ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱི་ཁྱི་སྐད།

ང་ཚོ་རྒྱ་བོད་གཉིས། ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནས་རྒྱ་མི་གཟིག་ཡིན་ནའང་། གནས་ལུགས་དང་བདེན་པའི་ཐོག་ནས་བོད་པ་གཟིག་རེད། ང་ཚོ་བཤད་རྒྱུའི་ཐོག་ནས་རྩ་བ་ནས་ཕོངས་མེད། བདེ་སྲུང་ནས་བདེན་པའི་གཟིག་སྐད་ཀྱི་ལན་ཅིག་རྒྱབ་སྟེ། ཀྲུའུ་ཝེན་ཆོན་གྱི་ཁྱི་སྐད་དེར་སྙིང་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་རྣམས་ལ་ཤེས་སུ་འཇུག་རོགས། ང་ཚོ་གྲ་སྒྲིག་ཚགས་ཚུད་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས། ནམ་རྒྱུན་ནས་རྒྱ་ནག་ནས་དྲིལ་སྒྲོག་རྫུན་མ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། དེ་དག་ལ་ཐད་ཀར་ལན་འདེབས་བྱེད་མཁན་ཚོགས་ཆུང་གཅིག་ངེས་པར་དུ་དགོས་ཀྱིན་འདུག རབ་བྱུང་ན་སྐད་ཡིག་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གང་སར་གཏང་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག་གམ། ཡག་པོ་འདུག་ན་བདེ་སྲུང་ནས་དེ་ལྟར་གནང་རོགས་ཞུའོ།།

༡༡༽<<བཅའ་ཁྲིམས>>དང་དེའི་ལེའུ་དང་པོ། གཞི་རྩའི་ལམ་སྟོན། (ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ)དོན་ཚན་དང་པོ། “བོད་དང་བོད་མིའི་མགོན་སྐྱབས་དང་མཚོན་རྟགས།”ཞེས་པའི་ཚིག་དོན་ཁག་གི་ཐད་ལ་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱིས་བསྙོན་འཛུགས་ཆེན་པོ་གསུམ་བྱས་ཡོད།

༡༽<<བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས>>ལ་ཁོས<<རྩ་ཁྲིམས>>ཞེས་མིན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྙོན་བཙུགས།

༢༽ “བཀའ་ཤག་གིས་བསྐོ་འཛུགས་བྱས་པའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལ༸གོང་ས༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་མཚན་གནས་བསྩལ་རྒྱུ”ཞེས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་གནས་རང་འཇགས་ཐོག་བཀའ་ཤག་གིས་སྐུ་ཚབ་གསར་བསྐོ་གནང་རྒྱུ་ཞེས་པར་ཁོས། “མུ་མཐུད་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དམིགས་ བསལ་སྐུ་ཚབ་གནང་བའི་དབང་ཆ་ཡོད།”ཅེས་མེད་པ་ཞིག་ལ་ཡོད་པར་བསྙོན་བཙུགས།

༣༽ “ཁོ་རང་ཉིད་དམ་དམངས་གཙོའི་འོས་འདེམས་བྱས་ནས་ཐོན་པའི་མགོ་ཁྲིད་པས་བོད་ཀྱི་ གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཆོག”ཅེས་པའི་ཚིག་དོན་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་གླེང་བཀལ་ནས། “རྩ་ཁྲིམས་ནང་བཀོད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན། ཁོས་སྲིད་དོན་ཚང་མ་བསྐྱུར་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། ངས་བལྟས་ན་བསྐྱུར་མི་འདུག”ཅེས་ལུང་འདྲེན་གྱི་བདེན་གཏམ་ཚུལ་དུ་གཡོ་གཏམ་བཤད་ཡོད།

ལན་འདེབས་རོགས་མ་ལོན་པས་ངང་སྒུག་མ་ཐུབ་པར་རེ་ཞིག་ཁྱི་སྐད་ཀྱི་མཇུག་འདི་ཙམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན། ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།

ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱི་ཁྱི་སྐད་དེ་རྒྱུ་ལྡན་རེད།

བོན་རྒྱ་ལགས། སྐུ་ཉིད་རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཚོར་སྣང་ཙམ་ལས་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་མི་འདུག་ཅེས་པ་ནི། རྒྱུ་ཆ་རྣམས་སྐབས་འདིར་ལུང་འདྲེན་བྱས་པས་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ཅི་ཞིག

ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆར་འདེམ་བསྒྲུགས་ཀྱིས། དེང་བོད་ནང་གི་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་རྗེན་འཆར་བ་རྣམས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དགོངས་རྣམས་འདིར་བཤད་འདུག དེ་མིན་རྒྱུ་ཆ་ཅི་ཞིག་དགོས།

ཡོད་ཚད་ཁ་ཟིན་སྣ་ཟིན་གྱིས་འགོད་དགོས་སམ། ཚོར་སྣང་ཞེས་པ་ནི། མྱངས་པ་སྔོན་སོང་གི་འབྲས་རྟགས་ཞིག་རེད།

རང་རང་གི་ཀླད་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་དང་ཡོན་ཏན་པ་དཔག་པའི་ལན་འདེབས་གནོང་དང་། རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་ལེགས་གསོལ་ཞུ་ངེས་རེད།

ཆབ་བྲག་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཁྱེད་སྨྱུ་གུའི་མདུང་རྩེ་དེ་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱི་དཔོན་ངན་དེ་ཚོའི་སྙིང་ལ་རྒྱག་དགོས་པ་མཁྱེན་འདུག་པ་སྙིང་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས། རང་རེ་འགའ་ཞིག་མདུང་རྩེ་ནང་ལ་གཏད་པ་ལས་ཕྱི་དགྲ་ལ་གཏོད་མི་ཤེས་པ་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་དྲ་འབུ་རང་གི་མིང་ཡང་འདོན་མི་ཕོད་པ་དེ་ཚོ་རེད། ༸ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག བོད་རྒྱལ་ལོ།

དྲ་གྲོགས་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པ་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདིའི་ཚིག་དོན་གང་ཐད་ནས་གཤགས་བཅོས་གནང་རོགས། ཡིན་ན་ཡང་ངས་འདིར་ཚང་མའི་གོ་བདེ་བ་ཞིག་ཡོང་ཕྱིར་ལས་རྩོམ་རྩལ་ངོམ་གྱིན་མེད་ལ། རྒྱུ་ཆ་ཡང་བཙལ་མེད་པར་ཤར་མར་བྲིས་པ་ཙམ་ཡིན། དེ་བས་ངས་འདི་ལ་ཁ་སྣོན་དང་གསལ་བཤད་གནང་རོགས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ནས་ངས་ཀྲུའུ་ཡི་རྩིས་ཁྲ་དེ་འགྲིག་མི་འགྲིག་དང་བོད་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གཏོར་བཤིག་གང་ཞིག་བྱས་ཡོད་མེད་སྐོར་བཤད་མེད་ལ། དེར་ངས་ལན་འདེབས་ཀྱིན་ཡང་མེད། ངས་བོད་ལ་འགྲོ་སོང་ཅི་ཙམ་བཏང་ཡོད་ན་ཀྱང་ད་དུང་དབུལ་བོ་དང་རྗེས་ལུས་རེད་ལབ་ཡོད་ལ་ལྷག་པར་དུ་བོད་དོན་འདི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་མིན་ཚུལ་བཤད་ཡོད། གལ་ཏེ་རྩིས་ཁྲ་བཀོད་ནས་ལན་ཞིབ་ཚགས་རེ་དགོས་ན་འབྲེལ་ཡོད་རྣམ་པས་ལན་གནང་དང་འགྲིག་གི་རེད། འདི་གསལ་བཤད་ཙམ་ཡིན།

༡ ཏྰ་ལའི་བླ་མར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་མིང་བཏགས་ནས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཟེར་བའི་མཛན་སྙན་ནི་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༩། ༡༢། ༡༠ ཉིན་ཞི་བདེའི་རྟགས་མའི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བར་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་ཨ་རིས་གཙོས་ནུབ་ཕྱོགས་ཁག་གིས་བོད་ཀྱི་ཏྰ་ལའི་བླ་མས་སྔ་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འབྲེལ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཁྲོད་བྱུང་མྱོང་བའི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་བྱམས་བརྩེའི་ནུས་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁོ་ན་ལ་གུང་ཁྲན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འགའ་ཤས་ཤིག་མ་གཏོགས་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་དང་གུས་བཀུར་ཚད་མེད་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད།

༢ ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་རྣམས་ནི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་། དྲང་བདེན་ཅན། རང་དབང་ཅན། ཡར་རྒྱས་ཅན་ཚད་དང་ལྡན་པའི་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་དེང་རབས་སྔོན་མཐོན་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་ལས་གང་ཡང་མི་ཤེས་ཤིང་ལྐུགས་པ་དང་གླེན་རྟགས་ཅན་གྱི་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཁྱེད་དང་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་གཏན་ནས་མིན་སྟབས། འཛམ་གླིང་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་དབང་གཅིག་ཅར་དུ་འགུགས་ནུས་པ་དེ་བོད་ཀྱི་ཏྰའི་བླ་མ་ནི་འཛམ་གླིང་མང་བཀུར་གྱི་ཆེས་རླབས་ཆེན་གྱི་མི་སྣ་རྩེ་གྲས་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རེད།

༣ ཏྰ་ལའི་བླ་མས་སྔ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཁྲོད་དུ་དེ་སྔ་བྱུང་མྱོང་བའི་བྱམས་བརྩེ་དང་། དྲང་བདེན། ལྷག་བསམ། ཆོས་ལུགས་མཐུན་བསྒྲིལ། འཚེ་མེད་ཞི་བདེ། རང་གཞན་གཉིས་ཕན་གྱི་བཟང་པོའི་བྱ་གཞག་རླབས་ཆེན་བརྩམས་པར་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དེ་ད་བར་དུ་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཁོ་ནའི་ལམ་ནས་འགྲོ་ཐུབ་པར་སོང་ད་ཆ་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་ཏུ་ཕེབས་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་ཚང་ཁ་བརྒྱབ་ནས་དད་མོས་དང་བརྩི་བཀུར་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཐོབ་པ་རེད།

༤ རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཟེར་བ་དེ་ཡོང་ཐབས་མེད་ན་ཁྱེད་ཚོས་ཧོང་ཀོང་དང་། ཨོ་མོན་གཉིས་ལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནང་ལམ་ལུགས་གཉིས་བེད་སྤྱད་པ་རེད་དམ། བོད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཁག་གི་ས་གནས་ལའང་གཅིག་མཚུངས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་སྤྲོད་དགོས་པ་ལས་དེ་མིན་ད་དུང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་དུས་ཚོད་བསྐྱལ་རྒྱུ་མང་དྲགས་ན་བོད་ཀྱི་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་སྐུ་མི་བཞུགས་པའི་དུས་སྐབས་སུ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བོད་རང་བཙན་ཁོ་ན་ལས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་དེར་གཏན་ནས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན།

༥ ད་དུང་ང་ཚོའི་མི་རབས་གསར་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ནི་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སཡང་དག་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱས་པ་ལས་བོད་ཀྱི་ཏྰ་ལའི་བླ་མས་ཐད་བསྐོས་གནང་བ་དེ་འདྲའི་གནས་ཚུལ་ལྷག་མེད། དེ་ནི་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། མཆོད་སེམས་ཞིག་མཚོན་ཐུབ་ཡོད་ལ་ང་ཚོས་བདམས་པའི་དམངས་གཙོའི་དབུ་འཁྲིད་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པ་ལས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དཔོན་རིགས་ལྟར་སྲིད་དབང་སྤྱོད་བྱས་ན་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་དུང་ཕྱུར་ ༡༤ ཙམ་ལ་མགོ་བསྐོར་བཏང་བའི་འགོ་འཁྲིད་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་ཁྱེད་ལྟ་བུ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད།

བྱས་ཙང་རྒྱ་བོད་གླེང་མོལ་གྱི་ལམ་ཁ་དེ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ལྟར་ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་སྒོ་མོ་ཕྱེ་ཡོད་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཆ་ཚང་ཡོད་ཅེས་ང་ཚོས་གུས་པར་བཀུར་བའི་དབུ་ཁྲིད་གསར་པ་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་མྱོང་ཡོད་ཀྱང་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཁྱེད་ཚོར་དུས་རབས་ ༢༡ ནང་གི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་དང་གཉིས་ཕན་ཁོ་ནའི་ལམ་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་སེལ་བའི་བློ་སྟོབས་ཀྱི་སྒོ་མོ་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དེས་ཕྱེ་ཐུབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་ད་དུང་སླེབས་མེད་པ་དེར་ཐུག་ཡོད།

མདོར་བསྡུས་ན་བཤད་ན་སྟོབས་ཆེན་ཨ་རིའི་དབུ་འཁྲིད་དེ་ཚོ་དང་མི་འདྲ་བར་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གཞུང་གི་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གཙོས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་སྟེང་དུ་རྫུན་གཏམ་དེ་འདྲ་བཤད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་འདིར་ལེགས་པར་བསམས་ན་ཁོང་ཚོའི་ཀླད་པའི་ནང་དུ་འཛམ་གླིང་གི་དབུ་འཁྲིད་གཞན་དག་ཚོའི་མི་འདྲ་བར་ཁོང་ཚོའི་ཀླད་པའི་ནང་གི་རྩ་ལ་སྐྱོན་ཞིག་ཤོར་བ་མིན་ནམ་སྙམ་པའི་འཚོར་བ་ཞིག་འཛམ་གླིང་སྔོན་མཐོན་ཅན་གྱི་དམངས་གཙའོི་དབུ་འཁྲིད་དང་མི་དམངས་ཀུན་ལ་སེམས་འཚོར་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་ངེས་རེད།

༨༽ཀྲུའུ་ཡིས། བོད་ལ་ཧོང་ཀོང་དང་ཨོ་མོན་ལྟར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་སྤྲོད་མི་ འོས་པའམ་དེའི་ཐོབ་ཐང་མེད་ཚུལ་ལ་བོད་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་ནས་ཁ་བྲལ་མྱོང་མེད་ཅེས་ཁྱི་སྐད་བརྒྱབ་འདུག
གཅིག་ ནི་བོད་རིགས་དང་ཅིག་ཤོས་རྒྱ་རིགས་ཡིན་པས་མི་རིགས་མི་འདྲ་ལ་གཅིག་ནི་གནའ་སྔ་ མོ་ནས་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ས་སྟེང་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་ཅིག་ཤོས་དེ་བར་ སྐབས་རྒྱ་ནག་ལས་གཞན་གྱིས་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་ས་ཁུལ་ཙམ་ཡིན་པས་བོད་འདི་ཧོང་ ཀོང་དང་ཨོ་མོན་ལ་བསྡུར་ན་གནམ་སའི་ཁྱད་པར་ཡོད།
རང་གི་མངའ་ཁོངས་བསྙོན་མེད་ཡིན་ལ་རང་གི་མི་རིགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ས་ཁུལ་འདི་འདྲ་ལ་ལམ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ལག་བསྟར་བྱེད་འོས་ན། ཁྱོད་ཚོས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཤིང་ཁྱོད་ཚོའི་བཙན་དབང་འོག་འདུག་འདོད་མེད་པའི་བོད་མི་རིགས་ལ་ལམ་ལུགས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འོས། མ་མཐར་ཡང་ས་ཁུལ་གཅིག་ཐོག་གནས་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་རང་སྐྱོང་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ཐོབ་ཐང་ཡང་མི་སྟེར་ཟེར་བ་འདི་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་རང་ལས་ཅི།
བོད་ ནི་མ་མཐར་ཡང་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་མེད་ན་དེ་སྔ་ དམར་དམག་རྒྱང་སྐྱོད་སྐབས་ཁམས་ལ“བོད་པ་སྲིད་གཞུང”གསར་འཛུགས་བྱེད་མི་སྲིད་ལ། བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་དུས་ཀྱང་ཞིང་ཆེན་གཞན་དག་དང་མི་འདྲ་བར་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་ཞི་ བའི་ཆིངས་ཡིག་བཅུ་བདུན་དེ་འཇོག་དགོས་དོན་མེད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་འདི་གཉིས་རང་གིས་པེ་ཅིན་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ ལུགས་གཉིས་ཀྱི་འོས་ཐོབ་རྩོད་མི་དགོས་པར་གནང་དགོས་ངེས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་ལོ་ རྒྱུས་ཀྱིས་ཁ་གྲག་ཡོད། དེ་བས་བོད་ལ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་མི་རིགས་རང་ བཙན་གྱི་ཐོབ་ཐང་མཐོ་ཤོས་ཡོད་ན། འབྲིང་བ་ལམ་ལུགས་གཉིས་དང། ཆུང་བ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཡང་མི་སྤྲོད་ཟེར་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མི་རབས་མ་ཟད་བར་ དུ་འཐབ་རྩོད་འདི་ནམ་ཡང་མཚམས་འཇོག་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་པེ་ཅིན་སྲིད་གཞུང་ གིས་གསལ་བོར་ཤེས་དགོས།
༩༽ཀྲུའུ་ཡིས་“ཧོང་ཀང་ཕྱིར་མེས་རྒྱལ་དུ་ལོག་ཆེད། ང་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཏོན་པ་ཡིན། གལ་སྲིད་བོད་དུའང་སྲིད་ཇུས་འདི་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་ན། ཡང་བསྐྱར་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་སླར་གསོ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་རེད། ལམ་ལུགས་དེར་མི་སུ་ཡིས་ཀྱང་དགའ་བསུ་བྱེད་མི་སྲིད་ལ། བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་དང་ང་ཚོ་སུ་ཡིས་ཀྱང་དེར་དགའ་བསུ་བྱེད་མི་སྲིད”ཟེར།

ཁག་དཀྲི་བྱེད་སྟངས་ལ་ལྟོས་དང། སྐད་ཆ་འདིས་མི་སུ་ཞིག་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་འདི་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་ལས་ལྡབ་བརྒྱ་ཕྲག་གིས་ཚད་མཐོར་སླེབས་ཡོད་པ་འཛམ་གླིང་གིས་ཤེས་གསལ་ཡིན། ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ང་ཚོའི་གཞུང་གི“བསམ་འཆར”ཡིག་ཆ་བཅས་ཁྱོད་ཚོའི་ལག་ན་ཡོད་ པས་དེའི་ནང་གང་ཞིག་ན་ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་སླར་གསོ་བྱེད་རྒྱུ་བཀོད་འདུག མི་དཔེ་བ་དང་མི་སྲིད་པའི་རྫུན་འདི་འདྲ་བཤད་ཕོད་པའི་གདོང་འབག་དེ་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་མ་གཏོགས་སུ་ལ་ཡོད།
ང་ ཚོའི་མངོན་འདོད་ནི་ཀྲུང་གོར་དམངས་གཙོ་ངོ་མ་ཞིག་མེད་པའི་ཐོག་མི་རིགས་འདྲ་ མཉམ་མིན་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ལྷིང་འཇགས་ཀྱང་མིན་པས་ང་ཚོས་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་ སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་ཞི་བདེའི་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བ་ཞིག་ལ་རེ་བ་རྒྱག་གིན་ ཡོད་ལ་དེའི་ཆེད་དུ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་དང་རང་བཙན་སོགས་རྩོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ཕྱི་ ནང་ཀུན་གསལ་ཡིན་པས་ཁྱི་སྐད་འདི་འདྲས་རྡོ་དང་དབྱུག་པ་འདྲེན་རྒྱུ་ལས་ཅི་ལ་ཡང་ མི་ཕན་ནོ།
༡༠༽ ཀྲུའུ་ཡིས།“ང་ཚོས་གླེང་མོལ་གྱི་སྒོ་མོ་ནམ་ཡང་རྒྱག་མྱོང་མེད། སྒོ་རྒྱག་མཁན་ནི་ཏཱ་ལའི་ཚོགས་ཁག་རེད། ཏཱ་ལའི་ཡིས་ངེས་པར་དུ་ཁོའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་མཚམས་བཞག་ནས། བོད་ལྗོངས་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ཁས་བླངས་ཏེ། བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ལྟ་བ་དོར་ན། གླེང་མོལ་གྱི་སྒོ་མོ་ནི་སྔར་བཞིན་ཡངས་པོར་ཕྱེ་ཡོད”ཟེར།
ཟུག་ སྐད་འདི་ཅུང་གསར་བ་ཞིག་རེད། དེ་སྔ་ཏིན་གྱིས་བོད་རང་བཙན་མ་གླེང་ན་གཞན་དག་ལ་གྲོས་བྱེད་ཆོག་ཚུལ་བཤད་མྱོང། ཁྱོད་ཀྱིས་བོད་ཆེན་པོ་དོར་ན་གླེང་མོལ་བྱེད་ཆོག་ཚུལ་བཤད་བྱུང། དེས་ན་ད་ལྟའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་འདི་ཙམ་ལ་ང་ཚོའི“བསམ་ འཆར”ལྟར་གྱི་རང་སྐྱོང་སྤྲོད་འཐུས་ཟེར་བའི་གོ་དོན་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་ལྟ་ན་ཁས་ལེན་དཀའ། བོད་མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་གཞིས་ལུས་མི་དམངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་རེ་བ་མིན་པ་སྟེ། ༢༠༠༨ལོའི་ཞི་རྒོལ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཁ་སང་དེ་རིང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ཞི་ རྒོལ་གང་ན་ཤུགས་ཆེ་བ་འདུག་པ་འདིས་བདེན་དཔང་ཐུབ་པས་སོ།
ཁྱོད་ ཚོས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བོད་ཀྲུང་གོའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་རེ་ བ་འདོན་དོན་ཅི། (འདི་ཁས་མ་བླངས་ན་ཁྱོད་ཚོས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འབྱུང་བར་འཇིགས་ པ་མིན་ནམ། མ་འོངས་པར་བོད་འདི་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་ལས་འཆོར་བར་དོགས་པ་ཡང་ལོས་ཡིན། དེ་བས་ཁག་མི་འདུག)གནད་དོན་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཁ་གྲག་རྒྱུ་ཞིག་མ་གཏོགས། མི་སྒེར་བ་ཞིག་དང་ཚོགས་སྡེ་སོགས་གང་གིས་ཀྱང་ཐག་གཅོད་པའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་ཞིག་ རེད། ཁྱོད་ཚོ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཚོའི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཚུལ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ན་ང་ཚོ་ལ་ཆ་ཤས་མིན་ཚུལ་ ཡང་བཤད་རྒྱུ་མང་མོད་ཁྱོད་ཚོ་ནི་བསམ་བཞིན་དུ་རྫུན་གྱི་བཙན་རྫོང་ལ་སྐྱབས་ བཅོལ་མཁན་ཡིན པས་ཕན་འབྲས་མི་འབྱུང། ང་ཚོའི་གཞུང་དམངས་ངོས་ནས་ང་ཚོ་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་ལ་སྡོད་ ཆོག་ཅེས་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ངོ་མ་ཕུལ་ཡོད་པས་ཞི་མོལ་གནང་འདོད་ཡོད་ན་གནད་དོན་ དེ་གའི་ཐོག་ལ་གྲོས་མོལ་དབུ་འཛུགས་གནང་རོགས། མ་གཞི་ནས་ཁྱོད་ཚོར་ཞི་མོལ་གྱི་སྒོ་རྒྱག་པའི་སྤོབས་པ་མེད་སོང་བ་རེད། རྒྱུ་མཚན་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་ཙམ་མིན་པར་གཞིས་ལུས་བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་ཁྱོད་ ཚོའི་སྒོ་ཆེན་བརྡུངས་དང་རྡུང་བཞིན་པས་སོ།།

ཆབ་བྲག་ལགས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་ཡག་པོ་གནང་འདུག། འདི་རྒྱ་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་གནང་རོགས།

ལན་གནད་དུ་ཁེལ་བ་གནང་འདུག འཇིག་སེང་ལགས་ཁྱེད་ནོར་སོང་(ཁྱི་སྐད་) ལབ་པ་འདི་གུས་པས་བསམ་ན་ཀྲུའུ་ཝེན་ཁྱི་འདྲ་རེད་ཞེས་དོན་མ་རེད། ཁྱི་གི་སྐད་དེ་ལ་དགའ་ན་སྡུག་ན་ཝའཝའ་ལས་རྗེ་པོ་རྒྱབ་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཚད་ཡག་སྡུག་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་ཝའ་ཝའ་ཞེས་པ་ལས་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་ནས་རྒན་ལག་གི་གསུངས་པ་ཡིན་པར་སེམས། གཟིགས་དང་ཁོ་རང་ཡང་སྐད་ཆ་བཤད་སྟང་གཅིག་ནོར་ན། འགྲོ་ས་བཙོན་ཁང་དང་དམར་བསད་གཉིས་ལས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མ་བཤད་རང་བཤད་ཆག་པ་རེད། ཁྱི་དེ་ཡང་བདག་པོས་ག་རེ་བྱེད་ན་ལྟོས་ཤིང་ལྟོས་ཤིང་བྱེད་པ་ལས། དེ་མ་བྱེད་ན་རྡོ་དང་དབྱུག་པ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་མེད་པ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ཁོ་རང་སྐུབ་སྟེགས་གང་སྡོད་ནས་བཤད་ཟོ་བྱེད་ཁག་བྱེད་ན་ཡང་། དོན་ངོ་མ་དམར་ཤོག་པའི་མགོ་གཙོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་གེ་དམར་པོ་དེ་ལས་ཚིག་གཅིག་གི་ཆག་ཡང་བྱེད་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡང་མེད། གལ་སྲིད་དེ་བཞིན་མ་བྱེད་ན་ཀྲུའུ་ཁོ་རང་འགྲོ་ས་དང་མྱོང་རྒྱུ་སྣ་གཅིག་མ་གཏོག་མེད་པ་ཕར་ལྟས་ཚུར་གསལ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། དམར་ཤོག་པས་ནམ་རྒྱུན་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཞེས་གླེང་གི་ཡོད་པ་དེ། ངོ་མ་བྱེད་དགོས་ན་རང་གི་མི་སེར་ལ་རང་དབང་སྤྲད། མི་སེར་གི་བདེ་སྡུག་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད། མི་སེར་ལ་སྡུག་བསྔལ་གི་ཁུར་པོ་ག་རེ་ཡིན་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དེ་ལ་འགན་ཁུར་ཐུབ་པ། དེ་སེལ་ཐུབ་པ། དེ་ལ་རྩད་གཅོད་ནན་པོ་བྱེད་ཐུབ་པ་སོགས་ནི་རྐུབ་འོག་ལ་མར་མནན་ནས། དོན་རྐྱེན་གཅིག་བྱུང་ནས་བཟུང་། དེ་ལ་གཡོ་སྒྱུ་བྱེད་ཅི་ཐུབ། བསླུ་བྲིད་བྱེད་ཅི་ཐུབ། རྐུང་སྦས་བྱེད་ཅི་ཐུབ། བསད་གཅད་བརྡུང་གསུམ་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པ་བྱེད་ཅི་ཐུབ་ཞིག་བྱེད་སྡོད་ན། རྒྱལ་གཅེས་ཞེས་པ་དེ་དུས་ནམ་ཡང་ཡོང་མི་སྲིད།

དེ་བཞིན་དུ་བོད་གངས་ཅན་པའི་༧སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་བའི་དབང་པོས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་ལ་ཁ་བྲལ་དང་གཤེ་སྐུར་མ་བྱེད་ན་བྱེད་དུ་བཅུག བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་མནན་ནས་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཆེ་རིགས་ལ་ཇུས་ཏོག་བཀག་སྡོམ་རྐྱང་རྐྱང་བྱེད་སྡོད་ན་ཆོས་གཅེས་ཞེས་པ་དེ་ནམ་ཡང་ཡོང་ཐབས་མེད།

དེ་གཉིས་མེད་ཚར་ན་ག་ཚོད་བཤད་ན་ཡང་རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་དུས་འགྲོ་གྲོན་དང་། སློབ་གསོ་ག་ཚོད་བྱས་ཀྱང་ཕན་པ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་མི་འབྱུང་བ་མ་ཚད། ཞེ་ཇེ་ལོག་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་འཁོན་ཇེ་ཆེ་ལ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཡིན། དེ་ཚོ་ཤེས་བཞིན་ད་དུང་ཕྱི་ལ་བྱེད་མདོག་ལྟ་མདོག་དེ་ཚོ་ནི་གད་མོ་རྐུབ་ནས་ཤོར་བ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན། ཕྱི་མི་ཚང་མ་རྒྱ་དམར་ལས་མི་དམན་པའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ཤེས་ཡོན་ཡོད་པ་རྐྱང་གཅིག་ལས། གཟའ་མནོལ་ཕོག་སོང་རིགས་ནི་སུ་ཡང་མེད་པ་འདི་ངེས་པར་དུ་རྒྱ་དམར་གྱིས་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་འཁུམ། ཤེས་བཞིན་དུ་ཁྱད་གསོད་བྱས་ན་ལྐུགས་པའི་ནང་གི་ལྐུགས་པ་དེ་ཁྱོད་རང་ཚང་གི་བྱ་ལས་དེ་ཡིན་པ་ངེས་པར་དུ་ངེས་པར་གྱིས་ཤིག

རྒན་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་གནད་ལ་ཁེལ་བའི་ལན་འདེབས་གནང་འདུག་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། མ་གཞི་བྱས་ན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱིས་འགན་གཙོ་བོ་ཁྱེར་ནས་ལན་འདེབས་དགོས་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་རེད། རྒན་ཁྱེད་རང་གང་དུ་བཞུགས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་བློས་གཏོང་གི་མེད་པ་དེར་བོད་མི་བསམ་ཡོད་ཚེ་ཡིད་ནས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་སྲིད།

སྤྱིར་བཏང་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཚོ་དཔྱད་ཞིབ་དང་། སྐྱོན་བརྗོད། དོགས་འདྲི་བྱེད་པར་སྤྱང་པོ་དང་རྒོད་པོ་ཡོད། འཛམ་གླིང་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ཁས་ལེན་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་གྱི་བཀའ་སྩལ་མཁན་ཉམ་ཆུང་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད། ༧ གོང་ས་མཆོག་ལ buddhism monk  holiness dalai lama ཞེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་། ཁོང་ལ་དོགས་དྲི་དང་། རྣམ་རྟོག་གིས་སྐྱོན་འདོགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འགའ་རེ་མཐོང་རྒྱུ་འདུག ཡིན་ཡང་ད་རེས་ཀྲུང་ཝེན་ཆོན་གྱིས་རྫུན་བཤད་དང་ཧམ་བཤད། མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་འདིང་བྱེད་དུས། འཛམ་གླིང་མི་དམངས་ཚོ་འཇམ་ཐིང་ངེར་བསྡད་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། རྒྱ་ནག་ལ་ཐུག་དུས་འཛམ་གླིང་སྨྱུག་འཛིན་པ་དང་གསར་འགོད་པ་ཚོ་གང་དུ་ཡོད་དམ། ག་བར་ཕྱིན་ནམ། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས། སྐྲ་སེར་སྤྲེའུའི་རིགས་ལ་བློས་མ་འགེལ། གསུངས་བ་དེ་མཚན་མ་ཡིན་པར་རིམ་གྱིས་རྟོགས་ཀྱིན་འདུག་གོ། People from Western countries usually wants to clarify any issues. But what is happening nowadays? Because of the Chinese propaganda journalists and authors alike are very silent.

བཀུར་འོས་རྩོམ་པ་པོ་ཆབ་བྲག་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་རླབས་ཆེ་བའི་དུས་བབ་དྲ་བ་ཚང་ལ་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུར། ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱི་ཁྱི་སྐད་ཅེས་བའི་མཚོན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཡོ་གཏམ་ལ་ལན་དུ་ཕུལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་ལེགས་གྲས་རྣམས་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ཡིག་བསྒྱུར་རེ་བྱས་ཏེ་ཁྱབ་ཆེའི་དྲ་རྒྱ་ཁག་ལ་གཏང་ན་དགེ་མཚན་ཡོད་པར་མཐོང་བ་དང་རིམ་བཞིན་དུས་བབ་ཚང་ལ་རྒྱ་ཡིག་གི་དྲ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་བཅས་རེ་སྐུལ་དུ་ཕུལ་བ་ཡིན།

ངེད་ཚང་གི་ར་སྐོར་ནང་ན་ཁྱི་གུ་གཉིས་ཡོད། སྐད་ཆ་བཤད་མི་ཤེས་པ་ཙམ་ལས། ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱིས་སྐད་ཆར་ཉན་རྒྱུ་ལས་ལྷག་ཅིག་ཉན་ཤེས་ཀི་རེད། གནས་ལུགས་ཀྱང་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་ལ་བལྟས་ན་ཡག་པོ་ངོ་མ་ཞིག་གོ་གི་རེད་ལ། ངེད་ཆག་གི་གམ་དུ་ཡོང་ནས་དོན་དངོས་གང་ཞིག་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ངེད་ཚོར་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་བརྡ་ཞིག་སྤྲད་ནས་བུད་འགྲོ་གི་རེད། ངོ་མ་བཤད་ན་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་ནི་ཁྱི་གུ་འདི་གཉིས་ཀྱི་སྡུག་ཅིག་རེད།