གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་འཛམ་གླིང་དངུལ་ཁང་གིས་སྙན་ཐོ་བཏོན་ཏེ། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་མར་ཆགས་བཞིན་པ་དེས། ཤར་ཨེ་ཤ་ཡར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་འབྱུང་རྒྱུའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་འཛམ་གླིང་དངུལ་ཁང་ (The World Bank) གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པའི་ནང་། ༢༠༡༡ ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་ཚད་བརྒྱ་ཆ་ ༩།༢ ཡིན་ལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ ༢༠༡༢ ལོར་ལོ་སྔོན་མའི་འཕེལ་ཚད་སྟེང་བསྐྱར་དུ་བརྒྱ་ཆ་ ༥།༢ འཕར་སྣོན་བྱ་རྒྱུའི་ཚོད་དཔག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། འདས་པའི་ཟླ་འགའི་རིང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་ཚད་ཐོག་མའི་ཚོད་དཔག་ལྟར་འཕར་སྣོན་བྱུང་ཐུབ་མེད་པ་མ་ཟད། ལོ་སྔོན་མའི་བརྒྱ་ཆ་ ༩།༢ ཀྱི་འཕེལ་ཚད་ལས་མར་ཆག་ཏེ་བརྒྱ་ཆ་ ༨།༢ ལ་ལྷུང་ཡོད་འདུག
སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་མུ་མཐུད་ཉམ་ཉེས་སུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་མངའ་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་དག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཡང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་ལ། དཔལ་འབྱོར་ཉམ་ཉེས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ལས་གཡོ་ཆེད། རྒྱ་ནག་གཙོས་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་གིས་ཕྱིར་འཚོང་ཁོ་ནར་མི་བརྟེན་པར། སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁོངས་ཚོང་ར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ཡག་པོ་མི་འདུག་ལ་དེ་བཟོ་དགོས་པར་ཁག་ཡང་མི་འདུག རྡུལ་མཚོན་བཟོ་མཁན་ཨེ་རན་གཅིག་པུ་ནི་མ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་བཟོས་དངབཟོ་བཞིན་རེད། འཛམ་གླིང་འདི་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཀི་ཡ། དངོས་གནས་རྡུལ་མཚོན་མེད་པ་བཟོ་དགོས་ན་མགོ་ཨ་རི་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་མཚོན་ཆ་མེད་པར་གཏོང་དགོས། དེ་མིན་རང་གིས་བཟོ་མི་ལ་བཟོ་ཆོག་མི་ཡོང་ལབ་ན་སུས་ཉན་གི་རེད། རྒྱལ་སྤྱི་རྡུལ་མཚོན་རྟོགས་ཞིབ་པ་གཏོང་དགོས་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མའི་ནང་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ནང་ཐེངས་དང་པོར་གཏོང་དགོས། ཨེ་རན་ནང་གི་སྣུམ་མཛོད་སྲུང་སྐྱོབ་ཕྱིར་དུ་རྡུལ་མཚོན་དགོས་རེད་དེ་སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས་ལ་རྡུལ་མཚོན་ཡོད་ན་ཅུང་ཞེད་སྣང་རེད། བྱང་ཀོ་རེ་ཡ་ལ་རྡུལ་མཚོན་ཡོད་ནའང་ཐེ་གཏོགས་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་མཁན་མེད། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཐོན་རྫས་དང་གཏེར་ཀ་མེད་རྐྱེན་རེད། རྒྱ་ནག་ལ་ཐེ་ཇུས་མ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཚོང་གི་ཁེ་བཟང་དང་རྒྱ་ནག་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བས་རེད།