གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ཧྥ་རན་སིའི་སི་ཊ་སི་སྦག་ཏུ་ཚོཊ་པའི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོཊ་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོཊ་འཐུས་མི་ཚོས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་གཞི་དོན་ཚན་ ༢༡ ལ་མང་མོིས་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནས་དུས་ཡུན་ཉིན་ཤས་རིང་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་སི་ཊ་སི་བྷག་ཏུ་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོཊ་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་སྐོང་གནང་ཡོད་འདུག་ལ། ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོཊ་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་དང་བདེ་འཇཊ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་སྐུ་ཁེ་ཐི་རིན་ཨ་ཤི་ཊོན་(Catherine Ashton) མཆོག་གིས། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་དུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་། ད་ལོའི་ལོ་མགོ་ཙམ་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་ཚོས་བསྟུད་མར་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་ཉེན་རྟོག་པ་དང་ས་གནས་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་བར་འཁྲུག་འཛིང་ཤོར་བ། ཉེ་ཆར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ནང་བོད་མི་གཉིས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་བཏང་རྗེས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་བོད་མི་མང་པོ་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་བཀག་འགོག་བྱས་པར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
སྐབས་དེར་ཁོ་མོས་མུ་མཐུད་དུ་འདས་པའི་མི་ལོ་གསུམ་རིང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བོད་ནང་ག་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་སྒྱུ་རྩལ་པ་སོགས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། བཙན་ཤེད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་རྣམས་གཞིས་སྤོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་སོགས་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་དང་། བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིག་གི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཚན་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་སྐད་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་བའི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་དོན་ཚན་ ༢༡ ཅན་གྱི་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་གལ་གནད་ཅན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ནི། གཅིག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མི་རིཊ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། ཆོས་དད་དང་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་དོན་ཡིན་སྟབས། ཕྱི་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་འབྲེལ་བ་གནང་སྐབས་རྩ་དོན་གཞིར་བཞག་སྟེ་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ། གཉིས། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བྷེལ་ཇམ་རྒྱལ་ས་བྷར་སིལ་དུ། རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གྲོས་མོལ་ཐེངས་ ༣༡ སྐབས། བོད་མི་གྲངས་ཉུང་མི་རིཊ་ལ་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད། གསུམ། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོཊ་པ་དང་རྒྱ་ནག་བར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་དེས། བོད་ནང་གི་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་གྲུབ་འབྲས་བྱུང་མེད། བཞི། ༸ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་གཉིས་ཕན་གྱི་ལངས་ཕྱོཊ་བཟུང་སྟེ། རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་མ་སོན་པར་ལུས་ཡོད། ལྔ། ༢༠༠༨ ལོའི་བོད་ནང་ཞི་རྒོལ་བྱུང་སྐབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལོ་དེ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྨྲ་བརྗོད་དང་ཆོས་དད། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་སོགས་ལ་སྔར་ལས་དམ་དྲག་བྱེད་མགོ་བཙུཊ་ཡོད། དྲུག ༢༠༠༨ ལོའི་ཞི་རྒོལ་སྐབས་བོད་མི་ ༢༠༠ འདས་གྲོངས་དང་། བོད་མི་ ༤༤༣༤ འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ད་བར་བོད་མི་ ༦༥༠༠ བརྒལ་བར་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་བཅས་འཁོད་འདུག
གྲོས་ཆོད་ནང་མུ་མཐུད་དུ་འཁོད་དོན། བདུན། ༢༠༡༠ ལོའི་ལོ་མཇུག་ལ་ས་བྱི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་དོན་བཙོན་པ་༨༣༡ ཡོད་པའི་ཁྲོད། བོད་མི་ ༣༦༠ ལ་ཉེས་འཛུགས་དང་དེའི་ནང་བོད་མི་ ༡༢ ལ་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད། བརྒྱད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པས་ནག་ཉེས་ངོས་ལེན་ཡོང་ཆེད། བཙོན་ཁང་དུ་ལུས་པོར་གློག་རྒྱུག་འཛུགས་པ་དང་། ཁང་མིག་གཅིག་ཏུ་བཅུག་སྟེ་ཡུན་རིང་བཀག་ཉར་བྱེད་པ། ལྟོགས་སྐོམ་གྱི་མནར་གཅོད་གཏོང་བ། རྡུང་རྡེག་ཚ་ནན་གཏོང་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དགུ ༢༠༠༩ ལོ་ནས་སི་ཁྲོན་རྔ་པ་དང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་དུ། གྲྭ་བཙུན་གཙོས་བོད་མི་ ༣༨ ཙམ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་། བོད་མི་ཚོར་ཆོས་དད་རང་དབང་དགོས་པ། ༸ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་གདན་ཞུ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད། བཅུ། གྲྭ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་དང་འཆི་མེད་དཔལ་ལྡན། བསྟན་པ་དར་རྒྱས། འཇམ་དབྱངས་དཔལ་ལྡན། བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། བསོད་ནམས་རབ་ཡངས། ཟླ་བ་ཚེ་རིང་། སྐལ་བཟང་དབང་ཕྱུག བློ་བཟང་སྐལ་བཟང་། བློ་བཟང་དཀོན་མཆོག་སོགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་སྟེ། རྨས་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད་པ་རྣམས་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་ཁོང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཅི་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད། བཅུ་གཅིག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད། བཅུ་གཉིས། བོད་ནང་རྒྱ་རིཊ་འབོར་ཆེན་གནས་སྤོ་བྱས་པ་དང་། བོད་མི་འབྲོག་པ་ཚོར་འབྲོག་ས་ནས་གཞིས་སྤོས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དེས། ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་སྐད་ཡིག ཐུན་མིན་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་ཕྱུག་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་པ། བཅུ་གསུམ། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་ཆེད་དམིཊ་བསལ་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཏེ། ལས་འགན་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཐོག་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་འཁོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
གྲོས་ཆོད་བཞག་ཐུབ་པ་ཙམ་གྱི་ཧ་ཀྱང་ཕན་ཐོག་ཡོད།
བདེན་པའི་རྒྱབ་ཏུ་བཞེངས་པའི་སྐུར་འོས་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་བཀྲིན་ཆེ་ཞུ།
ཡ་་ཡ་་་གྲོས་ཆོད་ལག་ལན་མ་ལྟར་མ་བྱེད་ན་་གྲོས་ཆོད་རྒྱབ་མི་སྟོངས་བཞག་ནས་ཅི་ཕན་