སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱོས།

༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་རིགས་འདྲེས་མའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོར་གསུང་འཕྲིན་སྩལ་ཏེ་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་གཙོ་ཆེ་ཤོས་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༡ དང་ ༢༢ བཅས་ཉིན་གཉིས་རིང་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་ཁང་ (Tibet House Trust) གི་གོ་སྒྲིག་འོག ཕ་མ་གཉིས་ལས་གཅིག་བོད་རིགས་ཡིན་པའི་མི་རིགས་འདྲེས་མའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། དེར་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འགྲུབ་མཆོག་དང་། དབྱིན་ཡུལ་དང་འཇར་མན། སུད་སི། ཧྥ་རན་སི། བྱང་ཨ་རི་བཅས་ནས་རང་ལོ་ ༡༨ ནས་ ༤༠ བར་ཡིན་པའི་མི་ ༢༠ བཅས་ཚོགས་ཞུགས་གནང་ཡོད་འདུག

ལྷན་ཚོགས་འདི་ཚོགས་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ། ཕྱེད་བོད་རིགས་ཡིན་པའི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོ་ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་དང་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་ཆེད་དང་། རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་གལ་གནད་རྣམས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་ཆེད་ཡིན་འདུག

ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་ཡོད་པའི་ནང་། དེ་རིང་དེ་གར་ཁྱེད་རང་ཚོ་མི་རིགས་འདྲེས་མའི་བོད་ཕྲུག་ཚོ་འཛོམས་ཀྱི་ཡོད་འདུག་པས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།  ང་རང་གིས་ནམ་རྒྱུན་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཚང་མ་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཡང་།  འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་རུས་དང་མཚོན་མདོག  ཆོས་ལུགས། མི་རིགས་བཅས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱོགས་དེ་གལ་ཆེན་དེ་འདྲ་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། བོད་པ་ཚོ་འཛམ་གླིང་ནང་ཡོད་པའི་མི་རིགས་འདྲ་མིན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་དགོས་སྟབས། མི་རིགས་གཞན་དང་མཉམ་དུ་ཆང་ས་རྒྱག་དགོས་པ་བརྗོད་མི་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་གནས་ཚུལ་དེའི་རིགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའི་གོང་བལ་ཡུལ་དང་འབྲུག འབྲས་ལྗོངས་སོགས་དང་ལྷན་བོད་རིགས་ཆང་ས་བརྒྱབ་པ་དེ་འདྲ་བྱུང་མྱོང་ཡོད་ལ། བོད་རང་བཙན་ཤོར་རྗེས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་མི་རིགས་དང་ལྷན་ཆང་ས་བརྒྱབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་བུ་ཕྲུག་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ལས་ཀ་བྱས་ཡོད། ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདིར་ང་ཚོའི་ལས་དོན་གཙོ་ཆེ་ཤོས་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཆགས་ཡོད། དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོ་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་དགོས་པ་རེད། ང་རང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་དེ་ཕ་དང་མ་གང་རུང་བོད་མི་ཡིན་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ནང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེས་བོད་པའི་ལས་འགུལ་ཙམ་མ་ཟད་རང་ཉིད་སྒེར་ལ་ཡང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ཁྱེད་རང་ཚོས་སྔར་ལྷག་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་སོགས་གསུངས་ཡོད་འདུག

ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གནང་བའི་འཚམས་འཕྲིན་ནང་། དེ་རིང་ཁྱེད་རང་ཚོ་ན་གཞོན་ཁག་ཅིག་དེ་གར་འཛོམས་ཀྱི་ཡོད་འདུག་པས་ང་རང་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ཁྱེད་རང་ཚོའི་ཚོགས་འདུ་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་ཚོའི་ནང་ང་ཚོ་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་ལས་ཀ་དང་ཉམས་མྱོང་གསོག་འདོད་ཡོད་མཁན་སུ་ཡིན་རུང་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་ཐུབ་ན་ང་ཚོས་དགའ་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཚོགས་འདུ་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་སོགས་འཁོད་འདུག

ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་མཆོག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་སྲིད་སྐྱོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་སྒྲོགས་སྦྱང་དང་འབྲེལ་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ། བོད་རིགས་འདྲེས་མའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་ཚོགས་ཐུབ་པར་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཡོད་པ་དང་། གལ་སྲིད། ང་ཚོས་ཕྱེད་བོད་རིགས་ཡིན་པའི་མི་རབས་གསར་པ་རྣམས་བསྡུ་སྐོང་གིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འཁྲིད་མ་ཐུབ་ཚེ། མི་རབས་རྗེས་མ་རྣམས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་མེད་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུས་ཁོང་ལ་རེ་བ་གསར་བ་ཞིག་བྱིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་ཡོད་འདུག

ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུ་དང་སྟབས་བསྟུན་ཏེ་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་༼རང་གི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན༽ཞེས་པའི་ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་དབང་པོ་བཀྲས་མཐོང་ལགས་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་བཀྲས་མཐོང་ལྷ་སྒྲོན་གཉིས་ཀྱིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་དང་། བོད་རིགས་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ལག་ཤེས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གཏམ་བཤད། ལོན་ཌོན་ཧོར་ནི་མན་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ (Horniman Museum) དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འགྲེམས་སྟོན་ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། དོན་གོ