དེ་རིང་སྔ་དྲོར་སྨན་རྩིས་ཁང་མཐོ་སློབ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༣ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཐོག འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོག་ནས་མི་མང་ལ་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་གི་འཕྲོད་བསྟེན་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་ཙམ་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཐོག བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་མཐོ་སློབ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༣ འཁོར་བའི་རིག་གཞུང་སྲུང་གཙིའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་ཚོགས་སོང་བ་དང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་གི་དགེ་འདུན་པའི་དབུས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཚེ་རིང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལགས། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས། བོད་ཀྱི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། དེ་བཞིན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་དང་སྨན་པ། མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་བཅས་འདུ་འཛོམས་གནང་འདུག
མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་གཉིས་ནས་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུས་ས་གཉིས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཞབས་ ལོ་ ༣༠ དང་ ༢༠ འཁོར་བའི་ལས་བྱེད་དང་། སྨན་རྩིས་ཁང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྨན་དང་རྩིས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་སློབ་མ་ཚོར་ལག་ཁྱེར་གནང་སོང་། གཞན་ཡང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་དུས་དེབ་གངས་རིའི་ལང་ཚོའི་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་དང་། བོད་དབྱིན་གཉིས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ལེགས་ཤོས་དྲུག་ལ་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་བྱ་དགའ་དང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་རིག་གཞུང་འགྲན་བསྡུར་ལས་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་རུ་ཁག་བཅས་ལ་བྱ་དགའ་གནང་སོང་།
མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་སྨན་རམས་པ་བསྟན་པ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དུས་དྲན་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། “སྨན་རྩིས་སློབ་གཉེར་ཁང་འདི་ནས་ད་ལྟའི་བར་སྨན་པ་དཀའ་བཅུ་བ་གྲངས་ ༢༩༦ དང་། རྩིས་པ་དཀའ་བཅུ་བ་ ༥༣ བཅས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་སུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ནས་སློབ་མ་ ༢༡ ། སོག་པོ་དང་ཉི་ཧོང་སོགས་ནས་སློབ་མ་ ༡༥ ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུས་སྐབས་སོ་སོར་སྨན་རམས་པའི་ལག་ཁྱེར་ཐོབ་པ་གྲངས་ ༡༢༦ དང་། རྩིས་རམས་པའི་ལག་ཁྱེར་ཐོབ་མཁན་གྲངས་ ༡༣ ཡོད་ལ། སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་སྐབས་ ༡༧ པའི་ནང་སློབ་ཕྲུག་ ༢༤ ཡོད་པ་དང་། སྨན་སློབ་སྐབས་ ༡༨ པར་སློབ་ཕྲུག་ ༣༣། སྨན་སློབ་སྐབས་ ༡༩ པར་སློབ་ཕྲུག་ ༢༨། རྩིས་སློབ་སྐབས་ ༩ པར་སློབ་ཕྲུག་ ༦། རྩིས་སློབ་སྐབས་ ༡༠ པར་སློབ་ཕྲུག་ ༡༧ བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་སློབ་མ་ ༡༠༨ ཡོད། མདོར་ན་འདི་ནས་ཐོན་པའི་སྤྱི་སྒེར་སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་དང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་གཞི་ཆགས་ཁག་གང་སར་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ལྔ་བཅུ་ང་གསུམ་ནང་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་འདེགས་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་པ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་ཡོད་ལ། སྐར་ནག་དབྱངས་རྩིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐུ་ཡི་དགུང་ཀེག་གི་རྩིས་སོགས་ཆད་ལུས་མེད་པར་འབུལ་ལམ་དང་ལོ་ཐོ་རྒྱས་བསྡུས་སོགས་འདོན་སྤེལ་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ལོ་ ༥༢ ནང་། གཞི་མེད་པ་ནས་ཡོད་པ་དང་ཡོད་པ་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་ནའང་མུ་མཐུད་བགྲོད་ལམ་རིང་བར་བརྟེན། འདི་ག་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་འཛིན་ཁང་ཁག་དང་དཔེ་མཛོད་བཅས་རྒྱ་བསྐྱེད་ཆེད། སྨན་རྩིས་འགན་འཛིན་མཆོག་དང་ས་ཁང་ཚོགས་ཆུང་། མཐོ་སློབ་འབྲེལ་ཡོད་རྣམས་ཀྱི་འཆར་འགོད་ལས་གཞི་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་ཏེ། སློབ་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་དཔེ་མཛོད་དང་། ལོ་མང་འཕྲད་བཞིན་པའི་འཛིན་ཁང་ཁག་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་ཡོད། ད་དུང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ས་ཆ་ཨེ་ཀར་ ༡༩ ཙམ་གྱི་ཁོངས་སུ། ཨེ་ཀར་གསུམ་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་ལས་གཞིར་དམིགས་ནས་འཆར་བགོས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། རིང་མིན་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་ཚད་ལོ་རེར་ ༦༠ བར་སྤར་རྒྱུ་དང་། སློབ་གྲྭའི་གནས་སྟངས་ཀྱང་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐུབ་པ། སྨན་ལུགས་གཞན་གྱི་མཐོ་སློབ་གང་མང་དང་ཤེས་ཡོན་སྤེལ་རེས་ཐུབ་པ། ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་རྒྱུ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ཆ་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་དགོས་ངེས་འགྱུར་ལྡོག་ཡོང་རྒྱུ་སྨོས་མི་དགོས་པ་མ་ཟད། ཉེ་བའི་ཆར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལྟར། རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་གྲངས་ཚད་ཀྱང་འཕར་ཐུབ་པའི་གཞི་རྩར་འགྱུར་རྒྱུ་ཡིན། ”ཞེས་བརྗོད་སོང་། ཡང་ཁོང་གིས་ད་ལོའི་མཐར་ཕྱིན་སློབ་མ་ཚོར་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་སློབ་ཐོན་གྱོན་གོས་གསར་བཟོ་བྱས་པ་ནི། གསར་གཏོད་ཀྱི་རྨང་གཞི་གྲུབ་ཐབས་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་དམིགས་པ། དེ་བཞིན་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་བཅས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་མཚོན་བྱེད་སོགས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
དེའི་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། “ལོ་མང་པོ་ཞིག་ནས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འོས་པ་དང་གཏོང་ཐུབ་པ་ག་རེ་ཡོད་མེད་ཐད། སྐབས་དང་དུས་སོ་སོར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ཡོད་པ་དེ་ཚོར། ད་ལྟའི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ཏེ་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་འདུག སྤྱིར་བཏང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ངོས་ནས་ཐུགས་ཞིབ་གནང་གི་ཡོད་རྒྱུ་རེད་དེ། ཁྱེད་རང་ཚོའི་ནང་ཆེད་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ། ད་ལྟའི་བར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་བཀའ་སློབ་ག་རེ་གནང་འདུག རིམ་པར་ཕེབས་པའི་བཀའ་སློབ་ནང་དུས་དང་འཚམ་པའི་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་པ་ག་རེ་འདུག མ་འོངས་པར་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་པ་ག་རེ་ཡོད་པ་བང་སྒྲིག་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་སློབ་ཚན་གསར་སྣོན་དང་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གསར་འདེམས། མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་བྱེད་དགོས་པ་ག་རེ་ཡོད་མེད་ཐུགས་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དངོས་གནས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ”ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས། “བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཨཱ་ཡས་ཝ་ཌིག་(Ayurvedic)ལ་ངོས་ལེན་བྱས་རྗེས། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་དང་ཟུང་འབྲེལ་གནང་བའམ་ཡང་ན། སྨན་གྱི་སློབ་གཉེར་ཁང་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་ལྕགས་པོ་རི་སྨན་རྩིས་ཁང་། ཝར་ཎ་མཐོ་སློབ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཐུན་མོང་ནས་དུས་ཚོད་ལ་དཔག་པའི་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ང་ཚོས་མཐོང་གི་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་གྱོན་ཆས་ནས་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། གནས་སྟངས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་འཛིན་སྐྱོང་དང་འགྲོ་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་འགྱུར་བ་ག་རེ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ཚོར་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་འགན་འཁུར་དགོས་པ་རེད་མ་གཏོགས་རང་སར་བཞག་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་རྩ་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་སློབ་སྦྱོང་གནང་བཞིན་པ་དང་ཡང་ན་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཚོ་ཡིན་ནའང་རེད། བོད་སྨན་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱུ་ཆ་དེ་ཚོ་ག་རེ་ཆགས་འདུག དེའི་ཐོག་དོ་སྣང་ག་རེ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག སྨན་གཞུང་གཞན་དུ་ག་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན། ཁྱེད་རང་ཚོའི་ནང་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ནད་གཞི་གཅིག་གི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་དང་། བོད་སྨན་ཙམ་མིན་པར་ཕྱི་ལུགས་སྨན་གྱི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་བོད་སྨན་གྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ནུས་པ་ག་རེ་འདོན་ཐུབ་མིན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པར་དངོས་གནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་སྨན་གཞིར་བཟུང་གི་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་འཐོན་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་པ་རེད། ”ཅེས་གསུངས་སོང་།
མཇུག་ཏུ་འཕྲོན་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཐོན་ཏེ་ལས་ཀར་དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་སྐབས་སུ། ནད་པར་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་ཐོག་ནས་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཡང་། སྨན་པའི་སློབ་སྦྱོང་ཐོན་པ་ཙམ་གྱིས་ནད་པར་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་སོགས་ཆ་ཚང་ཞིག་ཡོང་གི་མེད་སྟབས། དེ་ཚོ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ལག་ལེན་དངོས་ལ་ཞུགས་ཏེ་རིམ་གྱིས་ཉམས་མྱོང་བསགས་ཏེ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་དང་། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དེ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་སྨན་གྱི་ལྟེ་གནས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྔར་ལྷག་ནད་པར་ལྟ་སྐྱོང་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོག་ནས་མི་མང་ལ་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་སོགས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།
ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གནད་ལ་ཁེལ་བའི་བཀའ་སློབ་གནང་འདུག གསར་འགོད་པས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་བསྡུས་བསྡུས་ཤིག་མ་གཏོགས་བཀོད་མེད་པ་དེ་གསར་འགོད་པའི་ནོར་འཁྲུལ་རེད། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་མཛད་སྒོ་དེར་འགན་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཀའ་བློན་མཆོག་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་འཕྲོད་བསྟན་བཀའ་བློན་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གསུང་བཤད་ཀྱི་ནང་དུ་དོན་དག་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཚང་མས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོས་བཀའ་སློབ་ག་རེ་གནང་མིན་ལ་ཨ་ཅོག་གྲུང་གྲུང་བྱས་ནས་ཉན་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།་
་་་་་་ དེ་བཞིན། ཁྱེད་རང་ཚོའི་ནང་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ནད་གཞི་གཅིག་གི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་དང་། བོད་སྨན་ཙམ་མིན་པར་ཕྱི་ལུགས་སྨན་གྱི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ།
དེ་ལ་བོད་སྨན་གྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ནུས་པ་ག་རེ་འདོན་ཐུབ་མིན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན།
མ་འོངས་པར་དངོས་གནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་སྨན་གཞིར་བཟུང་གི་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་འཐོན་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་པ་རེད། ”ཅེས་གསུངས་སོང་། ་་་་་་་