ད་ནངས་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་མཆོག་དང་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་ནང་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ཀཱ་ཛ་ཏི་ཨག་མ་ཏོབ་ལགས་ཀྱིས་དབྱིན་བསྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་༼དགྲ་བཅོམ་པ།༽ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ བའི་སྟེང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་དབྱངས་མཆོག་དང་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་ནང་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨོ་ལེག་ཚོ་ཨེ (Oleg Tsoi) རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ཀཱ་ཛ་ཏི་ཨག་མ་ཏོབ ( Mr.Kazat Akmatov) ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའམ་དབྱིན་སྐད་དུ་ ( Arhat) ཞེས་པའི་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཕབ་བསྒྱུར་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་ཅིང་། དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་རྣམ་གཉིས་གཙོས། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་ཨ་མེ་རཱ་དང་རྒྱ་གར་དང་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ། གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད་བཅས་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད།
སྐབས་དེར་དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་འཕར་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་པ་པོ་དང་དཔེ་དེབ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། ཐེངས་འདིའི་དཔེ་དེབ་དེ་བརྩམས་སྒྲུང་རང་བཞིན་གྱི་དེབ་ཅིག་ཡིན་ཡང་ཀིར་གི་སི་ཐན་གྱི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་བོད་དོན་དང་རིག་གཞུང་ངོ་སྤྲོད་ཐོག་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་སྔ་ཨུ་རུ་སུའི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཆགས་པའི་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་མི་མང་ཚོས་ད་ཆར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་ལ། ད་བར་ཀིར་གི་སི་ཐན་ནང་བཀའ་རྒྱུད་དགོན་པ་ཞིག་ལས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་འཛུགས་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་ཤེས་ཡོན་པ་མང་པོས་བོད་ཐོག་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པ་ལྟར་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ལ་ཐུགས་སྣང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་གནང་བྱུང་།
རྩོམ་པོ་གྲགས་ཅན་ཀ་ཛ་ཏི་ཨག་མ་ཏོབ་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ནི། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་ཡུལ་གྱི་ཨ་ཊི་ལེ་ཏི་( Adilet) འབོད་པའི་ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། ད་ཆར་འཛམ་གླིང་ནང་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཁྲོད་མིའི་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འབྱུང་བཞིན་པ་དང་། དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་འདོད་རྔམ་ཁོ་ན་ལས་རང་ཉིད་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མ་བསྟུན་པ་དང་། མིའི་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོད་པའི་ང་རྒྱལ་ཁེངས་དྲག་གི་བསམ་བློ་སོགས་ཀྱིས་མི་སྒེར་ཙམ་དུ་མ་ཟད། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་བར་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མེད་དུ་མི་རུང་བ། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་གི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བའི་ཐད་ཕན་ནུས་གང་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་སོགས་བསྟན་ཡོད་འདུག
དེབ་འདིའི་རྩོམ་པ་པོ་ཀ་ཛ་ཏི་ཨག་མ་ཏོབ་ལགས་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༡ ལོར་སྐྱེས་ཤིང་སློབ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས་རྩོམ་པ་པོ་དང་འཁྲབ་འཁྲིད་པ། གསར་འགོད་པ་བཅས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ཞིང་། ༡༩༧༨ ལོར་ཨུ་རུ་སུ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དམར་པོའི་རིང་ལུགས་ཀྱིས་དབང་འཛིན་བྱས་སྐབས། ཁོང་གིས་སའི་གོ་ལའི་དུས་བབ་ (Earth Time) ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དང་། ༡༩༨༣ ལོར་གསར་འཛུགས་ཀྱི་དགོང་མོ་( The Night of the Formation) ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གཞིར་བཞག་ཐོག་བརྩམས་པའི་འཁྲབ་གཞུང་། ཉི་མའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་ལོ་ (Years Aruond the Sun) དང་། སོ་ཝོ་ཊི (Soviet) བཅས་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཐེར་འདོན་བྱས་པའི་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་སྤེལ་ཡོད་འདུག
མི་ལ་རས་པའི་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་སྙིང་དུ་བཟུང་བའི་དཔེ་དེབ་འདི་ནི། ཁོང་ཆུང་དུས་སྤོ་རྨོ་གཉིས་ཀྱི་ངག་ནས་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་དང་ཐག་ཉེ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་གྲགས་ཆེ་བའི་མཚོ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཐོས་ཤིང་། ༡༩༦༨ ལོར་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་ལྷ་སར་ཕྱིན་སྐབས་པོ་ཏཱ་ལ་ཐེངས་གཅིག་ཙམ་ལ་རྒྱང་མཇལ་གྱི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱིར་ལོག་རྗེས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་ཆ་བསྡུ་སྒྲིག་གིས་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་ཟད། སུ་ཨུ་རུ་སུའི་སྐད་ཡིག་ནང་ཡོད་པའི་མིི་ལ་རས་པའི་རྣམ་ཐར་སོགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་དུང་བ་ཟབ་མོ་སྐྱེས་ཏེ། ༢༠༠༥ ལོར་བརྩམས་སྒྲུང་འདི་བྲིས་ཡོད་འདུག
དཔེ་དེབ་འདི་ཐོག་མར་ ༢༠༠༥ ལོར་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་དཔར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲགས་ཆེན་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲས་སུ་ཚུད་དེ། སྔ་ཕྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རུ་ཧ་ནི་ཡ་ཏི་ ( International Ruhaniat Prize) བྱ་དགའ་དང་། མོའོ་སུ་ཁོ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བྱ་དགའ། ཀིར་ཀི་སི་ཐན་གཞུང་བཅས་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཁག་ ༨ ཐོབ་ཡོད་འདུག ༢༠༠༧ ལོར་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་དང་ཨུ་རུ་སུ། བྷུལ་གེ་རི་ཡ་སོགས་སྐད་ཡིག་གསུམ་གྱི་ནང་ཕབ་བསྒྱུར་བྱས་ཤིང་། ༢༠༠༩ ལོར་དཔེ་དེབ་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་རྗེས་ཧྤར་སི་དང་ཊར་ཀི་ (farsi &Turkish) འཇར་མན་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཕབ་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། མ་འོངས་པར་ཡུ་གུར་སྐད་ཡིག་ཐོག་བསྒྱུར་འཆར་ཡོད་འདུག རྩོམ་པ་པོའི་ངོས་ནས་ད་བར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གདེང་འཇོག་དང་དགའ་མོས་བྱས་པ་དེ་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་ཙམ་མིན་པར། བོད་ཀྱི་རྩ་ཆེ་བའི་རིག་གཞུང་བརྗོད་བྱ་བྱས་པའི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
ཉེ་ཆར་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཀིར་ཀི་སི་ཐན་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་ ༦ བཅས་ལྡི་ལིར་སྐོང་ཚོགས་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་ནང་པའི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་བཅར་སྐབས། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དཔེ་དེབ་སྤྱན་འབུལ་ཞུས་སྐབས་༧གོངས་ས་མཆོག་གིས་བསྔགས་བརྗོད་གནང་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
མི་རིགས་ལས་རིག་གཞུང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་དང་ཡིན། མི་རིགས་ཞིག་གི་རིག་གཞུང་མེད་ན། མི་རིགས་དེ་ངོས་འཛིན་ས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ།
མི་རིགས་ལས་རིག་གཞུང་རྩ་ཆེན་ཡིན་པ་དང་རིག་གཞུང་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་བདེན་པ་རེད། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་ཐོག་གླེང་ན་བརྗོད་དགོས་པ་མེད་ནའང་དམར་གཞུང་གིས་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཞི་བདེ་ལ་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་དང་དྲག་སྐྱོད་ལ་དགའ་བའི་མི་རིགས་གཉིས་དུས་ནམ་ཡང་འགལ་བ་སེལ་ཁག་པོ་ཆགས་ཀྱི་རེད། རྒྱལ་སྤྱིས་གནོད་ཤུགས་མ་སྤྲད་པར་དམར་ཕྱོགས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་མ་རེད།
ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་་་་་་་་་ཡག་པོ་རེད་་་་
རྩོམ་པ་པོའི་དགོངས་པ་ནི། མི་རིགས་ལས་རིག་གཞུང་རྩ་ཆེན་དང་རིག་གཞུང་རྩ་ཆེན་ཞིག་གིས་མིའི་རིགས་ཧྲིལ་བོར་ཕན་པའི་ངོས་འཛིན་ཞིག་རེད། ལྟ་སྟངས་འདི་ལ་ང་ཧ་ཅང་དགའ། འདི་ལྟར་གནང་ཐུབ་ན་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྤྱི་ནོར་ཆགས་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་འགལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ངེས། དང་ཐོག་མི་རིགས་ཀྱི་འགལ་བ་སེལ་ཐུབ་ན་དེ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པར་འགྱུར་ངེས།