གྷོ་ཝུན་ཁྲུན་ ( Gao Wenqian) གྱིས་བརྩམས། དོན་གྲུབ་ཀྱིས་བསྒྱུར།
ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་ནང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་མགོ་བཙུགས་བྱེད་མཁན་མའོ་ཙེ་ཏུང་སྐྱེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༠ འཁོར་བའི་སྐྱེས་སྐར་སྲུང་གཙི་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མི་རབས་གསར་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་དེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཆགས་དགོས་ན། མའོ་རིང་ལུགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་མ་བཏང་བར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཁ་ཞིག་ཡེ་ནས་མེད་སྐོར་རྗོད་བཞིན་ཡོད།
སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས། ངས་མའོ་ཡི་སྐྱེས་སྐར་དུས་དྲན་དེ་ “ཡང་དག་པ་དང་ཚུལ་མཐུན། ཁ་བཤད་ལག་བསྟར་” བྱས་ཏེ་སྲུང་གཙི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་བཀོད་འདོམ་འོག་ཡོད་པའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་དབུས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཆབ་སྲིད་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་དག་མཆན་ཐོབ་པའི་མའོ་ཡི་སྐྱེས་སྐར་དང་བྱས་རྗེས་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་མང་དག་ཅིག་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན། པེ་ཅིན་གྱི་རྒྱ་ནག་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ཁང་ནང་མང་ཚོགས་དང་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་གཅིག་ཁྲི་ལྷག་འདུ་འཛོམས་བྱས་ཏེ། མའོ་ཡི་སྐྱེས་སྐར་ལ་གསར་བརྗེའི་གླུ་དབྱངས་དང་སྙན་ཚིག་གྱེར་སོང་།
མའོ་ཡི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་ཚ་རླབས་དེ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་དར་ཁྱབ་ཕྱིན་ཡོད་ཅིང་། ལྷག་པར་དུ་མའོ་ཡི་སྐྱེས་ཡུལ་ཧོ་ནན་ཞིང་ཆེན་ཤིན་ཌན་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཚ་རླབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་འཕྱུར་ཏེ། མའོ་ཡི་སྐྱེ་སྐར་ལ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༢།༥ ལྷག་གི་འགྲོ་སོང་བཏང་ཡོད་ལ། ཧྲིན་ཀྲིན་ (Shenzhen) གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༦།༥ ལྷག་གི་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་མོའི་ཡི་སྐུ་བརྙན་ཞིག་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད།
རྒྱ་ནག་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་མའོ་ལ་ཆེ་བསྟོད་གུས་བཀུར་མཚོན་པའི་རྗེས་དྲན་ཚོགས་པར་ཧ་ལས་དགོས་དོན་མེད། ༡༩༤༩ ལོར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙས་ཏེ་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་འཁོར་རྗེས། མའོ་ཡི་མི་གཤིས་དད་གདུང་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྒྱ་ནག་ནང་མི་གཅིག་མའོ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་དར་མགོ་བཙུགས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་གོང་ན་མེད་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཏིན་ཞའོ་ཕིན་གྱིས་མི་གཅིག་མའོ་རིང་ལུགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་སྟེ། རྒྱ་ནག་དེ་མི་གཅིག་གི་སྟོབས་ཤུགས་འོག་མེད་པར་སྲིད་གྲོས་ཆབ་སྲིད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཁག་གི་ལམ་སྟོན་དང་མོས་མཐུན་ཐོག་བསྐྱོད་དགོས་པའི་ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། དེང་སང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་མྱུར་ཚད་ཇེ་དལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་བྱས་རྗེས་དག་ནི། དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་ཐང་སླར་གསོ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་འདོད་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
རྒྱ་ནག་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་མའོ་ཡི་བྱས་ཉེས་དག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོས་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ཡིན་ན་མའོ་ཡི་བྱས་ཉེས་མང་པོ་ཞིག་རྟོགས་ཐུབ། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་ ༡༩༥༨ –༡༩༦༡ ལོའི་ནང་དཔལ་འབྱོར་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་དེ་“ མདུན་སྐྱོད་ཆེན་མོ་” ཞེས་པ་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་མི་མང་ས་ཡ་མང་པོ་མུག་ཤི་ཐེབས་ཤིང་། དེ་ནི་སཱི་ཊ་ལཱན་གྱིས་ཐུན་མོང་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་རྗེས་ཀྱི་མུག་ཤི་ཐེབས་པའི་གྲངས་འབོར་མང་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད། གསར་འགོད་པ་ཡཱང་ཇེ་ཤོང་དང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཕེང་ཌི་ཁཱོ་ཌར་ལགས་ཀྱིས་མའོ་ཡི་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྲིད་བྱུས་འོག་མུག་ཤི་ཐེབས་པའི་མང་ཚོགས་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ན་མི་ས་ཡ་ ༣༦ ནས་ ༤༥ ཙམ་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་སྟེ་གྲོངས་ཡོད་འདུག
འོན་ཀྱང་སྐབས་དེར་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་རྒྱས་སྤྲོས་འཚོ་བར་ལོངས་སུ་སྤྱད་ནས་བསྡད་ཡོད། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཞིག་གིས་ཕྲན་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནང་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་མགྲོན་ཁང་ཨང་དང་པོ་ཟེར་བ་དེར་ལྟ་སྐོར་ལ་ཁྲིད་བྱུང་། སྐབས་དེར་ཕྲན་ནི་མའོ་ཡི་ལམ་ལུགས་ནང་འཚར་ལོངས་བྱེད་བཞིན་པའི་ལོ་ཆུང་གུང་ཁྲན་ཏང་མི་ཞིག་ཡིན། མགྲོན་ཁང་དེ་མུ་གེ་ཆེན་མོའི་སྐབས་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། སྒོ་རྭའི་མཐའ་ཁོར་ལ་སྔོ་ལྗང་མེ་ཏོག་དང་རྩི་ཤིང་མང་པོས་བསྐོར་བ་དང་། ཁང་པའི་མཐིལ་ཡོངས་མེ་ཏོག་ཁྲ་ཆིལ་ཆིལ་གྱི་རུམ་གདན་དང་། ཁང་པའི་ཡོལ་བ་གོས་ཆེན་དམར་པོས་གཡོག་པའི་བཀོད་ལེགས་ལྷ་ཡི་ཁང་བཟང་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད།
རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་དཀའ་ངལ་ཛ་དྲག་ཆགས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ཀྱང་འ་ཆད་འུ་ཐུག་གི་གནས་སུ་གྱར་ཡོད། ༡༩༦༦ ལོར་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་བསླངས་ཏེ་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཅིག་ལྷག་རིང་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འོབས་ནང་དུ་ལྷུང་ཡོད་ཅིང་། ལྷག་པར་དུ་ནང་མི་ཁ་བྲལ་གཏོང་བ་སོགས་བསམ་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་དོན་རྐྱེན་མང་པོ་བཟོས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཕུ་དཀྲུག་མདའ་དཀྲུག་བྱས་ཡོད། ༡༩༧༦ ལོར་མའོ་ཙེ་ཏུང་ཤི་བ་དང་མཉམ་དུ་མའོ་ཡི་ཆུང་མ་ཅཱང་ཅིན་གྱིས་མགོ་ཁྲིད་པའི་མི་བཞི་ཤོག་ཁག་གི་ངན་སྤྱོད་དག་ཀྱང་ཐལ་བའི་རྡུལ་དུ་བརླགས་སྟབས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་རེ་ཞིག་མཇུག་བསྒྲིལ་ཡོད།
རྒྱ་ནག་ནང་གི་མའོ་ཡི་རྐང་རྗེས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲག་གིས་ཁེངས་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་རྒྱ་རིགས་ཚོས་ཅིའི་ཕྱིར་མའོ་ཙེ་ཏུང་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་པ་དང་། མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་འདྲ་པར་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་སྟེང་འགྱིང་ངེར་བཤམ་སྟོན་བྱེད་དོན་གང་ཡིན་ནམ།
དཔལ་འབྱོར་ནི་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། མའོ་ཙེ་ཏུང་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཐོག་ཡིད་ཀྱི་དང་བ་འདྲེན་པའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་མཁན་མགོ་ཁྲིད་ཅིག་ཆགས་མེད། མའོ་ཙེ་ཏུང་འདས་རྗེས་ཏིན་ཞའོ་ཕིན་གྱིས་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནང་ “བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་” ཅེས་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ལག་བསྟར་བྱས་སྟབས། རྒྱ་ནག་ནང་གནམ་ས་བླ་འོག་བརྗེ་བ་ལྟར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབ་དོ་མཉམ་མ་བྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ས་ཆའི་བདག་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་མེད་པ་མ་ཟད། ཞིང་པ་དང་ལས་བཟོ་བ་མང་པོ་ཞིག་ས་ཁུལ་ཁག་ནང་གནས་སྤོ་དང་སྦག་བཙོག་ཅན་གྱི་རླུང་ཁམས་སྣོམ་ནས་སྡོད་དགོས་བྱུང་ཡོད།
དེར་བརྟེན། རྒྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་གཞུང་གཉེར་ཁེ་ལས་འོག་མ་ཤི་བར་རྒན་གསོ་ལས་གནས་ཐོབ་པའི་མའོ་ཙེ་ཏུང་སྐབས་ཀྱི་གཡོན་ལྷུང་ལམ་ལུགས་དག་ལ་མོས་གུས་དང་དྲན་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ས་རེད། དེང་སང་རྒྱ་ནག་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ཉེན་སྲུང་སྟེ་འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་གཙོས་རྒན་ཡོལ་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སོགས་མེད་སྟབས། རྒན་འཁོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་སོ་སོའི་འགན་འཁྲི་སོ་སོས་འཁུར་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་ཚད་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲམ་ཆུ་ལྡང་གི་ཡོད་ཀྱང་། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཕྱོགས་དེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་ ༡༨༠༠༠༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་དེས་གང་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་ཅེ་ན། རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཐོག་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཅིང་། མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཚོ་པེ་ཅིན་དུ་བསྐྱོད་དེ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོས་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་དྲང་བདེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་དབུས་གཞུང་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱས་ཏེ། ཁོང་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་དྲང་བཞག་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་བཞིན་ཡོད།
ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དོན་རྐྱེན་འོག་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་པའོ་ཞི་ལཱེ་ཡིས་མའོ་ཡི་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་སྲིད་དབང་བསྐྱངས་ཡོད། ཁོའི་དབང་ཆ་ཉམས་རྒུད་མི་འགྲོ་ཆེད་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་ལམ་ལུགས་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ལ། ཁྲུང་ཆེན་གྲོང་ཁྱེར་ནང་མའོ་ཡི་བསྟོད་གླུ་དང་སྤྱི་ཁང་གསར་འཛུགས་སོགས་མི་མང་ལ་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་ཆེད་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་དེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཡོད། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་ཞི་ཅིན་ཕིན་གཙོས་མགོ་ཁྲིད་དག་གིས་པའོ་ཞི་ལཱེ་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་ཙམ་ལས། མའོ་ཡི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་དང་ཟུར་དུ་འཇོག་རྒྱུའི་སྲིད་ཇུས་ལམ་སྲོལ་ཞིག་ད་དུང་འཛིན་ཐུབ་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁོ་ཚོ་མའོ་ཡི་ཐབས་ལམ་དེ་དག་ནང་འཐིམ་ནས་བསྡད་ཡོད།
ཞི་ཅིན་ཕིན་ལ་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་མཛུབ་སྟོན་བྱས་པའི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཐོག་བསྐྱོད་རྒྱུའི་འདོད་པ་མེད། ཉེ་ཆར་སྐོང་ཚོགས་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་ཐོག་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ལས་ཁྲོམ་རྭ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱོགས་མཚུངས་མའོ་ཡི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཐོག་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཆབ་སྲིད་དམིགས་ཡུལ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ནི་གསལ་པོ་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། གསར་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་རྒྱ་ནག་དབུས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གི་སྟེང་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་ “༡༩༤༩ –༡༩༧༩ མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་བའི་གསར་བརྗེའི་དུས་རབས་དེ་ཁས་ལེན་མ་བྱས་ན་འགྲིག་ཐབས་མེད་སྐོར་བརྗོད་པ་ལྟར། ཁོས་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་རྒོལ་རྡུང་དྲག་པོ་བཏང་སྟེ་ལེགས་བཅོས་དང་བསྟུན། མའོ་ཡིས་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་སྲིད་བྱུས་ཁག་གི་རང་འཚང་སྟོན་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད།
མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་སྐྱོད་ཚེ་ཞི་ཅིན་ཕིན་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀར་དགེ་ལས་སྐྱོན་ཆེ་བ་ཡོད་ཅིང་། གལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ནང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ནུས་པའི་རྐྱེན་ངན་སློང་མཁན་ཆབ་སྲིད་པ་པའོ་ཞི་ལཱེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བསླེབས་པ་ཡིན་ན་རྒྱ་ནག་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད་དམ། ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་པའོ་ཞི་ལཱེ་ཡི་ལམ་ལུགས་ཐོག་བསྐྱོད་དགོས་པ་ཆགས་སྲིད་དམ། ཡང་ན། རྒྱ་ནག་ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་རྦ་རླབས་གཉིས་པ་ཞིག་འཕྱུར་སྲིད།
མི་གཅིག་སྲིད་དབང་རིང་ལུགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གུ་ཡངས་སྲིད་ཇུས་འཛིན་མཁན་ཏིན་གྱིས་མའོ་ཡི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མའོ་ཡིས་རྒྱ་ནག་ནང་གསུབ་ཏུ་མེད་པའི་བྱ་བཞག་མང་པོ་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཁོའི་བྱས་ཉེས་ལས་བྱས་རྗེས་ཆེ་བ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཆེ་བསྟོད་བྱས་ཡོད། ཏིན་གྱིས་མའོ་ཡི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒོལ་རྡུང་མཐར་ཕྱིན་བཏང་ཡོད་ཀྱང་། ཁོས་མའོ་རིང་ལུགས་ཀྱི་དར་ཆ་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་གསོན་པོར་གནས་ཐུབ་པའི་ལམ་ཁ་སྤྲད་ཡོད།
འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་བཞུར་རྒྱུན་རིང་མོ་རྒྱ་ཡན་ལ་གཏོང་ཐབས་ཡེ་ནས་མེད་ཀྱང་། ད་ལྟ་དེ་ཚོ་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་འདུག མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་གསོན་ཤུགས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་ནང་གནས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྒྱུར་གཏོང་ཐབས་ལ་མའོ་རིང་ལུགས་དེ་འགོག་རྐྱེན་ཆེ་ཤོས་སུ་འགྱུར་ཡོད། ད་ལྟ་འདས་པའི་འབྱུང་རབས་ལ་བལྟས་ཏེ་རྒྱ་ནག་ནང་ཆབ་སྲིད་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་ནང་ཁྲིམས་མེད་སྲིད་བྱུས་ཤིག་བཟུང་སྟེ་དེང་རབས་ཀྱི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་གཉིས་པ་ཞིག་མགོ་འཛུགས་བྱེད་པ་ལས་ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་གཞུང་ཞིག་ངེས་པར་དུ་གསར་འཛུགས་བྱ་ཐུབ་བ་བྱེད་དགོས།
གྷོ་ལྦུན་ཁྲུན་ལགས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་རྩོམ་རིགས་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡང་བྱས་མྱོང་ཡོད། ཁོང་ ༡༩༩༣ ལོར་ཨ་རིར་གནས་སྤོ་གནང་སྟེ་ ༼ ཀྲོའུ་ཨེན་ལི། – ཡང་དག་པའི་མཇུག་མཐའི་གསར་བརྗེ་བ་ཞིག ༽ ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་རྩོམ་མཁན་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེབ་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་ཚོང་འགྲེམ་བྱེད་ཆོག་གི་མེད།
མ་རྩོམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག http://www.nytimes.com/2013/12/26/opinion/china-must-purge-maos-ghost.html?src=rechp&_r=0
ཡིག་སྒྱུར་བ་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག བསམ་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཉིག་ཡོག་དུས་བབ་ཏུ་འཁོད་པའི་དབྱིན་འགྱུར་རྩོམ་ཡིག་དེའི་མ་རྩོམ་ནི་རྒྱ་ཡིག་གིས་བྲིས་པ་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་གི་ས་མིང་དང་མི་མིང་རྣམས་ཀྱི་བོད་འགྱུར་ནི་བོད་ནང་གི་མཁས་པ་ཚོས་གཅིག་གྱུར་བྱས་ཟིན་པའི་ཐ་སྙད་རིགས་བེད་སྤྱོད་འོས་པར་སྙམ། རྒྱ་བོད་སྒྲ་གདངས་སོར་འཇོག་གི་སྒྱུར་ཐབས་ནི་༼རྒྱ་བོད་ཚིག་མཛོད༽ཀྱི་མཇུག་ན་འཁོད་འདུག་པ་དེ་གཞིར་བཟུང་ན་ལེགས།
རྡ་ས་ནས་ཀྱང་མའོ་ལ་དད་པ་ཡོད་མཁན་དང་། མའོ་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་མྱོང་མཁན་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་རན་མེད་དམ།