ཁ་སང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཏེ་ལོ་རྗེས་མའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ནང་སེ་རི་ཡའི་ཟིང་འཁྲུག་ཞི་འཇགས་ཡོང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མོལ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།
ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་བྷན་ཁེ་མོན་ (Ban ki-moon)མཆོག་གིས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། ༢༠༡༤ ལོའི་༡ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་སིད་སུའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནེ་ཝར་སེ་རི་ཡའི་ཟིང་འཁྲུག་ཞི་འཇགས་ཡོང་ཐབས་སྐོར་ལ། སེ་རི་ཡའི་གཞུང་དང་གྱེན་ལོག་ཤོག་ཁག་གཉིས་གཙོ་བྱས་ཏེ། ཨ་རི་དང་ཨུ་རུ་སུ། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་གྲོས་མོལ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འདུག
རྒྱལ་ཚོགས་དྲུང་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་ཞི་མོལ་ཐོག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོས་ ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཇི་ནེ་ཝར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་སེ་རི་ཡའི་གནད་དོན་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་གྲོས་མོལ་ཡོང་བའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ཞི་མོལ་བརྒྱུད་དེ་སེ་རི་ཡའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་གི་མངོན་འདོད་སྐོང་ཐུབ་པ་དང་། སེ་རི་ཡའི་ནང་གི་ཚོགས་པ་ཁག་དང་ལྷག་པར་བུད་མེད་དང་བྱིས་པའི་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་སོགས་བརྗོད་འདུག
ཨ་རིའི་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ཇོན་ཁེད་རེ་ཡིས་ “ འབྱུང་འགྱུར་སེ་རི་ཡའི་ཞི་མོལ་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་སེ་རི་ཡའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཏེ་བར་བརྒལ་སྲིད་གཞུང་གསར་བ་ཞིག་འཛུགས་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་ཡག་ཤོས་ཡིན” ཞེས་བརྗོད་འདུག་ཀྱང་། སེ་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་ཚོགས་པའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ལོད་ཡེ་ ( Luay Mekdad) ཡིས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་སེ་རི་ཡའི་ཞི་མོལ་ལ་འདོད་བློ་ཚིམ་པའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་ད་དུང་བསྐྲུན་མེད་པ་དང་། བར་བརྒལ་སྲིད་གཞུང་བཙུགས་པའི་རིང་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཤཱར་གྱི་གོ་གནས་དབང་ཚད་ཡོངས་རྫོགས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་ཚུལ་བྷེ་བྷེ་སེ་གསར་འགོད་པར་བརྗོད་འདུག སེ་རི་ཡ་སྲིད་གཞུང་གིས་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གང་མེད་པར་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ལ་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་གང་ཡིན་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཆོག་ཀྱང་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཤཱར་ (Bashar al-Assad) གྱི་གོ་གནས་ཐོག་ལ་གྲོས་མོལ་བྱེད་འདོད་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད།
ཟླ་འདིའི་ནང་ཇི་ནེ་ཝར་སེ་རི་ཡའི་གནད་དོན་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་ཞིག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དེར་སེ་རི་ཡའི་གཞུང་དང་གྱེན་ལོག་ཤོག་ཁག་གཉིས་མཉམ་ཞུགས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་མེད་སྟབས་ཐག་གཅོད་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་མེད་ཅིང་། དེ་ནི་སེ་རི་ཡའི་གཞུང་གིས་ཨི་རན་ཚོགས་འདུར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དང་། གྱེན་ལོག་ཤོག་ཁག་གིས་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཤཱར་གྱིས་རྩ་དགོངས་མ་ཞུས་བར་སེ་རི་ཡའི་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུ་མིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་སྟབས་ཚོགས་འདུར་གྲུབ་འབྲས་འཐོན་མེད།
གནད་དོན་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས་སེ་རི་ཡའི་གཞུང་དང་གྱེན་ལོག་ཤོག་ཁག་བར་གྱི་གྲོས་མོལ་ལ་དོན་འབྲས་སོན་དགོས་ན། དུས་ཚོད་དང་ས་ཆ། མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་མིང་ཐོ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་ཡོད་པའི་དོན་ཚན་ཁག་ཁ་གསལ་བཟོ་དགོས་པ་བཅས་ནི་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་བཞི་ཡིན་པ་དང་། ད་སྔ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དུས་ཚོད་དང་ས་ཆ་གཏན་འཁེལ་ཟིན་ཡང་མཉམ་ཞུགས་རྒྱལ་ཁབ་དག་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་ཡོད་པའི་དོན་ཚན་གང་དག་ལ་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་མེད་པ་དེ་ནི་རྙོག་འཛིང་ཅན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད།
༢༠༡༠ ལོ་ནས་བཟུང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་ཁ་ཆེའི་དཔྱིད་དུས་གསར་བརྗེ་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས། ༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ཉིན། སེ་རི་ཡའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཤཱར་གྱིས་རྩ་དགོངས་ཞུ་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་སྟབས། སེ་རི་ཡའི་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་མང་པོ་དམར་གསོད་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཤིང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་སེ་རི་ཡའི་རང་དབང་དམག་དཔུང་ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ་སྲིད་གཞུང་གི་དམག་དཔུང་ལ་ཁ་གཏད་བཅག་ཡོད། ད་ལྟའི་བར་སེ་རི་ཡའི་ཟིང་འཁྲུག་ཁྲོད་མང་ཚོགས་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ས་ཡ་༩ ལྷག་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཤཱར་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱིས་ ༡༩༧༡ ལོ་ནས་ད་བར་གྱི་ལོ་ངོ་ ༤༢ ལྷག་རིང་སི་རེ་ཡའི་སྲིད་དབང་བཟུང་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ལྷ་སྐྱབས་རྒྱལ།