ཨ་རིའི་ནུབ་བྱང་མངའ་སྡེ་འོར་གྷན་ནང་གི་གྲོང་འཁྱེར་ཆེ་ཤོས་ཕོར་ཏྲི་ལན་(Portland) དང་། ཝ་ཞིན་ཏྲོན་མངའ་སྡེའི་ལྷོ་ནུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་གྲོང་འཁྱེར་ཝན་ཁོའི་ཝར་(Vancouver) གཉིས་ནི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཁོ་ལོམ་བྷི་ཡ་གཙང་པོའི་(Columbia River) ཕྱོགས་གཉིས་སུ་གནས་ཡོད་ལ། གཙང་པོ་དེ་མངའ་སྡེ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། གྲོང་འཁྱེར་ཕོར་ཏྲི་ལན་དང་ཝན་ཁོའི་ཝར་གཉིས་ཕར་ཚུར་བར་ཐག་ཉེ་པོ་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་སྟབས་བདེ་ཡིན་སྟབས། གྲོང་འཁྱེར་འདི་གཉིས་བར་མང་ཚོགས་འགྲོ་སྐྱོད་དང་ཉོ་ཚོང་སྐྱེལ་འདྲེན་ཡང་ཧ་ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཡིན།
ས་གནས་འདི་གཉིས་ནང་ཐོག་མར་ ༡༩༦༧ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་མི་ ༦ ཙམ་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་གི་ལས་ཀར་བཏང་འདུག་ལ། ཕྱིས་སུ་ ༡༩༦༩ ལོར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སླར་ཡང་མི་ ༢༩ ཤིང་གཅོད་པར་བཏང་འདུག ༡༩༩༣ ལོར་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོ་བྱས་པའི་ཁུངས་ནས་མི་ ༥༠ ས་གནས་འདི་གཉིས་སུ་བསླེབས་ཡོད་འདུག རིམ་བཞིན་དེ་དག་གི་ནང་མི་དང་། དེ་མིན་གྱི་བོད་མི་མང་པོ་སྔ་ཕྱིར་འབྱོར་ཏེ། ད་ལྟ་ས་གནས་འདི་གཉིས་ནང་ཁྱོན་བསྡོམས་བོད་མི་ ༦༠༠ ལྷག་ཡོད་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་མང་ཆེ་བ་ཕོར་ཏྲ་ལན་མངའ་ཁུལ་དུ་གནས་ཡོད།
༡༩༩༣ ལོ་ནུབ་བྱང་བོད་མིའི་རིག་གནས་ཚོགས་པ་ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ནས་བཟུང་ལོ་མང་རིང་ས་གནས་འདིར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས་དང་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་སྤེལ་གསུམ་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ༢༠༠༡ ལོར་ནུབ་བྱང་བོད་མིའི་རིག་གནས་ཚོགས་པས་༧གོང་ས་མཆོག་འདི་ག་ཕོར་ཏྲི་ལན་གྲོང་འཁྱེར་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་སྐབས། ས་འདིར་མིང་གྲགས་ཆེ་པའི་ལེ་མིལ་སིན་(Lemelson)ཞེས་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་གིས་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཨེ་ཀར་ ༩ ཡོད་པའི་ཁང་ས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཚོགས་པ་འདིར་ཞལ་འདེབས་སུ་ཕུལ་འདུག་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་དེའི་ཁྱིམ་བདག་འེ་རེ་ཁི་ལེ་མལ་སིན་(Eric Lemelson) ཞུ་བས་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་ཞལ་འདེབས་གནང་བར་བརྟེན། ༢༠༠༡ ལོར་ནུབ་བྱང་བོད་མིའི་རིག་གནས་ཚོགས་པས་བོད་ཁང་ཞིག་ཉོས་ཏེ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༡༡ ཙམ་གྱི་རིང་ས་གནས་མང་ཚོགས་འདུ་མཛོམས་དང་། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་དུས་ཆེན་ཁག་སྲུང་གཙི། གཟའ་ཉི་མའི་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་སོགས་དེ་གར་ཚོགས་ཡོད་འདུག
རིམ་བཞིན་ས་གནས་འདིར་བོད་མི་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་བོད་ཁང་རྙིང་པར་མི་མང་མ་ཤོང་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྟབས། བོད་ཁང་གསར་པ་ཞིག་ཉོ་བར་མང་མོས་ཐག་གཅོད་བྱུང་སྟེ། ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་ཁང་པ་དང་ཁང་ས་མང་པོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་མཐར་ད་ལྟའི་ཁང་པ་འདིའི་ས་བབ་དང་། ཁང་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་ཤོས་སུ་མཐོང་སྟེ། ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༤ བར་སྤྱི་ཁང་གསར་པ་འདིར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་དང་འབུམ་བདུན་སྤྲད་དེ་ཉོས་འདུག སྤྱི་ཁང་གསར་པ་འདིའི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཨེ་ཀར་ ༡.༤ ཡོད་པ་དང་། ཁང་པའི་ཆེ་ཆུང་ལ་ཁྱོན་ཕུ་ཌྲི་ངོས་སྙོམས་གྲུ་བཞི་མ་ ༡༧.༠༠༠ ཡོད་པ་དང་། མི་ ༦༠༠ ཤོང་བའི་ཚོགས་ཁང་ཆེན་པོ་གཅིག་དང་མཆོད་ཁང་། བཀོལ་སྤྱོད་སྣ་མང་ལ་དམིགས་པའི་ཁང་མིག་གཅིག ཐབ་ཚང་། འཛིན་ཁང་ ༥ བཅས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ཁང་གི་མདུན་དང་མཐའ་གཉིས་སུ་རླངས་འཁོར་ ༨༨ ཙམ་འཇོག་སའི་ཐང་ག་བཅས་བཟོས་འདུག གཤམ་དུ་གསར་འགོད་པས་ནུབ་བྱང་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བདེ་ཆེན་བར་མཚོ་ལགས་སུ་གནས་ཚུལ་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།
དྲི་བ། ནུབ་བྱང་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ཕྲུ་གུ་ཚོར་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་དང་། བོད་པའི་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན་སོགས་སློབ་འཁྲིད་གནང་གི་ཡོད་པའི་ཐོག་གྲུབ་འབྲས་གང་འདྲ་མཐོང་གི་འདུག་གམ།
ལན། ང་རང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་ནང་ཤེས་རིག་སྡེ་ཚན་ཞིག་བཙུགས་ཏེ། བུ་ཕྲུག་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་གི་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་འགན་བཞེས་ཀྱི་ཡོད་རེད། གཟའ་ཉི་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཙུགས་ནས་ད་ཆ་ལོ་བཅུ་གྲངས་ཞིག་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། འཛིན་གྲྭ་དང་པོ་བཙུགས་དུས་བུ་ཕྲུག་གསུམ་བཞི་ཞིག་ལས་མེད་ཀྱང་། ད་ཆ་བུ་ཕྲུག་གི་ཁ་གྲངས་འཕར་ཏེ། འཛིན་གྲྭར་ཡོང་མཁན་བུ་ཕྲུག་ ༨༠ མ་ཟིན་ཙམ་ཡོད། རྩ་བའི་བུ་ཕྲུག་ཚོར་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་དང་། རིག་གཞུང་གི་སྐོར་ག་རེ་ཡིནའང་སློབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དེ། ཁོ་རང་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་གི་ཚད་འདྲ་བོ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་བསླེབས་ཡོད་མེད་སྐོར་ང་ཚོའི་རྒྱུན་ལས་ནང་ལའང་སྐད་ཆ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དཔེ་བཞག་ན། ང་རང་ཚོའི་འཛིན་གྲྭ་བཞི་བའི་བུ་གུ་ཅིག་དང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་གྲྭ་བཞི་བའི་བུ་གུ་གཉིས་ལ་ཡིག་ཚད་བཏང་པ་ཡིན་ན་གཉིས་ཆ་གཅིག་པ་བསླེབ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དམ་ཞེས་ན། དེ་ནི་དྲང་པོ་ཞུས་ན་དྲི་བ་ཅིག་རེད། བུ་ཕྲུག་ཚོར་མཚོན་ན་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་ཡག་པོ་ཆགས་རྒྱུར་འཁོར་ཡུག་གི་དགོས་མཁོ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གཟའ་ཉི་མ་གཅིག་པོ་མ་གཏོགས་ཁོ་ཚོར་ཕུལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ཡིན་ན་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་རྒྱུན་རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་དགོས་རེད་ཞེས་གསུང་གི་ཡོད་པ་བཞིན། ཚོགས་པ་དང་ཕ་མ་ཚོ་ཡིནའང་། རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་གོམ་པ་དང་པོ་དེ། བུ་ཕྲུག་ཚོས་བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་དང་སྐད་ཡག་པོ་ཅིག་ཤེས་ཐུབ་ན་བསམ་པ་དེ་རེད།
དྲི་བ། ནུབ་བྱང་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཨ་རིའི་ནང་གི་བོད་མིའི་ཚོགས་སྡེ་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། སླར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་ལས་གཞི་དེ་འདྲ་སྤེལ་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ།
ལན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གང་ཐུབ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། བོད་ནང་ལ་བྱུང་བའི་ས་ཡོམ་གྱི་གོད་ཆགས་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མི་ཉམས་ཐག་ལ་རོགས་སྐྱོར་ལ་སོགས་པ། དཔེ་མཚོན་ཙམ་ཞུས་ན། ཉེ་ཆར་བོད་ནང་གི་བུ་གུ་ཅིག་ལ་ན་ཚ་ཛ་དྲག་པོ་ཅིག་ཕོག་ནས་འགྲོ་སོང་གི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་སྐོར་ལ་མ་གཅིག་གིས་ང་ཚོ་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་བཞིན། ང་ཚོས་མི་མང་གི་ལག་ནས་ཞལ་འདེབས་བསྡུས་ཏེ་ཨ་སྒོར་ ༡༤༠༠ ལྷག་ཕུལ་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་། ༢༠༠༨ ལོར་ཝེ་སུ་ཁང་སིན་(Wisconsin)ནས་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཡོངས་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བརྟན་བཞུགས་ཕུལ་སྐབས། དམ་བཅའ་ཁ་ཤས་ཤིག་བཞག་པའི་གྲས་ནས་གཅིག་སྟེ། ཚོགས་པ་རེ་རེའི་ངོས་ནས་ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་སུམ་སྟོང་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་བོད་ནང་དང་རྒྱ་གར། བལ་ཡུལ་སོགས་སུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོར་རོགས་སྐྱོར་ཞུ་རྒྱུ་དེ་རེད། ལོ་ཁ་ཤས་ལ་རོགས་སྐྱོར་གྱི་དངུལ་དེ་དག་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་། གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཚོགས་པ་དེ་འདྲ་ལ་ཕུལ་བ་རེད། ལོ་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་ནས་བོད་ཚོགས་ཁག་གི་རྒྱུན་ལས་ཚོས་ཐག་གཅོད་ལྟར། རོགས་དངུལ་དེ་དག་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐེབས་རྩ་(The Dalai Lama Trust)ཞེས་པར་ཕུལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་འབྱུང་བཞིན་པའི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་ལས་འགུལ་དང་ལས་དོན་འདྲ་རྩོམ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་དམ།
ལན། ང་རང་ཚོའི་ངོས་ནས་གང་ཐུབ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་བསམ་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ནི་ངོ་མ་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད། དེ་དག་ལ་བསམ་ན་ངོ་མ་ང་རང་ཚོ་སོ་སོའི་ལས་ཀ་སོགས་ལ་མགོ་མཁོར་ནས་ཅི་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་ཚོས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་དེ་ནི་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་གྲོང་འཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་དང་། མངའ་སྡེ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ལ་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་སྙན་ཞུ་དང་། ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཨ་རིའི་ནང་ཞུ་གཏུགས་བྱེད་མཁན་ང་རང་ཚོ་གཅིག་པོ་མ་རེད། མང་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་དེ་དག་ལ་ནུས་པ་ཅི་ཙམ་ཐོན་མིན་དེ་བཤད་ཁག་པོ་རེད། དེ་མིན་མི་རེ་རེའི་ངོས་ནས་ཀྱང་། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་འཐུད་དྲ་རྒྱ་སོགས་རྒྱུད་ལམ་སྣ་མང་སྤྱད་དེ། སོ་སོའི་ལས་རོགས་ཚོ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་མི་མང་ལ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་སོགས་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ཚོགས་པ་འདིར་ ༢༠༠༢ ལོའི་སྔ་ཕྱིར་རྙོག་གྲྭ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་སྐོར་ཐོས་པའི་ད་ལྟའི་ཆར་གནང་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་དམ།
ལན། དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། ང་རང་སྒེར་ངོས་ནས་བསམ་ན། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཚོས་རང་ངོས་ནས་འབད་བརྩོན་ཆེ་ཤོས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁོ་ཚོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་དང་། བསམ་ཚུལ་མ་འཐུན་པའི་དབང་གིས་རྙོག་དྲ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་པ་རེད། དེའི་སྐོར་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་ཀྱང་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་དུས་སུ་རྙོག་དྲ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དཔེ་ཡག་པོ་ཡོད། དེའི་སྔོར་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་འདིར་ཕེབས་སྐབས་ཞུ་རྩིས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་སྔོན་མའི་རྙོག་དྲ་དེའི་སྐོར་ལ་དགོངས་སེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱིར་ཆུང་ས་ནས་བལྟས་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པའི་ནང་། བོད་མིའི་བར་ལ་མཐུན་མིན་གྱི་རྙོག་དྲ་བྱུང་སྟེ། སྤྱི་བའི་ལས་ཀ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་ན། དེ་ངོ་ཚ་བོ་རེད། ཡང་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བལྟས་ན་ཚོགས་སྡེ་གཞན་གང་ཡིན་ཡང་རྙོག་དྲ་མེད་པ་རེད་མི་འདུག དཔེར་ན། ཝེཡེ་ཏི་ནམ་དང་། རྒྱ་མི། ཀོ་རི་ཡ་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་ཚང་མ་ལ་རྙོག་དྲ་ཡོད་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། གང་ལྟར་ང་ཚོས་འདས་པའི་རྙོག་དྲ་དེ་དག་གི་སྒང་ནས་ཉམས་མྱོང་ཡག་པོ་ཅིག་རག་པ་དེ་བསམ་བློའི་གཞི་ལ་བཞག་སྟེ། མ་འོངས་པར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་ཐུགས་གཟབ་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་དེ་ཡག་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། ཨ་རིའི་ནང་ལས་ཀ་གང་བྱས་ཀྱང་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མི་ཚོ་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་གོམ་འདྲིས་དེ་ཙམ་མེད་པའི་ཆ་ནས། ཚོགས་པ་ཞིག་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐད་ལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་འདྲ་འཕྲད་ཀྱི་འདུག་གམ།
ལན། ཚོགས་པ་འདི་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་ཨོར་རྒན་མངའ་སྡེ་དང་། དབུས་གཞུང་གི་(IRS)བཅས་ལ་དེབ་བསྐྱེལ་བྱས་ཡོད་པའིེ་(501c3) ཞེས་པའི་ཁེ་བཟང་མེད་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད། ཁེ་མེད་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་དཔེར་ན། གཞུང་ལ་ཁྲལ་སྤྲོད་མི་དགོས་པ་སོགས། ཨ་རིའི་ནང་གི་ཁེ་མེད་ཚོགས་པའི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཆ་ཚང་འཁུར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་བྱང་ཨ་རིའི་ནང་གི་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་སྤྱི་ཡོངས་ལྟར། ཚོགས་པ་འདི་ཡང་ཨ་རིའི་བོད་གཞུང་དོན་གཅོད་ཁང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཞིབ་ཚགས་པོ་མཁྱེན་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཡང་། ང་རང་ཚོ་མང་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་དང་བོད། བལ་ཡུལ་བཅས་ནས་བསླེབས་པ་ཡིན་དུས། ཁྲིམས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཐུགས་སྣང་ཆུང་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀའ་ངལ་ཆུང་ཚག་རིགས་རྒྱུན་དུ་འཕྲད་ཀྱི་འདུག ང་རང་ཚོར་ནམ་རྒྱུན་སྐྱོན་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ང་རང་ཚོ་སོ་སོའི་འགྲོ་སྟངས་དེ་ཡང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་སོ་སོའི་འགྲོ་སྟངས་དང་། ཡུལ་ཁྲིམས་གཉིས་ཆ་སྙོམས་པོ་ཅིག་གི་ཐོག་ནས་འགྲོ་ཐུབ་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་ཞུ་བཞིན་ཡོད།།
ནུབ་བྱང་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཡོངས་དང་། ཚོགས་མི་ཡོངས་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདི་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ཞིབ་ཚགས་ཤིག་བཀླགས་ཏེ་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་སོང་། སྤྱིར་བཏང་ད་སྔ་ཕྱི་རྒྱལ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་མང་ཐག་ཆོད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད་དེ་ཡིན་ནའང་ད་བར་འདི་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་རྒྱས་ཤིག་བྱུང་མ་སོང་། ཡར་རྒྱས་ལ་མཐའ་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེང་སྐབས་བོད་མི་ཚང་མ་དཀའ་ཉེན་གྱི་གནས་སྟགས་ཤིག་གི་འོག་ཏུ་བསྡད་ཡོད་དུས་ད་དུང་མུ་མཐུད་དུ་ཁ་འཆམ་གྲོས་འགྲིག་གིས་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པ་རེད། ད་དུང་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ཁྱེད་རྣམ་པ་ཚོས་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཟེར་ན་འདྲ་ཚོགས་པ་ཟེར་ན་འདྲ་དེ་ལ་ཕྱག་ལས་རླབས་ཆེན་པོ་མང་པོ་ཞིག་གནང་འདུག་ཀྱང་བོད་སྤྱི་བའི་ལས་དོན་དང་། ལྷག་དོན་དུ་བོད་པའི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་དང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དེ་ཙམ་འདང་ངེས་པ་ཞིག་ཆགས་མི་འདུག་སྙམ་པའི་མཐོང་ཚུལ་བྱུང་སོང་། མ་འོངས་པར་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་མི་ཚང་མ་རྡོག་རྩ་གཅིག་བསྒྲིལ་ཐོག་བོད་སྤྱི་བའི་རྩ་དོན་ཐོག་ལག་རྗེས་རེ་འཇོག་ཐུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་དང་དོ་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། དེ་ནས་གོང་གི་ཁྱེད་ཅག་གི་ལས་དོན་ནང་འཁོད་པ་ལྟར་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་དག་ལ་བོད་པའི་ལ་ཞེན་དང་རིག་གཞུང་། ཐ་ན་ཀུན་སྤྱོད་ཚུན་ནས་བག་ཆགས་གང་ཐུབ་ཅིག་འཇོག་ཐབས་ལ་འབད་འབུང་གནང་དགོས་པ་རེད། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
ངོ་མ་གཟའ་ཉི་མ་ཉིན་བོད་ཡིག་སླབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་དེ་ལ་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་མིང་ཙམ་མིན་པར་སྨོན་བཞིན་ཡོད།
ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་འགའ་ཞིག་ནང་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ ནང་ཆོས་འཛིན་གྲྭ་ཟེར་མིང་སྙན་པོ་ཞིག་བཏགས་ཏེ། ལོ་ཇི་ཙམ་སོང་ཡང་། ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་གི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞིག་མངོན་རྒྱུ་མེད། ཕྲུ་གུ་ལ་སློབ་སྦྱོང་གལ་ཆེན་དུ་རྩི་བ་ལས། འཛིན་གྲྭ་ཚོགས་བའི་ཉིན་མོར། རིག་གཞུང་འཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་མིང་ཁུར་དེ། དངུལ་བཟོ་ཕྱིར་ཕྲུ་གུ་ཚོ་འཁྲབ་སྟོན་ལ་འཁྲིད་བཞིན་ཡོད། དངུལ་ཕྲན་བུ་ཞིག་རག་པ་དེའང་། གང་དུ་སོང་མིན་མ་ཤེས་པར་གྱུར་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ། ས་གནས་འགའི་ནང་བསྟུད་མར་བྱུང་དང་འབྱུང་མུས་རེད།
ཨ་རི་ནུབ་བྱང་དུ་གཞུགས་པའི་བོད་རིགས་ནང་གནས་ཚུལ་དེ་ལྟར་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ཐུགས་རྗེ་ཆེའོ།
ཧ་ཅང་ཧྲ་གི
ད་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་ནུས་ཤུགས་བཏོན་སྟེ་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུ་ནས་ཉི་ཤུའི་རིང་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མིའི་ཁྱད་ནོར་གྱི་གཞི་རྐང་བརྟན་པོ་ཞིག་མ་བཙུགས་དུས། དེའི་རྗེས་ནས་ཕམ་པ་དང་ཕམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའི་རྟགས་མཚན་ད་ནས་ཐོན་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་ད་བར་མི་རིགས་ཀྱི་ལར་ཞེན་དང་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་དགོངས་སྒྲུབ་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ཁ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་སོང་ནས། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཀྱི་གནས་ཚད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་འཛུལ་གྱི་འོག་ནས་གཅེས་འཛིན་བྱས་པ་དང་བསྡུར་ཐབས་མེད་པར་ངོ་ཚའི་གནས་སུ་ལྷུངས་ཡོད། དེའི་ཆ་ནས་མ་འོངས་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་ཐུབ་དགོས་པ་དང། བོད་ནང་གི་ལར་ཞེན་དང་བརྩེ་དུང། ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ཡིད་ཆེས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་གཏད་པ་ནང་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་གཏོད་དགོས་ན། བོད་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས་བརྒྱུད་འཛིན་དར་སྤེལ་རང་ཚུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་དགོས་པ་འདི་ལས་མེད་ཅིང། དེ་ལས་ཀྱང་གསལ་བོར་བཤད་ན། ཆོལ་གསུམ་དོན་དམ་གྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ནའང། བརྩེ་དུང་གི་སྦྲེལ་ཐག་བོད་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་གཙིགས་སུ་བཟུང་མ་བཟུང་ནས་ཐག་གིས་གཅོད་ཐུབ་ཅིང། ཆོལ་ཁ་གང་ཡང་རུང་བས་ག་དུས་ཡིན་ནའང། དངོས་བོའི་གཙོ་ཕལ་དང་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན་ལ་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར། བོད་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཐད་འཐུས་ཤོར་ཉམས་ཆག་བཏང་བ་ཡིན་ན། སྐབས་དེ་ནས་ང་ཚོའི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་འདིའང་འགྱུར་མགོ་ཚུགས་ངེས་པ་རེད་ན། ཚང་མས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྩ་བ་དེའི་སྐད་དང་རིག་གནས་སྟེང་སྤུངས་ཐུབ་པ་གནང་ན་ཅི་སྟེ་ད་དུང་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་འགར་བཙན་བྱོལ་དུ་སྡོད་དགོས་བྱུང་ཡང་ཁ་འཐོར་རྩ་བྲལ་གྱིས་ཤི་མི་སྲིད་པ་ནི་གསལ་བོ་རེད།།
དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཡག་པོ་སྤེལ་འདུག་གནས་ཚུལ་འབྲི་སྟངས་ཞིབ་ཚགས་པོ་ཞེ་དྲག་འདུག ནུབ་བྱང་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ལས་མི་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལགས་ཡོད། སྔོན་མ་ཚོགས་པ་འདི་ལ་ལབ་རྒྱུ་གླེང་རྒྱུ་མང་པོ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ནས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་བྱུང་བ་རེད། ད་ཡག་པོ་ཆགས་ཡོང་དུས་སྐབས་ལ་ཚང་མས་ཧུར་བོ་པ་རོ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་རེད། དེ་ནས་གནས་ཚུལ་གཏོང་མཁན་ནས་ཀྱང་གསལ་བོ་་བོ་ཞེ་དྲག་བཟོས་ཡོད་པ་འདི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མཁན་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག མ་གཞི་ནས་ང་ཚོ་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་དེ་ཚོས་རྡ་རམ་ས་ལ་གཅིག་པོར་འཁོར་ནས་སྡོད་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ས་གནས་ཁག་གི་གནས་ཚུལ་ཐོག་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཏེ་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད་