བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་ཚོས་རྒྱ་གར་གྱི་སྨན་ཁང་ནང་སྨན་ཞབས་ལས་ཀ་བྱེད་ཆོག་ཀྱང་ཁོ་ཚོའི་སྐྱེས་ཚེས་ལག་འཁྱེར་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
ཟླ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྒྱ་གར་དབུས་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས། ༡༩༨༧ ལོའི་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་སྔོན་ལ་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ལ་ལྡི་ལི་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་ཐོག བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་ཚོས་རྒྱ་གར་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ནང་ཐོ་འགོད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་གར་སྨན་ཁང་ཁག་ནང་སྨན་ཞབས་ལས་ཀ་བྱེད་ཆོག་ཀྱང༌། བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་སྨན་ཞབས་ཚོའི་སྐྱེས་ཚེས་ལག་འཁྱེར་ལ་བརྟག་དཔྱད་བརྒྱུད་དེ་ལས་ཀ་བྱེད་ཆོག་མིན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་འདུག
སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱ་གར་དབུས་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས། རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་དང་ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་འཇུག་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་བཀའ་ཁྱབ་ཅིག་མངའ་སྡེ་སོ་སོའི་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་དང་སྨན་ཞབས་སློབ་ཆེན་ཁག་ལ་བཀྲམས་ཡོད་ཅིང༌། ཡིག་ཆ་དེའི་ཚན་པ་དང་པོ་ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ཐད་ཀྱི་ནང་གསེས་༼ཀ་བ༽ནང༌། “བལ་ཡུལ་དང་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤཱི འབྲུག་པ། བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་བཅས་ཚུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ཚོར་སྨན་ཞབས། སྐྱེ་གཡོག་ (Midwife) སོགས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་རིགས་ལ་རྒྱ་གར་ནང་མུ་མཐུད་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་ཆོག་པ་ལས། སློབ་སྦྱོང་གི་དུས་ཡུན་སྐབས་དང་སློབ་སྦྱོང་ཐོན་རྗེས་ཕྱིར་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ལོག་སྟེ་ལས་ཀ་བྱ་དགོས་པ་ལས། རྒྱ་གར་ནང་གནས་བབ་དང་ཁོར་ཡུག་གང་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ཀྱང་ལས་ཀ་བྱེད་ཆོག་གི་མེད ”ཅེས་སོགས་བཀོད་ཡོད་པ་དང༌། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ལྡི་ལིའི་བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ནང་ཐོ་འགོད་བྱས་སྐབས། རྒྱ་གར་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་རིགས་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་སྨན་ཁང་ནང་སྨན་ཞབས་ལས་ཀ་བྱེད་མི་ཆོག་མེད་ཅེས་ཡིག་ཐོག་ནས་ལན་འབྱོར་ཡོད་ཅིང༌། གནས་ཚུལ་དེར་རྒྱ་གར་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ནང་སྨན་ཞབས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད།
རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང༌། ༡༩༨༧ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་སྔོན་ལ་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ཚོས་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་ལེན་ཆོག་ཅེས་འཁོད་ཡོད་ཀྱང་དེ་སྔ་ཡོངས་གྲགས་ཐོག་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་ལེན་མཁན་བྱུང་མེད་ཀྱང༌། ༢༠༠༩ ལོར་ལྡི་ལི་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་ནས་སྐྱེས་བའི་བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་བུ་མོ་ཞིག་ལ་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་པ་དང༌། ན་ནིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མངའ་སྡེ་ཀ་ཀཱ་ཎ་ཊ་ཀཱིའི་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་བའི་བོད་མི་ཞིག་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད་འདུག
རྒྱ་གར་དབུས་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེར། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་ཚོས་རྒྱ་གར་ནང་སྨན་ཞབས་ལས་ཀ་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐག་གཅོད་གནང་པ་དེར། རྒྱ་གར་དབུས་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཁང་དང་སྨན་ཞབས་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པས་ཁ་པར་བརྒྱུད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་ངྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་གཉིས་ལ་རྒྱ་གར་ནང་སྨན་ཞབས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་སློབ་མ་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པར། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སློབ་ཡོན་སྤྲོད་བཞིན་པའི་སྨན་ཞབས་ ༡༡༠ དང༌། བོད་ཁྱིམ་གྱིས་སློབ་ཡོན་སྤྲོད་བཞིན་པའི་སྨན་ཞབས་ ༣༠༧ བཅས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ལྷ་སྐྱབས་རྒྱལ།
ཐབས་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་བཙན་བྱོལ་ནང་ག་དུས་ཡིན་ན། གསར་འབྱོར་ཚོ་ལ་མཐོང་ཆུང་དང་གཉའ་གནོན་བྱེད་རྐྱང་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་བོད་གཞུང་ནས་ཀྱང་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་གི་མེད་པ་འདྲ། ད་ལན་ཡང་བོད་ནས་ཡོང་བའི་གསར་འབྱོར་སློབ་ཕྲུག་སྨན་ཞབས་པ་ཚོ་ལ་ལས་ཀ་ཤོར་གྱིན་པ་འདི་རེད། རྗེས་ཕྱོགས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནས་གསར་འབྱོར་སྨན་ཞབས་པ་ཚོས་ལས་ཀ་རག་ཐབས་མེད་པ་ཆགས་འདུག
ད་ཡིན་ན་རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ལམ་དང་འཚོ་གོས་ཀྱི་ལམ་ཁ་འགོག་གིན་འདུག་ག
རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་སྐྱབས་བཅོལ་པ་རྣམས་ལ་ཐུབ་ཚོད་གཏོང་གི་འདུག་ཡ།
སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལས་འདི་བཙོག་གི་ཡ།
ཐོག་མ་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་ས་ནོར་འདུག་བསམ་གི།
གང་ལྟར་ཀྱང་གཞིས་ཆགས་ཚོར་ལམ་ཁ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་འདུག
ལམ་ཁ་གང་ཡང་མེད་མཁན་དེ་གསར་འབྱོར་ཚོ་རེད། སྙིང་མ་རྗེ།
༡༩༨༧ ལོའི་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་སྔོན་ལ་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ལ་ལྡི་ལི་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་ཐོག་བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་སྨན་ཁང་ནང་ལས་བྱེད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་འདི་ལ་སྲིད་སྐྱོང་གིས་འགོ་ཁྲིད་མུ་མཐུད་ཡར་ཞུ་དང་ཁྲིམས་གཏུག་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་རེད་མི་འདུག།ཐག་གཅོད་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་༡༩༨༨ལོའི་རྗེས་ལ་སྐྱེས་བའི་སྨན་ཞབས་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་མདུན་གཏན་ནས་བཀག་པ་རེད།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཞུས་པ་དེ་མ་འོངས་པར་བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་སྨན་ཁང་ལས་ཀ་བྱེད་མི་ཆོག་པར་ཐག་གཅོད་གནང་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་འདྲ་བོ་ཆགས།ཡང་ན་༡༩༨༨ལོའི་རྗེས་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ལའང་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཐོབ་ཐབ་སྤད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་གསར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།ང་དངོས་གནས་མགོ་བོ་འཐོམས་སོང་།ངས་བལྟས་ན་ཐག་གཅོད་འདི་ང་ཚོའི་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་སྨན་ཞབས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོག་དང་ཁེ་ཕན་ཡོད་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད་བསམ།