སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གནང་གྲུབ་སྟེ། ད་ལྟའི་ཆར་གྲོས་ཚོགས་གསར་བའི་ལས་གཞི་དངོས་སུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པར་བརྟེན། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ལ་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ལས་འཆར་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།
དྲི་བ། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་བདམས་ཐོན་དམ་འབུལ་གྲུབ་སྟེ་གྲོས་ཚོགས་གསར་བའི་ལས་དོན་དངོས་སུ་མགོ་བཙུགས་ཟིན་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ལས་འཆར་ག་རེ་གོ་སྒྲིག་དང་མགོ་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་དམ།
ལན། ཕྱི་ཟླ་ལྔ་བའི་ཟླ་མཇུག་ལ་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་དང་གྲོས་ཚོགས་འཕར་མ། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོ་སོགས་ཚོགས་ཏེ། ད་དུང་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ལས་རིམ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་བང་བསྒྲིགས་ཐུབ་མ་སོང་། ནམ་རྒྱུན་ལས་རིམ་དང་པོ་དེ་སྤྱི་འཐུས་གསར་བ་ཚང་མར་འགྲོ་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་ཕྱོགས། ལས་ཁུངས་ཁག་ནང་སྡེ་ཚན་ག་རེ་ཡོད་མེད་དང་ལས་འགན་ཇི་ལྟར་འཁུར་གྱི་ཡོད་མེད་ངོ་སྤྲོད་ཟབ་སྦྱོང་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ད་རེབ་ཟབ་སྦྱོང་དེ་ཐོག་མར་ཕུལ་ཐུབ་མ་སོང་། ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་གྲོས་ཚོགས་མ་ཚོགས་སྔོན་གྱི་ཉིན་བཞིའི་རིང་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་རྙིང་པ་གཅིག་དང་གསར་པ་གཅིག་བཅས་ཆ་བགོས་བྱས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ཚང་མ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་རྒྱུ་གཏན་ཁེལ་ཡོད། ཡུ་རོབ་དང་ཨ་རི་ཁུལ་དུའང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་པ་དང་མི་མང་གི་དུས་ཚོད་ལ་སྟབས་བསྟུན་ཏེ་འཚམས་འདྲིའི་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་ལས་རིམ་ཆ་ཚང་བང་བསྒྲིགས་ཡོད། ལས་འཆར་དེ་དག་ད་ལྟ་ནས་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ལ་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་ཚུད་དུ་ཚར་དགོས་པ་རེད། ལས་རིམ་གཉིས་པ་དེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་པ་གཞིར་བཟུང་བྱས་ཏེ་ ༢༠༠༨ ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནས་བཟུང་སྟེ། སྤྱི་འཐུས་ཚང་མ་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀའི་རིང་ས་གནས་སོ་སོར་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ཏེ་འགན་འཁུར་རྒྱུའི་ལས་གཞི་ཞིག་ཡོད། ༢༠༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནས་ ༢༠༡༣ ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཟླ་མཇུག་བར་གྱི་འགན་ཁུར་ཆ་ཚང་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ཟིན་པ་རེད། ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་རྗེས་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་སོ་སོ་ཆ་བགོས་ཀྱི་ས་གནས་སུ་བསྐྱོད་དེ་ལོ་གཉིས་རིང་ལ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་དང་། གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན། ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས། དེ་བཞིན་ཉམ་ཐག་རོགས་སྐྱོར་བཅས་ཀྱི་ཐད་འགན་འཁུར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་རྗེས་མའི་ས་གནས་ཆ་བགོས་དེ་ ༢༠༡༣ ཕྱི་ཟླ་ ༦ ནས་བཟུང་སྐབས་བཅོ་ལྔའི་གྲོས་ཚོགས་མ་རྫོགས་བར་གོ་སྒྲིག་གནང་གི་རེད།
དེ་མིན་ལོ་རྗེས་མའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔོན་རྗེས་གང་རུང་ཞིག་ལ། སྤྱི་འཐུས་ནང་ཁུལ་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་ཏེ་མཁས་དབང་གཏན་འདྲེན་གྱིས་ཐབས་ལམ་གསར་བ་ག་འདྲ་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་ལ་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་། ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཞིག་ངྷ་རམ་ས་ལར་ཕེབས་གཏན་འཁེལ་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ནས་བཟུང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཙོས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་བཅར་ཏེ་ཆབ་སྲིད་མི་སྣར་འབྲེལ་བ་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཀྱང་སྒྲིག་འཆར་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་དེ་ ༢༠༡༢ ལོར་འཚོགས་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆར་ས་ཆ་དང་དུས་ཚོད་གཏན་འཁེལ་ཐུབ་མ་སོང་།
དྲི་བ། ཉེ་སྔོན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་ཁག་ལའང་བསྐྱར་བཅོས་གནང་དགོས་སྟབས། ད་ལྟ་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཆགས་ཡོད་དམ།
ལན། ཉེ་སྔོན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས། ཁྲིམས་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་ཁག་ ༢༦ ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཚང་མར་འགྱུར་བ་གཏོང་བྱུང་ཡོད་སྟབས། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོའི་ཐོག་ལ་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་གཞིར་བཟུང་ཐོག ཚོགས་གཙོ་ཟུར་བ་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་ལགས་དང་པདྨ་འབྱུང་གནས་ལགས། དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་ལགས་དང་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས། དགེ་བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་བཅས་མི་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ཏེ། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་དགོས་པ་ཆ་ཚང་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་གྲོས་ཚོགས་བར་ཚར་དགོས་པ་རེད། འཛིན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཁག་དང་། རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་དག་གི་སྒྲིག་གཞི་ཁག་བཅས་ལ་སྔོན་ལ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་སོ་སོ་ནས་བསྐྱར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་ཆ་ཚང་བཏང་རྗེས་ཚོགས་ཆུང་ལ་འབུལ་དགོས་པ་དང་། ཚོགས་ཆུང་གིས་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་གྲུབ་རྗེས། ཕྱི་ཟླ ༩ པའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་བསྣམ་དགོས་པ་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་པ་དེ་དག་འགྲོ་སྟངས་གཅིག་པ་ཡིན་སྟབས། གང་ལ་གང་འཚམ་མགྱོགས་པོ་ཚར་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད། ད་ལྟ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་ལས་འཚོགས་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་ཕུད་པའི་གཞན་ཚང་མ་ཁྲིམས་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཐད་གཏོང་གི་ཡོད། ཚོགས་ཆུང་རང་གི་ངོས་ནས་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་དེ་རིགས་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ཚར་འདུག
དྲི་བ། སྤྱི་འཐུས་འགའ་ཤས་དུས་རྒྱུན་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཅར་མིན་གྱི་དབང་གིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་བཞིན་པར་བརྟེན། མ་འོངས་པར་སྐྱོན་གནད་དེ་མི་ལྷག་པའི་ཆེད་དུ་སྒྲིག་གཞི་དང་ཐབས་ཤེས་ག་འདྲ་གནང་འཆར་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱིར་སྒྲིག་གཞིའི་ཆ་རྐྱེན་གྱི་འོག་ནས་དམིགས་སུ་བཀར་ཏེ་ཆག་ཡང་སྤྲད་ཡོད་པ་ཕུད་བསྟུན་མར་ཐེངས་མ་གཉིས་བཅར་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འཕུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། སྒྲིག་གཞིའི་ཐོག་ནས་སྟངས་འཛིན་བྱ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། དེང་སྐབས་སྔོན་མ་དང་མ་འདྲ་བར་མང་ཚོགས་ནང་རྒྱབ་སྐྱོར་བཙལ་ཏེ་སོ་སོར་སྤྱི་འཐུས་ཐོབ་ཆེད་དུས་ཚོད་མང་པོ་བཏང་སྟེ་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྤེལ་བསྡད་ཡོད་སྟབས། མ་མཐར་ཡང་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་དུས་ཀྱི་ཉིན་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ལ་ཏག་ཏག་ཡོང་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་ཏེ་སོ་སོར་འགན་སྐུར་བ་བཞིན་འགན་འཁུར་ཐུབ་པའི་གནས་བབས་ཤིག་བཟོ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཉེ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོ་དེ་སྤྱི་འཐུས་དམ་འབུལ་དང་སྐབས་ཁེལ་ཡོད་སྟབས་ཆ་ཚང་ཕེབས་འདུག མ་འོངས་པར་ཡང་ལྡོག་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ན་མ་གཏོགས། ཚོགས་དུས་ཆ་ཚང་ལ་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ཕེབས་ཐུབ་རྒྱུར་ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ལ། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོས་ངོས་ཀྱང་འགན་དེ་འཁུར་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་དགོས་ཀྱི་རེད་བསམ་ཡོད།
དྲི་བ། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་སྐབས་ངོ་བཅར་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས། གྲོས་ཚོགས་ནང་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ལས་དོན་གཙོ་བོ་གང་དག་གི་ཐད་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགན་འཁྱེར་དགོས་པའི་ནང་ལོགས་ནས། དྲི་བ་དྲིས་ལན་དང་། ཐུགས་སྣང་གཞེན་སྐུལ། བགྲོ་གླེང་གྲོས་འཆར། དེ་བཞིན་གྲོས་ཆོད་འཇོག་པའི་སྐབས་བཅས་ལ་ངོ་ཡོད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་མང་མོས་དང་། སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱུང་བ་ཡིན་ན་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འགྲོ་བ་མ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་འོས་འདེམས་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྩ་འབོར་ ༤༤ ནང་ནས་གཅིག་གིས་འོས་བླུགས་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། བརྒྱ་ཆ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པའི་སྐབས་ལ། དོན་ཚན་ཁག་ཅིག་ལ་རྩ་འབོར་གྱི་བཞི་ཆ་གསུམ་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་ ༣༢ གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་པ་དང་། ཁག་ཅིག་ལ་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཏེ་སྤྱི་འཐུས་ ༢༨ གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་དགོས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་སྟབས། ཚོགས་འདུ་ལ་མ་ཕེབས་པ་ཡིན་ན་དགག་བྱ་རང་གི་ངོ་བོར་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་ཀ་ཡོད་མེད་མ་བལྟས་པར། མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་བྱས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སོ་སོའི་བསམ་བློ་དང་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་ག་རེ་ཡོད་པ་དེ་སྤུངས་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་ཞེས་རྗོད་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ནང་མ་བཅར་བ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་རྒྱུ་ཕར་ཞོག་ཐ་ན་སོ་སོའི་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཀྱང་མེད་པ་ཆགས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ནི་གསར་བ་དང་མང་ཆེ་བ་གཞོན་སྐྱེས་ཆགས་ཡོད་པའི་ཐད་དགོངས་ཚུལ་དང་ཐུགས་རེ་ག་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་དམ།
ལན། ད་རེབ་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་ནང་ལོགས་ལ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཚགས་པར་འགོད་མཁན། ཡང་ན་སོ་སོའི་རྩོམ་འབྲི་མཁན་མང་པོ་ཞིག་སླེབས་འདུག དེ་ཚོའི་སྐོར་དེ་ནམ་རྒྱུན་ནས་ཀླད་པ་དཀྲུག་བསྡད་མཁན་གྱི་གང་ཟག་རེད། ཡང་ཁག་ཅིག་ནི་གཞོན་ནུ་དང་བུད་མེད། དེ་བཞིན་སྒྲིག་འཛུགས་གཞན་པའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་འགུལ་བའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་ཡོད་བསྡད་མཁན་འདུག ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་སྟངས་ལའང་གང་འཚམ་ཤེས་རྟོགས་ཡོད་པའི་བོད་ནས་སླེབ་མཁན་གྱིས་ཕལ་ཆེར་བརྒྱ་ཆ་མང་པ་ཟིན་འདུག དེར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དངོས་མགོ་ཚོས་མཁན་དང་། བོད་ནང་འབྲེལ་བ་མུ་མཐུད་ཡོད་མཁན་གྱི་གྲངས་དེས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཆབ་སྲིད་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོང་སྐབས། རང་བཞིན་གྱིས་ཚང་མས་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོང་གི་རེད། དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་ས་གནས་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཚང་མར་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མི་མང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་དཀའ་ངལ་ཆ་ཚང་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བ་རྒྱུས་ལོན་རྗེས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་ཡོང་སྐབས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་དང་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བའི་གཞི་རྩ་མང་པོ་མཐོང་ཡོང་གི་འདུག
དྲི་བ། གྲོས་ཚོགས་སྐབས་སྔོན་མར་སྤྱི་འཐུས་ནང་ཁུལ་ཕྱོགས་འཁྱེར་དཔུང་སྒྲིག་བྱས་པར་བརྟེན། སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་གྲོས་ཚོགས་ལ་མིང་ཆད་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་འགལ་རྐྱེན་དེའི་རིགས་མི་འབྱུང་བའི་ཐད་གྲ་སྒྲིག་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་ ༡༩༩༠ བར་གྱི་གནས་སྟངས་དང་། ༡༩༩༡ ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་གནས་སྟངས་བཅས་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དང་། དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་འགྱུར་བ་གང་འཚམ་ཕྱིན་འདུག སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པ་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་སྐབས་ལ་ཁེལ་ཡོད། དེ་དུས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་འཁོན་འཛིན་ཡོད་བསྡད་པའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་རྗེས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་དང་བཅུ་གསུམ། བཅུ་བཞི་བཅས་ལ་བལྟས་ཡོང་ན་འཁོན་འཛིན་ཕྱོགས་འཁྱེར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་འདུག ཡིན་ནའང་། སྐབས་རེར་གནས་ཚུལ་དེ་ཐོན་ཡོང་གི་འདུག དཔེར་ན། ༢༠༠༩ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ གྲོས་ཚོགས་ནང་དེའི་འདྲའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཐོན་པ་རེད། སྤྱི་ཡོངས་ནས་བལྟས་ན་སྤྱི་འཐུས་ནང་ལོ་གཞོན་པ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ལོ་གཞོན་པ་ཚོར་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་གུ་ཡངས་པོ་ཡོད། མ་འོངས་པར་བོད་སྤྱི་བའི་དོན་དག་ཐོག་ཚང་མས་ནུས་པ་མཉམ་དུ་སྤུངས་ཐུབ་ས་རེད་བསམ་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་སླེབས་ཡོང་གི་འདུག འོན་ཀྱང་རྗེས་ཕྱོགས་དཀའ་ངལ་དེ་འདྲ་འཕྲད་མི་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་ཞུ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་ཐད་ནས། སྔོན་མའི་ཉམས་མྱོང་ལ་བརྟེན་ནས་མ་འོངས་པ་དེ་འདྲ་ཡོང་གཞི་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཚེ། དགེ་སྐྱོན་ཡོ་བསྲང་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་ཞིག་ཏན་ཏན་སྟོན་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདས་པའི་ཉམས་མྱོང་གཞི་ལ་བཞག་སྟེ། རྙོག་དྲའི་རིགས་གྲོས་ཚོགས་ནང་འཁྱེར་མི་དགོས་པའི་ཐུགས་འགན་ཏན་ཏན་བཞེས་རྒྱུ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བཞི་བས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་སྟངས་འཛིན་ཞེ་དྲག་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར། གྲོས་ཚོགས་དེ་བཀའ་ཤག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཚུད་ཡོད་པའི་མཐོང་ཚུལ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་སྟངས་འཛིན་དང་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ལས་དོན་ཇི་ལྟར་གནང་འཆར་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱིར་བཏང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཆ་ཚང་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྟངས་འཛིན་བྱས་པ་ཡིན་ན། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་ལ་ངོས་ལེན་གནང་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། དེ་སྔོན་སྤྱི་འཐུས་རེ་ཟུང་གིས་གནས་ཚུལ་ཡག་པོ་ཞིག་ཧ་མ་གོ་བར་ཟེར་སྒྲོས་ཙམ་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་བྱས་སྐབས། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཚུར་ལན་བརྒྱབ་ཡོང་དུས། ཕར་གཞི་རྩ་དང་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་གི་སྒོ་ནས་ཁུངས་བསྐྱལ་བྱ་རྒྱུ་མེད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཆགས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་གི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་ལྟར་ན། རྩ་བའི་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་གཞིར་བཟུང་གིས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་དང་། འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་བཅས་ཀྱི་བར་དབང་ཆ་ཆ་བགོས་དང་། ལྗིད་སྙོམས་སྟངས་འཛིན་གྱི་འགྲོ་སྟངས་དེ་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་འདི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་འཐབ་རྩོད་པའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ཡོད་དུས། དངོས་ཡོད་ཀྱི་སྐྱོན་ག་རེ་ཡོད་པ་དེ་བཏོན་ནས་ཡོ་བསྲང་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་མ་གཏོགས། སྐྱོན་ཡོད་མེད་གསལ་ཁ་ཐོན་པར་སུན་པོ་བཟོ་བསྡད་པ་དེ་ཕྱོགས་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀྱི་དུས་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་ཙམ་ལས་རྩ་དོན་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་མ་རེད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་མཚོན་ན། ང་རང་སྒེར་ནས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་བཀའ་ཤག་དང་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཞུས་བསྡད་ཡོད། མ་འོངས་པར་ཡང་གྲོས་ཚོགས་དང་འཛིན་སྐྱོར་གཉིས་ཀའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་ག་ཚོད་སྤུངས་ཐུབ་ཐུབ་ལ་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཡིན་ནའང་། མཉམ་རུབ་ཅེས་བརྗོད་སྐབས་བཀའ་ཤག་ལ་སྐྱོན་ཡོང་གི་ཡོད་ནའང་། དེ་སྦས་ཐབས་དང་སྟངས་འཛིན་མི་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་རྩ་བ་ནས་གོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཐད་འགྲིག་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། སྐྱོན་གནས་བཏོན་དེ་ཕན་ཐོགས་ལྡན་པའི་ལམ་ཁ་སྟོན་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད། ནོར་འཁྲུལ་མཐོང་ནའང་མ་མཐོང་མདོག་བྱས་པ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་ཏེ་ལས་ཀ་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་པ་རེད། རང་ངོས་ནས་ནམ་རྒྱུན་དེ་ལྟར་བསམ་བཞིན་ཡོད།
དྲི་བ། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དང་། བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་བཅས་ཀྱི་སྟེང་། སྤྱི་འཐུས་ལ་དུས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་བཟོ་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཤུགས་ཆེན་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་། བསམ་ཚུལ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བསླེབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་ཐད་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་དམ།
ལན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་ནི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་། དེ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་སྐབས་ཚང་ལ། མི་མང་གི་བསམ་ཚུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་ལ་མཚོན་ནའང་། ཚོགས་ཆུང་ཁག་བཅུ་ལ་བགོས་པའི་འཐུས་མི་ ༤༡༨ གྱི་ཁྲོད་ནས་ཚོགས་ཆུང་ ༤ ནང་སྤྱི་འཐུས་ལ་བསྟུན་མར་ཐེངས་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་བཟོ་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་དེ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཚོགས་ཆུང་བཞི་དེའི་ནང་ཚང་མ་སྤྱི་མོས་རེད་མི་འདུག དེ་བཞིན་གནས་ཚུལ་གཞན་པའི་རིགས་ཀྱང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དག་ཆ་ཚང་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ལྟར་མང་མོས་ཐོབ་པ་ག་རེ་ཡོད་པ་དེ་མ་གཏོགས་མང་མོས་མེད་པའི་རིགས་འཁྱེར་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་དེའི་ཐད་མང་ཚོགས་ནང་ལ་ཏན་ཏན་བསམ་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཡོད་སྲིད་པ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་སྐབས་ལའང་། ཆོས་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་དགོས་དང་མི་དགོས། ཆོས་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་ལ་མི་མང་ཚང་མས་འོས་བླུག་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བ་གསུམ་སོ་སོར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་བརྒྱ་བ་ ༥༠ ལྷག་ཐོབ་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ཚོགས་ཆེན་ནང་ཚོགས་མི་ཚོས་བསམ་བློ་གཟབ་གཟབ་བཏང་སྟེ་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ལས། གང་ཡིན་པོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལག་པ་འཇོག་རྐྱང་བྱས་ཡོང་དུས་ཚང་མ་མང་ཉུང་གཅིག་པ་འདྲ་བོ་ཆགས་ཏེ་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་བྱུང་བ་རེད། བསམ་ཚུལ་དེ་ཚོ་ཡར་འཁྱེར་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་དེ་ལྟར་ཆགས་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ནའང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལ་དུས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་དེ་འདྲ་ཕལ་ཆེར་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་རང་སྒེར་ལ་མཚོན་ན་དེའི་ཐད་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད།
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
སྐུ་ངོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ཡང་བསྐྱར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ལ་ཕེབས་པར་ངས་སྙིང་ཐག་པར་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། སྐུ་ངོ་མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་འབྱོན་ཐང་ཚད་མཐོ་པོ་ཡོད་པའི་སྒང་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་ནང་ཆེས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་གཙོ་བྱས་པའི་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོར་འབྲེལ་གཏུགས་ཀྱིས་སློབ་སྟོན་ཡང་ཡང་ཞུ་བ་ནི་དངོས་མ་དགའ་འོས་པའི་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་བླ་མེད་ཅིག་ཡིན་པས་མུ་མཐུད་དེ་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་འབྱོན་ཐང་བོད་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བཏང་བར་ཐུགས་རྗེ་གཟིགས།
སྐུ་ངོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་བསྐྱར་དུ་ཚོགས་གཙོ་ལ་འོས་འདེམས་བྱུང་བར་མཚམས་འདྲི་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་མ་འོངས་ལས་དོན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ།
སྐུ་ངོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ལ་སྐྱར་དུ་ཚོགས་གཙོའི་འོས་ཐོབ་པར་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང།་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་འཇོན་དང་ལྷག་བསམ་ལངས་ཕྱོགས་གང་གི་ཆ་ནས་སྐུ་ཉིད་ལས་ལྷག་ཅིག་མེད་པའི་ཡིད་ཆས་བརྟན་པོ་ཡོད། སླད་མར་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འོངས་པར་བྱ་བ་གང་བརྩམས་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་བཅས།
ཡང་་ཁོད་རེད་འདུག ལོ་སྔོན་མ་ཚོོགས་གཙོ་བྱས་ནས་གྲོགས་ཚོགས་ནང་ལྟས་མོ་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྟོན་སོང་། ཁོད་ཚོགས་གཙོ་ཡིན་ན་་ད་ལོ་ཡང་གྲོགས་ཚོགས་ཚོག་སྐབས་ལྟས་མོ་ཡོད་ཡིན་ཡིན་རེད་
བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན།
ཚེ་རིང་རྒྱལ་ལགས་དྲི་བ་གནད་དུ་འཁེལ་འདུག འོན་ཀྱང་། དྲིས་ལན་དཀྱོག་ནས་བརྒྱབ་འདུག ད་དུང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་བཅུ་བཞི་བའི་བྱས་ཉེས་ལ་ཚ་འདེད་དང་། སྐབས་བཅོ་ལྔ་བར་ཁས་ལེན་བྱེད་དུ་འཇུག་དགོས་པ་ཁ་ཤས་འདུག གང་ལྟར། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་བསམ་ཚུལ་གང་ཡང་མེད།
སྐབས་བཅོ་ལྔའི་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞི་རྒྱུ་དང་། སྐུ་ངོ་མཆོག་གི་ཉམས་མྱོང་དང་འཇོན་ཐང་གང་ལ་ལྟས་ན་ང་ལ་ཡིད་ཆས་ཡོད་སླད་མར་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གང་གནང་ཐམས་ཅད་ལམ་འགྲོ་ཡོངས་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
སྐབས་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་། ལས་དོན་ལམ་སློང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ། ཉམས་མྱོང་དང་། འཇོན་ཐང་། ཤེས་ཡོན་བཅས་གང་ཐད་ནས་ཁྱེད་ལ་རེ་བ་ཧ་ཅང་ཆེ་ཕྱིར། མུ་འཐུད་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་མཁྱེན་མཁྱེན།