དེ་རིང་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་བཙུཊ་ཏེ་ལོ་གཅིག་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ཏེ། སྐར་ཁུང་རྟཊ་ཅན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་བསྐྱར་བཟོ་དང་། སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ཐོན་རིམ་ 1.1 ཀུ་ཤུ་རྟཊ་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་ནང་གསར་འཇུག་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཐོག་ངྷ་ས་གངས་སྐྱིད་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དུ། ལས་ཁུངས་དེ་གསར་འཛུགས་གནང་སྟེ་ལོ་གཅིག་ཏག་ཏག་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་གཙི་དང་འབྲེལ། སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ཐོན་རིམ་ 1.1 ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཀློག་ཀླད་ནང་གསར་འཇུག་དང་། སྐར་ཁུང་རྟགས་ཅན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་བསྐྱར་བཟོ་ཟིན་ཡོད་པའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཡོད་ཅིང་། ལྷན་ཚོགས་དེར་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་དང་ཤེས་ཡོན་བཅས་ཁྱོན་མི་ ༣༠ ལྷག་བསླེབས་འདུག
མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གློག་ཀླད་ཆེད་མཁས་པ་གྲྭ་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ཐོན་རིམ་ 1.1 ནི་བོད་ཡིག་ཚིག་མཛོད་དང་དབྱིན་བོད་ཚིག་མཛོད། བོད་དབྱིན་ཚིག་མཛོད་བཅས་སྡེ་ཚན་གསུམ་ཡོད་པའི་མཉེན་ཆས་ཚིག་མཛོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། ཚིག་མཛོད་དེར་ཁྱོན་བསྡོམས་མ་ཚིག་ ༢༠༠༠༠༠ ལྷག་ཡོད་ཅིང་། སྡེ་ཚན་གཅིག་ནས་སྡེ་ཚན་གཞན་ཞིག་ལ་ཐད་ཀར་བརྒྱུད་འཚོལ་ཐུབ་པ་བཟོས་ཡོད་འདུག དེ་སྔོན་སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ཐོན་རིམ་དང་པོི་སྐར་ཁུང་རྟགས་ཅན་(windows) གྱི་གློག་ཀླད་ནང་མ་གཏོཊ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ད་ཆར་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་ནང་དུའང་ཚིག་མཛོད་འདི་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་ནང་བོད་དབྱིན་ཐ་སྙད་དང་དེའི་འགྲེལ་བཤད་ཁག་རང་འགུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་ཕབ་བསྒྱུར་ཐོག་འབྲེལ་མཐུད་བྱ་རྒྱུར་ཤིན་ཏུ་སྟབས་བདེ་བཅས་བཟོས་ཡོད་སྟབས། བོད་དབྱིན་གང་རུང་ལ་རྨང་གཞི་ཞན་པ་དང་། དག་ཆའི་ཐོག་དཀའ་ངལ་ཡོད་མཁན་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། ཚིག་མཛོད་འདི་དྲ་འབྱེད་མཉེན་ཆས་ཁག་དང་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁག་གིས་བཟོས་པའི་མཉེན་ཆས་རྣམས་དང་ཐད་ཀར་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཆོག་པ་སོཊ་བཟོས་ཡོད་འདུག
བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ 1.1 སྐར་ཁུང་རྟགས་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་ནང་བེད་སྤྱོད་ཚད་ལྡན་གཏོང་ཐུབ་པར་མ་ཟད། སྔོན་མའི་ཚིག་མཛོད་དང་བསྡུར་ན་བསྐྱར་བཅོས་ཚིག་མཛོད་འདི་ཁ་འབྱེད་རྒྱུར་སྔར་ལས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ཁར། བོད་ཡིག་ཚིག་མཛོད་ལ་ཞུ་དག་དང་བསྐྱར་བཅོས་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བ་དང་། བསྐྱར་བཅོས་ཚིག་མཛོད་འདི་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་ལས་ཁུངས་དྲ་རྒྱ་ (www.monlamit.org) བརྒྱུད་ཐད་ཀར་ཕབ་ལེན་བྱ་ཐུབ་ཀྱང་། ཚིག་མཛོད་འདི་ནི་བོད་མི་རིགས་དང་དེའི་རིག་གནས་ཀྱི་སྲོག་རྩར་གྱུར་བའི་བོད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་ཁོ་ནར་དམིཊ་ཏེ་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཚོགས་སྡེ་དང་མི་སྒེར་སུ་ཡིན་རུང་ཚོང་སྒྱུར་མི་གནང་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་།
གྲྭ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་དེ་སྔོན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེས་ (Samsung) ནང་སྨོན་ལམ་ཚིག་མཛོད་ལྡུག་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་རིམ་པར་བྱས་ཀྱང་། དེ་ནི་ (windows xp) ནང་བོད་ཡིག་ཁ་ཐོར་ཏེ་འཐུས་སྒོ་ཚང་བའི་ཡིག་གཟུགས་ཞིག་མ་ཡོང་བས་ནང་འཇུག་ཐོག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད་ཅིང་། དེའི་དཀའ་ངལ་གཙོ་བོ་བོད་ཡིག་གི་ནུས་པས་མ་ལྕོགས་པ་མིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བཟོ་གྲྭ་ (campany) ཁག་དང་འབྲེལ་བ་ཡག་པོ་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ། དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་མཉེན་ཆས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ནི (Windows) དང་ (Mac)། (Android) བཅས་གསུམ་ཆགས་ཡོད་པའི་ཁྲོད། དྲ་རྒྱ་ཁག་ཏུ་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ (Android)ཡིས་བཟུང་ཡོད་པ། སྐར་ཁུང་དང་ནོ་ཁེ་ཡཱ་ (Nokia) བཟོ་གྲྭ་གཉིས་བར་མཉམ་ལས་གནང་བཞིན་པའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ། ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེས་ཁོང་ཚོར་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་ལག་འཁྱེར་ནང་བོད་ཡིག་ལྡུག་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་བཞིན་པ་དང་། ད་ཆར་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་གློག་ཀླད་ལས་ཁ་པར་ལ་དོ་སྣང་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་སྟབས། བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་མ་འོངས་པའི་ཟླ་ཤས་ནང་ (iphone) དང་ (ipad) ནང་དུའང་བསྐྱར་བཅོས་ཚིག་མཛོད་ལྡུག་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
མཇུག་ཏུ་གྲྭ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་ཚིག་མཛོད་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་བར་རང་ལུགས་དགོས་ཀྱི་མེད་སྟབས། ཉེ་ལམ་ནས་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་ཁང་གིས་བོད་ཡིག་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་བསྡུ་སྒྲིག་ལས་གཞི་དངོས་སུ་མགོ་བཙུཊ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་ལུཊ་རིས་མེད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གཙོས་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ཅིག་ཏུ་རྩོམ་སྒྲིག་སྡེ་ཚན་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས། ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་གཙོས་ལོ་རྒྱུས་དང་གསོ་རིག ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་གནས་བབ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཐ་སྙད་སོགས་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་བསྡུ་སྒྲིག་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་ཀརྨ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚིག་མཛོད་དང་བོད་ནས་གསར་དུ་ཐོན་པའི་ཚིག་གསར་དག་ཀྱང་ནང་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཐ་སྙད་གསར་བཟོའི་ཐོག་ཤུགས་རྒྱག་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པའི་སྟབས་ཀྱིས། ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེས་ཐ་སྙད་གསར་པའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་ནུས་པ་འདོན་གྱི་མེད་ཚུལ། ལས་གཞི་དེ་དང་འབྲེལ་བོད་མི་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་འཛིན་མཁན་ཚོར་དམིགས་ཏེ། མི་འགྱངས་བར་ཐ་སྙད་ ༣༠༠༠ ཡོད་པའི་པར་རིས་ཚིག་མཛོད་ (photo dictionary ) ཅིག་བཟོ་སྒྲིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་ཡོངས་ཁྱབ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཐ་སྙད་རྣམས་བོད་རྒྱ་དབྱིན་གསུམ་ཐོག་ཀློག་འདོན་དང་འདྲ་པར་མེད་པ་དག་འདྲ་རིས་ཀྱི་ལམ་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་འཆར་ཡོད་ཚུལ་སོཊ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
སྐུ་ཞབས་སྨོན་ལམ་ལགས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལ་ཕན་ཐོག་ནུས་པ་འདི་འདྲ་སྟོན་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། རྗེས་སུ་ཆ་གཞི་ཡོད་པ་ནང་བཞིན་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཁ་པར་ནང་ལ་བོད་ཡིག་ཡག་པོ་ཡོང་བ་ཞིག་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདུག་ལ་འབད་བརྩོན་མུ་འཐུད་ནས་གནང་བའི་རེ་བ་ཆེ། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།
དངོས་གནས་བོད་ལ་ཤ་ཞེན་དང་དུང་བ་ཡོད་ན་ཕྱག་ལས་དེ་ལས་ཕན་ཐོག་ཆེ་བ་དང་དེ་ལས་རླབས་ཆེ་བ་མ་འོང་མི་རིགས་ལ་ཕན་ཐོག་བའི་ལས་ཀ་གཞན་གང་ཡང་མེད། དེ་ཕྱིར་ང་རང་མི་སྒེར་ངོས་ནས་སྙིང་དབུས་ནས་རྒན་སྨོན་ལམ་ལགས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ལན་བརྒྱར་ཞུ་བ་དང་ཆབ་གཅིག་མ་འོང་ཁོང་གིས་ཕྱག་ལས་ཁག་གེག་བར་མེད་པ་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བས་སྨོན་ལམ་དང་བཅས།།
དྲ་འབུ་ལས་ངན་ཚོ་་་ཡིག་ནོར་མེད་པ་རེ་ཕྲིས་དང་་་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་རེད་་
རྒན་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་བསམ་དོན་འགྲུབ་པར་སྨོན།
ཚིག་མཛོད་འདི་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་ནང་དུ་བླུགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ
བརྩེ་བའི་རྒན་སྨོན་ལམ་མཆོག་གི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་རྒྱུད་འཛིན་ཀྱི་ཆེད་བྱ་བ་རླབས་ཆེན་སྒྲུབ་སོང་བས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཞུ།
དྲ་འབུ་ལས་ངན་ཚོ། མི་ཡིན་ན་འདི་འདྲའི་བྱེད་རྗེས་རེ་ཞོགས་དང་གཞི་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ལ་མིས་རིན་ཐང་བཞག་གི་རེད། དེ་མིན་དུས་རྟག་པར་དྲ་རྒྱའི་ནང་ལ་མཁས་པ་དང་འཇོན་ཐང་ཅན་ལ་རྒྱབ་བཤད་བྱས་ནས་སྡད་ན་རང་ཉིད་དམྱལ་བར་འབྱར་སྐྱེད་ལས་ཅི་མེད།
བཀྲ་ཤིས་སོ།།
མཉེན་ཆས་བརྒྱུད་ནས་ཚིག་མཛོད་སྔོག་པ་ནི་ཕྱི་ནང་འགྲིམ་འགྲུལ་གང་དུའང་ཆེས་སྟབས་བདེ་ཤོས་སོང་། ཚིག་མཛོད་འདི་ལ་བསྒུགས་ནས་ཡོད་པས། དེ་རིང་ཀུ་ཤུའི་ནང་བྱོན་པར་བཀྲ་ཤིའི་གཏམ་བཟང་འདི་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་འོ།།
སྐུ་ཞབས་སྨོན་ལམ་ལགས་དང་ཕྱག་འབྲེལ་རྣམ་པར་བཀྲིན་ཆེ་ཞུའོ།།
ཁྱེད་ནི་སྐད་ཡིག་སྲུང་བའི་མི་བོ་ཆོག་གོ།
སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དབུ་བརྙེས་ཏེ་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་བོ་གཅིག་འཁོར་བ་དང་། ཚིག་མཛོད་བསྐྱར་བཟོ་དང་གསར་བཟོ་གནང་བ་བཅས་ལ། འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་མཆོག་དང་། ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་ལས་མི་ཡོངས་ལ་ལེགས་གསོའི་བསྔགས་བརྗོད་དང་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།།
གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཆི་ལ་ཁད་ཀྱི་གནས་སྐབས་འདིར་གྲྭ་རྐྱང་ཞིག་གིས་བྱས་རྗེས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་བཞག་གནང་བ་ནི་བསྟོད་མ་ཐུབ་ཀྱང་སྨད་ག་ལ་ནུས། ལྷག་པར་རྒན་སྨོན་ལམ་ལ་མཚོན་ན་ཁོང་གི་ཉིན་མཚན་མེད་པར་འབད་པ་དང་ངལ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བླངས་པའི་འབྲས་བུར་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གི་བརྙན་ཆས་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་ཚིག་མཛོད་སོགས་ཚང་མ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་སྲི་ཞུ་ཁོ་ནར་དམིགས་ནས་རིན་མེད་ཐོག་གནང་བཞིན་པ་ནི་དེ་བས་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཐ་ན་གཞས་འཁོར་ཐག་གཅིག་དང་དེབ་ཆུང་གཅིག་བཏོན་ཀྱང་ཁ་ནས་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་ཟེར་བ་ཙམ་ལས་དོན་ངོ་མར་སོ་སོའི་དངུལ་ཁུག་ལ་བརྩེ་བ་མ་གཏོགས་ད་བར་རིག་གཞུང་ལ་དམིགས་ནས་འདི་ལྟ་བུ་གནང་མཁན་བྱུང་ཡོད་དམ།
གྲྭ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱི་གཙོས་བྱས་པའི་ལས་མི་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཚིག་མཛོད་ཆེ་མོ་དེ་མྱུར་འགྲུབ་པའི་སྨོན་འདུན་ཞུ།
བོད་སྐད་ཡིག་གི་སྲོག་སྐྱབས་ཀྱི་དྲིན་ཅན་དང་གློག་ཀླད་ཆེད་མཁས་པ་གྲྭ་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་མཆོག་གི་ཚིག་མཛོད་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་ནང་གསར་འཇུག་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བར་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། འདི་ནི་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཐོག་བོད་ཡིག་གི་བླ་སྲོག་ལ་སྨན་པའི་རྩ་ཆེའི་རིན་ཆེན་རིལ་བུ་ཞིག་རེད། བཙན་བྱོལ་གྱི་སྒྲིགས་འཛུགས་ནས་ཀྱང་ཁ་ཙམ་མིན་པར་སེམས་གཏིང་ནས་བོད་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཚེ་འདི་འདྲའི་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། གཞན་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་གིས་འདུ་འཛོམས་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱེད་སྐབས་བོད་སྐད་ཡིག་ལ་ཤ་ཚ་ཡོད་མདོག་མདོག་འདྲ་བཤད་དེ་ཉི་མ་གང་འཁྱོལ་བྱེད་པ་ནི་ཁ་བཤད་ཆུའི་ལྦུ་རང་ཡིན་པས། དེ་འདྲ་མི་བྱེད་པར་ལག་ལེན་གསེར་གྱི་ཐུག་པའི་ལས་དོན་འདི་འདྲ་ལ་ཆར་བ་གྲུ་འདེགས་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་རེད།རྒན་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱི་བོད་སྤྱི་ལ་ཕན་པའི་ལས་དོན་མཐའ་དག་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བར་སྨོན།
ཡག་པོ་རེད་དེ། ལས་ཀ་ཅུང་ཙམ་བྱས་མ་ཐག་ལམ་སེང་ཁྲོམ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུར་རྔམ་དྲག་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་མ་རེད། གཏམ་ཡོད་ན་སྡུག་ཆེ། དོན་ཆེ་ན་བློ་བདེ་གསུངས་པ་ལྟར། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྙན་ལ་ཞེ་དྲག་གསར་གཏོད་བྱེད་ཡ་ཡོད་གསུངས་ཡོད་དུས། དེའི་ཚོད་ཀྱིས་ལས་ཀ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཏོང་ཟབ་པོ་ཞིག་བྱས་ན་ཡག་གི་རེད།