ཁ་སང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་གནང་སྟེ། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ཡོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་ཤེས་པའི་སྡེ་ཚན་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྡེ་ཚན། སེམས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་སོ་སོར་ཕྱེ་ཡོད་སྟབས། དེས་འཛམ་གླིང་གི་མི་ཚང་མར་གང་འཚམ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཞིག་མཐོང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་ལ་དྭགས་ཞི་བའི་ཚལ་གསུང་ཆོས་རྭ་བར་༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་གཙི་གནང་སོང་། དེར་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་མཆོག་དང་། ས་སྐྱའི་གདུང་སྲས་མཆོགཆོས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་མཆོགསྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོགཇམ་ཀ་ཤི་མུར་མངའ་སྡེའི་འཛུགས་སྐྲུན་བློན་ཆེན་ངག་དབང་རིག་འཛིན་ཇོ་ར་ལགས།ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་རིག་འཛིན་བཟོད་པ་ལགས།ལ་དྭགས་ནང་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དོན་འགྲུབ་ཚེ་དབང་ལགས།བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རེ་ཆར་གྷིར་ (Richard Gere) ལགས་བཅས་དང་།དེ་བཞིན།བླ་སྤྲུལ་དགེ་བཤེས་དང་། དུས་དབང་གི་སྦྱིན་བདགལ་དྭགས་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་མི་མང་བཅས་མི་ ༡༢༥༠༠༠ ལྷག་བཅས་འཛོམས་འདུག
ཁ་སང་༸གོང་ས་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༧༩ ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་མཛད་སྒོའི་ཐོག ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་རྗེས། མངའ་སྡེའི་འཛུགས་སྐྲུན་བློན་ཆེན་ངག་དབང་རིག་འཛིན་ཇོ་ར་ལགས་ཀྱིས།དེ་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་དགུང་གྲངས་༧༩ལ་ཕེབས་པའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་ངས་ལ་དྭགས་མི་མང་གི་ཚབ་བྱས་ཏེ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་དྭགས་ནང་ལོ་ལྟར་སྲུང་གཙི་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་།ད་ལོར་སྐུ་དངོས་སུ་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་མོར་ཕེབས་ནས་ང་ཚོར་བྱིན་རླབས་ཟབ་མོ་རག་ཡོད་པར་ཚོར་གྱི་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་ནང་དུས་དབང་ཐེངས་གསུམ་གྱི་གོ་སྐབས་གནང་བ་རེད།འདིས་སྐུ་ཉིད་དང་ལ་དྭགས་མི་མང་དབར་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད། ༡༩༦༠ནང་ལ་དྭགས་ལ་དགེ་བཤེས་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད། དེང་སང་དགེ་བཤེས་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད།དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གྲྭ་བ་མང་པོར་གདན་ས་ཁག་ཏུ་ནང་ཆོས་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཡོད། སྐུ་ཉིད་ལ་དྭགས་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་ཡང་ཡང་གནང་སྟེ་མི་མང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་ཡང་ཡང་ཕེབས་པའི་གསོལ་འདེབས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
དེའི་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་དོན། དེ་རིང་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་དང་ཁེལ་ནས་ངའི་སྐྱེས་སྐར་ཡིན་སྟབས། ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཙོས་ལ་དྭགས་སེར་སྐྱ་མི་མང་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་འདིར་ཕེབས་ ཏེ་ངའི་སྐྱེས་སྐར་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་སྨོན་ལམ་གནང་མཁན་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལུས་པོ་དངོས་སུ་མེད་པའི་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་གིས་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ངའི་སྐྱེས་སྐར་ལ་དགའ་བོ་བྱེད་ཆོག་གི་མེད་ཀྱང་། སེམས་ནང་དད་པ་གཡོ་བ་མེད་པར་སྨོན་ལམ་རྒྱག་མཁན་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སོག་པོ་ཕྱི་ནང་གཉིས་དང་།ཨུ་རུ་སུའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སོག་རིགས།ཐའེ་ཝན་གྱི་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པོ།རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོར་ང་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་མཁན་ཚོས་སེམས་ནང་དྲན་བསྡད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ནས་རྒྱ་གར་ནང་རང་དབང་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས།ང་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་ཕྱིན་ནས་མི་སུ་ལ་ཐུག་ཀྱང་། མིར་ཐུག་གི་ཡོད་བསམ་པ་ལས། ང་བོད་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་ཡིན།ང་ནང་པ་ཡིན་དྲན་གྱི་མེད། མི་དང་མི་ཐུག་སྐབས་རང་བཞིན་གྱིས་ཕན་ཚུན་གྲོགས་པོ་ཆགས་པ་དང་། ཡིད་ཆེས་བསླེབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་ཡུལ་གྲུ་མང་པོར་ངའི་གྲོགས་པོ་ཡོད།ཁ་ཆེ་དང་ཡེ་ཤུཇེའུ།ཧིན་རྡུའི་ཆོས་པའི་ནང་དང་།དམིགས་བསལ་ཆོས་མེད་མཁན་ནང་ངའི་གྲོགས་པོ་ཡོད། ཁོང་ཚོས་དེ་རིང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐྱེས་སྐར་རེད་ཟེར་ནས་དྲན་བསྡད་པར་ངས་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ཞེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས། ངས་ནམ་རྒྱུན་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཐོག་མི་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་པར་དོན་ཚན་གསུམ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དང་པོ། འཛམ་གླིང་ཐོག་མི་དུང་ཕྱུར་ ༧༠ ཙམ་ཡོད་པའི་ནང་ང་མི་གཅིག་རེད། ང་ཚོ་མི་ཡིན་པ་དང་བདེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ།སེམས་ནང་ཞི་བདེ་འདོད་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་དབང་གིས་སེམས་པ་མ་སྐྱིད་པ་ཡོང་བ། མི་ཚང་མར་རྣམ་དཔྱོད་ཡོད་པ།ཚང་མ་མ་ལས་བཙས་པ་གཅིག་པ་རེད། མ་གཙོས་སོ་སོའི་གཉེན་ཉེའི་བརྩེ་སྐྱོང་འོག་མི་ཚེ་བསྐྱལ་དགོས་སྟབས། ང་ཚོ་ཚང་མར་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་ཕན་ཚུནབརྩེ་བ་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། མི་སུར་ཐུག་ཀྱང་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ། རྣམ་རྟོག་གིས་རུབ་འཛིང་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡོང་བ། བདེ་བ་ཡོང་བར་ཕན་ཚུན་བརྩེ་བ་ཡོང་ནས་ཡིད་ཆེས་ཡོང་བསྡད་པ། ཡིད་ཆེས་ཡོད་ན་གྲོགས་པོ་ཆགས་ཐུབ་པ། གྲོགས་པོ་ཡོད་ན་བློ་བདེ་ཆགས་ཐུབ་པ་དང་འཇིགས་སྣང་མེད་པ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས།མི་སུ་ལ་ཐུག་ཀྱང་དང་པོ་མི་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པའི་རིམ་པའི་ཐོག་ནས་ཚང་མ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་པ་ཡིན། གང་ལྟར་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཆགས་པ་ཡིན་ནའང་། སེམས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་ཡོད་ན་ཕྱི་ནས་རུབ་སྒྲིག་ཀྱང་སེམས་ཞི་བདེར་གནས་ ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། དེ་མིན། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་ལའང་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱིའི་ཁེ་ཕན་ལ་ཐུག་ཡོད། ཁོར་ཡུག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་མཚམས་དང་ཆོས་ལུགས། མི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད། ཐ་ན་བྱ་རི་དྭགས་མཚོན་པའི་སྲོག་ཆགས་ལའང་ཁོར་ཡུག་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྟབས། ལ་དྭགས་ནང་ཁོར་ཡུག་ལ་དམིགས་བསལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ་ཡག་པོ་འདུག དོ་སྣང་མ་བྱས་ན་ས་སྐམ་པོ་ཐལ་རྡུལ་འཚུབ་འཚུབ་འདི་དེ་ལས་སྡུག་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེད། ང་ཚོས་ཁོར་ཡུག་ལ་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
གཉིས་པ། ང་ནང་པའི་ཆོས་པ་ཞིག་རེད། འཛམ་གླིང་ནང་ལྟ་གྲུབ་འདྲ་མིན་ཡོད་པའི་ཆོས་རྒྱུད་ཚང་མས་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེན་གཅིག་གྱུར་གསུང་གི་འདུགཆོས་རྒྱུད་ཚང་མའི་བསླབ་བྱ་གཙོ་བོ་བྱམས་བརྩེ་ལ་ཐུག་བསྡད་ཡོད། འཇིགས་སྣང་འོག་གི་འཚེ་བ་མེད་ཟེར་བ་དང་མགོ་བདེ་དྲན་འཁྲུལ་བྱས་པ་འཚེ་བ་མེད་པ་མ་རེད། བྱམས་བརྩེ་འཁུར་ནས་བླངས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཡིན་མིན་དག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ན་རུང་གི་མ་རེད་བསམ་པ་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་འགྲོ་བསྡད་ཀྱི་འདུག མིའི་ཁམས་དང་མོས་པ་མ་འདྲ་བ་ཡིན་སྟབས། ལྟ་གྲུབ་མ་འདྲ་བ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། བསམ་བློ་ཡག་པོ་བཏང་ན་འཛམ་གླིང་ནང་ཆོས་རྒྱུད་ཚང་མས་བསླབ་བྱ་གཅིག་གྱུར་རྒྱག་གི་ཡོད།ཕན་ཚུན་གུས་བརྩི་དང་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རེ་བྱས་ན། ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ་ངེས་པར་དགོས་པ་རེད། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ནང་ཉིན་རེར་ཆོས་ལུགས་ཐོག་མི་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་གསོད་རེས་གཏོང་གི་འདུག དེ་རིང་ཁ་སང་ནང་པ་དང་ཁ་ཆེ་འཁྲུག་བསྡད་པ་འབར་མ་དང་སེང་གྷ་ལར་ཡོད་པ་དེ་ཧ་ལས་བའི་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། ངས་ནམ་རྒྱུན་ནང་པ་ཚོས་ཁ་ཆེ་ཆོས་པ་ཚོར་གཅར་རྡུང་བྱེད་སྐབས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་རས་སྒོམ་རོགས་ཞེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་རས་སྒོམ་པ་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་མཁན་ལ་བྱམས་པོ་གནང་གི་རེད། ཁ་ཆེ་སུ་ནེ་དང་ཤཱ་སི་བར་རྙོག་གྲ་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་གསོད་རེས་གཏོང་བ་དང་། ཡེ་ཤུའི་ནང་རྙོག་གྲ་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། ང་རང་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་རིས་སུ་མ་ཆད་པར་མཐུན་སྒྲིལ་དམ་གཙང་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད།
དོན་ཚན་གསུམ་པ། ང་བོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གིས་ང་ལ་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རང་བཞིན་གྱིས་སུན་པོ་བྱེད་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ཡོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་བ་རིག་པའི་ལམ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་ཐུབ་པའི་ཆོས་རྒྱུད་ཅིག་ཆགས་འདུག ངས་ནམ་རྒྱུན་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་ནོར་རེད་ཅེས་བཤད་པ་ཕལ་ཆེར་འགྲོ་ཐུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སེམས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཤེས་བའི་འགྲོ་སྟངས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞུང་ནས་བློའི་འཛིན་སྟངས་ག་འདྲ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ཕན་ཚུན་གནོད་བྱེད་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ། འཛིན་སྟངས་མི་འདྲ་བའི་བློ་གང་ཞིག་ལ་རྒྱབ་རྟེན་ཚད་མ་ཡོད་པ། འཛིན་སྟངས་མི་འགྲོ་བའི་བློ་གང་ལ་རྒྱབ་རྟེན་ཚད་མེད་བསྡད་པ། དེ་དག་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཐོག་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་རེད། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ཡོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་ཤེས་པའི་སྡེ་ཚན་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྡེ་ཚན། སེམས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་སོ་སོར་ཕྱེ་ཡོད་ན། འཛམ་གླིང་གི་མི་ཚང་མར་གང་འཚམ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག ང་ཚོ་བོད་པའི་ཆ་ནས་བཤད་ན། བོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་། དེ་འབྲེལ་གྱི་ལྟ་གྲུབ་དག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བླ་སྲོག་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན། དཔལ་ན་ལེཎྡྲའི་ཆོས་རྒྱུད་དེ་སྐད་ཡིག་གཞན་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར། བོད་སྐད་ནང་ཆ་ཚང་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།
ཆབ་སྲིད་ཟེར་བ་དེ་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བར་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བསྡད་ཀྱི་རེད། ངས་ལོ་ ༡༦ ནས་ ༧༦ བར་འགན་འཁུར་བ་རེད། དེ་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ། ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་བོད་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད། བོད་རྒྱ་གཉིས་མོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་སྟབས། བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་མཁན་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་ནང་པ། དེ་མིན་རྒྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཤ་ཚ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ད་ལྟ་ང་ཚོས་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་ཟུར་དུ་ཡོད་པ་དེར་བདག་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཤོས་རེད།ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་བདེན་པ་རྩ་བར་བཞག་ཏེ། དངོས་ནས་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕན་མིན་པར། གཉིས་སྨན་ཐོག་བདེན་མཐའ་སེལ་བར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བསྡད་ཡོད། ང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་རོགས་རམ་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་མཛད་རིམ་གྲུབ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མི་མང་ལ་དབུ་མ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་དང་བཤེས་སྤྲིངས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་གསུང་ཆོས་གནང་སོང་ལ། ཉིན་རྒྱབ་གསུང་ཆོས་རྭ་བའི་ཚོགས་མགོན་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་སྟེ། དུས་འཁོར་གྱི་ཆོ་ག་བསྒྲུབ་གནང་སོང་།