བོད་
མེ་ཏོག་དང་མར་རྩམ་གྱི་དྲི་བསུང་ལྡང་བའི་ཁ་སང་གི་ཁ་བ་གངས་རིའི་ལྗོངས་ལ། དེ་རིང་ཤ་ཁྲག་གི་འཚིག་དྲི་དང་མེ་མདའ་ཡི་གཞོབ་དྲི་འཐུལ་བའི་དུར་ཐང་སྐྱ་བོ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་སོང་། བོད་མི་ཚོར་མཚོན་ཆ་དང་དཔུང་སྟོབས་མེད་ཀྱང་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཆེད་དུ་ནམ་ཡང་ཕྱི་བཤོལ་མི་བྱེད།
ཁ་སང་ངྷ་རམ་ས་ལའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་རྒྱུ་ཡོད་ན་རྒྱུ་དང་མི་ཡོད་ན་མི་ཐོངས་ཤོག བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་བརྒྱ་ལས་བརྒལ་སོང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚང་མ་ཡར་ལོངས་ཤོག་ཟེར། བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་སྔར་ནས་སྟ་གོན་བྱས་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་ལྡི་ལིར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱིད་ལས་འགུལ་རྔམ་བརྗིད་ཅན་ཞིག་སྤེལ་སོང་། ལས་འགུལ་མཇུག་བསྒྲིལ་མ་ཐག་བསྐྱར་དུ་ཚོགས་འདུ་བསྐོངས་ཏེ། མ་འོངས་པར་ལས་འགུལ་སྤེལ་ལུགས་སྤེལ་སྟངས་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་སྟེ་འདི་ཡི་རྗེས་སུ་དེ་དང་། ཁྱོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ང་ལངས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཚིག་རྩར་མནའ་དང་གྲོས་རྩར་ཐམ་ཀ་བཏབས་སོང་།
ད་ལོའི་ལོ་གསར་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ནང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ ༢༠༡༢ ལོ་ནི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ལོ་ལ་སྲུང་གཙི་བྱས་ཏེ་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་བླངས་ཡོད། ༢༠༡༣ གྱི་ལོ་ནི་བོད་མིའི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་ལོ་ཞིག་ཏུ་སྲུང་གཙི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བྱེས་བཞུགས་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་ང་ཚོར་མཉམ་རུབ་གནང་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་། བོད་ནས་མེ་འབར་ན་བཙན་བྱོལ་ནས་དུ་བ་འཐོན་དགོས་ཟེར་བའི་བཤད་ཚུལ་དེ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་རན་སོང་། ད་ལོའི་བོད་མིིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོར། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མི་ཚང་མ་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་སྦར་སིལ་དུ་འཛོམ་རྒྱུ་རེད།
མི་བསད་པས་མི་ཚད་རོ་ཐོག་ལ་རྟ་རྒྱུག་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་བཟོས་ཏེ་རང་སྲེག་གཏོང་མཁན་ཚོའི་ནང་མིའི་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱིན་འདུག དེ་ནི་ར་བསད་དེ་ལུག་འདར་དུ་འཇུག་འདོད་ཀྱི་ཧམ་སེམས་ཡིན་མོད། བྱེད་ཐབས་དེས་མེ་ནང་ལ་རླུང་བརྒྱབ་པ་ལྟར་བོད་མིའི་ཤ་ཁྲག་གི་མེ་ལྕེ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གསུམ་ལོར་འབར་དུ་བཅུག་བྱུང་། དྲག་ཏུ་འབར་ནས་བསླེབས་བྱུང་། ཅི་ཙམ་མནན་ན་དེ་ཙམ་འཕར་ངེས་པ་ལྟར་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་ཆོད་སེམས་ལ་གཡོ་འགུལ་མེད་པའི་བརྡ་ལན་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད།
རང་ས་རང་ཡུལ་ནས་བོད་མི་ཚོ་གང་དུ་ཕྱིན་ཡང་མཛུབ་ཐེལ་གནོན་དགོས་པ་དང་། གང་ནས་བསྡད་ཀྱང་དམག་གིས་སྐོར་དགོས་པའི་ནག་ཉེས་ཅི་ཞིག་བསགས་ཡོད་དམ། ད་ཆར་ཁོང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་གདུག་རྩུབ་འོག་ནས་འཚོ་བ་དེ་དམར་པོ་མེ་ཡིས་ནང་ནས་འཆི་བ་ལས་ཀྱང་དཀའ་ཁག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། བོད་མི་གཅིག་རེ་གཉིས་རེ་ད་ལྟ་བརྒྱ་ལས་བརྒལ་སོང་། མིའི་བཟོད་པ་ལ་ཚད་ཡོད། བོད་མི་ཚོའི་བཟོད་བསྲན་མཐར་ལ་ཐུག་སོང་། འབར་ལ་ཉེ་བའི་མེ་རི་བཞིན་ཞི་དྲག་གི་གདམ་ག་ལྷག་མེད། དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་དང་བླ་སྤྲུལ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་དང་ལས་བྱེད། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཚུན་སྡེབ་ལངས་སྡེབ་རྒྱུག་བྱེད་རྒྱུར་ཉེ་བར་ཕྱོགས་ཡོད།
རྔ་པའི་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མེ་ལྕེ་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་མཆེད། གྲྭ་ཚེ་དབང་ནོར་བུས་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཉིན་མོར་རང་ལུས་མེ་རུ་སྦར། མེ་ལྕེ་དེ་གྲྭ་བཙུན་གྱི་སྡེ་ནས་བླ་སྤྲུལ་གྱི་སྡེ་རུ་འབར་ཏེ་སྦྲུལ་སྐུ་བསོད་བྷོ་མཆོག་གིས་བདེན་པ་ལུས་ཀྱིས་བརྡར་ནས་ཞལ་ཆེམས་ཕྱི་ལ་བཞག ཤ་ཁྲག་གི་མེ་ལྕེ་དེ་བཙན་བྱོལ་ནང་མཆེད་དེ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་འབར། བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན་སྐོར་ལམ་ནས་འབར། ད་དུང་མེ་ལྕེའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཇེ་ཆེ་ནས་འབར་ཤུགས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེ། ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་ནས་ནུབ་ཡུ་རོབ་གླིང་དུ་འབར་སྲིད། ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མདུན་ཐང་ནས་འབར་སྲིད། ཇཱི་ནེ་ཝའི་རྒྱལ་ཚོགས་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་རྭའི་ནང་དུ་འབར་སྲིད། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་སྒོ་དྲུང་ནས་འབར་སྲིད།