དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ན་གཞོན་ལས་མེད་ཚོར་དམིགས་ཏེ་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞི་ཁག་ཅིག་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐད། ནང་སྲིད་དྲུང་འཕར་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།
དྲི་བ། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ན་གཞོན་ལས་མེད་ཚོར་དམིགས་ཏེ་ལས་འཆར་གསར་པ་གང་དག་སྤེལ་ཡོད་དམ།
ལན། སྔོན་མ་ཡིན་ན་ན་གཞོན་ལས་མེད་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་ན་གཞོན་གྱི་ནུས་སྟོབས་སྤེལ་རྒྱུའི་ཆེད་ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་ཟེར་གྱི་ཡོད། ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་འོག་ཏུ་ན་གཞོན་བུན་གཏོང་སྡེ་ཚན་དང་ན་གཞོན་སྦྱོང་བརྡར་གཉིས་ཡོད། ན་གཞོན་བུན་གཏོང་དང་སྦྱོར་བརྡར་གཉིར་ཀར་བོད་ནས་གསར་དུ་ཕེབས་མཁན་དང་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་མཁན་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་རེད། ཆ་རྐྱེན་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་མི་སུ་ཕེབས་འདོད་ན་ཕེབས་ཆོག་གི་རེད། ཡིན་ནའང་། བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་བཞི་པ་ནས་བོད་ནས་གསར་དུ་ཕེབས་མཁན་ཚོར་ཆེད་དུ་དམིཊ་ཏེ། ༢༠༡༢ ལོ་ནས་ཟུར་དུ་དབྱིན་ཇིའི་འབྲི་ཀློག་སྦྱོང་བརྡར་དང་། དེའི་ཐོག་གློག་ཀླད་དང་ཞལ་ལག་བཟོ་སྟངས་བཅས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་ཞིག་སྤྲད་ཡོད། གཞི་རྩ་ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་འོག ཤིང་བཟོ་དང་འཚེམ་བཟོ། གློག་དང་ཆུ་བཟོ། སྐྲ་བཟོ། མཛེས་བཟོ། མ་བྱན། སྨན་པའི་སྐད་ཆ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་བསྒྱུར་བྱེད་སྟངས། འཕྲུལ་ཆས་ཞིག་གསོ། ཁ་པར་དང་བརྙན་འཕྲིན་གཙོས་གློག་ཆས་བཟོ་སྟངས་སོཊ་ཀྱི་ལས་གཞི་གསར་འཛུཊ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ད་སྔ་སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོ། ཞལ་ལག་བཟོ་སྟངས། སྨན་པའི་སྐད་ཆ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར། གློག་ཀླད་སྦྱོང་བརྡར་སོགས་མ་གཏོཊ། ལས་གཞི་མང་པོ་ཞིག་གི་ནང་འཛུལ་ཞུཊ་བྱེད་མཁན་མ་རག་པར་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བྱུང་ཡོད།
དྲི་བ། ད་ལྟ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོའི་ལས་འཆར་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། ང་ཚོ་བོད་པར་ལས་ཀ་གང་ཡིན་རུང་མྱུར་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྦྱོང་བརྡར་དེ་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྦྱོར་བརྡར་ཐོན་མ་ཐག་སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོ་གང་ཐད་ནས་ལས་ཀའི་དཀའ་ངལ་མེད་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྐྲ་བཟོ་མཛེས་བཟོའི་ལས་ཀ་མགོ་བཙུཊ་མ་ཐག་ནས་ཟླ་རེར་གླ་ཆ་ཧིན་སྒོར་ ༨༠༠༠ ནས་ ༡༠༠༠༠ བར་རག་གི་ཡོད་ལ། རིམ་པས་ལས་ཀའི་ཉམས་མྱོང་བསགས་ཏེ་རྒྱ་གར་མགྲོན་ཁང་ཆེན་པོའི་ལས་ཀ་བྱས་ན་ཟླ་རེར་ཧིན་སྒོར་ ༢༠༠༠༠ ལྷག་རག་གི་ཡོད། གནས་སྟངས་དེའི་སྟབས་ཀྱིས་སྦྱོང་བརྡར་ནང་ཞུཊ་མཁན་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མེད། འདས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིཊ་ན། ན་གཞོན་སྦྱོར་བརྡར་ནང་ཞུཊ་མཁན་མང་ཆེ་བ་སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོའི་ཁོངས་ཆགས་འདུག སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོ་ཁང་དེ་བྷང་ལོར་ནེ་ལི་མཱང་གྷར་ཞེས་པའི་ས་གནས་སུ་བཙུཊ་ཡོད། ལས་གཞི་གཞན་དག་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོའང་ས་དེར་བསྡད་ཡོད། མཛེས་བཟོ་ལ་ཆ་བཞག་ན། ཚན་རིག་དང་འབྲེལ་བ་ཆཊ་ཡོད་དུས་དབྱིན་སྐད་ཤེས་ཚད་གང་འཚམ་མེད་ན་སྦྱོང་བརྡར་ཚད་ལྡན་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་སྐྲ་དང་མཛེས་བཟོའི་ལས་གཞིའི་ཁོངས་ཟླ་དྲུག་རེའི་ནང་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའམ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ ༡༥ རེ་བསྡུ་བཞིན་ཡོད། སྦྱོང་བརྡར་རིང་གི་ཞལ་ལག་དང་སྡོད་ཁང་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་སོང་ཆ་ཚང་ནང་སྲིད་ཀྱིས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཐོག་སློབ་ཕྲུག་རེར་ཟླ་རེར་ལག་དངུལ་ཧིན་སྒོར་ ༣༥༠ རེ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་མཁན་ལ་བྷང་ལོར་ཁུལ་གྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་ཅིག་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་གཉིས་ལ་ཕོཊ་སྤྲད་དེ་གླས་ཡོད། ལས་གཞི་དེར་ཞུཊ་མཁན་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་གི་ཡོད། དེའི་ཐོག་སོ་སོ་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་དུས་ཐོག་ཕུལ་བའི་ངོས་བཤུས་དགོས་པ་རེད། དེ་མིན་ཆ་རྐྱེན་གཞན་པ་རྣམས་དོ་བདག་གི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་ཐག་གཅོད་པ་མ་གཏོཊ། དམིཊ་བསལ་ཡིག་རྒྱུཊ་སོཊ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དྲི་བ། ཞལ་ལག་བཟོ་སྟངས་དང་སྨན་པའི་སྐད་ཆ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་སྦྱོང་བརྡར་ཟེར་བ་དེ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། ཞལ་ལག་བཟོ་རྒྱུའི་ལས་གཞི་དེ་རྒྱ་གར་ཟ་ཁང་ཆེ་གྲས་ཁག་གི་ནང་བཟོ་བཞིན་པའི་ཞལ་ལག་སྐོར་ཡིན་པ་མ་གཏོཊ་དམིགས་བསལ་བོད་པའི་ཞལ་ལག་སྐོར་གྱི་སྦྱོར་བརྡར་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལོའི་ཞལ་ལག་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞི་དེའི་ནང་ཁྱོན་མི་ ༡༥ བསྡུས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནས་ཕེབས་མཁན་ཁག་ཅིག་གིས་སྒེར་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་། ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ལ་ཕྱིར་ལོག་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བ། ཡང་ཁག་ཅིག་གིས་ཞལ་ལག་བཟོ་རྒྱུའི་སྦྱོང་བརྡར་དེ་ཁོང་ཚོའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་གྱི་མི་འདུག་ཟེར་ནས་མི་ ༤ དུས་ཚོད་མ་རྫོགས་པར་རྩ་དགོངས་ཞུས་པ་རེད། གཞིས་ཆགས་ཁག་ནས་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། སྦྱོང་བརྡར་ནང་མ་ཞུགས་གོང་གཞུང་ལ་མི་རེས་ཧིན་སྒོར་ ༣༥༠༠ རེ་གཏའ་མ་འཇོག་དགོས་པ་རེད། གལ་སྲིད་མི་ཞིག་སྦྱོང་བརྡར་མ་ཚར་སྔོན་ལ་རྩ་དགོངས་ཞུས་ན་གཏའ་མ་དེ་གཞུང་བཞེས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། གཞན། སྨན་པའི་སྐད་ཆ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་ (Medical Transcription) སྦྱོང་བརྡར་དེ། སྨན་པ་ཞིག་གིས་བརྒྱུད་ལམ་གང་རུང་ཐོག་ནད་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་སྐད་ཆ་རྣམས། ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ཏེ་ནད་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ཤིག་ཆཊ་ཡོད་པ་རེད། ད་སྔ་སྦྱོང་བརྡར་དེའི་ནང་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ ༥ ཙམ་ཡོད་ལ། སློབ་སྦྱོང་གི་དུས་ཡུན་ལོ་གཅིག་རེད། དགེ་རྒན་རྣམས་རྒྱ་གར་བ་ཡིན་དུས་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་རྨང་གཞི་གང་འཚམ་ཡག་པོ་དགོས་པ་མ་ཟད། ལས་གཞི་དེར་ཞུགས་ན་སྨན་པས་བཤད་པའི་སྐད་ཆར་གོ་བ་ཏག་ཏག་ལེན་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། སྨན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ངེས་པར་དུ་གསལ་ཆ་ཡོད་དགོས་པ་རེད། ལས་གཞི་དེ་ནི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཕྱོགས་ (Tele medicine) དང་ཅུང་མ་འདྲ་བ་ཆཊ་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། གློག་ཀླད་ཆེད་སྦྱོང་དང་འཚེམ་བཟོ་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞིའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་དམ།
ལན། གློག་ཀླད་སྦྱོང་བརྡར་དེ་གཙོ་བོ་ (Hardware Network) དང་ (Graphic Designer) གཉིས་ཀྱི་ཐོག་གནང་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་ལ། སྦྱོང་བརྡར་དེ་དུས་ཡུན་ལོ་གཅིག་རིང་ཐེངས་གཅིག་མ་གཏོཊ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་ཉུང་མཐར་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། མཐོ་སློབ་ཐོན་མཁན་དེ་འདྲ་ཡང་འཛུལ་ཞུཊ་བྱེད་མཁན་ཡོང་གི་འདུག ད་ཆར་བྷང་ལོར་དུ་གློག་ཀླད་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་མཁན་མི་ ༤ ཙམ་ཡོད། གློག་ཀླད་སྦྱོར་བརྡར་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། ང་ཚོར་བྷང་ལོར་ནེ་ལི་མཱང་གྷར་ས་གནས་རང་དུ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་སའི་ས་ཆ་དང་ཁང་པ། གློག་ཀླད་བཅས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་ཐོག རྒྱ་གར་གློག་ཀླད་དགེ་རྒན་ཁག་ཅིག་ཟུར་དུ་སྐད་གཏོང་གི་ཡོད། ལག་འཁྱེར་དེའང་དགེ་རྒན་ཚོའི་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་ཐབས་ཤེས་གནང་གི་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ན་གཞོན་སྦྱོར་བརྡར་ཁོངས་སུ་བོད་ནས་གསར་དུ་ཕེབས་མཁན་ཚོར་དམིགས་ཏེ་ངྷ་རམ་ས་ལར་དབྱིན་སྐད་འབྲི་ཀློག་དང་གློག་ཀླད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཤེས་བྱ་སྐོར་སྦྱོང་བརྡར་ལས་འགུལ་ཞིག་ཀྱང་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད། དེ་མིན། འཚེམ་བཟོ་དང་ཤིང་བཟོའི་ལས་གཞི་དེའི་རིགས་བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔོན་མ་ནས་ཡོད་བསྡད་པ་རེད་ལ། ལས་གཞི་དེ་ཐོག་མར་མགོ་འཛུགས་སྐབས་འཚེམ་བཟོ་སྦྱོང་བརྡར་ནང་ཞུགས་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པོ་རེད། སྐབས་དེར་འཚེམ་བཟོ་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞི་དེ་གཞན་དག་ལས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་གོང་ནས་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཞུཊ་མཁན་ལོ་རེར་མི་གཉིས་གསུམ་ལས་རག་གི་མི་འདུག ལྷག་པར་དུ་འཚེམ་བཟོའི་སྦྱོང་བརྡར་ཆ་ཚང་ཐོན་དགོས་ན་ཉུང་མཐར་ཟླ་བ་ ༡༨ ལྷག་སྡོད་དགོས་སྟབས། ང་ཚོར་མི་ཞུགས་མཁན་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད། མ་འོངས་པར་ད་དུང་ལས་གཞི་འདིར་མི་ཞུགས་མཁན་མ་རག་ན་ལས་གཞི་འདི་ཕལ་ཆེར་སྒོ་རྒྱག་དགོས་ཐུག་གི་རེད།
དྲི་བ། ཨེ་ཛི་རལ་གྱི་སོ་ནམ་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞིའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆཊ་ཡོད་དམ།
ལན། ཨེ་ཛིལ་རལ་གྱི་སོ་ནམ་ལས་གཞི་དེ་ནི་ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། ཐོག་མའི་འཆར་གཞི་དེ་སོ་ནམ་གཞིས་ཆཊ་ཁག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སོ་ནམ་དང་འབྲེལ་བའི་ན་གཞོན་རྣམས་ཕར་གཏོང་རྒྱུའི་ཐོག་ནས་མགོ་བཙུཊ་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང་། ༢༠༠༦ ལོ་ནས་ལས་གཞི་དེར་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་ཨེ་ཛི་རལ་དུ་མི་འགྲོ་གཞིས་ཆགས་དེ་དག་ཁོ་ན་མིན་པར། ཧི་མ་ཅལ་ཁོངས་ཀྱི་བོད་མི་དང་གཞིས་ཆཊ་ཆུང་ཁག་ནས་ས་མིག་གྲངས་གཉིས་གསུམ་ཞིག་གཏོང་རྒྱུ་བྱུང་བ་རེད། ན་ནིང་ཨེ་ཛི་རལ་དུ་མི་འགྲོ་ ༥༡ བདམས་པའི་ཁྲོད་ངྷ་རམ་ས་ལ་ནས་གསར་འབྱོར་གྲངས་ ༧ འགྲོ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཨེ་ཛི་རལ་དུ་ཕྱིན་ན་དབྱིན་སྐད་ཟ་འཐུང་ཙམ་ཞིག་མ་ཤེས་ན་ཕར་ཕྱོཊ་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོར་གཙོ་བོ་མི་འགྲོའི་ཡ་རབས་དང་ཕར་བསླེབ་པ་ཡིན་ན་མི་གཞན་ལ་བསྟུན་མཁས་པོ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། ཨེ་ཛི་རལ་གྱི་མི་རིགས་དེ་ཧ་ཅང་གྱོང་པོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། མི་བསྟུན་མཁས་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་མེད་ན། ལས་གཞི་འདིས་ཕན་ཐོཊ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་གནོད་སྐྱེལ་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁ་ཡོད། ད་ལོར་སྐུ་ངོ་མཆོག་དང་ངེད་གཉིས་ཨེ་ཛི་རལ་དུ་ཕྱིན་སྐབས་ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་དང་སྤྱོད་པ་འཁྱེར་སྟངས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་མཐོང་སོང་། ཁོང་ཚོ་ཕར་ཕྱོཊ་སུ་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་བསྡད་ན། ལས་གཞིར་སྔར་ལས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་དུས་ཡུན་ཟླ་ ༡༠ རིང་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་ཐད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཡག་པོ་གསོག་ཐུབ་པ། ལས་ཀའི་ཞོར་དུ་སོ་སོར་ཡང་ཉུང་མཐར་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༤ ཙམ་གྱི་ཁེ་བཟང་རག་གི་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་མི་ན་གཞོན་ཚོར་སྐྱེད་ཆུང་བུན་གཏོང་གནང་ཕྱོགས་གང་འདྲ་ཡིན་ནམ།
ལན། ང་ཚོས་སྦྱོར་བརྡར་ལས་གཞི་གསར་འཛུགས་གནང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་གཞིས་ཆགས་ཁག་རང་ཁ་རང་གསོ་དང་ཡུན་གནས་སྲ་བརྟན། ན་གཞོན་ཚོར་ནུས་ཤུགས་སྤེལ་རྒྱུ། གཞན་རྟེན་གྱི་བསམ་བློ་འདོར་ཐབས། ལས་མེད་ཚོར་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་ཡིན་སྟབས། མི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་སྐྲ་བཟོ་དང་མཛེས་བཟོའི་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་ཐོན་པ་ཡིན་ན། སོ་སོའི་གཞིས་ཆགས་ནང་སྐྲ་བཟོ་ཁང་དང་མཛེས་བཟོ་ཁང་སོཊ་རྒྱག་ཆེད་གཞུང་གིས་སྐྱེད་ཆུང་བུན་གཏོང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། བུན་གཏོང་མ་གནང་གོང་དོ་བདག་ལ་བུ་གཏོང་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་ཡོད་མེད་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་གནང་གི་རེད། མ་གཞི་གཞུང་ངོས་ནས་སོ་སོ་སྒེར་ངོས་ནས་མ་དངུལ་ཐབས་འཚོལ་གནང་སྟེ་སོ་སོའི་རྐང་པའི་ཐོག་ལངས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་རེད། བུན་གཏོང་ཆ་རྐྱེན་ཚང་ཡང་མ་དངུལ་གྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་མཁན་དག་ལ། ནང་སྲིད་ཀྱིས་བུན་གཏོང་གི་འགྲོ་སྟངས་ལྟར་མི་གཅིག་ལ་འབུམ་ ༡ བུན་གཏོང་གནང་རྒྱུ་དང་། མི་གཉིས་ལ་འབུམ་ ༣། མི་གསུམ་ཡན་ཆད་ལ་འབུམ་ ༥ རེ་བུན་གཏོང་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟས་ན། སྦྱོར་བརྡར་ཐོན་མཁན་མང་ཆེ་བ་གཞིས་ཆགས་ཁག་ནས་མ་བསྡད་པར་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཏུ་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
དྲི་བ། བོད་མི་ན་གཞོན་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞིའི་གྲུབ་འབྲས་ཐད་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་དམ།
ལན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་བོད་མི་ན་གཞོན་ཚོར་སྦྱོར་བརྡར་སྤྲད་པ་ཙམ་གྱིས་ཕན་ཐོཊ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དམག་མི་ཞིག་ལ་ཆ་བཞག་ལ། དམག་རྒྱག་དགོས་བྱུང་ན་དམག་རྒྱག་རྒྱུ་རེད་མ་གཏོཊ་དམག་མི་དེར་དམག་མ་བརྒྱབ་བར་དུ་ཕོཊ་དང་ཞལ་ལག་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་པའི་ཐོག་ཁོང་ཚོ་འགྲོ་ས་ཡག་པོ་ཞིག་རག་ན་དེར་འགྲོ་གི་རེད། དེ་མིན་ཡང་དེར་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོར་ལག་ཤེས་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཁེ་ཕན་ཞིག་རག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་སྦྱོང་བརྡར་ལས་གཞིའི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲཊ་དེ་ལོ་གཅིག་གི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ལྟར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་རེད་མ་གཏོཊ། སྤྱི་ཡོངས་ནས་ལས་གཞི་དེར་དོ་སྣང་དང་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག དེ་བཞིན། ནང་སྲིད་ཀྱིས་ལས་གཞི་དེའི་མགོ་མཇུག་བར་དུ་ལོ་རེར་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༥༥ ནས་ ༦༠ ཡས་མས་ཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ན་གཞོན་སློབ་གྲྭ་ཁུངས་མ་འཁྱོལ་མཁན་རྣམས་ལ་བསྐྱར་དུ་གོ་སྐབས་དམིཊ་བསལ་སྤྲད་དེ་ལག་ཤེས་སློབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ལས་གཞིའི་ནང་ཞུགས་མཁན་ཚོས་གོ་སྐབས་དེ་དག་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་གཏོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོས་ལས་གཞིའི་དེའི་ཐད་ས་གནས་མགོ་འཛིན་བརྒྱུད་གསལ་བསྒྲཊ་གཏོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། ས་གནས་མགོ་འཛིན་རྣམ་པས་འགན་འཁུར་ཕྱོཊ་ཐོག་ཡིན་ན་འདྲ། གང་ལྟར་སྤྱི་ཚོཊ་ནང་ལས་གཞི་དེ་དག་མ་གོ་མ་ཐོས་ཟེར་མཁན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག དེའི་ཕྱོཊ་ལ་ས་གནས་མགོ་འཛིན་གྱིས་ལན་གཅིག་མིན་པར་ཡང་ཡང་མང་ཚོཊ་ཁྲོད་གོ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད།
དེ་ག་ལ་ཚད་ད་དུང་དྷ་སར་བོད་ཀྱི་བདེ་རྩར་ནང་སྐད་ཡིག་དང་གློག་ཀླད་སྦྱོང་བརྡར་ཟླ་དྲུག་རིང་བྱས་ཡོད་ནའང། ལམ་ལྷོང་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད་རྒྱུ་མཚན་ནི་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འཛིན་སྐྱོང་ཡག་པོ་གནང་མེད་པའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ན་བྱུང་བ་རེད། ད་དུང་དྷ་སར་སྣེ་ལེན་ཁང་རྙིང་པའི་ནང་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་དང་གློག་ཀླད་སློབ་ས་ཤིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ཅིང་དེ་ཡང་ལས་བྱེད་མོ་རང་ཆང་རག་དང་ཐག་མག མཚན་འཚོགས་སོགས་དང་ཁ་བྲལ་མི་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས་གཞན་ལ་སློབ་སྟོན་བྱེད་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག་རང་ཉིད་མདུན་བརླགས་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་བཟོ་འདུག སྔོན་ཆད་གསར་འབྱོར་མང་བའི་སྐབས་གཞུང་ངོས་ནས་འདི་འདྲ་པོ་རོགས་སྐྱོར་ཞིག་གནང་ན་བསམ་གྱི་ཡོད་དེ་གང་ཡང་གནང་ཡོད་པ་མ་རེད་ལ། ད་སྐབས་གསར་འབྱོར་བ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཉུང་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་དུས་བོད་གཞུང་གཉིད་འདྲ་པོ་སངས་ནས་དེ་འདྲ་ལས་འཆར་མང་པོ་ནང་དགོས་དོན་ག་རེ་ཡིན་ནམ། ད་ཆར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་འཆར་དེ་འདྲ་པོ་དྷ་སར་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྷ་གཙོས་གཞན་ཁག་གཅིག་གིས་སྔོན་མ་ནས་གནང་བཞིན་པ་རེད། ད་དུང་ལྷ་ཚོགས་པ་ནས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་སྐད་ཡིག་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཤས་དང་གློག་འཛིན་གྲྭ་མཐོ་དམན་དང་ཉིན་གུང་ཁ་ལག་སོགས་མང་པོ་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དུས། ནང་སྲིད་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ནས་གསར་འབྱོར་དང་ལས་མེད་ཚོར་ལས་གཞི་འདི་དག་ལས་ལྷག་པ་གང་ཡང་གནང་འཆར་དང་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་ཡིན་ནམ། མིའི་ལད་ཟློས་དང་ལས་གཞི་འདི་དག་ཉིས་ལྡབ་ཆགས་སོང་ན་ཕན་ཐོགས་ག་ཚོད་ཙམ་ཡོད་མེད་ཞིབ་འཇུགས་གནང་ཡོད་དམ།
ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་གཞི་འདི་ལ་སྤྱིར་བཏང་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་དབུས་ནས་ཐད་ཀར་སྟངས་འཛིན་ཡག་པོ་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་གཞི་མང་པོ་ཞིག་ཁུངས་འཁྱོལ་ལ་མ་འཁྱོལ་བའི་ངོ་བོར་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་བྷེན་ལོར་ཡོད་པའི་སྦྱོང་བརྡར་དེ་མིང་ཙམ་རེད། ཡིན་པ་ཡིན་ནའང་ལས་གཞི་འདི་དག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁེ་བཟང་ཟོས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ངས་རེ་བ་ལ་རྡ་རམ་ས་ལའི་དབུས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལས་གཞི་འདི་དག་ལ་དོ་དམ་ཡག་པོ་གནང་སྟེ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་ལས་མེད་ཚོར་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བཞིན་ཡོད།