྱི་སྔོན་མའི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཤད་སྟངས་ལྟར་“བཀས་བསྐོས་རྒྱུན་འཛིན་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་རེད་”ཅེས་བོད་གཞུང་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལངས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྡོག་ཟླར་ལངས་ནས་སྨྲས་ཐོག ‘‘[ཏཱ་ལའི་]བླ་མས་ཡིན་གཅིག་མིན་གཉིས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཆ་ཚང་སྤྲད་དེ་རང་གི་ཡིག་ཚང་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་རྐྱང་པར་བསྒྱུར་དགོས། གལ་ཏེ་ཁོང་(ཏཱ་ལའི་བླ་མ་)གིས་ཁོང་ཚོ་དམངས་གཙོ་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་འཁྲིད་རྒྱུ་ཡིན་ན། ཁོང་གིས་ཟུར་གཡོལ་གནང་སྟེ་ཆོས་བྲལ་སྲིད་ལུགས་ཤིག་དར་སྤེལ་ཡོང་འཇུག་དགོས་པ་མིན་ནམ་’’(མ་ཡིག་གི་འབྲེལ་ཐག་འདི་ལ་གཟིཌ། http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=509&t=1)ཞེས་༢༠༠༣ ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་དགོས་འདུན་ཡིག་ཐོག་ཏུ་བཀོད་ནས་བཏོན་ཡོད། དོན་དངོས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་བདེན་པ་ཟེར་བ་ནི་འཇུ་ས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འདོད་པའི་གང་ཟག་སྒེར་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། ཀྲུང་གོའི་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ལག་ཁྱེར་གྱི་གནད་དོན་དེ་ཚོ་ཡང་ཚུར་ལེན་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ཕར་རྒྱ་ནག་ལ་འཇུ་ས་སྤྲོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་ཐོག དཀའ་ངལ་དང་རྙོག་དྲ་དེ་ཚོ་དེ་རིང་བློ་བཟང་སེང་གེ་སྒེར་གྱི་གླེང་རྙོག་ཡིན་པ་འདྲ་ཡང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཆགས་པའི་ཉིན་ནས་ང་ཚོ་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པས། དོ་བདག་བློ་བཟང་སེང་གེའི་ངོས་ནས་གནས་ཚུལ་འདི་ཚོར་གཡོལ་ཐབས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་སྙན་མོ་རྒྱག་པ་ལས་ཀྲུང་གོའི་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ལག་ཁྱེར་དེ་དགོས་དབང་གིས་ལེན་དགོས་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ་གཙང་མ་བཟོས་ན་རང་དང་བོད་སྤྱི་ལ་ཕུགས་སུ་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བར་མཐོང་ངོ་།། །།
ཟུར་དུ་འཕྲོས་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ལ་“ཏཱ་ལ་”ཞེས་པ་ལས་མཇུག་གི་“བླ་མ་”ཞེས་པ་དེ་མི་འབྲི་བ་མང་ཞིང་། བློ་བཟང་སེང་གེའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་“ཏཱ་ལ་”མ་བྲིས་པར་“བླ་མ་”གཅིག་པུ་ལན་མང་དུ་བཀོལ་བ་འདི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་རེ་བ་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་“ཏཱ་ལ་”གཅིག་པུ་འབྲི་བ་དེ། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་བླ་མ་ཙམ་མ་རེད། ཆོས་གོས་གྱོན་པའི་སྲིད་དོན་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་མུས་དེ་མཚོན་བྱེད་དུ་ཡིན་སྲིད་ཅིང་། བློ་བཟང་སེང་གེས་“ཏཱ་ལ་”མ་བྲིས་པར་“བླ་མ་”འབྲི་བ་འདི། རང་གི་རྩོམ་ནང་དགོས་འདུན་བཏོན་པ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་བཞག་ནས་བླ་མའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་པ་ཁོ་ན་སྐྱོང་དགོས་པའི་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ཤས་ཆེ།། །།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནས་དཔྱད་བརྩོམ་ལེགས་པོ་ཞིག་སྤེལ་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ། དཔྱད་བརྩོམ་དེ་འདྲ་མང་ཙམ་དྲ་ཐོག་དང་ཚགས་པར་སྟེང་བསྐོས་ཐུབ་ན་མཐོང་རྒྱ་ཆུང་བ་ངེད་འདྲ་བ་ཚོར་ཕན་པ་ཆེན་པོ་འདུག བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་མི་ཞིག་གི་ཕྱི་བསྡོད་རྒྱ་མིའི་ལག་འཁྱེར་བླངས་པ་དེ་སྲིད་དོན་སྟེང་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད། བློ་སེང་གིས་དག་སེལ་གནང་དགོས་པ་གལ་གནད་རེད་
རབ་གནས་ལྕགས་མོ་ཡོས་ལོའི་གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་ལ་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་དང་ རྗེས་ལོའི་ལོ་གསར་དེ་གཞི་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ངང་རང་ཡུལ་གངས་ཅན་ལྗོངས་ལ་གཏོང་ཐུབ་པའི་སྨོན་འདུན་ཞུ།
དྲ་གྲོགས་ཁང་གསར་ལགས་དང་ཅོ་རི་ལགས་གཉིས་ནས་གསལ་བཤད་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཡིན་ནའི་སུད་སི་དང་ སྦེལ་ལྗམ་ ཧོ་ལན་ འཇར་མན་ གྷི་རི་སི་སོགས་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་བོད་མིའི་ལག་ཁྱེར་སྟེང་རྒྱལ་ཁོངས་རྒྱ་ནག་དང་མི་རིགས་རྒྱ་མི་ཞེས་བྲིས་འདུག། དེ་ཚོ་འགྲིག་པ་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་ནོར་འཁྲུལ་རེད་དམ། དྲ་གྲོགས་ཡོངས་ལ་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༨གསར་བཞད་ལ་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་དང་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་དོན་གང་འགྱོགས་སྒྲུབ་པར་སྨོན། བོད་རྒྱལ་ལོ།།།
གནད་འགག་ཡོད་ས་དེ་ནི། བློ་སེང་ལས་བཀྲས་མཐོང་བཟང་བ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལས། བཀྲ་དབང་བརྟན་པ་མི་འདུག་གེ འདི་ཞུ་བའི་ཞོར་དུ་དྲ་གྲོགས་ཚང་མར། བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་བཀྲ་བདེ་ལེགས་ཡོད། །
རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པ་སྐུ་ཞབས་ཁང་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ལ་འོས་བབ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཏེ། བློ་སེང་གིས་ནམ་རྒྱུན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྐྱག་རྫུན་དང་ཧམ་བཤད་མང་པོ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་ཐེར་འདོན་གནང་པ་ཧ་ཅང་དྲང་པོ་དང་གནད་འགག་རེད་དྲན།
ད་དུང་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་རྣམ་པ་ཚོས་མཁྱེན་གྱི་མི་འདུག ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ཟླ་༥ ནང་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཧ་ཝཌ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་བློ་སེང་གིས་གཟིམས་ཆུང་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཏེ། ཁཽང་རང་དེ་གའི་ཉམས་ཞིབ་པ་དངོས་གཞི་ཆགས་པ་ལ། ཁོང་རང་གིས་སློབ་གྲྭ་ལ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་བདུན་ལྷག་གི་མ་དངུལ་ཐབས་འཚོལ་བྱེད་དགོས་པས། དངུལ་ཕོན་ཆེ་དེ་འདྲ་རག་གི་མི་འདུག རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཐབས་འཚོལ་གནང་དགོས་པའི་སྙན་གསན་ཞུས་འདུག དེ་ཧ་གོ་བ་ནས་བླ་སེང་ཟེར་པའི་མི་དེ་ལ་སྐྱུག་མེར་གཏིང་ནས་ལོག་བྱུང།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ལ་དྲི་བ་ཁག་ཅིག་།
༡ བློ་སེང་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱ་ནག་ལ་འགྲོ་དུས་། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་སྡོ་རང་མི་ལག་ཁྱེར་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་ཡང་།
བཀྲས་མཐོང་རང་དོན་ཆེད་ཨ་རི་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་དུས་། མི་ཁུངས་རྒྱ་མི་ཡིན་ པར་བྲིས་པ་དེ་ལ་ལན་ག་རེ་ཡོད།
༢ སྤྱིར་བཀྲས་མཐོང་དུས་ཚོད་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱེད་ན་། བཀའ་ཤག་སྐབས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་རིང་། བཀའ་བློན་དང་། རྒྱ་བོད་གྲོས་མོལ་སྐུ་ཚབ་དང་། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སོགས་ལས་གནས་མང་པོ་ཐུབ་དགོས་ཀྱང་། བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་གིས་བཀྲས་མཐོང་ལ་ལས་གནས་སྣེ་གཅིག་སྤྲད་མེད། རྒྱ་མཚན་ནི་ ༡༩༩༡་ནས་ཟམ་གདོང་སྤྱི་འཐུན་ཚོགས་གཙོ་གནང་དུས་། བཀྲས་མཐོང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་རེད། དེ་དུས་ཟམ་གདོང་གིས་བཀྲས་མཐོང་གི་བྱ་སྤྱོད་ཚང་མ་ཧ་གོ་ནས་། རྗེས་སུ་བཀྲས་མཐོང་ལ་ལས་གནས་གང་ཡང་སྤྲད་མེད་། དེའི་སྐོར་ལ་ལན་ག་རེ་ཡོད།
༣ བཀྲས་མཐོང་བཀའ་ཁྲིའི་ལས་གནས་མ་ཚར་གོང་། ཁོ་རང་གི་ནང་མིའི་ཆེད་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་བོད་མི་མང་གཉིས་ག་བཞག་ནས་སོང་ཡོད་། དེ་ལ་ལན་ག་རེ་ཡོད་།
༤ ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ཁྱོད་རང་ནས་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་དཀྲུག་ཤིང་གི་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་བྲིས་པ་དེ་དག་སུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནམ། རྒྱ་མིའི་ཆེད་དུ་མིན་པའི་རེ་བ་ཡོད་། ཡང་ན་ཁྱོད་རང་ལ་དངུལ་སྤྲད་མཁན་འདུག་གེ་། གཞན་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་གནོད་པའི་བསམ་ཚུལ་མ་རོགས་སྟོན་། ལོ་གསར་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།།
ཁང་གསར་ལགས་ཀྱིས་དྲ་གྲོགས་གླང་དར་མ་ལགས་སུ་གསལ་བཤད་ཤིག་བྱེད་རོགས་གསུངས་པར་ལྟར་ཡུང་རོ་ནང་གི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོའི་ལག་ཁྱེར་གྱི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་ཞེས་བྲིས་ཡོད་མེད་གསལ་བཤད་ཞུས་པ་ཡིན་ན།
དེ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྱད་པ་འདུག་སྙམ། དཔེར་ན། ཧྥི་རིན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལག་ཁྱེར་གྱི་ཐོག་ཏུ་Nationality china ཞེས་བྲིས་མེད། Nationality Tibet ཞེས་བྲིས་འདུག
ངའི་སྤུན་ཆེད་ཞིག་ཧྥི་རིན་སི་ནང་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡིན། ཁོང་གི་ལག་ཁྱེར་གྱི་ཐོག་ཏུ་Nationality Tibet བྲིས་འདུག་པ་ནི་དགའ་འོས་པ་རེད།
སུད་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོའི་ལག་ཁྱེར་གྱི་ཐོག་ཏུ་Nationality china ཞེས་བྲིས་ཡོད་བདེན་པ་རེད། སྔོན་མ་དེའི་ཆེད་དུ་སུད་སི་བདེ་དོན་ལས་ཁུངས་སུ་ངས་བརྩད་མང་པོ་བརྒྱབས་མྱངས་ཡོད། ཡིན་ནའང་གནད་སྟངས་སུ་འགྱུར་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱ་ཁུངས་རེད་ཞེས་འབྲི་བཞིན་འདུག་པས་དགོངས་འཇག་འཚལ།
དྲ་གྲོགས་ཁང་གསར་ལགས།
ད་དུང་ང་ལ་ཞུ་རྒྱུ་ནི་ལོས་ཡོད་མོད་ཁྱེད་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་འཚམས་བཅད་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་གོ་སྐབས་བྱུང་ན་མུ་མཐུད་རྒྱུ་བྱེད།
ད་ངས་ཀྱང་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཁྱེད་ལ་ལོ་གསར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།
དེ་དང་ཆབ་ཅིག་དྲ་གྲོགས་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཞུ།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ལགས། ཁྱེད་རང་ཡང་ལྷག་བསམ། འཇམ་ནོར། ཨ་མཆོད་བཅས་ཀྱི་འཇུག་ཏུ་རང་བཙན་ལེན་རྒྱུར་བང་སྒྲིག་ནས་སྡོད་ཨ། དེ་ནས་ངས་བོད་རང་བཙན་ལེན་པ་ལ་བགེགས་བྱེད་མི་ཡོང་དྲ་གྲོགས་ཁང་རྡོར་ལགས།
ད་གསལ་བཤད་ཁ་ཤས་ཞུ་གི་ཡིན།
དང་པོ། ངས་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་། ཀ) ཕྱིར་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བའི་ལག་ཁྱེར་བླངས་པ་ཞིག་བཀའ་ཁྲིར་འཁོད་ན། འདིས་རྒྱ་ཕྱོགས་ལ་འཇུ་ས་ཞིག་ཆགས་མིན་དང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནས་རྙོག་དྲ་ག་རེ་ཡོང་གི་རེད། དེ་སེམས་ལ་བཞག་སྟེ་གླེང་སློང་བྱས་ཡོད། གནད་དོན་འདི་ངས་ཆེན་པོ་བཟོས་པ་ཞིག་མ་རེད། ངའི་རྩོམ་ཡིག་འདི་མ་སྤེལ་སྔོན་ནས་ཚོར་བ་སྐྱེན་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཚར་བ་རེད། དྲང་པོ་བཤད་ན། ངས་རྩོམ་འདིའི་ནང་གནད་དོན་འདི་གཙང་མ་བཟོ་ཐབས་ཤིག་བཤད་ཡོད།
ཁ) བློ་སེང་གིས། ད་ལྟ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་འདེགས་དང་ཁོང་གི་དབུ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ་ལུགས་བཤད་ཀི་ཡོད་རེད། ༢༠༠༣ ལོར་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བདམས་པའི་མི་ཞིག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་དགོས་པ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཡིག་ཚང་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་རྐྱང་པ་ལ་བསྒྱུར་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད་རེད། འདི་འདྲའི་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་ཀྱི་བཤད་སྟངས་དང་བྱེད་སྟངས་ནི་དངོས་གནས་བྱས་ན་མི་རྣམས་ཧང་སངས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཁྱེན་དགོས་བ་ཞིག་རེད། དེ་གཅིག་གླེང་ཡོད།
ག༽ བོད་པས་ཇོ་ཁང་ནང་ཨ་ཅེ་རྒྱ་བཟའ་ལ་ཕྱག་བཙལ་གྱིན་ཡོད་པས་བོད་པས་རྒྱ་མི་ལ་འཁོན་འཛིན་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་བ་དང་། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པར་ལྟ་སྟངས་དེ་ཡང་གླེང་ཡོད། དེ་ཚོ་འཇམ་ཚུལ་གྱིས་བཀའ་ཁྲིའི་འཇིག་རྟེན་ལྟ་ཚུལ་གལ་ཆེ་ཟེར་བ་དང་བབས་གཅིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་འདིའི་ནང་གླེང་སློང་བྱུང་བའི་དོན་དག་མང་བོ་ཞིག་བཟང་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་རེད། ང་ཚོས་འོས་ཤོག་འབུལ་ས་དེ། རང་གི་མང་ཚོགས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱེད་མཁན་ཞིག་དགོས། ཡང་ན་མང་ཚོགས་ལ་ཡིད་ཆེས་མ་བྱས་པར། གནས་ཚུལ་ཁག་ཅིག་ཤུགས་ཆེན་པོས་བསྒྲགས། ཁག་ཅིག་སྦས། ཁག་ཅིག་ལ་འཁྱོག་བཤད་བྱས། ཁག་ཅིག་ལ་ཧམ་པ་བཤད། ཁག་ཅིག་ལ་རྫུན་བཤད། སྔ་མ་བཤད་པ་དང་ཕྱི་མ་བཤད་པ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་མཁན་ཞིག་དགོས། གནད་དོན་གཙོ་བོ་ཞིག་དེ་རེད།
བློ་ལ་ངེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། དེ་རིང་གི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་ཞིག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་དང་གླེང་རྙོག་དེ་ཚོ་ཁོ་རང་སྒེར་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཡིན་ཀྱང་། མི་དེ་བཀའ་ཁྲི་ཆགས་པའི་ཉིན་ནས་དཀའ་རྙོག་དེ་ཚོ་ང་ཚོ་བོད་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་པ་དེ་རེད།
ངས་འདི་ཚོ་གླེང་དུས་མི་མང་བོས་ངས་བློ་སེང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་ཆོས་མ་ཚང་བ་རེད་ཅེས་ལབ་ཀྱི་འདུག་མདོག་མདོག་བྱེད་ཀི་འདུག ངས་བློ་སེང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་ཆོས་མ་ཚང་བར་གྱུར་ཟིན་པ་རེད་ཅེས་རྩ་བ་ནས་བཤད་མེད། དེ་ངེས་པར་དུ་གསལ་པོ་མཁྱེན་དགོས་བ་ཞིག་རེད།
སང་ཉིན་སྔ་དྲོ་ནས་ང་རང་ས་གནས་གཞན་ཞིག་ལ་གཉེན་འབྲེལ་ངོ་ཤེས་ཁ་ཤས་ཐུག་པར་འགྲོ་དགོས། ཉིན་ཤས་ནང་དུས་ཚོད་དཀོན་པོ་ཆགས་སྲིད་ལ་ཕ་གི་ནས་དྲྭ་རྒྱའི་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་མིན་མི་ཤེས། དེར་བརྟེན། འདིའི་མཇུག་ནས་མཆན་དེ་ཚོར་ལན་འདེབས་ཐུབ་མིན་བཤད་ཚོད་དཀའ། ཚང་མར་ལོ་སར་པའི་ནང་སྐུ་ཁམས་བཟང་བ་དང་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་པ། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བརྟན་ཅིང་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་པའི་སྨོན་འདུན་གྲངས་མེད་ཡོད།
ཁ་དྲོ། དོན་འགྲུབ། བཀྲ་ཤིས། བོད་རྒྱལ་ལོ།། །།
ངས་ད་ལྟ་རབ་གསལ་གྱི་རྩོམ་གྱི་མཇུག་དེར་བཀོད་པའི་འཇམ་ཚུལ་གྱི་བསམ་ཚུལ་དེ་བཀླགས་པ་ཡིན། ང་དང་མི་མཐུན་པ་ཅང་བཤད་མི་འདུག འཇམ་ཚུལ་གྱི་མཆན་ཆ་ཚང་གཤམ་གསལ་(ང་རང་བགྲོ་གླེང་འདིར་ཞུགས་པ་འཕྱི་དྲག་འདུག འོན་ཀྱང་བསམ་ཚུལ་འགའ་ཞིག་ད་དུང་ཞུ་འདོད།
ཁང་གསར་ལགས་ཀྱིས་གསུང་པའི་དུམ་བུཿ
གཅིག ༡) བུད་མེད་དེའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་སྐབས། བློ་བཟང་སེངྒེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་མི་ཞིག་དང་། མི་མང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཅིག་གི་རྣམ་འགྱུར་དང་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་ནས་ལན་འདེབས་མ་བྱས་པར། དྲི་བ་འདྲི་མཁན་མོ་རང་བཀྲས་མཐོང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རེད། ཨུ་ཚུགས་ཅན་རེད་སོགས་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྟན་ཏེ། དྲི་བའི་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པ་དང་། དྲི་བ་འདྲི་མཁན་གྱི་ཀུན་སློང་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པའིོ་རྣམ་པ་བསྐྲུན་འདུག དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སུ་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་དྲི་བ་ཡོང་གི་རེད། ལྷག་པར་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་འདྲི་མི་ཐུབ་པ་དང་བསམ་བློ་ལ་དྲན་མི་མཐུན་པ་མང་བོ་ཞིག་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་འདྲི་ཐུབ་པ་དང་དྲན་ཐུབ་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ནའང་། དྲི་བ་ཚང་མར་སྤྱི་སྙོམ་ཐོག་ནས་ལན་འདེབས་པ་ལས། དྲི་བ་འདྲི་མཁན་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཚོད་དཔག་གིས་ལན་འདེབས་པ་འདི་ཡག་པོ་མ་རེད་ལ། ཉམས་མྱོང་མེད་པའི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་ཞིག་རེད། ཅེས་པ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མོས་མཐུན་ཡོད། ང་རང་ལ་ཡང་དེ་འདྲའི་ཚོར་སྣང་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་། འདི་དང་གཅིག། ཁོང་གིས་འཇམ་ནོར་བོད་ལ་ཕེབས་རབས་ཁུངས་མེད་སྐད་ཆ་ལྷོད་ཡང་གིས་བཤད་པ། ཁོང་གིས་ “ང་རང་གཙོ་བྱས་པའི་འོས་མི་རྣམ་པ”་སོགས་ད་དུང་བོད་སྐད་ཀྱི་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་མིང་ཚིག་འགའ་རེས་མ་འདང་བའི་ཚོར་སྣང་སྤྲོད་པ། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས་མདུན་ལམ་གྱི་སྐོར་ལ་གཞི་རྩའི་འཇིག་རྟེན་བལྟ་ཚུལ་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་ནང་གི་མི་མང་དཀྱུས་མའི་བལྟ་ཚུལ་ལས་བརྒལ་མེད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ། ཁོ་རང་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་དུས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལ་དཔེ་སྦྱར་ནས་བཤད་སྟངས་ལ་བལྟས་ན་ཁོང་ཤེས་ཡོན་ཀྱི་སློབ་ཐབས་ནང་དུ་བསམ་བློ་རྗེས་ལུས་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་བཅས་ནི་རང་ངོས་ནས་མཐོང་བའི་བློ་སེང་གིས་ཞན་ཆ་རྣམས་ཡིན།
གཉིས། ཁང་གསར་ལགས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་གསར་བ་མང་པོ་ཞིག་གསུང་འདུག་པ་ལ་ཁུངས་སྐྱེལ་དགོས་ཀྱི་འདུག དཔེར་ནཿ ༡། བློ་སེང་གི་གླ་ཆ་ཧར་ཝིཌ་ནས་མིན་པ། ༢། ཉམས་ཞིབ་པ་རྒན་པ་ཡིན་ཞེས་ཁོ་རང་གིས་གསུང་བ་དང་གསུང་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་མིན་པ། ༣། བློ་སེང་ལ་འོས་ཤོག་ཐོབ་ཆེད་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་དང་འཆར་འགོད་འགན་འཛིན་གྱིས་གཞུང་གི་གོ་གནས་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ། ༤། “དོན་གཅོད་བཀའ་ཟུར་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་དང་བློ་བཟང་སེང་གེའི་དབར་ཉིན་རེར་ཁ་པར་ཐེངས་གཉིས་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་བ་འཆར་ཅན་དུ་ཡོད་པ་བཅས་སོ།
ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུང་སྟངས་ཤིག་ལ་དེ་དུས་བློ་སེང་ནི་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་ཞིག་གི་གནས་བབས་ལས་མེད་པས་བཀའ་བློན་བྱེད་མྱོང་བ་དང་བོད་གཞུང་ནང་གནད་ཡོད་མི་སྣར་གྱུ་ཟིན་པ་སྟག་ལྷ་སོགས་དང་ག་ལ་འདྲ། ཁོང་ཚོས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཀྱང་ཕ་རོལ་བོར་གནོན་ཤུགས་ཤིག་སྤྲོད་ཐུབ་པ་རེད། བློ་སེང་ལ་དེ་འདྲའི་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད།
གསུམ་པ། སྤྲད་པ་ལྟར་བློ་བཟང་སེངྒེས་ལེན་རྐྱང་བྱས་པ་རེད། ཞེས་པ་འདི་ཏག་ཏག་མ་རེད། དེ་མིན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ལོས་མཁྱེན། ལས་ཁུངས་རིམ་པ་ཁག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ནས་སོང་བ་རེད། ད་ནི་ཁྱེད་ཀྱང་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་དྲི་མས་གོས་ཡོང་གི་མི་འདུག་གམ་སྙམ།)ཞེས་བཤད་འདུག འདིའི་ནང་འཇམ་ཚུལ་གྱིས་(ཁོང་གིས་འཇམ་ནོར་བོད་ལ་ཕེབས་རབས་ཁུངས་མེད་སྐད་ཆ་ལྷོད་ཡང་གིས་བཤད་པ།)ཞེས་ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་བྱས་འདུག་ དེ་ནས་གནད་དོན་ཁ་ཤས་ལ་ཁུངས་དགོས་ལབ་འདུག དེ་ཚོ་ལ་གོང་དུ་ཁུངས་སྤྲད་ཟིན་པ་ཡིན། དེ་ནས་གནད་དོན་མི་མཐུན་ས་གཅིག་དེ་(བློ་བཟང་སེངྒེས་ལེན་རྐྱང་བྱས་པ་)ཟེར་བ་དེ་རེད། ངས་སྐད་ཆ་དེ་བཤད་པ་ཡིན། ད་ལྟའང་དེ་ག་རང་ཡིན། ཁོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ། ལག་ཁྱེར་འདིའི་འོག་ནས་འགྲོ་བར་དཀའ་ངལ་འདུག གཞན་དག་ཅིག་སྤྲོད་རོགས་ཞེས་ཐེངས་གཅིག་ཀྱང་ལབ་ཡོད་མ་རེད། བོད་གཞུང་ལའང་། རྒྱ་ལ་ཕྱིན་ཆོག་པ་ཞེས་ལབ་པ་མ་གཏོགས་ལག་ཁྱེར་དེ་འདྲ་འཁྱེར་གྱི་ཡིན་ཞེས་ཕལ་ཆེར་ལབ་ཡོད་མ་རེད། ལབ་ཡོད་ན། ད་ཚོད་ཞེའུ་ཅིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་ཀི་རེད། ངའི་བཤད་སྟངས་འདི་ལ་འགྱུར་བ་མེད།
ཁང་གསར་ལགས་ལོ་སར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད།
ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་ཞིག་འདོན་གི་ཡིན་ལན་ཁ་གསལ་མདོར་བསྡུས་ཞིག་གནང་རོག།
བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་འདེམས་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་སྐྱོན་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམས་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་སོང་ཚང་མ་བལྟ་ཀློག་བྱས་པ་ཡིན།
བཀའ་བློན་ཁྲི་བའི་འོས་མི་རེ་རེ་ལ་དགེ་སྐྱོན་གཉིས་གའི་ཆ་ཡོད་པ་གསལ་བོ་རེད།
འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བློ་སེང་གི་སྐྱོན་ཆ་གང་ཡོད་འཚོལ་བསྡུ་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པ་ལས་བསྟན་རྣམས་དང་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་གང་ཡང་གླེང་རྒྱུ་མེད་པ་འདི་ཅི་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་བསྟན་རྣམས་ལགས་ནས་ནང་མི་ཆེད་ལས་མཚམས་བཞག་ནས་ཕྱི་ལ་ཕེབས་པ་དང་། དངུལ་གྱི་རྩིས་ཁྲ་སྐོར། མི་ཁུངས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡིན་མིན་དང་ལག་དེབ་སེར་བོ་ཁྱེར་ཡོད་མེད། དང་བླང་དཔྱ་ཁྲལ་ཕུལ་ཡོད་མེད་སོགས་དང་། བཟའ་ཟླ་བོད་པ་ཡིན་མིན་སྐོར་སོགས་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཀྱང་གླེང་རྒྱུ་མེད་པ་འདི་ཅི་ཞིག་རེད།
ཁྱེད་གཟུ་བོར་གནས་པའི་དཔྱད་བརྗོད་པ་ཞིག་བྱེད་འདོད་ན།
འཇམ་ཚུལ་གྱིས་བློ་སེང་ལ་གདམས་ཀ་མེད་པར་ལག་ཁྱེར་དེ་བླངས་པ་རེད་ཟེར་བ་དེ་བདེན་པ་མ་རེད། གདམས་ཀ་མང་བོ་ཡོད། ༡) རྒྱ་རིགས་མཁས་བ་དེ་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་རང་ལ་ཐུག་ན་འགྲིག་གི་རེད། ༢) ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གནང་མུས་བཞིན་དྲྭ་ལམ་ནས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ན་འགྲིག་གི་རེད། ༣) རྒྱ་ནག་ལ་མ་སོང་ནའང་འགྲིག་གི་རེད། ཡིན་གཅིག་འགྲོ་དགོས་བ་ཞིག་ཡོད་མ་རེད། འདི་ལྟར་གདམས་ཀ་མང་བོ་ཡོད་རེད།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ཟེར་བ་འདི་ལོག་བཤད་ལ་མཁས་པ་ཞིག་རེད་། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་
ལྟ་སྒྲུབ་དེ་དབུ་མའི་ལམ་དང་ བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་པས་
ཁྱོད་རང་གིས་བཤད་པ་དག་ནི་བློ་སེང་གི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་།
མདོར་ན་མི་རབས་གསར་པ་ལ་ལས་འགན་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་པ་འདྲ།
༩། (ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པའི་གླ་ཕོགས་ནི། སློབ་ཁང་དེ་ནས་གནང་གི་མེད་པ། ཁོང་མཉམ་ཞིབ་པ་རྒན་པ་མིན་པ། སོགས་ཁུངས་ལུང་གསུང་ན་ཕན་པོ་འདུག)ཅེས་གསུངས་འདུག སྔོན་མ་བློ་སེང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་མཛད་འགན་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་ཏེ་དབང་ཆ་ཚང་མ་མི་དམངས་ཀྱི་བདམས་པའི་ཆབ་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་ལ་སྤྲོད་དགོས་ཟེར་བའི་བློ་སེང་གི་རྩོམ་དེའི་ཁུངས་བཞག་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་དེ་རིང་བོ་རེད་འདུག ཀློག་ཐུབ་ཀི་མི་འདུག དུམ་མཚམས་དེའི་མ་ཡིག་འདིར་འགོད་རོགས་ཟེར། ངས་བཀོད་པ་ཡིན། ད་ཡང་འདི་ཚོའི་ཁུངས་འཇོག་རོགས་ཟེར། ང་དངོས་གནས་ཡ་མཚན་སོང་ལ་ཡིད་ཀྱང་ཕམ་བྱུང་། ངས་ཁྱེད་རང་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཞིག་ལ་བརྩིས་པ་ཡིན། མཐོང་བཞག་པ་ཡིན། ངས་མཐོང་བཞག་སའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་འདིས་རང་གིས་ཤ་ཐང་ཐང་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་སའི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མིའི་རྩོམ་ཡིག་ཆ་ཚང་བ་རྩད་གཅོད་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། ང་ལྟ་བུས་རྙོག་དྲ་ཡོད་སའི་རྩོམ་འདི་རེད་ཅེས་དྲྭ་ཐག་དང་བཅས་སྤྲད་ཀྱང་། ཆ་ཚང་ཀློག་གི་ཡོད་མ་རེད། ད་ལྟ་རང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་སའི་མི་དེས་ཡང་སྙིང་ལས་གནས་ཅི་བཟུང་དང་། དེའི་ཡོང་སྒོ་གང་ནས་ཡིན་མིན་ཙམ་ལའང་དོ་སྣང་བྱས་མེད་པ་རེད། ཁྱེད་ལྟ་བུའི་ཤེས་ཡོན་ཅན། སྐད་ཡིག་གཉིས་ཤེས་མཁན་ཞིག་གི་གནང་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལས་མེད་ན། བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ལ་ག་རེ་ལབ་དགོས་རེད། དགོངས་དག ངས་ཚིག་ངན་ཐལ་སོང་། འོན་ཀྱང་འདི་ང་རང་གཉིས་ཀི་མདུན་ལ་ཡོད་པའི་དོན་དངོས་རེད། འདི་ང་རང་གཉིས་ཀྱི་མདུན་ལ་ཡོད་པའི་སྤྱི་དོན་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་སྟངས་དེ་རེད།
༡) ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲས་གནང་བའི་རྒྱབ་གཉེར་ལྟར་ན། བློ་སེང་གཞན་གྱི་སློབ་སྟོན་འོག་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་མཁན་()རེད། ཁུངས་འདི་ལ་གཟིགས། http://www.kalontripafortibet.org/Upload/Harvard%20Law%20School%20letter.jpg
༢) བློ་སེང་ཧ་ཝར་ཊི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ནང་ཉམས་ཞིབ་པ་(Research Fellow)ཙམ་ལས་ཁོ་རང་གིས་སྒྲོག་པ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ “Professor”དང་། ཉམས་ཞིབ་པ་རྒན་པ་(Senior Fellow)མིན་པའི་དཔང་རྟགས་འདི་ལ་གཟིགས། ཉམས་ཞིབ་པར་ཡང་ ༢༠༡༠ ལོར་གཞི་ནས་གནས་སྤར་བྱུང་འདུག http://www.law.harvard.edu/programs/eals/visitingscholars.html
༢) རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པས། ཁོང་སློབ་དཔོན་“Professor”མ་ཡིན་བཞིན་དུ་ཡིན་པར་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པ་འདི་ལ་གཟིགས། http://sites.google.com/site/tibetanpoliticalreview/project-updates/whataretheydoingnowalookatthekalontripacandidates%E2%80%99currentjobspart3of3-sangay
༣) ཁོང་ངོ་མས་རང་ཉིད་ཉམས་ཞིབ་པ་རྒན་གྲས་ཡིན་པར་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་འདི་ལ་གཟིགས།http://www.kalontripafortibet.org/ ད་དུང་འདི་ལའང་གཟིགས། http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=25229&t=1
༤) བློ་སེང་གིས་ད་ལྟའི་ལས་གནས་གཏན་འཇགས་ཡིན་པ་དང་དགོངས་པ་ཞུས་ན། ལོ་ལྔ་དགོངས་འཁྲོལ་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་དེ། བློ་སེང་གིས་མི་ནི་སུ་ཊར་བཤད་པའི་གཏམ་བཤད་ནང་གསལ་ཡོད། དེ་ནི་ཡུ་ཊུབ་ནང་འདུག་པས་ཁྱེད་རང་གིས་འཚོལ་རོགས། ང་ལ་དུས་ཚོད་མ་བྱུང་།
ལས་གནས་དེ་འཕྲལ་སེལ་ཡིན་པ་དང་། ལོ་དུས་སོ་སོར་ཕར་རྒྱང་ཞུ་དགོས་པའི་དཔང་རྟགས་ནི། ཧ་ཝར་ཌིའི་སྒྲིག་གཞི་ལ་གཟིགས། http://www.fas.harvard.edu/~research/greybook/resappts.html
དེ་བཞིན་རྒྱབ་གཉེར་ཡི་གེ་འདིའི་ནང་དུའང་ལོ་གཅིག་ནས་ཕར་འགྱངས་ཞུ་དགོས་པ་དེ་གསལ་འདུག http://www.kalontripafortibet.org/Upload/Harvard%20Law%20School%20letter.jpg
༥) ལས་གནས་དེའི་གླ་ཕོགས་མཐུན་རྐྱེན་ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གིས་གནང་གི་མེད་པར་ཕྱི་ནས་འཚོལ་དགོས་བ་ནི། གོང་གི་འབྲེལ་ཐག་ཨང་གཉིས་པར་འཁོད་པའི་ཡི་གེ་
Visiting Scholars are generally self-funded or sponsored extramurally. EALS charges an administrative fee of $600 for each month of an appointment. Before Harvard University can issue a J-1 visa sponsorship document, we are required by the U.S. Government to verify that each incoming Visiting Scholar has adequate funding to maintain a reasonable standard of living in the Boston area. The minimum in financial resources that an individual must have available is $25,000 per year ($2,083 per month). An additional $6,000 ($500 per month) must be declared for each accompanying family member. Please note that the EALS application asks for an accurate listing of the source(s) of funding.ཞེས་པ་དེ་ནས་ཤེས་ལ། རྒྱབ་གཉེར་ཡི་གེ་གོང་དུ་འབྲེལ་ཐག་སྤྲད་པ་དེའི་ནང་དོན་ལྟར། སྒྲིག་གཞིའི་ནང་(http://www.fas.harvard.edu/~research/greybook/resappts.html)ཉམས་ཞིབ་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡོང་ཁུངས་གསལ་བ་དེར་ཡང་གཟིགས།
༨། ངས་ཁྱེད་ཀྱིས་བཏོན་པའི་གནད་དོན་གང་ལའང་གཡོལ་མེད། ལན་བཏབ་ཡོད་དྲན། སྤྱིར་བཏང་ད་ལྟ་ལས་བྲེལ་ཆེ་བས་གཅིག་གཅིག་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་མིག་འོག་ལ་མ་ཆུད་པ་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། གནད་དོན་ཆེ་བ་འདྲ་ཡིན་ན། གསལ་བོ་བྱས་ནས་འདྲི་རོགས། གནད་དོན་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ན་གཡུག་བཞག་ཞོག
༥།༦། གཉིས་ལ་ངས་རྩོད་དགོས་པ་ཅང་མཐོང་མ་སོང་།
༧། ཁྱེད་ཀྱིས་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Peter Schwieger གྱི་སྐད་ཆ་དེ་ངས་ད་ཆ་ཐམ་ཀ་དང་འཇའ་ས་དེ་ཚོའི་གླེང་ཕྱོགས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་མེད་དཔེ་མཚོན་དུ་བཀོད་བ་ཡིན། ང་ཚོ་ལ་ངག་སྒྲ་མེད་ཅེས་ག་ལ་ཞུ། ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Eliot ཡང་སྐབས་དེར་ཚོགས་ར་དེ་ག་རང་གི་ནང་དུ་འདུག མདོར་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ལ་རྒྱ་མིས་བསྒྲུབས་ཟིན་ནས་ཚར་ཚར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད་དམ། ཟེར་བ་དེ་ཁྱེད་ཀྱི་དྲི་བ་དེ་རེད། ཚར་ཚར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀི་ཡོད་ན། ང་འདིར་བགྲོ་གླེང་ལ་ཡོང་ནས་ཅི་བྱེད་དགོས་རེད། བློ་སེང་ལ་སྔོན་མའི་འཇའ་ས་ཐམ་ཀ་དེ་ཚོའི་སྒང་ལ་ཡང་བསྐྱར་འཇུ་ས་ཞིག་མ་བཟོ་རོགས། གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བྱེད་རོགས་ཅེས་བརྗོད་དོན་འདུག་གམ། ཚར་མེད་ཙང་ངས་འདི་ཚོ་བཤད་ཀི་ཡོད་རེད།
༤། ཁྱེད་ཀྱིས་(༧གོང་ས་བཅུ་གསུམ་པས་རྒྱས་གསེར་ཐམ་བེད་སྤྱོད་མ་གནང་བ་དང་བློ་སེང་གིས་ཤོག་དཀར་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་གཉིས་མཚུངས་སྡུར་བྱས་པ་ནི་ར་མགོ་ལུག་སྦྱར་མིན་ཁྱི་མགོ་ཕག་སྦྱོར་ཡིན། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་གདམ་ང་ཡོད་ཅིང་བློ་སེང་ལ་གདམ་ང་མེད། ལར་ནས་བཤད་སྟངས་ཤིག་ལ་བློ་སེང་གི་ཤོག་དཀར་བླངས་བའི་ཉེས་པ་དེ་བློ་སེང་གིས་བོད་ཀྱི་མི་སེར་ཡིན་པ་མཚོན་པའི་དེབ་སེར་གཡུག་ནས་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིག་ཆ་མ་བླངས་པ་ལས་བྱུང་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་གང་འཆར་) ཨ་ཨ། ངས་༸གོང་ས་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་རྒྱའི་གསེར་ཐམ་བེད་སྤྱོད་མ་གནང་བ་དང་བློ་སེང་གི་ཕྱི་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བའི་ལག་ཁྱེར་བླངས་བ་གཉིས་མཚུངས་བསྡུར་ཇི་ལྟར་བྱས་འདུག ཁྱོད་ཀྱིས་(ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་ངོ་ན་ངོ་མ་རྒྱ་ནག་གོང་མས་འཇའ་ས་ཕུལ་བ་དེ་བོད་རྒྱ་ཁུངས་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་ཏུ་འགྲོ་ཡི་འདུག་གམ། ཡང་ན་ཕ་རོལ་བོས་དེ་ལྟར་བཤད་ཀྱི་འདུག་པས་ང་ཚོས་ཀྱང་དེ་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྲོ་ཤག་བྱེད་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡིན་ནམ།)ཟེར་བ་དེ་ལ་ངས་གནད་འགག་མེད་ན་༸རྒྱལ་བ་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་གནད་འགག་ཏུ་བརྩི་དོན་ཅི་རེད་ཅེས་རྒྱུ་མཚན་འདི་དྲངས་བ་རེད། ད་ཁྱི་མགོ་ཕག་སྦྱར་སུས་བྱས་ཡོད་མེད་གསལ་པོ་ཆགས་པའི་རེ་བ་ཡོད།
༣། ཁྱེད་ཀྱིས་(ཁོང་གིས་ཆུ་སྒང་དྲུང་ཆེ་བྱས་པ་སོགས་མ་བཀོད་པ་ནི་ཁོང་གི་ཐུགས་ལ་འགོད་ཅན་གྱི་བྱས་རྗེས་སུ་མ་གཟིགས་པ་ཡིན་པའི་ལམ་ཁ་ཞིག་མེད་པ་རེད་དམ། དོན་དག་ཆེད་དུ་སྦེད་པའི་ཉེས་པ་ལས་འཆོར་ས་མེད་པ་ཨེ་ཡིན།)ཟེར། དེ་ནི་བློ་སེང་གིས་ཆེད་མངགས་སྦས་པ་ཞིག་རེད། ཆུ་སྒང་གསར་རྙིང་གི་རྙོག་དྲ་དང་འཐབ་རྩོད་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་ཀི་ཡོད་ངེས་རེད། ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ན། བློ་སེང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཆེད་མངགས་ཆུ་སྒང་གསར་བ་ཟེར་བའི་དྲུང་ཆེ་བྱས་བའི་དོན་འདི་མ་བཀོད་བ་དང་། ད་ལྟའི་ཆུ་སྒང་གི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མིའི་མིང་གཞུང་ནང་བློ་སེང་ཟུར་ཙམ་ཡང་མ་བཀོད་བའི་རྣམ་པ་ཞིག་བསྟན་ཐོག་དོན་དམ་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དེའི་ཐོག་ནས་འདིའི་ནང་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེ་བའི་སྲིད་དོན་ཞིག་ཡོད་བ་དེ་ཚོ་མཐོང་གི་རེད།
༢། བློ་སེང་གིས་འཇམ་ནོར་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྡོད་རང་མིའི་ལག་འཁྱེར་ཐོག་ནས་བོད་ལ་ཕྱིན་པ་རེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ནས་བཤད་པ་རེད་ཟེར་བའི་མཐའ་སྡོམས་དེ་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད། དེ་ལ་གཡོལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། དེ་ནི་མཆན་གོང་མའི་ནང་དུ་གསལ་བོ་བཤད་ཟིན། ཁྱེད་ཀྱིས་རྫུན་དང་ཧམ་པ་ལ་ཞིབ་ཆ་བྱས་བ་དེ་ལ་དགའ་བསུ་ཡོད། མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ། རྫུན་ཡིན་ལ་ཧམ་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་ཞིག་ཡོང་ཆོག་བ་དེ་རེད། བརྗོད་ཡུལ་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཧམ་པ་ཟེར་དགོས་ཤེ་ན། གཞོན་ལྷན་དང་གཞོན་ལྷན་གྱི་དབུས་རྒྱུན་དེ་ཚོ་ད་ལྟ་འཚོ་བཞུགས་རེད། ངས་རྫུན་དང་ཧམ་པ་བཤད་པ་ཞེས་བ་དེ་ཟློས་སྐྱོན་ཡིན་ཞེས་ནམ་ཡང་བཤད་མེད། བློ་སེང་གིས་དེ་གཉིས་ཀ་བཤད་བཞིན་པ་རེད། མདོར་ན་དོན་འདི་ནི་ཁྱེད་རང་གིས་(ངས་གོ་བ་བླངས་བ་ནོར་བར་ཆ་ཞོག)ཟེར་བ་ལྟར་ཁྱེད་རང་གིས་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་མིན་པར་གོ་ནོར་ཤོར་བར་ཆ་བཞག་པ་ཡིན།
ཨ་མཆོད་འཇམ་དཔལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དྲི་བར་ལན་ཞིབ་ཚགས་ཡོང་ས་མ་རེད། མདོར་བསྡུས་ཁ་ཤས་ཞུ།
༡། གྷན་དྷི་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དེ་རང་རེའི་གནས་སྟངས་དང་ཐ་དད་བ་ཞིག་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མངའ་ཁོངས་ཡིན་མིན་གྱི་རྙོག་དྲ་ཡོད་མེད་དང་། རྒྱལ་ནང་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་བའི་ཁོར་ཡུག་ཡོད་མེད་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ལག་ཁྱེར་ག་རེ་བཟུང་མ་བཟུང་གི་དཔེ་མཚོན་དྲངས་ན། ཧ་ཅང་མང་བོ་ཞིག་དྲངས་ཆོག་གི་རེད། ཉེ་དུས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ལ་ཆ་མཚོན་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་མངའ་ཁོངས་མོན་རྟ་དབང་གི་མི་ཚོར། ཁྱེད་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཡོང་ན་ཐོངས་མཆན་ལག་ཁྱེར་དགོས་མ་རེད་ཅེས་བཤད་པར་རྒྱ་གར་གྱིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་བ་རེད། ས་མཚམས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་གར་དམག་དཔོན་ཞིག་རྒྱ་ནག་ལ་ཐོན་རྩིས་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ནམ་རྒྱུན་གྱི་ཐོངས་མཆན་དེ་མ་སྤྲད་བར་ staple visa སྤྲད་པ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་རྙོག་དྲ་ག་ཚོད་བྱུང་སོང་།
མདོར་དེད་ན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མངའ་ཁོངས་ཡིན་མིན་གྱི་རྙོག་དྲ་ཡོད་པ། འཐབ་རྩོད་པ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ། སྐྱབས་བཅོལ་བ་དེས་རང་ཡུལ་ལ་གཞན་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པ་དང་བདག་དབང་མེད་པར་འདོད་མཁན་ཞིག་གིས། དབང་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་དེའི་མི་སེར་ཡིན་ཟེར་བའི་ལག་ཁྱེར་བཟུང་སྟེ་དབང་སྒྱུར་མཁན་གྱི་ས་ཆ་ལ་སོང་བའི་དཔེ་མཚོན་ཡོད་ན་འཁྱེར་ཤོག དེ་མིན་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཆ་ཤས་ཙམ་འདྲ་བའི་གནས་ཚུལ་སྒྲུག་ཡོང་ན་འབུམ་ཕྲག་མང་བོ་ཡོད་རེད།
ཀརྨ་རྡོ་རྗེ་ལགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་འབུལ་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་མ་རེད། གལ་སྲིད་རྒྱ་གཞུང་གིས་འབུལ་དུ་བཅུག་ན་བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་ལོས་འབུལ།
དྲ་རོགས་གླང་དར་མས་(ཡོ་རོབ་དུ་ཆ་བཞག་ན་བོད་མི་ཚང་མའི་ལག་ཁྱེར་ནང་རྒྱལ་ཁོངས་རྒྱ་མི་དང་མི་རིགས་རྒྱ་མི་ཞེས་འབྲི་གི་འདུག། བོད་མི་ཁ་ཤས་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་བོད་དང་བོད་མི་ཞེས་འབྲི་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཞུས་ཀྱང་དེ་ལ་སྒྲུབ་འབྲས་ཐོན་མ་སོང་བས་དེ་ལ་ཁྱེད་གི་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།)ཞེས་བྲིས་འདུག དེའི་སྐོར་ཅོ་རི་ཉི་མས་གནས་ཚུལ་གསལ་བོ་ཤེས་མདོག་ཁ་པོ་རེད། ཅོ་རི་ཉི་མས་དོ་སྣང་བྱུང་ན་འདི་ལ་གསལ་བཤད་ཅིག་གནང་རོགས།
རིག་པའི་རལ་གྲིས་འདི་ལྟར་བཤད་འདུག ༼ངས་ཡང་བསྐྱར་བསམ་འཆར་ཞུ་རྒྱུ། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་དུ་གྱུར་བའི་བོད་མི་ཞིག་བཀའ་ཁྲིར་ལོངས་པ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་དང་བཀག་འགོག་མེད་ཅིང་དེ་དག་ལ། འོས་བབ་ཡོད་ན། གཉིས་ཕན་དབུ་མའི་ལམ་དུ་མགོ་ནག་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཆར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། དབུ་ཞབས་ལས་སྣེ་ཡོངས་ཀྱིས་ཞལ་བུག་གཅིག་ནས་ཐོན་པ་ལྟར་གསུངས་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། བློ་བཟང་སེངྒེས་ཕྱི་བཞུགས་རྒྱ་མིའི་མི་རིགས་གཉེན་འབྲེལ་ཐུག་ཆེད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཞུས་པས། ལྟ་བའི་ལོངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་མཐུན་པ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་བཞེད་དང་མཐུན་པ་ལས། དེ་ལས་བརྒལ་བ་ཞིག་མ་དམིགས་ལ། འོན་ཀྱང་བོད་གཞུང་གི་ལོངས་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་དང་ག་དུས་ཡིན་ནའང་རོ་རྒྱབ་ཁུར་བྱེད་མཁན་གྱི་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུའི་དགོངས་པ་ལས་འགལ་ཡོད་ཤེས་ཆེ།༽
༡) བློ་སེང་ལ་རྒྱ་རིགས་གཉེན་ཉེ་ཡོད་བ་དང་དེ་ཚོ་ཐུག་པར་སོང་བ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་བླངས་འདུག་པས། དེ་གསལ་བོ་ཞིག་བཟོ་རོགས།
༢) ཕྱི་རྒྱལ་ལ་བཞུགས་པའི་རྒྱ་མིའི་མི་རིགས་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་མ་ཐུག་བར་རྒྱ་ནག་ནང་ལ་ཐུག་པར་འགྲོ་དོན་ཅི་རེད། གཅིག་
༣) རྩ་བའི་བབས་ས། རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་དུ་གྱུར་བའི་བོད་བ་ཞིག་བཀའ་ཁྲིར་བཞེངས་ཆོག་གི་ཡོད་ན་ཞེས་བ་དེ་ནས་འཕྲོས་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ཡིན་མུས་ཤིག་བཙན་བྱོལ་གྱི་བཀའ་ཁྲིར་ལངས་ཕྱོགས་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་རང་རེའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ན་ཡོད་ས་མ་རེད་ཅེས་བདག་གིས་དྲི་བ་གཞན་ཞིག་གི་ལན་དུ་བརྗོད་ཟིན་པ་ཡིན།
བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་( ཁང་གསར་ལགས། ཕྱིར་སྡོད་རྒྱ་མིའི་ལག་ཁྱེར་དེའི་སྐོར་བུ་མོ་ཟླ་བས་བཞག་པའི་སྒྲ་ཐག་དེ་ནང་དུ་བློ་སེང་གིས་འཇམ་ནོར་སོགས་ཀྱིས་ལག་ཁྱེར་དེ་ཁྱེར་བ་དངོས་སུ་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟ་བུས་བློ་སེང་འབུར་འཇོམས་བྱེད་ཐབས་བྱས་འདུག་ཀྱང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་འཇམ་ཚུལ་ལགས་ཀྱིས་ཆུ་དང་འོ་མ་སོ་སོར་འབྱེད་དེ་དོགས་སེལ་གནང་བ་དེར་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་གནོང་ངོས་ཨེ་ལེན། དང་པོ་དེ་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་། དེ་རྗེས་ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་ལ་ཞིབ་ལྟ་ཞིག་བྱེ་འདོད་ཡོད)ཅེས་བྲིས་འདུག གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ངས་དགེ་འདུན་རབ་གསལ་གྱི་རྩོམ་གྱི་འོག་དེར་མཆན་གཅིག་བཀོད་ཡོད། དེ་ལས་གཞན་པའི་འཇམ་ཚུལ་དང་རྩོད་གླེང་མ་བྱུང་། འཇམ་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལ་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་བཏོན་ཡོད་སྲིད། ངས་དེ་ཚོར་ལྟ་ཁོམ་མ་བྱུང་། གང་ལྟར་དེའི་ཐད་བཀོད་པའི་ངའི་མཆན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་དེར་འགྱུར་བ་མེད། ངའི་ལངས་ཕྱོགས་དེར་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་དག་ཅིག་ཁྱེད་དག་ལ་གསུངས་རྒྱུ་ཡོད་ཚེ། འདིར་བཀོད་རོགས། ང་རྒྱུ་མཚན་ཁས་ལེན་མཁན་ཞིག་ཡིན།
ཁང་གསར་ལགས། རྒྱ་མིའི་སྤ་སེ་སྤྱད་པ་ཙམ་གྱིས་རྒྱ་མིའི་མི་སེར་ཆགས་རབས་མེད་ལ།
དེས་རྐྱེན་པས་བློ་བཟང་སེང་གེ་བཀའ་ཁྲིར་འོས་བབ་མེད་དོན་ཡོད་མི་སྲིད། དེ་ནི་
ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པ་རེད།འོ་ན། གཞིས་སྡོད་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་གོ་དགུ་པོ་ཚོས་རྒྱ་མིའི་
མི་སེར་ལག་ཁྱེར་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་དུས། ཁོང་ཚོ་སུ་ལ་ཡང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་བབ་
མེད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་། བོད་མི་ནག་ཐིག་ཅན་རྐྱང་རྐྱང་ཆགས་ཚར་བ་རེད་པས་
སྐུར་འདེབས་རྔམ་པོ་ཆེར་སོང་བ་རེད། ལྡོག་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱིས་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་
རྣམ་རྒྱལ་གྱི་ཉེས་པའི་ཚོགས་མང་དག་ཞིག་ཀྱང་ངེས་པར་ཐེར་འདོན་བྱ་རིགས་པའི་ཕྱིར།
འོས་བླུགས་པ་ལ་དྭངས་བླངས་དཔྱ་ཕྲལ་བསྡུས་དགོས་པ་འདི་ཡང་བཀག་རྡོ་ཅིག་མ་རེད་པེ།
ཁང་གསར་ལགས། ཕྱིར་སྡོད་རྒྱ་མིའི་ལག་ཁྱེར་དེའི་སྐོར་བུ་མོ་ཟླ་བས་བཞག་པའི་སྒྲ་ཐག་དེ་ནང་དུ་བློ་སེང་གིས་འཇམ་ནོར་སོགས་ཀྱིས་ལག་ཁྱེར་དེ་ཁྱེར་བ་དངོས་སུ་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟ་བུས་བློ་སེང་འབུར་འཇོམས་བྱེད་ཐབས་བྱས་འདུག་ཀྱང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་འཇམ་ཚུལ་ལགས་ཀྱིས་ཆུ་དང་འོ་མ་སོ་སོར་འབྱེད་དེ་དོགས་སེལ་གནང་བ་དེར་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་གནོང་ངོས་ཨེ་ལེན། དང་པོ་དེ་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་ དེ་རྗེས་ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་ལ་ཞིབ་ལྟ་ཞིག་བྱེ་འདོད་ཡོད་།
ཁང་གསར་ལགས། ཕྱིར་སྡོད་རྒྱ་མིའི་ལག་ཁྱེར་དེའི་སྐོར་བུ་མོ་ཟླ་བས་བཞག་པའི་སྒྲ་ཐག་དེ་ནང་དུ་བློ་སེང་གིས་འཇམ་ནོར་སོགས་ཀྱིས་ལག་ཁྱེར་དེ་ཁྱེར་བ་དངོས་སུ་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟ་བུས་བློ་སེང་འབུར་འཇོམས་བྱེད་ཐབས་བྱས་འདུག་ཀྱང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་འཇམ་ཚུལ་ལགས་ཀྱིས་ཆུ་དང་འོ་མ་སོ་སོར་འབྱེད་དེ་དོགས་སེལ་གནང་བ་དེར་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་གནོང་ངོས་ཨེ་ལེན། དང་པོ་དེ་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་ དེ་རྗེས་ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་ལ་ཞིབ་ལྟ་ཞིག་བྱེ་འདོད་ཡོད་།
དོགས་པ་མེད་པའི་དོགས་པ་སློང་ནས་ཆོད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཆོད་ཆོད་མཛད་མཁན་གྱི་ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ལ་འདྲི་རྒྱུ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་མི་ཤེས་ལ། བོད་གཞུང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོད་པའི་སྒྲིགས་གཞི་ཡང་ཞིབ་ཆ་ཤེས་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་ང་རང་གི་བསམ་ཚོད་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་ཤ་ཁྲག་ལས་གྲུབ་ཤིང་། བོད་སྐད་རང་སྐྱ་འཕེར་མཁན། བོད་པར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དུ་ཞལ་གྱི་བཞེས་མཁན་ཞིག་ཡོད་ནས་བཟུང་། ལག་ཁྱེར་གང་འདྲ་ཞིག་ཁྱེར་ན་འདྲ། མི་སེར་གང་གི་ཁོང་དུ་ཆགས་ཡིན་ན་འདྲ། བཀའ་ཁྲིར་ལ་ཕེབས་ཆོག་པར་སེམས།
གལ་སྲིད་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་ནང་བཞིན་བྱས་ན། བོད་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིར་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་པའི་བོད་གཞུང་གི་ཆ་ཤས་ཏིལ་ཙམ་ཡང་ལེན་མི་ཆོག་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བོད་སྐྱབས་བཅོལ་པའི་སྒྲིགས་གཞི་དང་། བོད་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་གནས་པའི་བསམ་ཚུལ་དུ་འདུག བོད་ལ་ཡོད་པའི་བོད་མིས། ཨ་རིའི་མི་སེར་གྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཆ་ཤས་ལེན་ཆོག་པ་ནང་བཞིན་པ་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བར་ཞུགས་ཆོག་པ་ཞིག་བྱུང་ན། བཀའ་ཁྲིར་ལོངས་ཆོག་གི་རེད་པས།
ཁང་གསར་གྱིས་ལན”དེ་ནས་གཅིག་གིས། བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་འདེམས་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་ཆོག་དགོས་བ་དང་དེ་ཡང་བོད་གཞུང་གིས་བཀག་བསྡད་ཡོད་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཤད་འདུག ངས་གོ་ནོར་ཐེབས་ཡོད་སྲིད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་བསྡུའི་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་མི་ཆོག་པ་དང་བཀག་འགོག་བཟོ་མཁན་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་རེད་མ་གཏོགས་བོད་གཞུང་མ་རེད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད། ད་ཆ་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དེ་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མིས་འོས་བསྡུའི་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་རྒྱུར་བར་ཆད་མང་བོ་བཟོས་དང་བཟོ་བཞིན་པ་རེད། དེ་མིན་བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱས་མི་ཆོག་བ་དེ་འདྲ་མ་རེད། དཔེར་ན། མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་དང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བསམ་འཆར་ཕུལ་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ཚོས་ཐད་ཀར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ནང་ཇེ་ཇུས་བྱས་ཆོག་གི་ཡོད་ལ་བྱེད་བཞིན་པའང་རེད། ”
ངས་ཡང་བསྐྱར་བསམ་འཆར་ཞུ་རྒྱུ། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་དུ་གྱུར་བའི་བོད་མི་ཞིག་བཀའ་ཁྲིར་ལོངས་པ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་དང་བཀག་འགོག་མེད་ཅིང་དེ་དག་ལ། འོས་བབ་ཡོད་ན། གཉིས་ཕན་དབུ་མའི་ལམ་དུ་མགོ་ནག་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཆར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། དབུ་ཞབས་ལས་སྣེ་ཡོངས་ཀྱིས་ཞལ་བུག་གཅིག་ནས་ཐོན་པ་ལྟར་གསུངས་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། བློ་བཟང་སེངྒེས་ཕྱི་བཞུགས་རྒྱ་མིའི་མི་རིགས་གཉེན་འབྲེལ་ཐུག་ཆེད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཞུས་པས། ལྟ་བའི་ལོངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་མཐུན་པ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་བཞེད་དང་མཐུན་པ་ལས། དེ་ལས་བརྒལ་བ་ཞིག་མ་དམིགས་ལ། འོན་ཀྱང་བོད་གཞུང་གི་ལོངས་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་དང་ག་དུས་ཡིན་ནའང་རོ་རྒྱབ་ཁུར་བྱེད་མཁན་གྱི་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུའི་དགོངས་པ་ལས་འགལ་ཡོད་ཤེས་ཆེ།
ད་ངས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཉིན་གྲངས་མང་པོའི་རིང་དུ། དུས་ཚོད་གང་མང་ཞིག་བསམ་འཆར་འབྲི་བ་དང་། དཔྱད་པ་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་པ་ལ་བཏང་བའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་དེ་གང་ཡིན་ཤེས་མ་སོང་།
ཁང་གསར་ལགས། ཡོ་རོབ་དུ་ཆ་བཞག་ན་བོད་མི་ཚང་མའི་ལག་ཁྱེར་ནང་རྒྱལ་ཁོངས་རྒྱ་མི་དང་མི་རིགས་རྒྱ་མི་ཞེས་འབྲི་གི་འདུག། བོད་མི་ཁ་ཤས་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་བོད་དང་བོད་མི་ཞེས་འབྲི་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཞུས་ཀྱང་དེ་ལ་སྒྲུབ་འབྲས་ཐོན་མ་སོང་བས་དེ་ལ་ཁྱེད་གི་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།།
དྲ་གྲོགས་ཁང་གསར་ལགས།
༡། ངས་མ་བསམ་ས་ནས་རང་གིས་ཧ་ཅང་བཀུར་བའི་དྲ་གྲོགས་དང་གཏུག་རེས་བྱེད་པ་དགོས་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་། ངོ་མ་བཤད་ན་འདི་མ་ལེགས་པ་ཞིག་མིན་པར་ཡོན་ཏན་པ་དང་ལྷན་དུ་བསམ་ཚུལ་རྗེ་རེས་སྐལ་བ་བཟང་པོའི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་རྣམ་པ་ནི་བཤད་རེས་བྱེད་པའི་ཚུལ་དེ་རེད། བཤད་རེས་བྱས་སྐབས་བཤད་རྒྱུ་ཡོང་གི་འདུག དཔེར་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་གནདྷིའི་སྐོར་ལ་ནོན་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་གསུང་འདུག་ཀྱང་། དེ་ནི་འབེན་མེད་པའི་མདའ་འཕེན་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་ངས་བསམ་ཤེས་བྱས་ཡོད། ངའི་དཔེ་ངོ་མ་གཉིས་བཞག་པ་ཡ་ཧུའི་སྲིད་བློན་ནིཏིན་ཡཧུ་ཡིས་དབྱིན་ཇིའི་ལག་འཁྱེར་བཟུང་བ་དང་སུབྷཤི་ཡིས་ཨི་ཊ་ལིའི་ལག་འཁྱེར་བཟུང་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཟུར་ཙམ་ཡང་གསུང་མི་འདུག གསུང་རྒྱུ་མེད་པས་བཞག་པ་རེད་མི་ཞུ་ཡང་གྲ་སྒྲིག་ཅིག་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་པར་གྱུར་བ་འདྲ།
༢། ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་ཐག་ཆོད་ཚར་བ་ཡིན་ཞེས་རང་འཚམས་ཀྱིས་བསྡུམས་འདུག་དེར་འཇོག་ན་མི་འགྲིག་པ་ཆེར་མེད། འོན་ཀྱང་དོན་དུ་ཐག་གང་ཡང་ཆོད་མེད། ངས་ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་ལས་བཤུས་པའི་དུམ་བུ་“་་་དང་རྩོམ་པ་པོ་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྡོད་རང་མིའི་ལག་འཁྱེར་ཐོག་ནས་བོད་ལ་ཕྱིན་པ་རེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ནས་བཤད་འདུག”ཅེས་པ་འདིའི་སྐོར་ལ་གང་ཡང་གསུང་མི་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་རྗེད་སོང་རུང་རྒྱ་ཆེས་ཀློག་པ་པོ་དང་ངས་ད་དུང་རྗེད་མེད། ངས་ཞུས་པ་བཞིན་གཡོལ་འདོད་ན་གཡོལ་ཆོག་ས་ལ་ཏག་ཏག་གཡོལ་སའི་ལམ་དེར་ཞུགས་སོང་། གང་ལགས་ཤེ་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་“འོས་འགྲན་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་རྫུན་དང་ཧམ་པ་བཤད་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད།”ཅེས་བྲིས་ཡོད་ཅིང་། ཁོ་བོས་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང་དུམ་བུ་འདི་ལ་གོ་བ་ཞིག་བླངས་བ་ན་ “རྫུན་དང”་ཞེས་པ་དང་ “ཧམ་པ་བཤད་པ”་གཉིས་ཟློས་སྐྱོན་མ་ཡིན་པར་བསམ་ནས་དེ་གཉིས་ལ་གོ་བ་སོ་སོར་བླངས་པ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་ “རྫུན”་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུང་བའི་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་བྱས་ལོ་སྐད་སོགས་ཡིན་པ་དང་། “ཧམ་པ་བཤད་པ”་ཞེས་པའི་འཇུག་ཡུལ་ནི་ “འཇམ་ནོར་དང་ལྷ་སངས་ཀྱིས་ཤོག་དཀར་ཁྱེར་ནས་བོད་ལ་སོང་བ་རེད།” ཅེས་བཤད་ལོ་འདི་ལ་གོ་དགོས་སྙམ་ཏེ། ཁོང་གཉིས་ད་ལྟ་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་པ་ལ་མ་བྱས་པ་ཞིག་བྱས་པར་བརྗོད་ན་བོད་སྐད་དུ་ཧམ་པ་བཤད་པ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡིན་པས་སོ། ཁོས་གོ་བ་དེ་ལྟར་བླངས་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་རྫུན་དང་ཧམ་བཤད་གཉིས་ཀ་ལ་གོ་ས་ལོགས་ཁ་མེད་པར་ཟློས་སྐྱོན་གྱི་ཚིག་ཅིག་ཡིན་པར་གསུང་ན་གསུང་པ་པོ་ཁྱེད་རང་ཡིན་པས་དེ་རང་ཡིན་ཆུགས། ངས་གོ་བ་བླངས་བ་ནོར་བར་ཆ་ཞོག རྩོད་པ་འདི་ལ་དགོས་པ་ཆེར་མེད་པས་འདི་ལས་འཚམས་བཞག་ཀྱང་འགྲིག
༣། ཁྱེད་ཀྱིས་“ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་རྐྱང་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སྨད་རྐྱང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དེ་ཡག་བོ་མ་རེད་ཅེས་ངས་གོ་བརྡ་ཞིག་སྤྲད་པ་ཡིན།”ཞེས་པའི་དུམ་བུ་འདི་ཁྱེད་ལ་ཕྱིར་ཁ་དག་དཀར་པོ་ཞིག་གིས་བརྒྱན་ནས་འབུལ་ཆོག་པར་ཞུ། ངས་རང་མཐོང་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་འདི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཚོད་ཡིན་ཞིང་། ཁྱེད་ཀྱང་སྔོན་མ་དེ་ལྟར་མི་གནང་བའི་ཆ་འཇོག་ཆེན་པོ་ཡོད་མོད། བློ་སེང་ལ་ཐུག་དུས་དེར་བསྡད་མ་སོང་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་ལགས། དཔུང་སྒྲིག་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་སྲུང་སྐྱོབས་བྱས་པ་ཡིན་གསུང་ལ་དེ་ཙམ་བྱས་ཡུས་གནང་དགོས་པར་མ་མཐོང་སྟེ། ཚིག་དེའི་ནང་དོན་ཙམ་ནི་བསམ་བློ་གདོན་གྱིས་བརླམས་པ་ཞིག་མིན་ན་སུས་ཀྱང་གོ་བ་ལེན་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་སེང་ཧ་ཝར་ནང་གཞོན་སྐྱེས་དབུ་ཁྲིད་ཉི་ཤུའི་གྲས་ལ་འདམ་ཐོན་བྱུང་བ་ལན་གཅིག་གསུང་ཨེ་མྱོང་། ཁོང་གིས་ཆུ་སྒང་དྲུང་ཆེ་བྱས་པ་སོགས་མ་བཀོད་པ་ནི་ཁོང་གི་ཐུགས་ལ་འགོད་ཅན་གྱི་བྱས་རྗེས་སུ་མ་གཟིགས་པ་ཡིན་པའི་ལམ་ཁ་ཞིག་མེད་པ་རེད་དམ། དོན་དག་ཆེད་དུ་སྦེད་པའི་ཉེས་པ་ལས་འཆོར་ས་མེད་པ་ཨེ་ཡིན།
ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོང་གི་སྐོར་ལ་འོས་མི་ལ་དམའ་འབེབ་བྱེད་ཆེད་འཁྱོག་ནས་བརྗོད་པ་མིན་ན་མང་ཚོགས་མགོ་རྨོངས་སྲིད་པའི་རྗོད་སྟངས་སུ་བཅོས་ནས་བརྗོད་པ་མིན་ནམ་སྙམ་པ་འཆར་། ད་དེ་ཚོ་ཞོག
༤། ངས་འཇའ་ས་དེ་ཚོ་ལ་གནད་འགག་ཡེ་ནས་མེད་ཞུས་མེད། གནས་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཡིན་པས་སྔར་གྱིས་འཇའ་སའི་ཉེན་ཚབ་དེ་བཞིན་ཤོག་དཀར་ལ་འབྱུང་སྲིད་དམ་ཞུས་ཡོད། ༧གོང་ས་བཅུ་གསུམ་པས་རྒྱས་གསེར་ཐམ་བེད་སྤྱོད་མ་གནང་བ་དང་བློ་སེང་གིས་ཤོག་དཀར་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་གཉིས་མཚུངས་སྡུར་བྱས་པ་ནི་ར་མགོ་ལུག་སྦྱར་མིན་ཁྱི་མགོ་ཕག་སྦྱོར་ཡིན། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་གདམ་ང་ཡོད་ཅིང་བློ་སེང་ལ་གདམ་ང་མེད། ལར་ནས་བཤད་སྟངས་ཤིག་ལ་བློ་སེང་གི་ཤོག་དཀར་བླངས་བའི་ཉེས་པ་དེ་བློ་སེང་གིས་བོད་ཀྱི་མི་སེར་ཡིན་པ་མཚོན་པའི་དེབ་སེར་གཡུག་ནས་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིག་ཆ་མ་བླངས་པ་ལས་བྱུང་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་གང་འཆར་།
༥། “བཀྲས་མཐོང་གིས་ལས་ཀ་ཆུང་ས་དེ་ཚོ་ནས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་ཡོང་བ་རེད། བློ་སེང་གི་ལས་ཀ་ཆུང་ཆུང་ཚང་མ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་བ་རེད།” བཀྲས་མཐོང་གིས་དེ་ལྟར་གནང་བ་དང་ཁོང་གིས་ཕྱག་ལ་ངས་སྔགས་བརྗོད་ཚད་མེད་གཞན་དང་གཞན་ན་ཞུས་ཡོད་ལ་ཞུ་གིན་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱིས་གཟིགས་ཡོད་མེད་མ་ཤེས། འོན་ཀྱང་འདི་སྐོར་ལ་ངས་དངོས་ཡོད་ཚིག་ཅིག་ཞུས་ན་མཐོང་ཆུང་བྱས་པར་མ་དགོངས་རོགས། བཀྲས་མཐོང་གིས་ལས་ཀ་ཆུང་ས་ནས་དགོངས་པ་མ་ཞུས་པ་ལ་ངོ་མ་བཤད་ན་ཁོང་ལ་མུ་མཐུད་བཞུགས་རྒྱུ་ལས་བློ་སེང་ནང་བཞིན་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་མདུན་ལམ་གྱི་གཡབ་མོ་དེ་འདྲ་མེད་པ་རེད། གལ་སྲིད་བཀྲས་མཐོང་གི་མདུན་དུ་བློ་སེང་ལ་བྱུང་བའི་གོ་སྐབས་དེ་དག་བྱུང་ཡོད་ན་ཡིད་གཉིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་དགོངས་པ་ཞུས་ཡོད་སྲིད། རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཞུ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ནང་ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་བཀའ་ཁྲིའི་ལས་ཀ་ལས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་དེ་ཡིན།
༦། “སྐད་ཆ་སྡུག་ས་ནས་བཤད་ན། ལས་ཀ་ཆུང་ང་མང་བོ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་དེ་ཀ་རང་གིས་ཆེན་པོ་ནས་ཀྱང་དགོངས་པ་ཞུ་ཉེན་ཆེ་བ་ཡོད་བ་དེ་རེད།”ཅེས་པ་ལ་སྐུ་རྩེད་ཅིག་འབུལ་གྱི་ཡིན། “སྔར་དགོངས་པ་ཞུ་བའི་སྲི་ཡོད་དུས་ཕྱིས་སུ་ཡང་དགོངས་པ་ཞུ་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་རེད།” ཅེས་ཞུ།
༧། ཁྱེད་ཀྱིས་ ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Peter Schwieger ཞེས་པས་གསུང་རབས་བཀོད་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་དེ་བོད་རྒྱ་ཁུངས་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་རྩི་བ་མ་ཟད་ “རྒྱལ་སྤྱིའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་ཀྱང་དཔང་རྟགས་དང་ཁུངས་ལུང་དུ་དྲངས་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད།”་ཅེས་མཐའ་སྡོམ་བརྒྱབས་ནས་ང་ཚོ་ལ་ངག་སྒྲ་ཞིག་མེད་ཤག་གནང་བ་འདི་ལ་ང་ཅུང་ཡ་མཚན། རྩོད་པ་བྱེད་སྐབས་རུ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་ཁྱོད་དང་ང་ཁོ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་ཁྱེད་ཀྱི་ང་རྩོད་གླེང་ལ་མཐོང་ཡེ་ནས་མི་འཇོག་པ་ཡ་མཚན། གང་ཟག་གཉིས་པ་དང་གསུམ་ཁ་མཐུན་ན་གང་ཟག་དང་པོའི་འདོད་པ་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་ཆོག་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་དམ། ལར་ནས་གང་ཟག་གསུམ་པ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་Peter གཅིག་བུ་མ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Eliot སོགས་རང་རེའི་རྩོད་གླེང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་དེ་ལས་མང་བ་ཡོད། མདོར་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ལ་རྒྱ་མིས་བསྒྲུབས་ཟིན་ནས་ཚར་ཚར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད་དམ།
༨། ངས་མཆན་གོང་མའི་ནང་དུ་ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་ཞིག་ཐད་ཀར་དྲིས་པ་ལ་ལན་གནང་མི་འདུག ད་ལན་གྱི་དྲི་བ་འདི་ལ་ཡང་ལན་མི་གཡོལ་བར་ཐད་འདེབས་གནང་བའི་རེ་བ་ཞུ།
༩། ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པའི་གླ་ཕོགས་ནི། སློབ་ཁང་དེ་ནས་གནང་གི་མེད་པ། ཁོང་མཉམ་ཞིབ་པ་རྒན་པ་མིན་པ། སོགས་ཁུངས་ལུང་གསུང་ན་ཕན་པོ་འདུག
ཁང་གསར་ལགས་ཀྱིས་ལན་གནང་བར་དྲིན་ཆེ། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བློ་སེང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་སྟངས་ལ་བསྟས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ལ་དོགས་པ་ཆེ། དུས་ཚོད་ཁོམ་དུས་གནས་ལུགས་མུ་མཐུད་བཤད་པར་འདོད། རྗེས་སུ་མཇལ་ཡོང་།
བློ་སེང་གི་གང་ཞིག་ལ་བསམ་གཞིགས་མང་པོ་བྱས་ཀྱང་ཁོང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་གཞིར་འགྲོ་བར་རྩ་བའི་ཆ་རྐྱེན་གཉིས་ལས་མི་འདུག དེ་གཉིས་ནི་བློ་སེང་མི་རབས་གསར་པར་བརྩིས་པ་དང་། ཧ་ཝར་སྒྲི་སློབ་ཐོན་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་རེད། ཁོང་མི་རབས་གསར་པ་ཡིན་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། དེའི་ཚོད་ཀྱིས་ཁོང་ལ་ཚད་མཐོའི་བསམ་བློ་གསར་པ་དང་། འཆར་གཞི་གསར་པ། འདུ་ཤེས་གསར་པ་སོགས་ཅི་ཡང་མི་འདུག དེ་ཙམ་ཡང་མེད་ན་ཁོང་གིས་རྒྱུན་ལྡན་དུ་སྒྲོག་གིན་ཡོད་པའི་སྔར་མེད་འགྱུར་བ་གསར་པ་ཟེར་བ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་བྱ་ཤེས་དགོས་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཧ་ཝར་སྒྲི་སློབ་ཐོན་ཙམ་ནི་ཧ་ཅང་མང་པོ་རེད། ཡིན་ཡང་བོད་རིགས་ཚོའི་ཁྲོད་ན་དེའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་མཁན་དཀོན་པོ་ཡིན་ཙང་། བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོས་བློ་སེང་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ལ་བརྩིས་པ་རེད་ལ། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཀྱང་ཁོང་ཉིད་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་སྒྲོག་གིན་ཡོད་པ་རེད། འདི་ནས་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསམ་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ཁོང་ལ་སློབ་ཐོན་ལག་འཁྱེར་དེ་དང་མཐུན་པའི་གལ་ཆེའི་ལས་དོན་ཇི་འདྲ་སྒྲུབ་ཡོད་མེད་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ངའི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན། ཁོང་གིས་ཁོང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་སློབ་ཐོན་ལག་འཁྱེར་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་ཆེའི་ལས་དོན་ཅི་ཡང་བསྒྲུབས་ཐུབ་མི་འདུག་པ་དེས་ང་ཚོ་ལ་ཚུར་གསལ་བཤད་ཡང་དག་ཅིག་བྱས་འདུག་བསམ།
དེ་ནས་བློ་སེང་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་མི་ཡིན་པའི་ཤོག་དཀར་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཐད་བསྐྱོད་བྱས་པ་དེར་ནམ་ཡང་དགག་བྱ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་དག་སེལ་དང་ཁག་དཀྲིའི་གསལ་བཤད་གཞན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་པ་ཡིན། ཆེ་ཆུང་ལ་མ་བལྟས་པར་གནའ་ནས་ད་བར་དུ་བོད་བོད་དང་། རྒྱ་རྒྱ་ཡིན་པའི་ངེས་ཚིག་གསལ་པོ་འདི་ཡིག་ངག་སོ་སོར་ནམ་མཁའི་སྐར་ཚོགས་བཞིན་དུ་ཁྲ་ཆེམ་མེར་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་ཡང་བསམ་བློ་མི་ཐོངས་ན་ཧ་ཅང་ཡ་མཚན་སྐྱེ་གཞི་ཞིག་རེད། གནད་འགག་འདུག ཉེན་ཁ་ངེས་པར་དུ་ཆེའོ།།
ཡང་གནད་འགག་མེད་སྟངས་ཅིག་ནི། སྔར་བོད་རང་བཙན་ཡིན་མིན་ནི། ༡༩༤༩གོང་གི་བོད་ལ་གོ་དགོས་པ་ལས། དེའི་སྔོན་ལ་རང་བཙན་ཡིན་པ་རྩོད་མེད་ཡིན་ཀྱང་། བཙན་དབང་གིས་དོན་ཚན་༡༧བཞག་ཚར་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་ནི། གནས་ཚུལ་གཞན་ཅིག་ཡིན་པ་དང་།
༡༩༧༩ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དེ་གསར་པ་ཅིག་རེད། ཡང་འདི་ལོ་༢༠༡༡དང་༢༠༠༡གཅིག་གོང་གི་བོད་རྒྱའི་གནས་སྟངས་གཉིས་མཉམ་བསྲེས་བྱས་ནས། རྒྱ་དམར་དྭོགས་སློང་ཡོང་བ་སྨོས་ཅི་དགོས།
གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱང་མགོ་རྨོངས་སུ་འགྱུར་ནས། ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བ་ཡིན་པ་ནི། ད་ལྟའི་དངོས་པོའི་གནས་ཚོད་བསྟུན་ནས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་དགོས་པ་ལས། རང་བཙན་ལེན་འདོད་དང་དེ་ཡང་ཞི་བའི་ལམ་ནས་ཐུབ་མདོག་བྱས་པ་ནི། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀར་ཕན་མེད་གནོད་བསྐྱལ་ཅིག་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་དགོས་པ་མི་འདུག་གམ།
རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལགས། བློ་སེང་གིས་ད་དུང་ཡང་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་བཟུང་བ་དེ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཁ་ཤས་འདུག དང་པོ། ཁོང་ཨ་རི་ནས་འབུམ་རམས་པའི་སློབ་སྦྱོང་ག་དུས་ཐོན་པ་རེད། སློབ་སྦྱོང་དེ་མ་ཐོན་བར་ཨ་རིའི་མི་སེར་གྱི་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཆོག་གི་ཡོད་མ་རེད། སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་ནས་རག་པའི་བར་ལ་དུས་ཚོད་ག་ཚོད་དགོས་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་གཉིས་ཁྱེད་རང་གིས་རྩད་གཅོད་ཡག་པོ་ཞིག་གནང་ན། དངོས་གནས་ཡ་མཚན་དགོས་པའི་དོན་དངོས་དེ་འདྲ་རག་གི་རེད། དེ་མིན་རྒྱ་གར་ནང་གི་ལྟ་སྟངས་ཤིག་གིས་ཨ་རི་ལ་བལྟས་ན་ཏག་ཏག་བསྡད་ཀི་མ་རེད། ཨ་རིའི་མི་སེར་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ལྷག་བསམ་དང་སེམས་ཤུགས་མཚོན་ཐུབ་ཀི་མ་རེད།
ད་འདིའི་རྗེས་ནས་དུས་ཚོད་ཉུང་བས་མཆན་ཚང་མ་ལ་ལན་འདེབས་ཐུབ་ས་མ་རེད། ལན་མ་བཏབ་པ་དེ་ཚོ་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱས་འདུག་མ་བསམས་རོགས།
དེ་ནས་འཇམ་ཚུལ་ངེད་ཅག་གཉིས་ཀ་ཤེས་ཡོན་ཅན་རེད། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་དེ་ཁྱེད་ལས་ལེགས་པ་ཡིན་ཟེར་གྱི་མེད། འོན་ཀྱང་ངས་བཀའ་ཁྲིའི་གནད་དོན་དེ་གླེང་སྐབས། འོས་མི་གསུམ་ཀའི་དགེ་སྐྱོན་ནས་གླེང་གི་ཡོད། དེ་ནི་ཁྱེད་རང་གིས་ཤེས་གསལ་རེད། དཔེར་ན། བློ་སེང་གིས་དཔུང་བསྒྲིགས་པར་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཐོན་དུས། ངས་བློ་སེང་ལ་སྲུང་སྐྱོབས་བྱས་བ་ཡིན། ཉེ་དུས་ཀྱི་བློ་སེང་གི་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ནས་ང་ལ་སེམས་ཁྲལ་བསླངས་བྱུང་། དེར་བརྟེན་ག་ཚོད་ཕན་མིན་མི་སྲིད། འོན་ཀྱང་མ་འོངས་པར་ཉུང་མཐར་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཚོས། གནས་ཚུལ་འདི་དང་འདི་ལ་མི་ཞིག་གིས་སྔོན་ཚུད་ནས་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་གླེང་ཐུབ་འདུག་སྙམ་པའི་ཟིན་ཐོ་ཞིག་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཉེན་ཁའི་རང་བཞིན་དང་ཞན་ཆའི་རང་བཞིན་འདི་ཚོ་བཏོན་པ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་རྐྱང་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སྨད་རྐྱང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དེ་ཡག་བོ་མ་རེད་ཅེས་ངས་གོ་བརྡ་ཞིག་སྤྲད་པ་ཡིན། གནད་འགག་ལ་བབས་ནས་བཤད་ན། བཀྲས་མཐོང་གིས་ལས་ཀ་ཆུང་ས་དེ་ཚོ་ནས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་ཡོང་བ་རེད། བློ་སེང་གི་ལས་ཀ་ཆུང་ཆུང་ཚང་མ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་བ་རེད། ཆུང་ཆུང་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་དུས་གོ་གནས་མཐོན་པོ་ལ་སླེབས་ཐུབ་མེད། ད་བར་གོ་གནས་མཐོན་པོ་ལ་སླེབས་མེད་དུས། གོ་གནས་མཐོན་པོ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་མ་ཞུས་ཀི་གནས་ཚུལ་དེ་ཡང་ཡོང་ཤེས་སྟངས་ཡོད་མ་རེད། སྐད་ཆ་སྡུག་ས་ནས་བཤད་ན། ལས་ཀ་ཆུང་ང་མང་བོ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་དེ་ཀ་རང་གིས་ཆེན་པོ་ནས་ཀྱང་དགོངས་པ་ཞུ་ཉེན་ཆེ་བ་ཡོད་བ་དེ་རེད། འདི་ཚོ་བསམ་གཞི་གསར་པ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་བྲིས་བ་ལས་ངའི་ལྟ་བ་མིན།
དེ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་གྷན་དྷིའི་སྐོར་དེ། ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་སེང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་སྦྱར་ནས་བཤད་དེ། དེ་གནད་འགག་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་བསྐྲུན་འདུག་ཀྱང་། དེ་ནི་ངས་བལྟས་ན། ར་མགོ་ལུག་སྦྱར་རང་རེད།
དང་པོ། རྒྱ་གར་དང་དབྱིན་ཇིའི་དབར། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་དང་སྟོང་ཕྲག་གི་གོང་ནས་གཅིག་འོག་གཅིག་ཏུ་ཡིན་མིན་གྱི་རྩོད་པ་མེད།
གཉིས་པ། སྐབས་དེའི་དབྱིན་ཇིའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཆོག་པ་དང་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱས་ཆོག་པ། ལས་འགུལ་སྤེལ་ཆོག་པ། ཚགས་པར་བཏོན་ཆོག་པ་སོགས་ཀྱི་རང་དབང་ཡོད། དེར་བརྟེན་གྷན་དྷི་དབྱིན་ཇིའི་འོག་གི་རྒྱ་གར་རང་ལ་བཞུགས་ནས་འཐབ་རྩོད་གནང་ཐུབ་པ་རེད། བོད་ལ་དེ་འདྲའི་གནས་སྟངས་ཤིག་མེད་སྟབས། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་ངེད་ཅག་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་བྱས་ཏེ་གནས་ཡོད། གནས་སྟངས་རྦད་དེ་ཐ་དད་རེད།
གསུམ་པ། གྷན་དྷི་བཞིན་བོད་ནང་གི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་དང་ཞོགས་དུང་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ལག་དེབ་བཟུང་སྟེ་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། གྷན་དྷིས་རྒྱ་གར་ནས་དབྱིན་ཡུལ་ལ་དབྱིན་ཇིའི་མི་སེར་ལག་ཁྱེར་བཟུང་ནས་སོང་བ་བཞིན། ཁོང་ཚོས་ཀྱང་བོད་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་བ་རེད། དེ་ལ་སུས་ཀྱང་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་ས་བསྡད་མེད། མཚོན་ཙམ་སྨྲོས་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་དོན་གཞན་རྣམས་རིགས་བསྒྲེ་གཏོང་ཐུབ་བའི་རེ་བ་ཡོད།
གཉིས་པ། ངས་སྐད་ཆ་མི་མཐུན་པ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཤད་པའི་ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་ཡ་མཚན་རེད། ངའི་མཚན་གྱི་ནང་དེར་བློ་སེང་གིས་ཧམ་བཤད་བྱས་པའི་དཔེ་མཚོན་ཁ་ཤས་དངོས་སུ་བྲིས་ཡོད། དཔེར་ན། ངས་(ཀ) ལི་ཐང་ཨ་དར་གྱི་ཁ་གཏད་དུ་བློ་སེང་སོགས་ཀྱིས་ཆུ་སྒང་གསར་པ་བཙུགས་པ་དང་། དེའི་དྲུང་ཆེ་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་ཀྱང་། ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་དེ་མ་བཤད་པར། ཉམས་མྱོང་མེད་པ་གཞོན་ནུའི་དབུས་རྒྱུན་དངོས་མ་ལོ་མང་བྱས་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་གནད་དོན་གཅིག་རེད།
ཁ) ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དུ། འཕྲལ་སེལ་ཉམས་ཞིབ་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། སྐབས་རེ་དེའི་སློབ་དཔོན་ནམ་ཉམས་ཞིབ་པ་རྒན་པ་ཡིན་ཞེས་སྒྲོག་པ།
ག) ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པའི་གླ་ཕོགས་ནི། སློབ་ཁང་དེ་ནས་གནང་གི་མེད་པར་ཕྱི་ནས་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགྲོ་སོང་དེ་ཚོ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དེས་གནང་གི་ཡོད་ཚུལ་སྒྲོག་པ་ལྟ་བུ་རེད།
དོན་དངོས་སུ་ཧ་ཝར་ཌི་སློབ་ཆེན་ནང་བློ་སེང་ལ་འགྲོ་སོང་གཏོང་མཁན་དེ་སུ་རེད། འདི་གནད་དོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། ད་ཕན་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུད་དང་བཀྲས་མཐོང་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་འགྲོ་སོང་ཡོང་ཁུངས་གང་ཙམ་གྱིས་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད། འོན་ཀྱང་བློ་སེང་གིས་ཧ་ཝར་ཌིས་གནང་བ་རེད། མང་པོ་ཞིག་ང་རང་སྒེར་གྱིས་བཏང་བ་ཡིན། འགྲོ་སོང་ཆུང་ཆུང་རེད། ཆེན་པོ་མ་རེད་ཅེས་སོགས་སྤོམ་སྤོམ་ཞིག་ལས་བཤད་མེད།) ཅེས་བྲིས་པ་དེ་ཚོ་ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོང་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་ཁུལ་བྱས་ཏེ། གཞན་ཞིག་ལ་འཁྲིད་ཐབས་བྱེད་པ་ཡ་མཚན་རེད། དཔེར་ན། གཞོན་ལྷན་གྱི་དབུས་རྒྱུན་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་དེ། བཤད་ས་ཀུན་གླེང་ནང་རེད། ཀུན་གླེང་གི་བཅར་འདྲི་བྱེད་མཁན་རང་གིས། དེ་དུས་ཁྱེད་རང་ཡིག་ཚང་ནང་ལ་ད་ལྟའི་དབུས་རྒྱུན་ཞིག་ལས་ཀ་བྱེད་མེད་པཱ་ཞེས་རྫུན་རྐུབ་བརྟོལ་བ་རེད། འདི་འདྲའི་རྫུན་གཏམ་བཤད་པ་མང་བས་འབྲི་ཚོད་མེད། མདོར་ན། ཁྱེད་རང་ལ་ངས་སྐད་ཆ་མི་མཐུན་པ་མང་བོ་ཞིག་བཤད་པ་རེད་ཟེར་བ་དེའི་ཁུངས་སྐྱེལ་མི་འདུག འདི་ཐག་ཆོད་ཚར་བ་ཞིག་ཡིན། ཡང་བསྐྱར་རང་ཅག་གཉིས་ཀྱི་ནུས་པ་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་གི་མིན།
འཇམ་ཚུལ་ལགས། འཇའ་ས་ཐམ་ཀ་དེ་ཚོས་དཀའ་ངལ་ཞིག་བཟོ་ཀི་མེད་ན། ༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་རྒྱ་བོད་མཆོད་ཡོན་གྱི་འབྲེལ་བ་བཅད་ཐོག རྒྱའི་གསེར་ཐམ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཚམས་བཞག་སྟེ། བོད་ལྗོངས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་སྤྱི་མགྲིན་གྱིས་ཕུལ་བའི་གསེར་ཐམ་འཕགས་པའི་ཡུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་རྒྱལ་དབང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་མགོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བཛྲ་དྷ་རའི་ཕྱག་རྒྱ་(ཚིག་འདི་ཚོ་ཏག་ཏག་མི་དྲན་པས་ཐམ་ཀའི་ཞལ་རིས་ངོ་མ་རང་རེད་མ་དྲན་རོགས)ཞེས་པ་དེ་བེད་སྤྱོད་གནང་དོན་ཡོད་མ་རེད། བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུས་ཀྱང་། ལོ་ནས་ལོ་བསྟུད་དེ་ཉམས་ཞིབ་མཛད་པའི་མཐའ་ལ། ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ནང་། ༡༩༡༢ གོང་དུ་བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བརྗོད་པར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དེ་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད། དེ་ཚོ་ཡར་ཡར་གཏུགས་ན། ༸གོང་མའི་ཐམ་ཀ་དང་འཇའ་ས་དེ་ཚོར་ཐུག་ཡོད། ཉེ་དུས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཏུ། ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Peter Schwieger ཞེས་པས་ཐ་ན་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཕག་གྲུ་སྡེ་སྲིད་ལ་སྤྲད་པའི་ཐམ་ཀ་དང་འཇའ་ས་མང་པོའི་འདྲ་པར་དང་ངོ་མ་གཉིས་ཀ་ཁུངས་སུ་དྲངས་ཏེ། ཕག་གྲུའི་སྲིད་དབང་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་མིང་རྒྱལ་རབས་ཡིན་པར་ཐག་བཅད་ནས་བཤད་སོང་། ད་ལྟ་ཐམ་ཀ་དེ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལག་ཆ་ཆགས་པའི་གནད་དོན་ཙམ་མ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་ཀྱང་དཔང་རྟགས་དང་ཁུངས་ལུང་དུ་དྲངས་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
བོད་ཀྱི་བུ་མོའི་ཚོད་དཔག་དེ་ལ་ངས་གང་ཡང་ཞུ་ཤེས་མ་སོང་། ཀརྨ་རྡོ་རྗེས། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་མཁན་དང་རྗེས་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་རྣམས་ལ་གནད་འགག་མེད་ཚུལ་བཤད་འདུག དང་བོ། ང་ཚོ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ན། རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ཡིན་ནའང་འདྲ། ལམ་དབུ་མ་རྩོད་མཁན་ཡིན་ནའང་རུང་། རང་ཐག་རང་གཅོད་འདོད་མཁན་ཡིན་ནའང་ཆོག ཚང་མ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་བ་ཡིན་པ་དེ་གསལ་བོ་ངེས་དགོས། ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་སྟངས་ལྟར་ན། དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཞུགས་མཁན་ཚོ་མ་གཏོགས། རང་བཙན་འདོད་མཁན་ཚོ་དྲག་སྤྱོད་པ་རེད་མདོག་མདོག་གི་རྣམ་པ་ཞིག་ངས་ཚིག་གི་རྒྱབ་ནས་མཐོང་གི་འདུག བཤད་སྟངས་དེ་ལོག་བཤད་རེད།
དེ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལག་ཁྱེར་འདིས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་སྐྱོན་དང་གེགས་བྱེད་པ་ལས། རིགས་གཅིག་ལ་སྐྱོན་ཡོད་བ་དང་རིགས་གཅིག་ལ་སྐྱོན་མེད་སོང་བ་དེ་འདྲ་ཡེ་ནས་མ་རེད། དབུ་མའི་ལམ་ལ་སྐྱོན་བྱེད་ཀི་མེད་ན། དབུ་མའི་ལམ་གཞི་བཟུང་གྲོས་མོལ་བྱེད་པར་འགྲོ་མཁན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་སོགས་ཀྱིས་ལག་ཁྱེར་འདི་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པ་བྱེད་དོན་འདུག་གམ། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་མཁན་ལ་སྐྱོན་བྱེད་ཀི་མེད་ན། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་འཐབ་རྩོད་གནང་མཁན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས། ལག་ཁྱེར་དེ་ལེན་མཁན་ཚོས་འགེངས་ཤོག་ཅིག་འགེངས་དགོས་པ་བཟོ་དོན་འདུག་གམ།
ལྷ་ཆབ་སྦྱིན་པས། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཨོ་སི་ཊི་ལི་ཡར་བཏང་བ་དེ་ཚོ་ཕར་འབྱོར་འཕྲལ་འགེངས་ཤོག་ནང་། རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་ནག་དང་མི་རིགས་རྒྱ་མི་ཡིན་ཞེས་འབྲི་དགོས་འདུག་བཤད་པ་དེ་བདེན་པ་རང་ཨ་ཡིན། ཚོད་དཔག་བྱས་ན། ཁོང་ཚོ་ཕར་མ་སོང་གོང་ནས་རང་རང་གི་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་འགེངས་ཤོག་བཀང་དགོས་པ་རེད། ཕར་སོང་རྗེས་ཀྱང་འགེངས་ཤོག་དེའི་གནས་ཚུལ་གཞི་བཟུང་འབྲི་དགོས་བ་དེ་སྤྱིར་བཏང་གི་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་རེད་སྙམ། ཡང་གང་ནས་ཡོང་མིན་འབྲི་དུས། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འདི་དང་འདི་ཞེས་གསལ་བོ་མ་བྲིས་རང་བྲིས་རེད། དེ་ནི་དོན་དངོས་རེད། རྩ་བའི་ངས་འདིའི་སྐོར་གསལ་བོ་མི་ཤེས། ཤེས་མཁན་ཡོད་ཚེ་འདི་ལ་མཆན་ཞིག་འབྲི་རོགས་གནང་།
དེ་ནས་གཅིག་གིས། བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་འདེམས་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་ཆོག་དགོས་བ་དང་དེ་ཡང་བོད་གཞུང་གིས་བཀག་བསྡད་ཡོད་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཤད་འདུག ངས་གོ་ནོར་ཐེབས་ཡོད་སྲིད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་བསྡུའི་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་མི་ཆོག་པ་དང་བཀག་འགོག་བཟོ་མཁན་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་རེད་མ་གཏོགས་བོད་གཞུང་མ་རེད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད། ད་ཆ་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དེ་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མིས་འོས་བསྡུའི་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་རྒྱུར་བར་ཆད་མང་བོ་བཟོས་དང་བཟོ་བཞིན་པ་རེད། དེ་མིན་བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱས་མི་ཆོག་བ་དེ་འདྲ་མ་རེད། དཔེར་ན། མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་དང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་ནང་གི་བོད་མིས་བསམ་འཆར་ཕུལ་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ཚོས་ཐད་ཀར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ནང་ཇེ་ཇུས་བྱས་ཆོག་གི་ཡོད་ལ་བྱེད་བཞིན་པའང་རེད།
༼༤དང་༼༥ པ་རྟགས་ཅན་གྱི་མཆན་གཉིས་ཕྲན་གྱི་བཀའ་ཁྲིའི་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཕྱི་མ་《ངའི་བཀའ་ཁྲི་དང་གངས་སེང་འགྱུར་བ་མེད》ཅེས་པའི་ནང་གསེས་ཡིན་པས་རྩོམ་ཡིག་ཆ་ཚང་གཟིགས་འདོད་ན་དྲ་འབྲེལ། http://www.khabdha.org/?p=16778
ཨ་མཆོད་ལགས་གྷན་ཌི་ཕྱི་གླིང་དུ་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་གར་དབྱིན་ཇིའི་བཙན་བཟུང་བྱས་ཚར་ཏེ་ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་བོད་མའི་གནས་སྟངས་དང་འདྲ་མཚུངས་རེད། ཁོང་ཚོ་ལ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་གདམས་ག་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་གཉིས་ལ་གནམ་སའི་བར་ཐག་ཆོད་ཡོད་རེད།
༼༤ དེ་ལས་ཀྱང་དགའ་འོས་པ་ཞིག
དེ་ལས་ཀྱང་དགའ་འོས་པ་ཞིག་ནི་མཁས་དབང་ཁོང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་པའི་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་དེའི་རྗེས་འབྲས་རེད། འདིའི་ཐད་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་གསལ་བཤད་གནང་བ་དེ་ཐོས་སྐབས་ཕྲན་ལྟ་བུར་ཡང་དོན་ངོ་མའི་སེམས་འགུལ་ཐེབས་སོང་།
མ་གཞི་ཁོང་ནི་སྐབས་དེ་དུས་དྲང་མོ་བཤད་ན་ཧ་ཝར་ཊའི་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ལམ་ཁ་གང་ཞིག་ནས་འགྲོ་བ་དང་། ཐ་ན་ཚོགས་འདུ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་ཞུགས་ན་འགྲིག་གམ་མི་འགྲིག་སོགས་ལ་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་མེད་ལ་གལ་ཏེ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་རྣམ་པ་མན་ཆོད་ནས་དཀའ་སྡུག་མྱངས་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་ཟེར་བའི་མི་མང་འཆི་མ་གདོང་ནས་མི་སྐམ་པའི་ཡུས་བགྲང་རྒྱུ་ཡོད་མཁན་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་སྒོ་འགྲམ་ན་ཉིན་ཞག་མང་པོར་ཉལ་ནས་སྒུག་སྡོད་པ་དེ་དག་དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ལམ་ཁ་ལ་བདམས་བསེས་མེད་པའི་བྱེད་སྟངས་ཡོངས་ཁྱབ་ཅན་དུ་གྱུར་ཟིན་པའི་དུས་བབ་ཅིག་གི་ཁྲོད་ནས་ཀྱང་ཁོང་གིས་ཕན་ཚུན་ཕེབས་བཞུད་གཉིས་ཆར་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་བཀའ་ཤག་གི་བཀའ་དགོངས་ཁོ་ནར་བསྟུན་གནང་མཛད་པ་དེས་ཁོང་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་ལ་ཇི་ལྟ་བུའི་དམ་ཚིག་དང་ལ་རྒྱ་བརྟན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རྟོགས་ཐུབ། མཐར་གཏུགས་ན་སྐབས་དེར་ཁོང་རྒྱ་ནང་དུ་བསྐྱོད་པ་ནི་བཀའ་ཤག་དང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞིར་ཡོངས་སུ་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་ཕེབས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པའི་གསལ་བཤད་ཐོབ་ཟིན་པ་དེར་ད་དུང་ཞིབ་འཇུག་དགོས་པ་གང་ཞིག་ཡོད་དམ།
འོན་ཀྱང་འདིའི་སྐོར་གྱི་བཀའ་མོལ་དག་ཞིབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་ངལ་བ་བྱ་མི་དགོས་པ་ཡིན།
༼༥ ཡ་མཚན་ཆེ་བའི་དོན་དངོས།
དེ་དུང་ཡ་མཚན་ཆེ་བའི་དོན་དངོས་གཞན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཁོང་གི་ཕྱི་སྐྱོད་ཕྱག་འཁྱེར་གྱི་སྐོར་རེད། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བཞུད་ཟིན་པའི་བོད་པ་ཞིག་ལ་བོད་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་དོར་ནས་རྒྱལ་ཁོངས་བཞན་གྱི་མི་སེར་དུ་ཧབ་ཐོབ་མ་བྱས་པ་ཉིན་སྐར་ཙམ་ལས་མེད་ལ། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རམ་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་ཡིན་ཟེར་མཁན་དག་གིས་ཀྱང་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་མི་སེར་དུ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ན་ཡང་། བཟའ་ཟླ་ནང་མི་དང་བཅས་པ་ཨ་རིའི་དག་ཞིང་དུ་འཚོ་བ་བསྐྱལ་ནས་མི་ལོ་དེ་ཙམ་ཐལ་བའི་སྤྱང་གྲུང་ལྡན་པའི་སྐུ་ཞབས་ཁོང་ལ་མུ་མཐུད་རྙོག་འཛིངས་ཆེ་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་སེར་པོ་དེ་ཁུར་ནས་འགག་སྒོ་དང་གནམ་ཐང་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད། བཀག་ཉར་དང་འདྲི་བརྩད་བཅས་ཡོང་སྲིད་པ་དང་འཕྲད་སྲིད་པའི་གནད་དོན་དེ་དག་དང་། ཐ ན་རྒྱ་གར་རང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གང་ཞིག་གིས་ཐོངས་མཆན་ཚད་ལྡན་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྒྱབ་གཉེར་དང་དུས་བཀག་གི་ཡིག་ཆ་ཐོལ་པ་ཅི་ཙམ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་རང་ཉིད་འགྲོ་སྐྱོད་འདོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་ཅི་ཙམ་ཞིག་ལ་ཚད་བཀག་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་དངོས་ལ་ཅི་མི་སྙམ་པའི་རང་ཚུགས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། ཆེད་ལས་སྐྱོན་འཛུགས་མཁན་དག་གིས་ཀྱང་ཅང་མི་ཟེར་བའི་ཚུར་གྱིས་ཁས་བླངས་ཟིན་སྟབས་ངས་ཀྱང་ཡིད་མ་ཆེས་རང་ཆེས་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ལྟས་ན་སྐུ་ཞབས་བཀྲིས་མཐོང་དང་ཁོང་གི་ནང་མིའི་ངོ་བོ་གཞན་འགྱུར་གྱི་གནས་བབས་དང་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་ལ་དོགས་འདྲི་མ་གནང་བར་བཞག་པ་ནི། ཨ་རིའི་གློག་ཕྲིན་ཁང་གི་ཀུན་གླེང་ལས་རིམ་གྱི་བྱེད་སྟངས་ལ་ཟུར་ཟའི་དྲ་མཆན་ཞིག་ཏུ། བཀྲིས་མཐོང་ལ་བྱས་རྗེས་འཆད་དུ་བཅུག་ཅིང་། བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ལ་ཉམས་མྱོང་འཆད་དུ་བཅུག་རྗེས་བློ་བཟང་སེང་གེར་ཁྲིམས་ཁང་གི་དྲི་ཞིབ་པའི་བྱེད་སྟངས་སྤྱད་སོང་ཞེས་བྲིས་མྱོང་བ་དང་འདྲ་སེ་བ་ཞིག་འདུག
དྲ་གྲོགས་ལགས།
དགོངས་པ་ཞུས་པ་ནི་ལས་དོན་ཞིག་མཇུག་མ་བསྐྱངས་བའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཡིན་དགོས་པས་ལེགས་པ་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད་མོད་དེ་ཙམ་གྱིས་སྡུག་པའི་མཐར་ལྟུང་བ་གང་ཡང་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་བཀྲས་མཐོང་གིས་བཀའ་ཤག་གི་གཙོ་འཛིན་གྱི་ལས་འགན། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་འགན་ཆེ་ཤོས་དེ་གཡུག་པ་དང་བློ་སེང་གིས་གཞོན་ནུ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀ་གཡུག་པ་གཉིས་མཚུངས་བསྡུར་གྱིས་ང་ལ་རྣམ་དཔྱོད་མེད་པའི་སྐྱོན་བཙུགས་འདུག རྣམ་དཔྱོད་མེད་པ་ནི་ཡིན་པ་རང་འདུག་སྟེ་འདི་ལྟར་ཁུལ་དང་རྩིད་པ་སྤུ་ཡིན་པ་འདྲ་སྦྱར་བྱས་ཡོང་དུས་སེམས་ནང་ལོགས་ན་འདི་དག་ཅུང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་རེད་སྙམ་པ་ཞིག་འདུག་མོད་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་ལན་གསལ་བོ་ཞིག་ཅང་དྲན་རྒྱུ་མི་འདུག
ངས་འདི་ལྟར་བཤད་དུས་བློ་སེང་གིས་བཟུང་བའི་ལས་སྣེ་དག་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་ཕལ་བ་ཡིན་པ་དང་། བཀྲས་མཐོང་གིས་བཟུང་བའི་བཀའ་ཁྲི་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་བཤད་སྟངས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་འགྲོ་བཞིན་འདུག་པས་འོས་པོ་ཞིག་ཡིན་མདོག་མི་ཆེ། འོན་ཀྱང་བཀྲས་མཐོང་གིས་རང་གི་ནང་མིའི་དཀའ་ངལ་གྱི་ཆེད་དུ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་ཇུས་གནད་འགག་ཆེ་ཤོས་དེ་གཡུག་པ་དང་། བློ་སེང་གིས་རང་གི་སློབ་སྦྱོང་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཚོགས་པ་རེ་ཟུང་གི་ལས་གནས་རེ་ཟུང་གཡུག་པ་གཉིས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བསམ་ཀྱང་འཆར་ཡོང་གི་འདུག འོན་ཀྱང་རིགས་ལམ་ལ་བཅལ་ན་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་གནད་འགག་ཞུ་རྒྱུ་མི་འདུག
ངས་ཁྱེད་རང་ལ་གཅིག་འདྲི། ཁྱེད་ཀྱིས་གཞུང་གི་ལས་གནས་ལས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་ཞེས་གཅུང་ཐབས་བསྟན་ནས་གསུང་ཡང་དེ་ནི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བའི་ལས་གནས་ཏེ། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་གནས་ཡོད་ཚད་ཀྱི་ནང་ནས་མཐོ་ཤོས། གལ་ཆེ་ཤོས། གནད་འགག་ཆེ་ཤོས། སོགས་རེད། འདི་དང་གཞོན་ནུ་སོགས་ཀྱི་ལས་གནས་བྱེ་བྲག་པ་དེ་ཚོ་ཡང་ལྗིད་གཅིག་ལྟ་བུར་ངོ་མ་ཁྱེད་རང་གིས་གཟིགས་ཀྱི་འདུག་གམ། ཞུ་བ་ཡིན།
མདོར་ན་ངས་བཀྲས་མཐོང་ལ་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་འཕེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་གིས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་གཅིག་བུས་ཐག་བཅད་པ་མིན།
ཁང་གསར་ལགས།
མཆན་ཞིག་བཏབ་ཟིན། དེ་ནི་རང་གཞན་ཀུན་ལ་བསམ་གཞིགས་སུ་ཕུལ་བ་ཡིན། ངས་ད་དུང་བློ་སེང་གིས་ཤོག་དཀར་བླངས་བ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུང་པ་ལྟར་གྱི་ཚབ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་མིན་ཐག་ཆོད་མེད།
ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་གྱི་ཁ་བྱང་ལ་ གནད་འགག་མི་འདུག་ཨེ ཞེས་བྲིས་པ་ལ་ ངས་ གནད་འགག་འདུག་ཀྱང་དེ་ཙམ་མི་འདུག ཅེས་སུ་སྒྱུར་འོས་པ་མིན་ནམ་སྙམ་བཞིན་ཡོད།
དྲ་གྲོགས་ཁང་གསར་ལགས།
དང་པོ། ངས་ད་དུང་བློ་སེང་གིས་ཤོར་དཀར་ཁྱེར་བ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ལ་སྔོན་ནས་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པ་ལས། ཁོང་དཀའ་ཁྲི་ལ་མི་འོས་པའི་ནོར་འཁྲུལ་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་ཡིན་མིན་ད་དུང་ཁྲུན་ཐག་ཆོད་མེད།
གཉིས་པ། ཉེ་ས་རྒྱ་གར་ལ་ཆ བཞག་ན། རྒྱ་གར་གྱི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་གྷན་དྷིས་གཙོས་ནེ་རུ་དང་སུ་བྷཤི་སོགས་དབྱིན་ཡུལ་དང་ཡུལ་གཞན་དུ་སློབ་སྦྱོང་དང་དོན་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་ཕེབས་འདུག ལར་ནས་ལག་འཁྱེར་དེ་ཙམ་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་མི་འདུག་ལ། དེ་དུས་ཁོང་དག་གི་ལག་ཁྱེར་ནང་དུ་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱ་གར་British Indian ཟེར་བ་ཞིག་ལས་རྒྱ་གར་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་མི་ཞེས་འཁོད་མེད་པ་ནི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཡང་ཤེས་ཐུབ། ཁོང་གི་ལག་འཁྱེར་ནང་དུ་ཡིག་འབྲུ་གཞན་རྣམས་གསལ་བོར་མཐོང་མི་ཐུབ་མོད། I am a British protected subject ཞེས་གསལ་བོར་བྲིས་འདུག་པ་དེའི་དོན་ང་དབྱིན་ཇིས་བདག་བཟུང་གི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་པར་འགྱུར་ལས་བཟང་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། ཤོག་ངོས་དང་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་British Subject ཡིན་ཞེས་པ་ཡང་ཡང་འབྱུང་གི་འདུག དེའི་དོན་གང་རེད། http://en.wikipedia.org/wiki/British_subject འདིའི་ནང་དུ་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག མདོར་ན་ British Subject ཞེས་པ་ནི་དབྱིན་ཇིའི་མི་སེར་ལ་གོ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བྲིས་འདུག་པ་འདི་རེད། From 1 January 1949, when the British Nationality Act 1948 came into force, every person who was a British subject by virtue of a connection with the United Kingdom or one of her crown colonies (i.e. not the Dominions) became a Citizen of the United Kingdom and Colonies. གདྷིས་འདི་ལ་མཚན་བཏག་བཀོད་ནས་ཅོག་ཙེ་སྒོར་མོའི་གྲོས་མོལ་ལ་ཡུལ་མང་པོར་ཕེབས་འདུག ཁོང་གིས་དེ་ཚོ་གནད་ཆུང་བའི་གྲལ་ལ་བཞག་འདུག http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gandhi_passport.jpg
འདིར་རྩོད་གླེང་གི་ཆེད་དུ་དཔེ་འགའ་ཞིག་འཇོག
༡ རྒྱ་གར་གྱི་རང་བཙན་དོན་གཉེར་བ་སུབཤ་ཅནདྲ་བོས་ཨུ་རུ་སུ་ལ་འགྲོ་སྐབས་ཨི་ཊིལིའི་ལག་ཁྱེར་བེད་སྤྱོད་བཏང་རབས་འདུག http://wiki.answers.com/Q/Which_country's_passport_did_subhash_chandra_bose_use_to_enter_russia_after_his_escape_from_india_in_1941 ཁོང་གིས་ནི་ཧ་ལམ་སྲོག་མགོ་ཐོན་ཆེད་དུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ལག་ཁྱེར་བེད་སྤྱོད་བྱས་འདུག
༢། ཡ་ཧུ་ད་བའི་སྲིད་བློན་ བེནཇ་མེན་ནིཏེན་ཡཧུ་ཡིས་དབྱིན་ཇིས་ལག་འཁྱེར་བཟུང་ནས་ཨ་རི་ལ་སོང་འདུག http://www.marketoracle.co.uk/Article18120.html ཁོང་གིས་དྲག་སྤྱོད་པའི་ཉེན་ཁ་ལས་གཡོལ་ཆེད་དུ་བེད་སྤྱད་བཏང་རབས་འདུག
ད་ངས་རྩོད་གཞི་ནི་ལག་འཁྱེར་ཁྱེར་བ་ཙམ་གྱིས་ཡུལ་དེའི་མི་སེར་ལ་འགྱུར་གྱི་མེད་པ་དངོས་ཡོད་ཡིན་པ་སྐྱར་བཤད་ཡང་བཤད་བྱས་རྗེས་སྔར་ཞིག་ལ་དེ་འདྲ་བྱུང་འདུག་པ་འདྲ་ཞེས་རྩོད་པ་ནི་མི་མཁས་པའི་ལས་མིན་ནམ་སྙམ། གནས་སྟངས་མི་འདྲ་བ་རེད།