དེ་རིང་གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཚོགས་ཁང་དུ། སཱ་ར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་༼པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག༽ཅེས་པའི་དེབ་དབུ་འབྱེད་དང་སྦྲགས། ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་དགོངས་པ་རྫོགས་ཏེ་ལོ་ ༢༤ འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དྲན་གསོའི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ སྟེང་། ངྷ་ས་གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཚོགས་ཁང་དུ། ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་དགོངས་པ་རྫོགས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༤ འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དྲན་གསོ་དང་འབྲེལ། ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༥ རིང་ཉམས་ཞིབ་དང་རྩོམ་འབྲི་གནང་བའི་དཔེ་དེབ་༼པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག༽ཅེས་པ་དེ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་བཀའ་དྲུང་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཅས་ཕེབས་འདུག
དེ་བཞིན། བོད་པའི་ཤེས་ཡོན་རིག་གནས་ཐོག་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་གྱི་གདན་ཞུའི་སྐུ་མགྲོན་ ༡༨ དང་། གསར་འགོད་པ་དང་ཟུར་ཉན་པ་བཅས་མི་གྲངས་ ༥༠ ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟར་དར་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སཱ་ར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ཀྱིས་༼པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག༽དེབ་ལྗགས་ཀློག་མཛད་རྗེས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་དང་། གཞན། བོད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་སྐལ་བཟང་མཁས་གྲུབ་དང་། ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས། བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་ལས་རོགས་ཆོས་ཉིད་འོད་ཟེར་བཅས་ཀྱིས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་མཆོག་གི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་བཅས་དང་འབྲེལ་ཏེ་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།
གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས་ཀྱིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཀུན་སློང་ཐོག་མར་འཁོར་སྟངས་དང་། འདས་པའི་ལོ་ ༥ རིང་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་གསུངས་རྒྱུར། ཞིབ་འཇུག་དེབ་དེའི་ནང་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་གསལ་ཁ་བཏོན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་གཤེགས་རྐྱེན་སྐོར་ནས། རྒྱ་གཞུང་གི་ཡོངས་གྲགས་གསར་འགྱུར་ནང་བཤད་པ་དང་དངོས་སུ་སྐུ་གཤེགས་པའི་དུས་ཚོད་གཉིས་མཐུན་གྱི་མེད་པ། རྒྱ་གཞུང་གིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་སྙིང་གི་ན་ཚ་བསྐྱར་ལངས་བརྒྱབ་ཏེ་སྐུ་གཤེགས་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གསང་ཡུམ་ནི་ཨེམ་རྗེ་ཞིག་ཡིན་ཐོག པེ་ཅིན་ནས་བོད་དུ་མ་ཕེབས་སྔོན་ལ་སྐུ་གཟུགས་བརྟག་དཔྱད་བརྒྱུད་བདེ་ཐང་ཡིན་པའི་ཡི་གེ་ཡོད་པ། དེ་བཞིན། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བོད་དུ་ནམ་ཕེབས་ལ་སྐུ་བཅར་སྨན་པ་གནང་བཞིན་པའི་ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་འབུམ་རམ་པ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། གནམ་གཤིས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་སྐུ་ཆམ་ཏོག་ཙམ་བཞེས་པ་མ་གཏོགས་སྙུང་གཞི་ཁྱོན་ནས་མེད་སྐོར་བརྗོད་པ་བཅས་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཤེགས་སྟངས་ལ་དོགས་དཔྱད་བྱས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག་གི་དེབ་དེའི་དགེ་སྐྱོན་སྐོར་ལ་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟར་དར་གྱིས། དེབ་ནང་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྐུ་པར་ ༣༠ ཅིག་བཞག་ཡོད་པ་དེ་གསར་གཏོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཚིག་སྦྱོར་བབ་ཆགས་པོ་དང་གོ་སླ་བ་ཡོད་པའི་ལེགས་ཆ་ལྡན་པ། ཡིན་ནའང་། བླ་མའི་རྣམ་ཐར་དང་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་དུས་བླ་མ་གང་ཉིད་ཀྱིས་སྡོམ་པ་ཞུ་ཡུལ་གལ་ཆེན་ཡིན་པ། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གདན་ས་ནི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ཡིན་སྟབས། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡོངས་འཛིན་གྱི་སྐུ་པར་དང་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་པའི་པར་བཞག་མེད་པ་དེ་ཞན་ཆ་ཡིན་ཚུལ་བཅས་བརྗོད་སོང་། དེ་བཞིན། སཱ་ར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས། དེབ་འབྲི་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ས་བཅད་མང་པོ་བགོས་ཏེ་བྲིས་ཡོད་སྟབས། ཀློག་བདེ་བོ་དང་གོ་བ་ལེན་སླ་བོ་ཡོད་པ། ཡིན་ནའང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་ངལ་སྐྱོན་པའི་མཛད་པ་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པ་གལ་འགངས་ཆེ་ཤོས་རྣམས་ད་དུང་ཡང་ལྷག་བསྡད་ཡོད་སྟབས། མུ་མཐུད་ནས་འཚོལ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཆེ་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
དེའི་རྗེས་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་མ་འོངས་པར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྟངས་སྐོར་ལ་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས། “དེང་རབས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་གནས་ཚད་ལྡན་པ་ཡོང་ཐབས་ལ། བརྗོད་གཞི་མི་འདྲ་བ་རེ་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་མ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་དབུ་འབྱེད་བྱས་པའི་༸པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཉམས་ཞིབ་འདི་ནི་བྱུང་བ་རིག་པ་སྡེ་ཚན་འོག་ཡིན་སྟབས། དེར་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་ཐ་དད་ཅིག་ཆགས་ཡོད། ད་ལྟའི་བར་བོད་དུ་རིག་པའི་གནས་མང་པོ་ཞིག་དར་ཡོད་མོད། བྱུང་བ་རིག་པ་འབྲི་སྟངས་དར་ཁྱབ་ཁྱོན་ནས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད། ༡༩༥༩ ལོའི་ཡར་སྔོན་གྱི་ང་ཚོ་བོད་པའི་བྱུང་བ་རིག་པ་དང་སྒྲུང་གཏམ། གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཚུལ། རྟོགས་བརྗོད། སྐྱེས་རབས་ཚང་མ་ཕན་ཚུན་བསྲེས་ནས་གཅིག་པ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་སྟབས། བྱུང་བ་རིག་པའི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་དང་བྱུང་བ་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྟངས་ཐད། བོད་ནང་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་དང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་མཁན་ཧ་ལམ་བྱུང་མེད་པ་རེད།” ཅེས་བརྗོད་དེ། ཉམས་ཞིབ་བྱེད་ཡུལ་བྱུང་བ་རིག་པ་ལ་ཆེས་སྔ་བའི་དུས་རབས་ཀྱི་བྱུང་བ་རིག་པ་དང་། ཅུང་ཟད་སྔ་བའི་བྱུང་བ་རིག་པ། འདས་མ་ཐག་པའི་བྱུང་བ་རིག་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་ཡོད་ལ། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་བྱུང་རབས་ལ་ཕྱིར་སློག་རྒྱག་དགོས་དུས་དན་རྟགས་རག་སྟངས་ཐད། ཡིག་ཐོག་གི་དན་རྟགས་དང་། ངག་རྒྱུན་གྱི་དན་རྟགས། ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་ཀྱི་དན་རྟགས། དངོས་པོའི་དན་རྟགས། གཞན་གྱི་མཐོང་ཚུལ་གྱི་དན་རྟགས་བཅས་མ་འདྲ་ལྔ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན། དན་རྟགས་མང་པོ་སྒྲུག་ཚར་ཏེ་འབྲི་བའི་སྐབས་སུའང་། བློ་གཟི་བོར་གནས་པ་དང་བློ་གྲོས་ལྡན་པ། དོན་གཉེར་ཡོད་པ་གསུམ་འཛོམས་དགོས་པ་དེ་ནི། ཉམས་ཞིབ་བྱེད་མཁན་གང་ཟག་གི་ཁྱད་ཆོས་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཆགས་སྐོར་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གནང་སོང་།
མཇུག་ཏུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་དྲུང་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་ལགས་ཀྱིས་གསུང་དོན། “ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་དགོངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཚུལ་ཐོག་ལ། ལོ་ཁ་ཤས་སྔོན་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དགོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལོ་ ༢༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཐོག་ལ། དམིགས་བསལ་གྱིས་བཀའ་སློབ་ཅིག་གནང་བ་གཞིར་བཞག་ཐོག སཱ་ར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་ཆེར་སྐྱེད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ། དེ་རིང་འདིར་དཔེ་དེབ་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། དེའང་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་པ་དང་ཚད་དང་ལྡན་པ་བྱུང་ཡོད་སྟབས། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་བཀའ་ཤག་གི་ཕྱོགས་ནས་ལེགས་གསོལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་བ་ཡིན།” ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཧ་ཅང་གི་དུས་ཚོད་འཁྲུག་པོ་ཞིག་གི་སྐབས་ལ། ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་། སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ཚང་མའི་ཐོག་དངོས་གནས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་མཛད་རྗེས་བཞག་ཡོད་པར་ཡུ་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང་། ལྷག་པར་དུ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགོངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། ལོ་ ༢༤ འཁོར་བའི་དགོངས་རྫོགས་དུས་ཚིགས་འདིའི་ཐོག་མྱ་ངན་གུས་འདུད་དང་། སྐུའི་ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མཐའ་དག་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པའི་སྨོན་འདུན་བཅས་གནང་སོང་།
པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག་གི་དེབ་དེའི་ནང་། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་གཤེགས་ཁའི་སྔ་ཕྱི་དང་། སྐུ་གཤེགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན། གསང་ཡུམ་བཞེས་སྟངས། མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན། བོད་ཀྱི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་རྒྱུན་འཛིན་དར་སྤེལ། ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུའི་བྱུང་རིམ། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་འཐབ་རྩོད་ཕོག་ཚུལ། མི་ལོ་བཅུ་བཞི་ལྷག་བཙོན་ཁང་དུ་བཙུད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་བཅས་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་གནང་འདུག
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
་་་་་ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་འབུམ་རམ་པ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། གནམ་གཤིས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་སྐུ་ཆམ་ཏོག་ཙམ་བཞེས་པ་མ་གཏོགས་སྙུང་གཞི་ཁྱོན་ནས་མེད་སྐོར་བརྗོད་པ་བཅས་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཤེགས་སྟངས་ལ་དོགས་དཔྱད་བྱས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་། ་་་་ཞེས་དང་།
་་་་ པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཞིབ་འཇུག་གི་དེབ་དེའི་ནང་། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་གཤེགས་ཁའི་སྔ་ཕྱི་དང་། སྐུ་གཤེགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན། གསང་ཡུམ་བཞེས་སྟངས། མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན། བོད་ཀྱི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་རྒྱུན་འཛིན་དར་སྤེལ།
ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུའི་བྱུང་རིམ། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་འཐབ་རྩོད་ཕོག་ཚུལ། མི་ལོ་བཅུ་བཞི་ལྷག་བཙོན་ཁང་དུ་བཙུད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་བཅས་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་གནང་འདུག ་་་་ཟེར།