དེ་རིང་སྔ་དྲོར་གངས་སྐྱིད་ཕྱི་དྲིལ་ཚོགས་ཁང་དུ། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཡཱ་ཞི་བན་སིན་ཧཱ་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཏེ། བོད་མི་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། བོད་དོན་ཐོག་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་བསྒྲགས་སོང་།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་གངས་སྐྱིད་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་འོག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་གཉིས་ལྷན་བཞུགས་ཐོག རྒྱ་གར་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་དང་དཔལ་འབྱོར་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་དང་། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་བྷེ་ཇེ་བྷེ་(BJP)ཚོགས་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཡཱ་ཞི་བན་སིན་ཧཱ་(Yashwant Sinha) མཆོག་གིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བསྐྱངས་ཏེ། ཐེངས་འདིར་ཁོང་བཞུགས་སྒར་དྷ་སར་ཕེབས་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་། འདས་པའི་ཉིན་གསུམ་རིང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ། དེ་བཞིན། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་། ས་གནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ། ས་གནས་རྫོང་དཔོན་དང་སྐོར་སྲུང་སྤྱི་ཁྱབ་བཅས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་གླེང་མོལ་དང་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་གནང་བའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྗེས། གསར་འགོད་པ་དག་གི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད།
ཡཱ་ཞི་བན་སིན་ཧཱ་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིར་ཁོང་དྷ་སར་ཕེབས་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ནི། བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་མང་པོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་གནས་སྟངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་། བོད་མིའི་སེམས་ནང་གི་སྡུག་བསྔལ་ང་ཚོས་ཚོར་གྱིན་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་ཆེད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན། འདི་གར་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་དང་ལྷན་དུ་བཀའ་མོལ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཕྱིར་ལོག་རྗེས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་དང་མཉམ་དུ་བཀའ་སྡུར་གནང་སྟེ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ནང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོག་མཁན་དག་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་ཐད་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་ལས་རིམ་སོགས་བང་སྒྲིག་འཆར་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་སྐོར་གྱི་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས། ཡཱ་ཞི་བན་སིན་ཧཱ་མཆོག་གིས། “ང་རང་ཉིད་ཚུད་པའི་རྒྱ་གར་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ ༡༩༥༠ ལོར་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་བཞག་པའི་བོད་ཐོག་གི་སྲིད་ཇུས་དེར་མོས་མཐུན་མེད། རྒྱ་གར་དང་བོད་བར་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོགས་པོ་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་ལ། དེ་བཞིན་བོད་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྱི་འགོག་རྐྱེན་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། འགོག་རྐྱེན་དེའི་འོག་ང་ཚོས་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་གི་ཐད་ནས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་ལམ་བཟུང་ཡོད་ཀྱང་། ༡༩༦༢ ལོར་འབྲེལ་ལམ་དེའི་མཇུག་འབྲས་ང་ཚོས་མྱངས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་ཀྱི་ས་ཁོངས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་བཟུང་འོག་ཚུད་ཡོད། གང་ལྟར་འགྲིག་ཡོད་ན་འདྲ་ནོར་ཡོད་ན་འདྲ། བོད་དང་ཧོང་ཀོང་། ཐའེ་ཝན་བཅས་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ངོས་ལེན་བྱས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ ༡༩༦༢ ལོར་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་དམག་འཁྲུག་བྱུང་པའི་རྗེས་ནས། ཕྱོགས་གཉིས་པར་བསྐྱར་དུ་དམག་བརྒྱབ་མེད་ཀྱང་། ཛ་དྲག་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་གི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་མོལ་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། ༢༠༠༣ ལོར་སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ཝ་ཇི་པཱ་ཡེ་(Atal Bihari Vajpayee)རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕྱིན་སྐབས། བསྐྱར་དུ་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་(one China policy) ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་སི་ཀེམ་(Sikkim)རྒྱ་གར་གྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་ངོས་ལེན་དང་། ཎ་ཐུ་ལར་ཕྱོགས་གཉིས་བར་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ཕྱེ་པ་རེད།” ཅེས་བརྗོད་ཡོད།
མཇུག་མཐར། ཁོང་གིས་ “དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ངའི་བསམ་ན་རྒྱ་གར་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་ཁག་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་འཛིན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་ཀུན་སློང་ལ་དོགས་ཟོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ངེས་རེད། རྒྱ་གར་ཡང་དེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཡོད། དེ་བཞིན། བོད་དེ་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་དང་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟར་འཛིན་རྒྱུ་དང་། དེ་རྗེས་བོད་ཐོག་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟར་འཛིན་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་དང་། ཡང་ན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དང་པོ་བོད་ཐོག་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟར་འཛིན་རྒྱུ་དང་། དེའི་རྗེས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟར་འཛིན་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་དེ་ནི། རྒྱ་ནག་གིས་ཚུར་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་རེད་མ་གཏོགས། རྒྱ་གར་གྱིས་ཕར་འཛིན་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ཤིག་མ་རེད། ངའི་རེ་བ་ནི་མ་འོངས་པར་གནད་དོན་དེར་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐད་སྔར་ལས་ལྷག་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཞིག་འཛིན་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། མི་རིགས་བཅས་རྩ་གཏོར་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་དེར། རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབས་གང་ཐད་ནས་ངོས་ལེན་བྱ་ཐབས་མེད་པ་དེ་ཁ་གསལ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་རེད། ” ཅེས་བརྗོད་ཡོད།
འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་ནས་བཟུང་ཡཱ་ཞི་བན་སིན་ཧཱ་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོའི་འགན་བཞེས་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
་་་་་ བོད་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོགས་པོ་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་ལ། དེ་བཞིན་བོད་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྱི་འགོག་རྐྱེན་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། འགོག་རྐྱེན་དེའི་འོག་ང་ཚོས་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་གི་ཐད་ནས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་ལམ་བཟུང་ཡོད་ཀྱང་། ༡༩༦༢ ལོར་འབྲེལ་ལམ་དེའི་མཇུག་འབྲས་ང་ཚོས་མྱངས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་ཀྱི་ས་ཁོངས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་བཟུང་འོག་ཚུད་ཡོད། གང་ལྟར་འགྲིག་ཡོད་ན་འདྲ་ནོར་ཡོད་ན་འདྲ། བོད་དང་ཧོང་ཀོང་། ཐའེ་ཝན་བཅས་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ངོས་ལེན་བྱས་པ་རེད། ་་་་་་་་་་ཟེར།
ོ ང་ཚོའི་རྐང་འོག་གི་ས་འདིའི་བདག་པོ་རྒྱ་གར་ཚང་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོ་ལ་བཀའ་དྲིན་མི་ཆེ་ཟེར་ས་མི་འགྲོ་ཡང་། སྐུ་ཞབས་ཡྭ་ཞི་བན་སིན་ཧྭ་ལགས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་འདིས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་སྔར་ནས་བོད་ནི། ཐེའུ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་གཉིས་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་བཙོང་ནས་རིན་པའང་ཟོས་ཚར་བ་སླར་ཡང་གསལ་གསལ་ཐང་ཐང་ཞིག་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་སོང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཕོ་ཆེ་སྙིང་མེད་ཚོས་སོ་སོའི་ཁ་ཕོར་མི་འཕྲོག་ན་བོད་དོན་ཞིག་མི་གླེང་ངོ་མ་རེད། དེ་ནི་ལོ་རྒྱས་ཀྱི་ནང་བོད་དང་འབྲེལ་བ་ཟབ་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་ངོ་ནས་ཞབས་འདྲེན་དང་བོད་རང་ཉིད་ལ་ཆེས་བློ་ཕམ་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། ད་དུང་སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་རེད་ཡོད་ན་འདྲ་ནོར་ཡོད་འདྲ་བོད་དང་ཐེའུ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་སོགས་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སྐབས། ང་ཚོས་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས་ན་ལོ་རྒྱས་ཀྱི་ནང་རང་བཙན་གྱི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་མངོན་གསལ་ཅན་ཞིག་རང་གི་ཁེ་སང་ཆུང་ངུ་ཞིག་གི་དོན་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་རེད་ཅེས་བཤད་ན་ནོར་འདུག་གམ་མི་འདུག་ཅེས་དྲི་བ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་གཏོང་མི་དགོས། ཁ་གཅིག་གིས་བོད་ནང་གི་ཚེ་སྲོག་གི་སྡུག་མྱོང་ཚད་མེད་མཐོང་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་ཡིན་ཟེར། དེ་འདྲའི་བོད་ལ་ཁ་ཁོག་མེད་པའི་དུང་བ་ཟབ་ན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་འགལ་བ་སྟག་སྤྲྲོད་བྱས་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་དག་ལ་ད་དུང་འཁྲེགས་འཛིན་གྱིས་གཞིས་བྱེས་གཉིས་དང་ཤི་གསོན་གཉིས་སུ་གྱེས་པའི་བོད་མི་ཚོའི་རེ་བ་དང་མངོན་འདོད་རྡོག་རུལ་བཏང་ནས་བློ་ཕམ་དུ་བཅུག་པ་ཡིན། གང་ལྟར་རྒྱ་ནག་ཚང་ཐུགས་དགྱེས་པའི་སྐད་ཆ་དག་དག་གིས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡིན་རབ་བཤད་ཀྱང་འཀའ་མོ་རེད།
གནས་ཚུལ་འདི་ལ་ལྟོས་ན་རྒྱ་གར་བ་ཚོས་ཚོང་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱབ་འདོད་སྐྱེ་ཚར་འདུག
ཁོང་ཚོས་ཁེ་བཟང་ཡོད་དུས་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་མེད་པ་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར་རེད།
རྒྱ་གར་པཎ་ཆེན་བོད་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ། པདྨ་དེ་འཁྲུངས་སྐུ་ལ་འདི་འཁྲུངས་མེད། རྒྱ་གར་སྲིད་དོན་པ་བོདལ་བཀའདྲིན་མི་ཆེ། ཁེ་བཟང་དེ་ཡོད་སྲེད་པ་འདིར་ཡོད་མེད།