བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་དགེ་མཚན།

བཅུད་པར་གཡང་མཁོ་རྒྱལ།

            སྤྱིར་བཏང་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་དབྱིན་ཇི་བ་ཚོར་ཡེ་ཤུ་མ་ཤུ་ཀ་མ་འཁྲུངས་པའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ ༥༠༠ ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་བྱུང་བར་བཤད་ཚུལ་ཡོད་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༥ ལོར་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་མཇུག་སྒྲིལ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་རིམ་གྱིས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་དར་བ་ཞིག་རེད། འཛམ་གླིང་གི་ས་སྒང་འདིར་བྱུང་བའི་ལམ་ལུགས་མང་པོའི་ཁྲོད་ནས་མང་གཙོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ཁེ་དབང་དང་འགན་ཁུར་ལ་གཞིགས་ནས་བལྟས་ན། ད་ལྟའི་བར་ཁ་ཕྱོགས་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད།

            ངས་བལྟས་ན་མང་གཙོ་ཟེར་བ་དེ་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཁོ་ན་ཙམ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ན་ཁྱབ་རྒྱ་ཆུང་བ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། མང་གཙོ་ཟེར་བ་ནི་སྤྱིའི་ལས་དོན་ལ་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་ཐ་སྙད་གསོན་པོ་ཞིག་རེད།  ད་ལྟའི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་བཤད་ན། འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་མི་རིགས་ཚང་མས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་སྒོ་ནས་ལས་དོན་འདིར་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་དང་འགན་དབང་འདི་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།   མིག་སྔར་མང་གཙོའི་སྲིད་གཞུང་གང་ཞིག་ཡིན་ནའང་། མི་མང་ལ་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་སོགས་ཕར་སྤྲད་པ་ཙམ་གྱིས་མང་གཙོའི་འགན་ཁུར་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་ཡོད་པ་མ་རེད།  རྒྱབ་ཁབ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། སྤྱི་འབངས་རེ་རེ་ངོས་ནས་རང་རྟོགས་ཀྱིས་མང་གཙོའི་ལས་དོན་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་འབད་འབུངས་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། མང་གཙོའི་སྲིད་གཞུང་ཟེར་བ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་མང་རང་ངོས་ནས་སྤྱིའི་ཐུན་མོང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་རིམ་གྱིས་ནུས་པ་འདོན་པར་ལྟ་ཚུལ་གསར་བ་དང་།  ཁ་ཕྱོགས་གསར་བ། ཐབས་ལམ་གསར་བ་སོགས་ཆིག་སྒྲིལ་མཉམ་རུབ་ཐོག་ནས་གཞུང་དེའི་སྒྲིག་གཞི་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་ནུས་པས་ལས་དོན་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་པར་འདོད།

            གནའ་སྔ་མོའི་རྒྱལ་ས་ཨེ་ཐན་དུ་དར་བའི་གྷི་རི་སིའི་མང་གཙོ་དེ་ནི་དེང་སང་གི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད། དཔེར་ན། ཨེ་ཐན་གྱི་མང་གཙོ་ནི་ཐད་ཀར་གྱི་མང་གཙོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས། སྐུ་ཚབ་དང་འཐུས་མི་ཅན་གྱི་མང་གཙོའི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་མ་ཡིན།   དེ་ལ་ཁྲིམས་བཟོ་དང་འགན་འཛིན་བར་ལ་ཁྱད་པར་མེད། གྲོས་ཚོགས་ནང་ཡུལ་མི་སྐྱེས་པ་ཕོ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་གཏན་འཇགས་ལས་དོན་བྱ་དབང་མེད་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་ལུང་པའི་ཁྲིམས་རྣམས་བཟོ་བ་དང་།   གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་གལ་ཆེན་ཡོངས་རྫོགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།  ཨེ་ཐན་གྱི་མི་མང་ཕལ་ཆེ་བ་བྲན་གཡོག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བུད་མེད་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།

            བོད་གངས་ཅན་པར་མཚོན་ན། མང་གཙོ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ལ་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ ༡༢༦ དང་། དེ་མིན་བཞེད་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་མཁས་དབང་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ ༩༥༩ ནང་དུ་པུར་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མང་མོས་ཐོག་རྒྱལ་བོར་བཀུར་བའི་ལོ་རྒྱུས་བྱུང་བར་བརྗོད་ཡོད།

            གཞན་ཡང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་བཤད་པ་ལྟར་ན། བོད་ལ་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་གང་ཟག་རང་ཉིད་ཀྱི་གོ་གནས་དང་རིགས་རུས་ལུང་པ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པའི་ཐོག་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རང་དབང་དང་། ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་ཡོད་པ་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད། ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་གི་ཡར་སྔོན་དུ་བཙན་པོའི་སྲིད་དབང་འོག་བོད་ཁམས་ཡོངས་སུ་རང་དབང་བག་ཡངས་ཀྱིས་འཚོ་བཞིན་ཡོད་པ་ནི། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་གྲུབ་མཐའ་མང་པོ་རིམ་པར་བྱུང་ཡོད་པས་ཤེས་ཐུབ་ལ། དེ་མིན་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་རིང་བོའི་དཔའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྙན་རྩོམ་རིང་མོ་གེ་སར་སྒྲུང་ལྟ་བུར་མཚོན་ནའང་། སྐབས་དེའི་བསམ་བློ་དང་འཚོ་གནས་ཀྱི་རང་དབང་མཚོན་ཐུབ་པའི་མེས་པོ་གོང་མས་བཞག་པའི་ཤུལ་རྗེས་རེད། དེའི་རྗེས་སུ་པུར་རྒྱལ་རྒྱལ་རབས་མཇུག་བསྒྲིལ་པའི་རྗེས་སུ་ས་སྐྱ་པ་དང་།  ཕག་གྲུ་པ།  རིན་སྤུངས་པ། གཙང་བ་བཅས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་རིམ་པར་བྱུང་ཡོད་ལ།

            དེའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་འགན་དབང་བཞེས་ཏེ། ད་ལྟའི་བར་དུ་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་འགན་དབང་བཞེས་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་གཞུང་འདི་ལ་མི་ལོ་ ༣༦༩ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། ༡༩༥༠ ལོར་བོད་ཁུལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་མགོ་ཚུགས་པ་དང་། སྐབས་དེའི་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་གཙོ་དག་གིས་འགན་མ་ཐེག་པར་དགུང་གྲངས་ ༡༦ ལས་སོན་མེད་པའི་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་འབུལ་བཞེས་གནང་ཡོད་ལ། སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་ལེགས་བཅོས་ཐད་ལ་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་གནང་བ་མ་ཟད།  སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཉམ་ཆུང་བུ་ལོན་སྤྲོད་མི་ཐུབ་མཁན་ཚོར་བུ་ལོན་རྩ་ཆག་བཏང་བ་དང་། བཙོན་ཁང་གི་བཙོན་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཀློད་གྲོལ་བཏང་ནས་རང་དབང་མང་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་མགོ་ཚུགས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གི་བཙན་འཛུལ་བྱུང་བར་བརྟེན་ཁོང་གི་ཐུགས་འདུན་བཞིན་བོད་ནང་དུ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་མ་ཐུབ། ཕྱི་ལོ་  ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་གནོན་འོག་འདུག་མ་ཐུབ་པར་ལོ་དེའི་ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༡༧ གྱི་མཚན་མོར་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དང། ཆབ་འབངས་གཅིག་འབུམ་ལྷག་མཉམ་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡི་རི་རྒྱུད་བརྒལ་ནས་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ནི། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་ཉམས་རྒུད་ཆེ་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད།

            རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་འོག་ཏུ་བཞག་པའི་ཆངས་ཡིག་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་གྱི་ཁུངས་མ་འཁྱོལ་བར་ལོ་དེའི་ཟླ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཆ་(Mussoorie) མ་སུ་རིར་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྲིད་དབང་རྒྱུན་མཐུད་སླར་གསོ་མཛད་པ་མ་ཟད།  རིམ་གྱིས་ཁོང་གིས་སྔར་ཡོད་བོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་དག་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་མཛད་དེ། མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ཐུགས་དགོངས་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོར་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་ཆོལ་གསུམ་མི་མང་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་གཞུང་གི་གྲོས་ཚོགས་གསར་འཛུགས་གནང་སྟེ། བོད་མི་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་ཐུབ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་གསུམ་རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་རེ་བཅས་ཐོག་མར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁྱོན་བསྡོམས་མི་ ༡༣ མང་གཙོའི་ལམ་ནས་འདེམས་ཐོན་བྱ་རྒྱུ་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་འོས་འདེམས་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྔ་རྗེས་རིམ་པར་བཀའ་སློབ་དང་གསུང་འཕྲིན་ཕེབས་པ་བརྒྱུད། ཁོང་གི་ཐུགས་འདུན་ལྟར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་གཙོའི་ལམ་ནས་འདེམས་བསྐོ་བྱ་རྒྱུའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་མི་མང་གི་ཐད་ཀར་མང་གཙོའི་འོས་འདེམས་བརྒྱུད་ནས་འོས་ཤོག་སྤྱི་མོས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་མི་ཉུང་བའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་སྟེ། མང་གཙོའི་འོས་འདེམས་བྱུང་བའི་སྐབས་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད། 

           ༢༠༠༦ ལོའི་སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མང་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་པའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་མང་ཚོགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་འགན་དབང་ཁྱེར་ཐུབ་པའི་མང་ཚོགས་ཚད་ལྡན་ཞིག་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་རིམ་པར་བཏོན་ནས། ༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་དུས་ ༡༡ པའི་ཐོག་གསུང་འཕྲིན་གནང་ཞིང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མི་བཞེས་པར་འགན་ཁུར་ཆ་ཚང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱུང་པའི་མགོ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་ཐུགས་ཐག་གཙང་བཅད་གནང་བ་ལྟར།  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོའི་བཀའ་ཁྲི་སྐབས་གསུམ་པ་མང་གཙོ་འོས་འདེམས་བརྒྱུད་ནས་འོས་མི་གསུམ་བྱུང་བའི་ནང་གི་མི་ཚང་དཀྱུས་མའི་བུ། སྐུ་ཞབས་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་མང་གཙོའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་རེད། ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་ཕྱེས་ནས་སྲིད་དབང་དེ་ལོ་དེའི་ཟླ ༨ པའི་ཚེས་ ༨ ཉིན་ཁོང་ལ་སྲིད་དབང་ཆ་ཚང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་སའི་མང་གཙོའི་སྲིད་སྐྱོང་བ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན།   སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ། བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་དང་། རྒྱ་སྐྱེད་བྱུང་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཆེ་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟའང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་མང་གཙོ་ཡང་དག་པའི་ཁ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པར་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། 

            དེ་བས་ངས་འདིར་བཤད་འདོད་པ་ཞིག་ནི་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་མང་གཙོའི་ཁེ་དབང་ལོག་པར་སྤྱད་ནས་སེམས་ལ་གང་འདོད་འདོད་དང་ཡིད་ལ་དྲན་དྲན་བསྒྲུབ་ཆོག་པར་འདོད་པ་ནི་ནོར་འཆུག་རེད། མང་གཙོ་ཟེར་བ་དེ་ནི་ལས་དོན་རླབས་ཆེན་ཞིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་པའི་ཐ་སྙད་གསོན་པོ་ཞིག་ཡིན་པས།   རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་སྒོས་སྤྱི་དོན་ལ་ཤ་ཞེན་ཡོད་ན། རྒྱལ་ཁབ་བམ་ཡང་ན་མི་རིགས་དེའི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་རེ་བ་དེ་རིམ་གྱིས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བོའི་ཐོག་ནས་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་པར་འདོད་དོ།།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ ༣ པའི་ཚེས་ ༨ ཉིན་ངྷ་རམ་ས་ནས་བྲིས།