བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་སྒྱུ་རྩལ་པ་རྟ་འགྲིན་ལགས་ཀྱིས་ངྷ་སར་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་དང་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་བྱས་པར། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གཙོས་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པའི་བསྔགས་བརྗོད་གནང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་མེག་གྷན་ཉིན་སློབ་ཚོགས་ཁང་དུ་སྒྱུ་རྩལ་པ་རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཅེས་པའི་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་བྱས་ཡོད་ཅིང་། འགྲེམས་སྟོན་གྱི་སྐུ་མགྲོན་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ། བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་བཅས་ཕེབས་ཏེ། སོ་སོའི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་རྟ་འགྲིན་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་དུ་ “དབྱངས་ལ་གྱེར་བའི་བོད་དོན་” ཞེས་པ་དང་ “ཁབ་གཙགས་རི་མོས་བོད་དོན་གླེང་བ་”། “སྟོད་གོས་སྟེང་གི་བོད་ཀྱི་མངོན་འདོད་” བཅས་སྡེ་ཚན་གསུམ་དུ་ཕྱེས་ཏེ། དབྱངས་ལ་གྱེར་པའི་བོད་དོན་ཞེས་པར་རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་གླུ་གཞས་འོད་སྡེར་དང་། ཁབ་གཙགས་རི་མོས་བོད་དོན་གླེང་བ་ཞེས་པ་དེར་ཁོང་གིས་མི་གཞན་གྱི་ལུས་སྟེང་དུ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རི་མོ་དང་ཡི་གེ་རིགས་ཁབ་གཙགས་བརྒྱབ་པའི་རིགས། སྟོད་གོས་སྟེང་གི་བོད་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཅེས་པའི་འགྲེམས་སྟོན་ཚན་པ་དེ་སྟོད་གོས་འདྲ་མིན་སྟེང་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་རང་བཞིན་གྱི་རི་མོ་དང་འབོད་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ཇུས་འགོད་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཕྱོགས་བསྡུས་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་འདུག
འགྲེམས་སྟོན་མཛད་སྒོའི་སྟེང་སྒྱུ་རྩལ་པ་རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྐབས། བོད་མི་རེ་རེར་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐད་འགན་རེ་ཡོད་སྟབས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཇོན་ནུས་ལ་དཔག་ཏེ། སོ་སོའི་ལས་རིགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་འགན་ཁུར་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་དང་། འགྲེམས་སྟོན་ལས་འགུལ་འདི་བརྒྱུད་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་སོ་སོའི་རྣམ་དཔྱད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདྲ་མིན་སྟེང་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཡོང་ཆེད་ཡིན་སྐོར་དང་། ཁོང་ལ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ཁ་འདི་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་བློ་སྐྱེད་དེ་ནི། སྔོན་ཆད་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་སྐྱོད་སྐབས་མི་རིགས་གཞན་པ་དེ་ཚོ་བོད་པ་མིན་ན་ཡིན་མདོག་མདོག་གིས། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་རི་མོ། ལྷག་པར་དུ་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་འབྲི་མཁན་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་བོད་ཡིག་ནོར་པ་དང་རི་མོ་ཆ་མ་ཚང་པ། བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་གཏོང་པའི་རིགས་མཐོང་སྐབས། བོད་མི་ཞིག་གི་ངོ་ནས་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་བོད་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་སོགས་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་གདེང་འཇོག་ཡོང་པ་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་ན་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་ལམ་ཁ་འདིར་ཞུགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས་རི་མོ་ཙམ་མིན་པར་ ༢༠༡༢ ལོ་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་བའི་གླུ་གཞས་བཏང་སྟེ། བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་། མཐར་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་སོ་སོའི་དགའ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་། འཛམ་གླིང་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་སོང་།
དེའི་རྗེས་སུད་སི་ནས་ཆེད་དུ་ཕེབས་པའི་བློ་ནམ་ལགས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་འདས་པའི་ཉིན་བཞིའི་རིང་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ ༡༡༧ ཙམ་གྱི་མཚན་དང་ཚེས་གྲངས་ཁབ་གཙགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། བློ་ནམ་ལགས་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་སྟེང་ལ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོའི་མཚན་དང་ཚེས་གྲངས་ཁབ་གཙགས་བརྒྱབ་པ་འདི། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་འདིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་མཚོན་ཕྱིར་དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་སྟེང་ལ་ཁབ་གཙགས་རེ་རེ་བྱེད་སྐབས་ན་ཚ་ག་ཚོད་ཡོད་པ་དེས་ཁོང་རྣམ་པའི་ལུས་ཡོངས་མེ་རུ་བསྒྲོན་པའི་ན་ཟུག་དྲན་གསོ་ཐེབས་པར་བྱེད་ཆེད་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་གྱིས་མི་གཞན་སུ་ལའང་བསྟུན་མི་དགོས་པར་སོ་སོའི་ངོས་ནས་རིག་པ་དང་རྣམ་དཔྱོད་སྤྱད་དེ། རི་མོ་དང་གླུ་གཞས། ཁབ་གཙགས་བརྒྱུད་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ངོ་སྤྲོད་ཁྱབ་སྤེལ་ནི་ཚོགས་འདུ་གཏམ་བཤད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ངོ་བོ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་ལ། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་ཁ་གཏད་སྟོབས་ཆེན་ཡིན་ཡང་བོད་མི་ཚང་མས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་འཐབ་རྩོད་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་རིགས་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར། བོད་མི་སྒེར་རེ་རེ་ཡིས་འདི་ལྟར་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་འགན་ཁུར་པ་ཡིན་ན་ཁོང་ཚོ་རྒན་པ་རྣམས་འཆི་ཡང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མི་རབས་གསར་པ་དག་གིས་མུ་མཐུད་གནང་གི་ཡོད་པའི་བློ་བདེ་ངེས་ཡིན་པར་བརྗོད་སོང་།
དེ་བཞིན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས། དེང་སྐབས་མི་མང་པོ་ཞིག་སྙན་ཐོ་དང་གཏམ་བཤད་རིགས་ཀློག་ཉན་བྱ་རྒྱུར་ཉོབ་སྣང་ཡོད་སྟབས། སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་དང་དེང་སྐབས་དར་སྲོལ་ཆེ་བའི་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་སོགས་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོང་སྐབས་དེར་དོ་སྣང་དང་ཤེས་འདོད་བྱ་མཁན་མང་པོ་ཡོང་ངེས་ཡིན་པས། ལས་འགུལ་འདི་ནི་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཐད་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐབས་སུ་བོད་མི་རེ་རེ་ནས། རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་ལྟར་སྒེར་ངོས་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་རེ་བརྩམས་པ་ཡིན་ན་ཁྱབ་པར་ཆེན་པོ་བཟོ་ཐུབ་སྐོར་བརྗོད་སོང་། བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས། སྔོན་ཆད་རང་ཉིད་ཀྱང་རི་མོ་འབྲི་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྟ་འགྲིན་ལགས་ཀྱི་ལས་ཀར་བསྔགས་བརྗོད་དང་། རྟ་འགྲིན་ལགས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་སླེབས་པ་དེ་གཟི་བརྗིད་དང་སྤོབས་པ་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
རྟ་འགྲིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་བོད་མདོ་སྨད་བིས་མདོ་ནས་སྐྱེས་ཤིང་། རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་རྗེས་ཤེས་རབ་དགའ་ཚལ་སློབ་གླིང་དུ་དབྱིན་ཡིག་དང་གློག་ཀླད་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྗེས་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་ནས་ཐང་ག་དང་དེང་རབས་རི་མོ་སྦྱངས། ༢༠༠༤ ནས་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་རྒྱག་མགོ་བཙུགས་ཏེ། ད་ཆར་ཁོང་གི་ཁབ་གཙགས་རི་མོའི་སྐོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བའི་དུས་དེབ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་ཐོན་ཡོད་འདུག་ལ། ༢༠༡༡ ལོར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཁབ་གཙགས་རི་མོའི་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་ཨང་གཉིས་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་འདུག ད་སྔ་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༤ མི་ལ་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་བརྒྱབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁབ་གཙགས་རི་མོའི་རིགས་རིན་མེད་དུ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཁབ་གཙགས་རི་མོ་ནི་བོད་ལ་དགོས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཡག་པོ་ཞིག་མ་རེད་འདོད། ནུབ་ཕྱོགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཡུལ་ལུང་གང་མང་ཞིག་ཏུ་ལུས་ལ་ཁབ་གཙགས་བྱས་ཡོད་པའི་ཕོ་དག་ནི་སྤྱོད་པ་མ་རབས་དང། རྐུ་འཕྲོག་བཅོམ་གསུམ་ལ་བྱང་བ། ཆང་རག་རྒྱན་འཇོག་ཚོད་མེད་དུ་སྤྱོད་མཁན། ཐ་མག་ནག་པོ་སྤྱོད་མཁན་དག་གི་གྲས་ནས་མང་ཙམ་ཐོན་གྱི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། བུད་མེད་ཀྱི་རིགས་ལའང་དེ་བཞིན་རེད། བཤང་བཙོང་ཁང་ནང་ཡོད་པ་དང་ཡུལ་འཁྱམས་རིགས་ཀྱིས་ལུས་ལ་འདྲ་མི་འདྲ་འབྲི་ཡི་ཡོད་པ་ནི་ཡོངས་གྲགས་རེད། གང་ལྟར་མི་འདིའི་རིགས་མང་ཆེ་བས་མི་གསོད་པ་དང་རྒྱག་རེས་རྒྱག་པ་སོགས་ལས་ངན་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྩི་བ་ནི་ཡོངས་གྲགས་ཤིག་རེད།
དེ་འདྲའི་རིགས་མིན་པ་དག་གིས། བརྩེ་དུངས་དང་ལར་ཞེན་མཚོན་ཐུབ་ཆེད་ལུས་ལ་འདྲ་མི་འདྲ་འབྲི་སྲོལ་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང། འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ངོས་ཐད་ནས་ཞུས་ན་ཁབ་གཙགས་ཡོད་མཁན་རྣམས་ལ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ནད་རིགས་བྱུང་གི་ཡོད་པ་དང། འགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་གཟུགས་པོ་བདེ་ཐང་ནང་བརྩི་ཡི་མེད། དཔེར་ན་དམག་ནང་འཛུལ་ཞུགས་མི་ཐུབ་པ་དང། གོ་གནས་ཆེ་ལ་ལས་དོན་གལ་ཆེའི་རིགས་ལ་མི་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་བྲིས་ཡོད་མཁན་དག་འཛུལ་ཞུགས་མ་ཆོག་ཡོང་དང་ཡོང་མུས་རེད། དེའི་ཆ་ནས་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་འདིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོང་གི་རེད་བསམས་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག
ལོ་འགའི་ནང་རྡ་སར་ཕྱི་རྒྱལ་མགོ་སེར་འཁྱམ་པོ་འཁྱམ་མོ་མང་པོ་སླེབས་པ་དང། དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་མ་རབས། འཁྲིག་སྤྱོད་འདྲ་མིན་བྱེད་པ། ཐ་མག་ནག་པོ་བཏུང་བ། ཆང་རག་ཚོད་མེད་སྤྱོད་པ། ལུས་སྟེང་འདྲ་མིན་འབྲི་བ། སྐྲ་དམར་སེར་འདྲ་མིན་དུ་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ། གྱོན་གོས་གུས་ཞབས་མེད་པ་གྱོན་པ་བཅས་ཀྱི་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་རིགས་ནང་དུའང་གོམས་གཤིས་ངན་པ་ཞིག་ཐེབས་ཡོད། གོམས་གཤིས་ངན་པ་དེའི་ནང་བོད་མི་རེ་འགས་ལུས་སྟེང་འདྲ་མི་འདྲ་འབྲི་བ་འདི་ཡག་པོ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་འདྲ། དངོས་གནས་བྱས་ན། མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་དང། ཡང་ན་བདེ་ཐང་ཡིན་པའི་ལུས་པོར་འདི་འདྲ་འབྲི་བ་ནི་བྱ་སྤྱོད་ཡག་པོ་ཞིག་མ་རེད་ལ། ཉིན་ཞིག་འདི་ལས་མིའི་སྤྱོད་པ་མ་རབས་ཆགས་ན་དེ་བས་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མ་རབས་སྤྱོད་པ། མཚན་མ་འབྲེག་པ། མཚན་མཐུན་ཆགས་སྤྱོད། རྐང་པ་དང་རྐུབ་སོགས་སུ་མ་ཎི་འབྲི་བ་སོགས་ཀྱི་གང་བྱུང་མང་བྱུང་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དར་ཁྱབ་ཕྱིན་ན། དེས་བོད་མི་རིགས་ཕན་རྒྱུ་ལས་གནོད་ཆེ་བ་ནི་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་ཞིག་རེད།
དེས་ན་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས། ཚན་རིག་དང་འཕྲོད་བསྟེན། བཟང་སྤྱོད་གང་ནས་བལྟས་ནས་ཁབ་གཙགས་ལྟ་བུའི་བྱ་སྤྱོད་འདི་རིགས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མ་དར་ན་ཡག་གི་རེད་ལ། འདི་ལ་བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཞེས་པའི་ཚིག་རིན་ཐང་ལྡན་པ་འདི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མ་རན་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང། མི་སྒེར་རང་རང་གི་འཚོ་གནས་ཆེད་སྤྱི་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་མིན་ལ་སོ་སོར་རག་ལས་ཡོད་སྟབས་བསམ་གཞིག་བྱེད་རོགས་ཞུ།།
མཐའ་མར། ངེད་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་འདི་ཁབ་གཙགས་རི་མོ་འབྲི་མཁན་གང་ཟག་སྒེར་བར་དམིགས་ནས་བཤད་པ་མིན་ལ་བཤད་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་བོད་ལ་ངན་སྲོལ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་དགོས་དོན་མི་འདུག་བསམས་ནས་འདི་ལྟར་མ་འབྲི་ཐབས་མེད་ཆགས་སོང།།
མི་འདི་ལག་རྩལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། ལྷག་པར་དུ་བོད་དོན་ཁྱབ་སྒྲོགས་བྱེད་ཐབས་གསར་པ་རེད། ངས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ་གལ་སྲིད་བོད་པའི་རྩ་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་གི་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཕྱག་ལས་ག་རེ་གནང་བ་ཡིན་ནའང་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཨང་དང་པོ་དང་སོ་སོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཨང་གཉིས་པར་བཞག་དགོས་པ་རེད། འདི་ངས་ཁྱེད་ལ་ལ་ཞུ་གི་མེད། རྩ་བའི་བོད་དོན་ཡིན་ཟེར་བཞིན་སྒེར་སོ་སོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་མཁན་མང་རུ་མང་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། དེ་ནས་ལས་ཀ་འདི་བོད་པའི་རིག་གཞུང་དང་མཐུན་འདུག་ངས་བཤད་ཤེས་མ་སོང་།།
《སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད།》
ཞེས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས།
སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གློག་ཀླད་ཆེད་མཁས་པ་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་དང་། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འཛམ་གླིང་ན་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་རྒན་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་བཅས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་པ་རྟ་མགྲིན་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་དང་པོའི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་ཇེ་གསལ་དུ་བཏང་བར་ཡི་རངས་ཞུ།
ལྷག་པར་དུ། མི་སྒེར་རེ་རེའི་འགན་འཁྲི་དང་ལེན་བྱེད་སྟངས་ཀྱིས་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་གསལ་སྟོན་བྱས་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ།
ད་དུང་། སུད་སི་ནས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་རྔ་བ་བློ་ནམ་ཁོ་ལགས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་སོང་། ངོ་མ་བཀའ་དྲིན་ཆེ།
བློ་ནམ་ཁོ་ལགས་ཀྱི་རྒྱབ་ངོས་སུ་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམ་པའི་མཚན་སོགས་ཁབ་གཙགས་རི་མོའི་ལམ་ནས་བརྒྱབས་པ་ཡིན་ནི། ངོ་མ་ཆོད་སེམས་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། འདི་ནི། མི་ཞིག་གི་མི་ཚེའི་ནང་དུ་གསུབ་ཐབས་བྲལ་བའི་རི་མོ་ཡིན་པས་སོ།།
ལམ་ནི། ནམ་ཞིག་ཡིན་རུང་གསར་གཏོད་དང་བློ་སྤོབས་ཀྱིས་བཏོན་པ་ཞིག་ཡིན་དུས། ནམ་ཡང་ཞུམ་པ་མེད་པའི་མདུན་ལྗོངས་རིང་པོ་ལ་མིག་རྒྱང་གཟིགས་དགོས།
སྒྱུ་རྩལ་ནི། མིའི་ནུས་སྟོབས་མངོན་གྱུར་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཡིན་དུས། སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཇེ་ཐིམ་ལ་འབད་དགོས།
མ་འོངས་པ་ནི། འབད་བརྩོན་དང་སྙིང་རུས་ལ་བརྟེན་ཡོད་དུས། རང་ཚུགས་ཀྱི་ལམ་ཞིག་བཟུང་ནས། སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས།
མཉམ་འབྲེལ་ནི། གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་རྩ་བ་དེ་ཡིན་སྟབས། མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རྣོ་ངར་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས།
དགའ་ཕྱོགས་དམ་འཛིན། རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱི་ལག་ལེན། ཁ་ཕྱོགས་ཇེ་བརྟན། ནམ་ཡང་བོར་མི་རུང་བའི་རང་རྟོན། རང་ཚུགས་ཀྱིས་མདུན་བསྐྱོད།
བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་རྒྱལ་ལོ།། བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རྒྱལ་ལོ།། བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་པ་རྒྱལ་ལོ།། སྒྱུ་རྩལ་བ་རྟ་མགྲིན་རྒྱལ་ལོ།།