༼ ཉི་མ་ནུབ་རྗེས་ཀྱི་རི་ལུང་ནག་པོའི། ༽རྒྱབ་དཔུང་དུ་སྤྲོས་པ།
བདེ་ཆེན་སྒྲོལ་མ།
སྔོན་གླེང་དང་གསལ་བཤད།
ཉེ་བའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གཉིས་འདིའི་ནང་། མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བགྲེས་ཡོལ་སྐོར་ནས་རང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་བཤད་སོང་། ཕྲན་པས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཐུང་ངུ་ཞིག་༼ཉི་མ་ནུབ་རྗེས་ཀྱི་རི་ལུང་ནག་པོ།༽བྲིས་པ་ཡིན། ཁ་བརྡ་དང་དུས་བབ་དྲ་ཚིགས་བརྒྱུད་ནས་དྲ་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕྲན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ལ་བཏབས་པའི་མཆན་བུ་དང་། གཞན་རང་རང་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཞིབ་ཏུ་ཉན་ན། མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རིན་ཐང་དངོས་དེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་ངོས་ཟིན་གྱི་མེད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། འདི་ནི་ཆེས་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་ངོས་ཤིག་ཀྱང་རེད་སྙམ།
ལྷག་པར་དུ་ཕྲན་པས་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ན་བོད་ལ་རེ་བ་དེ་ཙམ་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཤད་སྟངས་ཤིག་རེད་ཟེར། ཁོང་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ད་རེབ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བགྲེས་ཡོལ་གྱི་གོ་སྐབས་འབུལ་དགོས་པ་འདི་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པར་གྲ་སྒྲིག་དང་རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བརྗོད་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད་པའི་དོན་དག་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད་ཟེར། མ་མཐའ་ཡང་མི་མང་ཤོས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གླེང་བཞིན་འདུག ཁོང་ཚོས་བཤད་པར་གནས་ལུགས་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་མིན་པ་ཕྲན་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སྔོན་མའི་ནང་དུ་བཀོད་ཡོད།
ཅི་ནས་ཀྱང་། ཕྲན་པ་བློ་མི་བདེ་ས་ནི། ང་ཚོས་འདས་ཟིན་པའི་བོད་རང་གི་བྱུང་རབས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་ཀྱིས་མ་འོངས་པར་གཏན་ཚིགས་ངེས་ཅན་ཡོད་པའི་འཆར་འགོད་བྱེད་དགོས་པ་དངོས་བདེན་ཡིན་ན། ༧གོང་ས་མཆོག་ནི་ཆེས་མེད་དུ་མི་རུང་ཞིང་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྐབས་འདིར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དམ་འགན་དབང་ལས་དུས་ནམ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལ་ཡལ་མི་རུང་བའི་གཞི་རྩའི་གནས་ལུགས་གསལ་བོ་འདི་བོད་པ་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ངོ་འཕྲོད་བྱུང་མེད་སྐོར་འདི་རང་ཡིན། དེ་མིན་རྒྱ་ནག་ལ་ལན་འདེབས་ཙམ་དང་མ་འོངས་པ་ཟེར་བའི་མུན་ནག་ནང་གི་གོ་སྐབས་ཙམ་པོ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་དུས་ཚོད་མ་རན་པའི་དུས་ཚོད་ཞིག་ལ་བོད་ཀྱི་ཉི་མ་ནུབ་བཅུག་ན་གང་ནས་འགྲིག
བོད་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་ཉི་མ་གཞན་ཞིག་ནམ་ཡང་མེད་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་ཤུལ་ནས་བོད་པ་སུས་ཀྱང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་ལྟར་ཁ་རྗེས་ལག་གསལ་གྱི་བྱས་པ་དོན་གྱི་རི་མོ་འགོད་དཀའ་བ་ཡིན། ཆེས་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ནུས་ཤུགས་དཀྱིལ་སྙིང་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ངེས་པ་དོན་གྱི་ཐག་གཅོད་ལེགས་པོ་རེ་ཨེ་ཐུབ་ལྟ་བ་ལས་༧གོང་ས་ཉི་མ་ཆེན་པ་མཆོག་ཤེས་ལ་མ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ངང་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་བཅུག་པ་ཡིན་ན་འདི་ནི་ནམ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཆེ་ཤོས་སུ་འགྱུར་རྒྱུ་ནི་བཤད་ཚོད་ཐུག་པ་ཞིག་རེད། འདས་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་ནང་ཡང་ང་ཚོས་ལས་ཀ་འདི་འདྲ་མང་དུ་བརྩམས་མྱོང་ཡོད། འདི་ནི་ཕྲན་པའི་བསམ་ཚུལ་གྱི་ལྟེ་བ་ཡིན་ལ། འདི་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྲན་པས་དེ་རིང་འདིར་བསྐྱར་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འགའ་སྔར་ལས་ཁ་གསལ་བོ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིན་ཐང་དང་འབྲེལ་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རིན་ཐང་དང་བགྲེས་ཡོལ་གྱི་གནད་དོན་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་རྒྱུ་ཡིན།
དང་པོ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྤོས་པའི་བོད་ཀྱི་གོམ་སྟོབས་ཆེན་པོ་འགའ།
༡། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་གཞུང་།
བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ལ་མི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། ང་དགུ་ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་པས་བོད་གཞུང་དང་བོད་ཀྱི་མི་དམངས་རྣམས་རང་ཡུལ་བཞག་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་དགོས་བྱུང་།
སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན་མིན་༼གསལ་བཤད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གཞུང་ཞིག་ལ་ཆ་རྐྱེན་གང་དག་ཚང་དགོས་མིན་དང་། བོད་གཞུང་འདི་ཐོག་མར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་ལ་ངོས་འཛིན་མ་བྱས་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ང་ཚོས་གང་འདྲ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཅན་དུ་ཤུགས་སྣོན་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུར་ཕྲན་པས་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུའོ།།༽གང་ལྟར་ཡང་། བོད་རང་ལ་མཚོན་ན་འདི་ནི་བོད་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་པོའི་བློ་མིག་གཏོད་ས་ཡིན་ལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་དུ་ཡང་རྡ་རམ་ས་ལ་དང་པེ་ཅིང་གཞུང་ཞེས་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་བའི་གོ་གནས་ཐོབ་ཡོད། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་གཞུང་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༢། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གསར་བ།
བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་མ། ༧གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་ཡིན་ལ། དེ་དུས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་མེ་སོན་ནི་བོད་སྡེ་བ་གཞུང་གི་སྐུ་དྲག་དང་བླ་ཆེན་ཆེ་ཆེ་དྲག་དྲག་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་གཟིམ་བཞག་པ་ཡིན།
དེ་རྗེས་ང་བཅུ་ང་གྲངས་ནང་། ༧གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བའི་ཡང་བསྐྱར་བོད་དམངས་གཙོའི་ཕྱོགས་སུ་མདུན་བསྐྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་འཆར་བཀོད་ཡོད་ན་ཡང་། དེ་དུས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་མེ་སོན་ནི་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་གཟིམ་བཞག་པ་རེད།
ད་ལྟའི་དམངས་གཙོའི་མགོ་བོ་ནི་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནང་འབུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དུས་ཀྱང་སྡེ་བ་གཞུང་གི་སྐུ་དྲག་རྙིང་པ་སྐོར་ཞིག་གིས་དམངས་གཙོའི་མེ་སོན་འདི་ཉིད་གཟིམ་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་བྱ་བ་ལམ་དུ་མ་སོང་བར་མཐར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ནས། བོད་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་པའི་ལེའུ་གསར་བ་ཞིག་གི་སྒོ་ཕྱེའོ།། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གསར་བ་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༣། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐབས་ཇུས་རིགས་ལམ།
ང་བཅུའི་ནང་ཙམ་ནས། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་འདི་ཞི་བའི་ལམ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཤུགས་དྲག་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་བབ་དང་བོད་མི་རྙིང་བ་འགའ་ཞིག་གི་འགོག་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་དོན་འདིར་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་ཐོན་ཐུབ་མེད།
བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནས་དབུ་བརྙེས་པའི་ད་ལྟའི་དབུ་མའི་ལམ་འདི། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བྱམས་བརྩེའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ལས་འཁྲུངས་པའི་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་བུ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་གོམ་འགྲོས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་སྟབས། དབུ་མའི་ལམ་བུ་འདི་ཉིད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་མང་པོ་ཞིག་དང་འཛམ་གླིང་གི་མི་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་གིས་རོགས་རམ་དང་དགའ་བསུ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།
གལ་སྲིད་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐབས་ཇུས་འདི་དམག་སའི་མཚོན་ཆ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཕར་ཕྱོགས་དགྲ་བོའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་ལམ་ལུགས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཕྱོགས་ལ་ནཱེ་ཁི་ལེ་འབོམ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་པར་འདོད་དོ།། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐབས་ཇུས་རིགས་ལམ་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༤། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱི་འོད་སྣང་།
བོད་རང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ནང་རྙོག་འདི་ཧ་ཅང་བློར་མི་ཤོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། བོད་པ་ནང་ཁུལ་ལ་ནང་རྙོག་འདིའི་ཕྱིར་དུ་མི་ཤི་རྟ་འགྱེད་ཀྱི་སྡེ་གཟར་དང་དམར་གསོད་མང་པོ་བྱུང་མྱོང་།
ང་དགུ་ལོར་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ནས་མི་ཡུལ་གཞན་དུ་སླེབས་ན་ཡང་། ནང་རྙོག་འདི་ཉིད་ཀྱི་མེ་དཔུང་ཡལ་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག་ད་དུང་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ཏེ། བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེ་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ་ནང་རྙོག་འདིས་ཁྲག་གི་ཐམ་ཀ་བཏབ་པ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་མཚོན་ན། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ནང་རྙོག་འདི་རྩ་བ་ནས་བྲུས་ཚར་བར་སྨྲ་མི་སྤོབས་ཀྱང་། སྔོན་གྱི་དེ་ཉིད་དང་བསྡུར་ན་དབྱར་གཞུང་གི་ནམ་མཁའ་སྔོན་པོ་བཞིན་དྭངས་གསལ་དུ་སོང་ཡོད། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱི་འོད་སྣང་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༥། ཤུགས་ལྡན་དམ་འགོག་གི་ཕྱག་ལེན་དངོས།
བོད་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་གནས་བབ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བཤད་ན། ཤུགས་ལྡན་གྱི་ནང་རྙོག་འདི་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། ནང་རྙོག་འདི་ཐོག་མའི་ཆོས་ལུགས་རྐྱང་པོའི་ངོ་བོ་ནས་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདིར་ཐོན་པའི་བར་ལམ་ནས། ནང་རྙོག་འདིས་བོད་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་པའི་ལས་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་སྒོ་ལྕགས་ཡང་ཡང་གཏད་མྱོང་།
མཚམས་རེ་ཆེས་མངོན་གསལ་དུ་ཡོད་ལ། མཚམས་རེ་ཆེས་མངོན་གསལ་དུ་མེད་པར་སྣང་བའི་ཤུགས་ལྡན་གྱི་གནད་དོན་འདི། བཙན་བྱོལ་གྱི་ལོ་ཟླའི་ནང་རྒྱུ་མཚན་གཏན་ནས་མེད་ཀྱང་གནོན་ཤུགས་ཆེས་ཐེག་པར་དཀའ་བའི་བོད་པ་ནང་ཁུལ་གྱི་ཆག་སྒོ་དེ་ཡིན། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་ཤུགས་ལྡན་དམ་འགོག་གི་ཕྱག་ལེན་དངོས་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༦། རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཟུགས་རིས།
༧གོང་ས་མཆོག་བཙན་བྱོལ་ལ་མ་ཕེབས་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཟུགས་རིས་ནི་དེ་ཙམ་གསལ་བོ་དང་ཡག་པོ་གང་ཡང་མིན། དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཟུགས་རིས་ནི། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཁག་གཅིག་གིས་བྲིས་པའི་བོད་བསྐྱོད་སྐོར་གྱི་ཉིན་ཐོ་ཙམ་དང་རྩོམ་ཡིག་ཕྱོགས་རེ་བ་ཁག་གཅིག་གཞི་ལ་བཞག་པ་ཙམ་མོ།།
ང་དགུ་ལོར་བོད་པ་མང་པོ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཟུགས་རིསཇེ་གསལ་ཇེ་གསལ་དང་མཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་དུ་སོང་ནས། ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ནི་ཆེས་སྙིང་རྗེ་བོ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ། བོད་པ་ཐམས་ཅད་༧གོང་ས་མཆོག་ལྟ་བུའི་བླ་མེད་ཀྱི་མི་བུ་རྐྱང་རྐྱང་ལ་ཆེ་ཕྱོགས་ནས་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་དོ།། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཟུགས་རིས་སྙིང་རྗེ་བོ་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
༧། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་དང་ཚེ་སྲོག
ང་ཚོ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་ཁ་བྲལ་ནས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ན་ཡང་། གཅིག་སེམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐོག་གིས་ཡིད་ཆེས་དང་དམ་ཚིག་གཙང་སེང་ངེར་གནས་ཡོད། གཞིས་ལུས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་སྤུན་ཟླ་དག་ལ་རང་གི་གཅེས་པའི་སྲོག་གིས་བློ་གཏད་བྱེད་པ་འདི་འགྲིག་མིན་གྱི་ཁ་ཚོན་གཅོད་དཀའ་ན་ཡང་། དོན་དངོས་འདིའི་ཐོག་ནས། ང་ཚོས་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འདི་རང་དགར་ཙམ་ཞིག་མིན་པའི་གནས་ལུགས་དམར་དམར་རྗེན་རྗེན་དུ་རྙེད་ཐུབ་པ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་ལྟར། མཚམས་མཚམས་སུ་མེ་བོད་ནང་ནས་བུས་ན་དུ་བ་བཙན་བྱོལ་ནས་འཕྱུར་གྱིན་ཡོད་ལ། ཡང་མཚམས་མཚམས་སུ་མེ་བཙན་བྱོལ་ནས་བུས་ན་དུ་བ་བོད་ནང་ནས་འཕྱུར་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་ཆེ་ཕྱོགས་ནས་བསམ་ན་ད་ལྟའི་བར་བོད་དོན་འདི་མ་ཤི་གསོན་གནས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་ཡིན། ང་ཚོར་ངེས་དགོས་པ་ནི། གལ་སྲིད་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་ད་ལྟའི་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་མཐུན་འབྲེལ་གྱི་གསོན་ཤུགས་དང་ཚེ་སྲོག་འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ།
གཉིས་པ། བར་གྱི་འཚམས་སྦྱོར་བའི་གཏམ།
གོང་དུ་ཕྲན་པས་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ནས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྒང་བ་བོད་པ་ཚང་དུས་རབས་དང་མཐུན་ཞིང་། མི་ཚུགས་དང་ལྡན་པར་འཛུགས་བསྐྲུན་བླ་མེད་མཛད་ཚུལ་བཀོད་པ་དེ་ནི། བོད་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་དོན་དམ་གྱི་༧གོང་ས་མཆོག་ངོ་འཕྲོད་ཆེད་དང་། ཁ་སང་དེ་རིང་གི་བོད་ཀྱི་ངོ་གདོང་གཙང་མ་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ངལ་འབད་བརྩོན་ཉག་གཅིག་ལ་ཁེན་ནས་བྱུང་བ་དང་། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ངོ་གདོང་གཙང་ཉེས་སོགས་ཀྱང་ཐད་ཀར་དུ་ཆེ་ས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་ཡོད་དང་མེད་དང་། ཆུང་ས་ནས་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་སྐབས་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལ་བཞུགས་མིན་གྱི་གནད་དོན་འདི་དང་རག་ལས་པ་གསལ་བར་འདོན་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།
ཞོར་ལ། བོད་རང་ལ་མཚོན་ན། ༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ཚེ་རང་མགོ་རང་གིས་ཐོན་པའི་ནུས་པ་དང་། ནང་ཁུལ་ཕན་ཚུན་འཆམ་མཐུན་གྱི་གསོན་ཤུགས། དུས་རབས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གོམ་པ་སྤོ་ཤུགས་བྲལ་བའི་རིགས་ལགས་ཏེ། གནས་ལུགས་འདི་དག་དང་བསྡོངས་ནས། ང་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་མེད་ན། བོད་ལ་རེ་བ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཡོངས་སུ་གསལ་ལེ་མཐོང་ཐུབ་པར་ཕྲན་པས་འབད་བརྩོན་དང་རེ་བ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་རྒྱུས་ལ་ལྟ་ཚུལ་མི་གཅིག་མཁན་དང་། ཕྲག་དོག་ཁྲག་གིས་མྱོས་པའི་ཧམ་པ་ཨུ་ཚུགས་ཅན་དང་། ལྕི་བ་ལ་ཐུག་ན་ལྕི་འབུ་དང་སྐྱག་པ་ལ་ཐུག་ན་སྐྱག་འབུ་ཡིན་མཁན་ཁྲམ་པའི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལོག་རྟོགས་ནི་འདི་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཐུབ་པའི་བློ་གདེང་ནི་ཕྲན་པར་ཡང་མེད་དོ།།
གསུམ་པ། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བགྲེས་ཡོལ་སྐོར་དངོས།
སྤྱིར་བགྲེས་ཡོལ་ཐད་ཀྱི་ཕྲན་པའི་བསམ་ཚུལ་དང་འདོད་ཕྱོགས་ནི། རང་རྩོམ་སྔོན་མ་༼ ཉི་མ་ནུབ་རྗེས་ཀྱི་རི་ལུང་ནག་པོ། ༽དེ་དང་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་བར་གྱི་འཚམས་སྦྱོར་བའི་གཏམ་ཟེར་བའི་ཚན་པའི་ནང་དུ་གསལ་བོ་བཀོད་ཡོད།
ཆེ་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན། ཕྲན་པའི་རྩོམ་ཡིག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་བའི་ངོས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་མི་རིགས་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་བླ་སྲོག་དངོས་ཡིན་པའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཤུགས་ཆེར་གླེང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། ཡིན་ནའང་། གནད་དོན་ཞིག་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་ཕྱོགས་དང་ངོས་མང་པོ་དང་། མདུན་དང་རྒྱབ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསམ་གཞིག་ནན་ཏུར་གྱིས་དབྱེ་ཞིབ་གསལ་འདོན་དགོས་པར་བརྟེན། གཤམ་དུ་ཕྲན་པས་དུས་བབ་ཚགས་པར་སྟེང་གི་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་ཅིག་སྟེ། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གནས་བབ་དགོས་དམིགས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་ཐད་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོ་ལ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་དང་མ་འོངས་པའི་ནང་དཀའ་ངལ་གང་ཡོད་སྐོར་ཁ་གསལ་དོན་འདུས་སུ་གསུངས་འདུག་པ། རྩོམ་མཇུག་འདིར་བཤུ་འགོད་བྱེད་པ་འདིས་ཀྱང་ཕྲན་པའི་བསམ་ཚུལ་ལ་རྒྱབ་དཔུང་དང་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་བློ་བསྐྱེད་འབྱུང་བའི་རེ་སྨོན་ཞུའོ།།
དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས༥༡༠ཤོག་ངོས༤བར། དང་པོ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྲུང་ཐག་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཟུང་ཡོད་པས། ༧གོང་ས་མཆོག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལས་ཟུར་བཞུགས་མཛད་པ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་བདེན་པའི་ཐབས་རྩོད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཉམས་ཆག་འགྲོ་བ་དང་། གཟུགས་བརྙན་གསར་བ་བསྐྲུན་པའི་ནུས་པ་ང་ཚོ་ལ་ཡོད་མེད། གལ་སྲིད། ཡོད་ན་གཟུགས་བརྙན་གསར་བ་བསྐྲུན་པར་དུས་ཚོད་ག་ཚོད་འགོར་མིན།
གཉིས་པ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་༧གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱག་བཏབ་པའི་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱུན་ཡིན་པ་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་མཚོན་ནུས་པའི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མིའི་ཆེ་མཐོང་གི་མགྲིན་ཚབ་ལ་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ༧གོང་ས་མཆོག་ཟུར་བཞུགས་གནང་བ་ཡིན་ན་ངོས་འཛིན་དེ་ཐོབ་ཐུབ་མིན།
གསུམ་པ། བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་མཐུན་ཡོང་བའི་གཞི་རྩ་དེ་ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ཐུག་བསྡད་ཡོད་པས། དེ་མེད་པ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་འབྱུང་ཁུངས་དེ་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཆགས་མིན།
བཞི་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གི་གཞུང་ཁག་དང་བོད་དོན་རྒྱལ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་མཚོན་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ལེན་དང་འབྲེལ་བ་གནང་ཕྱོགས་དེ་སྔར་བཞིན་གནས་ཐུབ་མིན་དང་། མ་གནས་པ་ཡིན་ན། གནས་ཚུལ་གསར་བ་དང་ལམ་ཁ་གསར་བ་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་རིམ་ཡོངས་རྫོགས་ད་ལྟའི་བར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་མུ་མཐུད་གནས་ཐུབ་མིན།
ལྔ་པ། རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་། བོད་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱེད་མཁན་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ག་འདྲ་ཆགས་མིན།
དྲུག་པ། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོས་སྲོག་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གར་ནང་བསླེབས་ཐབས་བྱས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་ལམ་བཞག་པ་བཅས་ནི། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལ་བརྟེན་ནས་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། འབྱུང་འགྱུར་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན།
ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཡོད་པའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང༡༤ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག ༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་ལས་དོན་གནང་བཞིན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་དེ་མ་འོངས་པར་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན་བཅས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་ཁུལ་དུ་རང་དོན་བློས་གཏོང་བྱས་ཏེ་སྲིད་ཞུ་བསྒྲུབ་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཞལ་རས་ཁོ་ན་སྒོམ་ནས་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། དེ་ཚོ་ཚང་མ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་མོ།།
བདེ་སྒྲོན་ལགས། རེ་བ་ནི་སྟོང་པ་རེད། སྐད་ཆ་ནི་སྐབས་དོན་བོར་བའི་གཏམ་ཉོགས་རེད། ད་ཐེངས་གླེང་དགོས་པ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་རིན་ཐང་དེ་མ་ཡིན་པར། ཁོང་མི་བཞུགས་པའི་ཉི་མར་ངེད་ཅག་གི་དབུགས་རྔ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྲིང་དགོས་པ་སྟེ། མི་རིགས་འདིའི་མདུན་ལྗོངས་ཡིན། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔ་མ་ནི་གྲུབ་ཟིན་བསྒྲུབས་པ་ཙམ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་དུས་ལ་བབ་པས་སོ།།
མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རིན་ཐང་དངོས་དེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་ངོས་ཟིན་གྱི་མེད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། དེ་ནི་སྐུ་ཉིད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་མེད་ཀྱི་རང་རྟགས་ཙམ་ལས་གཞན་གྱི་གཉེན་ཁ་ནི་མ་ཡིན། ལྷག་པར་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་ཁྱོད་ནི་སྐྱབས་ཁོ་ན་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དོན་དམ་གྱི་གཉེན་ཁ་ནི་ཁྱོད་ལ་བདོག
ཆེད་རྩོམ་ཡག་པོ་འདི་རིགས་ཨེ་ཤ་ཡའི་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་སོགས་ནས་རྒྱང་སྒྲོག་བྱེད་དགོས་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་ཆེད་རྩོམ་གྱེར་འདོར་མང་ཤོས་རྒྱ་རྩོམ་མིན་ན་དབྱིན་རྩོམ་རེད། འདི་ལ་རེ་བ་རེ་འདོན་ཐུབ་ན་ལེགས།
འདྲ་ས་མི་འདུག མིང་བཏགས་ཚོར་སྐད་ཆ་དྲིས་ན་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་རེད། ཕྱོགས་ཚང་མ་ཀླད་པར་འཁོར་འདུག་པས། དེས་དགའ་བྱུང་།
བདེ་སྒྲོལ་ལགས་གུས་པས་དྲི་བ་ཐུང་ཐུང་ཞིག་འགོད་ཉན་སྤྲོ་སོང།
(1)བོད་གཞིས་བྱས་གཞིས་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་རིགས་ལ་ཤ་ཚ་སྙིང་ཉེ་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་སེམས་ནང་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྒྲེས་ཡོལ་ཞེས་པའི་གསུང་དེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཚོར་ག་འདྲ་ཞིག་ཡོད་དམ?
(2) ཡིན་ན་ཡང་གོང་ས་མཆོག་གི་གསུངས་པའི་དགོང་གཞིར་བོད་མི་རིགས་འདི་བློས་བཏང་གི་རྒྱུར་བཞག་ནས་གསུང་པ་ཞིག་རེད་དམ་ཡང་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང་པ་དེ་ཚོ་མ་མཁྱེན་པས་རེད?
(3) ཉེན་ཁ་འདི་ཚོ་མ་འོངས་པ་ན་བོད་མི་ཡོངས་ལ་འོང་བའི་དུས་ཤིག་ཤར་རྒྱུ་ཡོད་དམ་མེད་ཡོད་ན་ད་ལྟ་ནས་གྲ་སྒྲིགས་མི་བྱེད་པར་སྡོད་དགོས་སམ་མི་དགོས?
(4) ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བོད་མི་རིགས་འདི་ལ་ཕུག་རྒྱང་རིང་པོའི་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་ཡིན་ཚུལ་གསུང་པ་དེ་གོང་ས་མཆོག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་ད་དུང་ཨུ་ཚུག་བྱས་ནས་དེ་སྔ་མུ་བཞིན་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་བཏབ་ན་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཇུས་གཞི་ཡིག་ཡོད་དམ་མེད?
(5) གོང་བཤད་བཀའ་ཤག་གི་རྒྱབ་གནོན་བཞིན་གཞིས་བྱས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཡོངས་ལ་དཀའ་ངལ་དེ་ཚོ་གལ་སྲིད་འཕྲད་ཡོང་ན་གོང་ས་མཆོག་བཞུགས་པའི་རིང་དེ་ཚོ་ལ་ལམ་སྟོན་ཙམ་ཡང་མེད་པར་རང་གར་བ་ཁ་ཁུ་སིམ་པོ་ཇི་མི་སྙོམས་པ་ཞིག་བཞུགས་པར་སེམས་སམ?
ཁྱེད་རང་བོད་སྤྱི་ཡོངས་ལ་སེམས་ཁུར་དང་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་འཆང་བས་བསམ་འཆར་འདོན་པ་ལ་ངོས་རང་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡོད། བསྟན་པ་ཉམས་ཀྱི་དོགས་པ་ལ། །སེམས་ཁུར་ཙམ་ཡང་འབྱུང་བར་ཤོག་ཞེས་པར་འདུག་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཁྱེད་རང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལ་རིན་ཐང་ཡོད་པ་ཞིག་འདུག་པར་སེམས་སོང། དེ་ལྟར་བསམ་འཆར་གང་མང་བཏོན་གནང་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཡོད།
སྲས་བདེ་ཆེན་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱི་ཆེད་རྩོམ་དེ་ཉིན་ཤས་རིང་སྒུག་པ་ཡིན།
གྲ་རྒྱས་པོ་བྲིས་འདུག
མང་གཙོའི་མེ་སོན་བླ་ཆེན་དང་སྐུ་དྲག་གིས་གཟིམ་བཞག་པ་ གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་གཟིམ་བཞག་པ། ཟེར་བ་དེ་ཚོ་ཟིན་པ་ཞེས་བཅོས་ན་ཇི་འདྲ་རེད།
གནས་ལུགས་འདུག
ཕྱོགས་གཞན་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་རེད་་་འོན་ཀྱང་མ་འོང་བར་བལྟ་རྒྱུ་ཞིག་རེད
གང་ལྟར་ང་སྐྲག་ནི་ཞིག་རེད
བདེ་ཆེན་སྒྲོལ་མ་ལགས།ཁྱོད་རང་གིས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ལ་ངས་ངོས་ལས་མེད