བོད་པའི་སྤྱི་ཚོཊ་ནང་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཡིན་ལབ་དུས་སྙིང་རྗེ་ཟེར་གི་རེད།

ཨ་རིར་གནས་སྡོད་དེང་རབས་བོད་རིགས་སྒྱུ་རྩལ་བ་བསྟན་འཛིན་རིག་གྲོལ་ལགས་སུ་གནའ་དེང་དང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ། དེའི་ཁྱད་པར་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།

            དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་སྔོན་བོད་ནས་ས་སྤྱི་རྒྱ་ཉིས་ཁྲི་ངྷ་སར་དབོར་བ་དེ་ཚང་མས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། སྒྱུ་རྩལ་དང་འབྲེལ་བ་ག་རེ་ཡོད་མེད་དང་གསལ་བོ་རྟོགས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་ཡོད་སྟབས། དེ་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་ལྟ་དགོས་པ་རེད།

          ལན། ནམ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ནང་རི་མོ་དང་འཇིམ་བཟོ་ཅུང་ལས་སླ་བ་ཟེར་ན་འདྲ་འགྲོ་བདེ་བའི་རིགས་རེད། ཡང་བརྙན་རིས་སྒྱུ་རྩལ་རིགས་ཏོག་ཙམ་མ་འདྲ་བ་རེད། དེ་ལས་ཅུང་ཙམ་མར་བབས་ནས་སོ་སོ་སྒྱུ་རྩལ་་གྱི་ངོ་བོར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དེ་སྒྱུ་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་(Performance Art) རེད། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ལོ་རྒྱུས་ལ་བལྟས་ན། རི་མོའི་འབྲི་བྱ་དང་འབྲི་ཡུལ། འབྲི་མཁན་གསུམ་སྔོན་མ་དར་སྲོལ་ཆེན་པོ་རེད། དཔེར་ན། ཡེ་ཤུའི་སྟོན་པ་འབྲི་ཡི་ཡོད་ན་འབྲི་ཡུལ་དང་འབྲི་མཁན། འབྲི་བྱ་ག་རེའི་སྐོར་ཡིན་པའི་བསམ་བློ་གསུམ་ལ་དབྱེ་བ་ཆེན་པོ་རེད། དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་རང་སྟེང་ནས་དེ་གསུམ་མངོན་པར་བྱེད་པའི་འཁྲབ་སྟོན་ཞིག་ལ་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་ནང་དང་པོ་རྩལ་ལ་ཤུགས་ཆེན་པོས་དོ་སྣང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལས་བསམ་བློ་གཙོ་བོར་འཛིན་གྱི་མི་འདུག དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བསམ་བློ་གཙོ་བོ་དང་། དེ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ངོར་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བྱ་རྒྱུའི་རྩལ་གཉིས་པ་རེད། ངས་བོད་ནས་ས་དབོར་པ་དེ་རྩལ་རེད། དེའི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་གྲུབ་གང་ནས་ཐོན་སོང་ཟེར་ན་པཱ་ལགས་སྐོམ་པ་ཆུ་འདོད་ལྟར་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་མ་ཐུབ་པར་གྲོངས་པ་དེ་རེད། ཁོང་འདྲ་བོ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་རི་མོ་དང་རྩོམ། འཇིམ་བཟོ། གཞས། གློག་བརྙན་གང་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་མཚོན་ཐབས་བྱས་ཡོད་ན། དེ་ཚང་མ་རྩལ་རེད། བསམ་བློ་གཅིག་ལ་རྩལ་ག་རེ་སྤྱད་ན་འགྲིག་གི་རེད། ངས་ས་དབོར་བ་དེར་དབྱིན་ཡིག་ནང་ site-specific installation(ཆེད་སྒྲིག་སྒྱུ་རྩལ) ཟེར་བ་རེད།

            དྲི་བ། ཁྱེད་རང་གི་ངོས་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་གང་འདྲ་ཡིན།

          ལན། ལོ་ ༢༠༠༠ གོང་སོ་ཁཱི་ཊེ་(Socrates)ནས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་འགྲེལ་བཤད་དང་མཚན་ཉིད་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དེ་ཚང་མར་བལྟས་ཡོང་ན། སུ་གང་ལའང་འདི་རེད་ཅེས་བསྡོམས་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་དང་ཤར་ཕྱོགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཁྱད་པར་གཅིག་ག་རེ་ཡོད་པ་ཟེར་ན། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་མཚན་ཉིད་དེ་ཕན་ཚུན་དགག་པ་རྐྱང་བརྒྱབ་སྟེ་ཡོང་བསྡད་པ་ཞིག་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ཟེར་ན་འདྲ་བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་དེ་ལྷན་པ་རྐྱང་བརྒྱབ་ནས་ཡོང་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། སྒྱུ་རྩལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་གཞན་གྱི་གནོན་ཤུགས་དང་ཐེ་གཏོགས་འོག་མ་ཚུད་པ་ཞིག་དགོས། གང་ཡིན་ཟེར་ན་སོ་སོས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་དྲང་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་དེར་གཞན་གྱི་ཡག་སྡུག་གི་ལྟ་ཚུལ་ལ་འབྲེལ་བ་མེད། གཉིས་པ་ཁུངས་རེད། སྒྱུ་རྩལ་པ་ཞིག་གིས་རི་མོར་མཚོན་ན་དེར་འགྲོ་ས་གཉིས་རེད། གཅིག་སྒྱུ་རྩལ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློ་ནས་སྒྱུ་ལ་འགྲོ་བ་དང་། མི་མང་ཆེ་བས་སྒྱུ་མ་གཏོགས་བསམ་བློ་མཐོང་མི་ཐུབ་སྟབས། སྒྱུ་དེ་དེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཁུངས་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཁོ་རང་གི་སྟེང་དུ་འཐིམ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ཚེ་དྲང་པོ་རེད། དེ་མིན་པར་ཕ་མ་དང་དགེ་རྒན། བླ་མ་འདི་དང་དེ་ལ་དགའ་ཞེས་རི་མོ་ཞིག་བྲིས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཁུངས་དེད་ཡོང་དུས་སྒྱུ་རྩལ་བ་མ་ཡིན་པར་ཕ་མ་དང་དགེ་རྒན། བླ་མ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སྒྱུ་དེ་གཞན་དགའ་བར་བྱ་ཆེད་ལས་རང་སྟེང་ནས་ཐོན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དྭངས་མ་ཞིག་མ་རེད། ངའི་བསམ་པར་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཟེར་ན་སྤྱི་ཚོགས་གྱི་མདུན་དུ་སྐྱོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་རེད།

            དྲི་བ། ཁྱེད་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་སོ་སོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཛེས་དཔྱོད་དང་ཁ་ཕྱོགས་ག་རེ་ཡིན་ནམ།

          ལན། སྒྱུ་རྩལ་ལ་རྣམ་པ་མཐའ་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། འབབ་ས་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་ནང་འདུས་ཡོང་གི་རེད། བོད་ཡིག་ལ་མཚོན་ན་འབབ་ས་གསལ་བཤད་སུམ་ཅུ་རེད་དེ། དེ་ལས་གྲུབ་པའི་དཔེ་དེབ་གྲངས་ལས་འདས་པ་རེད། ང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་ང་སུ་རེད། ངའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ངོ་བོ་ཤུགས་ཆེན་པོ་གང་ལ་ཐུག་འདུག་ལྟ་རུ་འགྲོ་དུས། བོད་རང་བཙན་ཤོར་པ་དེ་ལ་ཐུག་ཡོད། ༡༩༥༩ ལོར་བོད་རང་བཙན་ཤོར་པ་དེས་ང་ཚོ་ཚང་མ་གང་ས་གང་དུ་བསླེབས་ཡོད། ང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཤིག་ཆགས་པ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་རང་དེར་ཤུགས་ཆེན་པོས་བསྙེས་ཏེ། རྒྱལ་རབས་དང་རིག་གཞུང་ལ་ཕྱིར་མིག་ལྟ་སྐབས། བོད་པའི་ངོ་བོ་ཟེར་ན་ག་རེ་རེད་ཅེས་པའི་དྲི་བ་འདི་ངའི་ཤ་གསེང་རུས་གསེང་ན་འགུལ་བའི་དྲི་བ་རེད།

            དྲི་བ། སྤྱི་ཚོཊ་དང་སྒྱུ་རྩལ་བའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལ་ཁྱེད་རང་གིས་གང་འདྲ་མཐོང་ཡོད།

          ལན། གལ་སྲིད་འཛམ་གླིང་འདིར་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ལས་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་ན་ངས་རི་མོ་འབྲི་སྲིད་དམ་ཞེས་དྲིས་ན། ངས་འབྲི་ངེས་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ངས་རི་མོ་འབྲི་བ་དེ་རང་ཉིད་དང་སོ་སོའི་སེམས་ཚོར་ཕྱིར་འདོན་རྒྱུ་དེ་རེད། མི་གཞན་གྱིས་དེར་ག་འདྲ་ལྟ་མིན་མ་རེད། སྒྱུ་རྩལ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསམ་བློ་ག་རེ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་རི་མོ་བྲིས་པ་ཡིན་ན་སྒྱུ་རྩལ་བ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཆང་རག་མེད་ན་སྡོད་མི་ཐུབ་པའི་ར་བཟི་ནང་བཞིན་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཚོ་སོ་སོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་བུ་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། དཔེར་ན་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཁོས་རི་མོ་མ་བྲིས་པར་སྡོད་མི་ཐུབ། གཞན་གྱིས་ཅི་ཟེར་དང་ལྟ་སྟངས་ག་རེ་ཡོད་མེད་ལ་ཡ་བྱེད་ལོང་མེད། སྒྱུ་རྩལ་བ་ནི་ར་བཟི་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཚོར་ལས་མཛེས་བ་འཚོལ་ཞིང་། དེ་ལ་གཡོ་ལྷད་དང་རྒྱབ་མདུན་མེད་པའི་མིའི་རང་གཤིས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་རང་སྟེང་ནས་དྲང་མོར་ཕྱིར་མངོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཆེད་དུ་དམིགས་པ་ཞིག་མིན་ཡང་ཕ་རོལ་བར་དོགས་སློང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྒུལ་ཤུགས་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད།

            དྲི་བ། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་ཟེར་ན་འདྲ་ཐང་བྲིས་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་སྒྱུ་རྩལ་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ།

          ལན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལས་བྱུང་བའི་སྒྱུ་རྩལ་དེ་དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་མགོ་ཚུགས་པ་རེད། དེའི་གོང་དུ་བོན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། གང་ལྟར་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་དང་བཅོ་བརྒྱད་ནང་བོད་ལ་སྒྱུ་རྩལ་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་དར་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། ནུབ་ཕྱོགས་ལ་མཚོན་ནའང་དང་པོ་སྒྱུ་རྩལ་མགོ་ཚུགས་ཡོང་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་ཆགས་ཡོད། རིམ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཐེབས། དགག་སྒྲུབ་དང་དོགས་སློང་གི་ལྟ་ཚུལ་གསར་བ་བྱུང་པའི་བརྒྱུད་རིམ་འཁྲིག་ཆ་དོད་པོ་དེ་ལས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ར་བ་ནས་ཐར་ཏེ་རང་རྩོམ་དང་རང་དབང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ་རེད། བོད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་ལ་འཁྲིག་ཆ་དོད་པོ་དེ་བྱུང་ཐུབ་མེད། ཡང་འགའ་རེས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཐང་བྲིས་སྒྱུ་རྩལ་མ་རེད་ཟེར་མཁན་འདུག ངས་དེར་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད། དུས་རབས་མ་འདྲ་བ་དང་མི་རབས་མ་འདྲ་བའི་སྐབས་སོ་སོར་སྒྱུ་རྩལ་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། དེའི་དབང་གིས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་གཏན་འཁེལ་བ་དང་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་རྒྱག་ཐུབ་མེད། མདོར་བསྡུས་ན་ངས་ཐང་ག་དེ་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྒྱུ་རྩལ་ཚད་མཐོ་བོ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད། སྔ་མོ་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ། རྒྱ་ནག་སོགས་ནས་རི་མོའི་སྒྱུ་རྩལ་མཚོན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་རིགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཁ་སྣོན་གྱི་འཁྲིག་ཆ་དོད་པོ་བྱུང་། བར་ལམ་ཞིག་ནས་ད་འདི་ལས་ལྷག་འགྲོ་ས་མེད་བསམ་པའི་བསམ་བློ་བསླེབས། འདི་ལས་ཚད་མཐོ་བ་ཞིག་ད་ཡོང་ཐབས་མེད་བསམ་པ་བྱུང་སྟེ་བསམ་བློ་ཐག་ཆོད་དུས།  མིའི་བསམ་བློར་འགུལ་སྐྱོད་རྒྱག་མཚམས་བཞག་པ་རེད། དུས་རབས་བཅུ་བདུན་ཅོ་བརྒྱད་ནང་ང་ཚོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཚད་མཐོ་བོར་སླེབས་པའི་སྐབས་སུ་འགག་མགོ་ཚུགས་པ་རེད། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དུས་སྐབས་དེའི་ནང་གཞི་ནས་ཤུགས་ཆེན་པོས་དར་མགོ་ཚུགས་ཡོད།

            དྲི་བ། ཁྱེད་རང་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཞིག་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་ན་སུ་ཡིན།

          ལན། དེ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་རེད། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་འདྲ་བོ་ཞིག་ལ་ལྟ་ཡོང་དུས། ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་ཀའི་སྟེང་ནས་དེང་རབས་ཅན་མངོན་ཡོད་པ་རེད། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་རི་མོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ག་རེ་ཡིན་ན་གོང་གི་ལྷ་དང་འོག་གི་ཀླུ། བར་གྱི་བཙན་སུ་ལ་ཕོག་གི་ཡོད་མེད་ལ་མ་བལྟས་པར་འདི་ངའི་བསམ་ཚུལ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཡོད། དཔེར་ན་འདོད་པའི་བསྟན་ཆོས་ལ་མཚོན་ན་ཁོང་གིས་བསྒྱུར་བ་རེད་མོད། དེ་བསྒྱུར་བཞག་པ་འདྲ་བོ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་དེབ་ཅིག་གི་ནང་འདི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་འདུག་ཀྱང་། ངས་བུ་མོ་ཞིག་གི་མཉམ་དུ་འདི་བྱས་པ་ཡིན། ངས་བྱས་དུས་དེ་འདྲ་རེད་མི་འདུག ད་འདི་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་དེས། ངའི་བསམ་བློ་དེ་ང་རང་གིས་བཤད་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་ཤུགས་ཆེན་པོར་བསྟན་ཡོད། འདི་དེང་རབས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་རེད། དེང་རབས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་དུས་ག་རེ་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་ནས་ཐོན་ཡིན་ཡིན་པ་རེད། དགེ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་ནས་ལྟ་སྤྱོད་དེ་འདྲ་འཁྱེར་མཁན་ངས་མཐོང་མ་སོང་། 

          དྲི་བ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་བར་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ག་རེ་མཐོང་གི་ཡོད།

          ལན། ད་ལྟའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོར་རྩལ་གྱི་ཐད་ནས་མགོ་སེར་དེ་ཚོའང་ཧ་ལས་པ་ཡོང་གི་འདུག “སྒྱུ་རྩལ་” ཞེས་པའི་ཚིག་རང་སྟེང་ལ་བལྟས་ན། སྒྱུ་ཟེར་ན་དབྱིན་ཡིག་ནང་ (magic) (སྒྱུ་མ།) དང་ (illusion) (འཁྲུལ་སྣང་འཆར་ཡན།) འདྲ་བོ་ཞིག་རེད། གང་ཟག་ལ་ཡོད་པའི་སྒྱུ་དེ་ངོ་བོ་གང་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་རྩལ་དང་ལྷན་དུ་བསྡེབས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཕྱིར་མངོན་འགྱུར་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། ང་ཚོ་ཡིན་ན་མི་ཞིག་ལ་ཐུག་ཡོང་དུས་ཕ་ཡུལ་དང་ཁྱིམ་ཚང་། ཕ་མ་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་གི་རེད། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ན་ང་འདི་ཡིན་ཞེས་སོ་སོའི་འགྲེལ་བཤད་ཤུགས་ཆེ་བ་རེད། ཁོ་ཚོར་བདག་ཟེར་བའི་སེམས་ཁམས་ཤུགས་ཆེན་པོ་རེད། བདག་ཟེར་བའི་སེམས་ཁམས་དེའི་འོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་དང་རང་དབང་ཤུགས་ཆེར་མངོན་ཡོང་གི་རེད། ང་ཚོ་བདག་ཟེར་བ་དེས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་མནན་པའི་དབང་གིས་རང་རྩོམ་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་འགག་ཡོད་པ་འདྲ། ཡོད་ཚད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཏུགས་ཏེ་མི་མང་གིས་དགའ་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་ཐུབ་པ་རྐྱང་བཟོས། ཚང་མ་སྟོན་པའི་ཞབས་འོག་ཏུ་འདུས་པར་བྱས་ཡོད། མཚམས་རེར་ལོ་ ༢༥༠༠ གོང་ནས་སྟོན་པས་དེ་འདྲ་རང་གསུངས་ཨེ་ཡོད་ན་བསམ་པ་ཡོད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེ་ག་རང་རེད་ཅེས་བཤད་ཡོང་དུས། ང་ཚོའི་སྒྱུ་རྩལ་ད་དུང་ཆོས་ཀྱི་འཆིང་ཐག་ནས་ཐར་མེད།

            དྲི་བ། ཁྱེད་རང་གི་རི་མོ་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་སྲོལ་རྒྱུན་རི་མོའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་དེང་རབས་རི་མོ་ཤུགས་ཆེར་མངོན་འདུག དེའི་ཐད་ཁྱེད་ཀྱིས་བསམ་བློ་ག་རེ་གཏོང་གི་ཡོད།

          ལན། ང་རང་དང་པོ་ཕལ་ཆེར་ཉིས་སྟོང་ལོ་ཡས་མས་ཙམ་ལ་རྦད་དེ་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་རང་གི་སྒྱུ་རྩལ་ལྟར་གསར་བ་རང་གི་སྟེང་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། རྗེས་སུ་རིམ་པས་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་དེང་གི་གནས་བབ་མངོན་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འཕྲལ་དུ་བློ་ངོར་ཤོངས་མིན་དང་ངོས་ལེན་ཡོང་དཀའ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་རིམ་བཞིན་བོད་པའི་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་གི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་སྤོ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་དེ་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོག་འགྲོ་དགོས་ཟེར་གྱི་མེད། ཐང་བྲིས་སྒྱུ་རྩལ་དེ་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆ་གཅིག་རེད། དེ་འབྲི་མཁན་ཚོས་དེ་ག་རང་སྤུས་ཚད་ལྡན་པ་ཞིག་འབྲི་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་མིན་བོད་པའི་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་འབྲི་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་བུ་རང་གི་འོག་ཏུ་མ་སོང་པར་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱུང་རབས་དང་ངོ་བོ། ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པའམ་དེར་མཐུད་བརྒྱབ་སྟེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་རི་མོ་འབྲི་དགོས་པ་རེད་དྲན་གྱི་ཡོད།

            དྲི་བ། སྒྱུ་རྩལ་དར་སྤེལ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་ཁྱེད་ལ་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད།

          ལན། ང་རང་ཡིན་ན་དང་པོ་རི་མོ་སྦྱོང་གི་སོང་བ་ཡིན། རི་མོ་འབྲི་སྟངས་སྦྱོང་རྒྱུ་ནི་རྒྱུག་ཆུ་ཆུང་ཆུང་རྐྱལ་བ་འདྲ་བོ་རེད། དེ་ནས་རི་མོའི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྦྱངས་པ་ཡིན། དེ་སྦྱང་ཡོང་དུས་མཚན་ཉིད་དང་ལྟ་གྲུབ་སྒང་སླེབ་ཡོང་གི་འདུག སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ་ཡིན་ན། སྒྱུ་རྩལ་བ་རང་བཞིན་གྱི་ཐོན་ཡོང་གི་རེད། གོ་ཐོས་ལ་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་གཏམ་བརྗོད་དང་རི་མོའི་འཛིན་གྲྭ་མེད་པ་བཟོས་པ་རེད་ཟེར་བ་ཞིག་གོ་སོང་། དེ་རྦད་དེ་ནོར་བ་རེད། རིག་རྩལ་དང་གསར་གཏོད། བསམ་བློའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་མེད་པར་བཏང་སྟེ་ཚང་མ་སྲིད་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་བསླབ་གཞི་ཞིག་གི་ཐོག་ཁྲིད་པ་ཡིན་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་མ་རེད། བོད་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཉམས་རྒུད་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད། དེང་སྐབས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ང་སྒྱུ་རྩལ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བཤད་ན་ Wow ! ཟེར་ཀི་རེད། མཐོང་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོ་བོད་པ་ཞིག་ལ་ང་སྒྱུ་རྩལ་པ་ཡིན་ཟེར་དུས་སྙིང་རྗེ་ཟེར་ཀི་རེད། ཊོལ་སི་ཊོ་(Tolstoy) ཡིས་ལུང་པ་ཞིག་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་མིན་ལ་ལུང་པ་དེའི་གཞུང་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྒྱུ་རྩལ་པར་ཆེ་མཐོང་བྱེད་མིན་ལ་ལྟ་དགོས་ལབ་ཡོད། ཡེ་ཤུ་སྟོན་པས་རྐང་ལག་ལ་འཛེར་མ་བརྒྱབ་སྟེ་དམར་རྗེན་ལ་ཁྲིམས་ཤིང་རྩེར་བཏགས་བཞག་པ་དེ་ཡང་སྒྱུ་རྩལ་ཟེར་ན་འདྲ་དོགས་སློང་ཞིག་ཆགས་ཡོད། 

            རི་མོ་འབྲི་མཁན་དང་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་མཁན་སོགས་སུ་ཡིན་ཡང་རི་མོ་དང་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཚད་མེད། རི་མོ་ཞིག་བྲིས་ཡོང་དུས་ཐུག་ས་སྒྱུ་རྩལ་བ་དེའི་ལྟ་བ་ཡིན་སྟབས་ལྟ་བ་ག་ཚོད་བྲིས་ཡོད་ཅེས་དྲིས་ན་ལན་ཁག་པོ་ཆགས་རེད། གཙོ་བོ་རི་མོ་ཟེར་ན་འདྲ་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་དང་། རི་མོ་རང་གི་འཛམ་གླིང་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་དེ་གལ་ཆེ་ཤོས་རེད།

            བསྟན་འཛིན་རིག་གྲོལ་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོར་བལ་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་ཤིང་བོད་ཁྱིམ་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། ད་ལྟ་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་གནས་སྡོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་ཚོན་བྲིས་དང་འཇིམ་བཟོ། བརྙན་ཕབ་སོགས་ལ་མཁས་པའི་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་པ་ཞིག་དང་། རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ། སྙན་ངག་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ཁོང་གིས་ (”-the frozen ink)“སྐྱབས་བཅོལ་བ། འཁྱག་ལ་འབྱར་བའི་སྣག་ཚ།”དང་(Anatomy of Nights)“མཚན་མོའི་རུས་ཀྲང་།”(Butterfly wings)“ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཤོག་ཟུང་”བཅས་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་ཡོད།

གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།