ཨ་རིའི་བོད་མི་ཚོར་འཕྲོད་བསྟེན་བརྟག་དཔྱད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།

ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་གཞིས་སྤོར་བོད་མི་ལོ་ན་ ༢༢ ནས་ ༦༦ བར་སྔོན་འགྲོའི་བརྟག་ཞིབ་ཅིག་བྱས་པའི་སྙན་ཐོ་ལྟར་ན། ནད་རིགས་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ཁྲག་ཤེད་དང་གློ་གཅོང་ཊི་སྦི། གྲུམ་བུ་སོགས་ཡིན་འདུག་ལ། ད་ཆར་བསྐྱར་དུ་དྲ་ཐོག་གི་བརྟག་ཞིབ་འགེང་ཤོག་ཅིག་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ་ཨ་རི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་མིའི་ཁྲོད་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་དངོས་གཞིའི་བརྟག་ཞིབ་ལས་གཞི་སྤེལ་འཆར་ཡོད་འདུག

ཝི་སི་ཀོན་སིན་བོད་མིའི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་མལ་ཌི་སིན་དུ་ཡོད་པའི་ཝི་སི་ཀོན་སིན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ཁྱིམ་མིའི་སྨན་དཔྱད་སྡེ་ཚན་གཉིས་ (Department of Family Medicine, UW-Madison) ཀྱི་རྒྱབ་གཉེར་འོག  ཝི་སི་ཀོན་སིན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ཨེ་ཤི་ཡའི་ཨ་རི་མི་རིགས་སློབ་གཉེར་སྡེ་ཚན་ (Asian American Studies Program) གྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ལེ་ཎི་ཊི་ཨུ་ཊལ་ (Prof. Lynet Uttal) ལགས་དང་། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སྨན་པ་གཡང་འབུམ་རྒྱལ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཝི་སི་ཀོན་སིན་མངའ་སྡེའི་མལ་ཌི་སིན་གྲོང་ཁྱེར་གནས་འཁོད་གཞིས་སྤོར་བོད་མི་ཚོའི་ལུས་སེམས་མནར་གདུང་ (Tibetan Immigrant Stress Survey) ཇི་ལྟར་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས། ཨ་རིའི་ནང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་སྐོར་ལ་བརྟག་ཞིབ་དང་བསམ་ཚུལ་འདྲི་བའི་འགེང་ཤོག་ཅིག་ཆེད་བཟོས་ཀྱིས་སྔོན་འགྲོའི་བརྟག་ཞིབ་ཆུང་ངུ་ཞིག་བྱས་ཡོད།

བརྟག་ཞིབ་སྙན་ཐོའི་ནང་། ཨ་རིའི་ནང་བོད་མི་ཚོར་ལུས་སེམས་མནར་གདུང་སློང་བྱེད་གཙོ་བོ་ནི། རིམ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་། རང་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་གཉེན་ཉེ་སྐོར་ལ་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་པ། བོད་མི་ནང་ཁུལ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན་འདུག

གཞན་ཡང་གཞིས་སྤོར་བོད་མི་ ༥༩ % ཡིས་ཡུལ་ལུང་གཞན་ལས་ཨ་རིའི་ནང་ལུས་སེམས་མནར་གདུང་ཆེ་བ་དང་།  ༨༠ % ཡིས་ནད་མནར་བྱུང་ཚེ་སྨན་འཐུང་གི་ཡོད་པ། ༥༠ % ཡིས་ནད་མནར་བྱུང་ཚེ་ཆོས་ཕྱོགས་བླ་མ་དང་དགེ་འདུན་པར་ཐུགས་དམ་ཕྱག་མོ་ཞུ་བ། ༩༦ % དང་ཡང་ན་མང་ཆེ་བས་སྒོམ་རྒྱག་དང་ལུས་སྦྱོང་ཡོ་ག་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ། ༦༤ % ཡིས་ནད་མནར་བྱུང་ཚེ་ལྷ་བླ་མར་གསོལ་འདེབས་སྨོན་ལམ་ཞུ་བ། ༧༢ % ཡི་བསམ་པར་ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་དཔྱད་སྨན་པས་བོད་པར་ཡོད་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་ནད་མནར་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ། ༩༢ % ཡིས་ནད་མནར་བྱུང་ཚེ་ཕྱི་ལུགས་ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་དཔྱད་སྨན་པར་བསྟེན་གཏུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་འདུག

ནད་རིགས་འདི་དག་བོད་མི་རྣམས་ཡུལ་ལུང་གཞན་དུ་གནས་སྤོར་བྱས་པའི་ཉེར་ལེན་དེ་འཚོ་བའི་འགྱུར་ལྡོག་དང་ལུས་སེམས་ལ་མནར་གདུང་ངམ་གནོན་ཤུགས་ (stress) ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་གི་ཡོད་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་ ༡༩༩༠ ཡས་མས་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་ཨ་རི་ཡུལ་དུ་གཞིས་སྤོར་འཚོ་སྡོད་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་།  སྤྱིར་མི་རིགས་གང་ཞིག་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་གཞིས་སྤོར་གནས་སྡོད་བྱས་རྗེས་མི་རིགས་རང་གི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་གོམས་སྲོལ་བཅས་ཉར་སྲུང་བྱ་རྒྱུ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་སྡུག  མི་རབས་རྒན་པ་དང་གཞོན་པ་ཡང་ན་ཡུལ་མིའི་བར་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

བརྟག་ཞིབ་མི་སྣ་གཉིས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་བརྟག་ཞིབ་འགེང་ཤོག་ ༡༡༡ ལ་ཞིབ་འཇུག་གནད་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིར་གནས་འཁོད་གཞིས་སྤོར་བོད་མི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་དང་། ལུས་སེམས་མནར་གདུང་། བསམ་སྤྱོད་བདེ་སྡུག་ཐད་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཡིག་ཐོག་འགོད་པ། བརྟག་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་གཞིར་བཟུང་ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་དཔྱད་ཆེད་ལས་པ་ཚོར་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་གནས་སྟངས་སྐོར་རྒྱུས་མངའ་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ། ཡུལ་གྱུར་བོད་མི་སྤྱི་ཡི་སྤྱི་ཚོགས་སྲ་བརྟན་དང་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀའི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་སྡུག་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བར་ལམ་སྟོན་རོགས་རམ་བྱེད་ཆེད། བསྐྱར་དུ་དྲ་ཐོག་གི་བརྟག་ཞིབ་འགེང་ཤོག་ཅིག་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ་ཨ་རི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་མིའི་ཁྲོད་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་དངོས་གཞིའི་བརྟག་ཞིབ་ལས་གཞི་སྤེལ་འཆར་ཡོད་འདུག