ཁ་སང་ནོར་ཝེ་རྒྱལ་སར་ད་ལོའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་པའི་སྟེང་། ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་རྒྱ་གར་གྱི་སྐུ་ཞབས་སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་བུ་མོ་མཱ་ལཱ་ལཱ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་ཡུ་རོབ་ནོར་ཝེའི་རྒྱལ་ས་ཨོ་སི་ལོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཚོམས་ཁང་དུ། ༢༠༡༤ ལོའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཆེན་པོ་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་སྟེང་ནོར་ཝེའི་རྒྱལ་པོ་དང་རྒྱལ་མོ་རྣམ་གཉིས་དབུས་ནོར་ཝེ་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོ་བ་རྣམ་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་དང་ཀི་སི་ཐན་གྱི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་གྷེ་ལཱ་ནེ། ནོ་བྷེལ་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་། ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཇཱ་གྷུ་ལན་ཌི་ (Thorbjorn Jagland)། འཛམ་གླིང་གི་གྲགས་ཆེན་རྩོམ་པ་པོ་དང་། གཞས་པ་གཞས་མ་བཅས་མི་ཆིག་སྟོང་ལྷག་འཛོམས་ཡོད་འདུག
ད་ལོའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་སྐུ་ཞབས་སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་ (Kailash Satyarthi)མཆོག་དང་། པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་བུད་མེད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་མཱ་ལཱ་ལཱ་ (Malala Yousafzai)མཆོག་རྣམ་གཉིས་ལ་འབུལ་གཏན་འཁེལ་བ་དེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཟིན་པ་ལྟར། ཁ་སང་གི་མཛད་སྒོའི་སྟེང་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཇཱ་གྷུ་ལན་ཌི་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དམ་པ་ཨཱ་ཧྥེར་ཌི་ནོ་བྷེལ་ (Alfred Noble) མཆོག་གི་དགོངས་དོན་ལྟར། རྒྱ་གར་གྱི་སྐུ་ཞབས་སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་བུ་མོ་མཱ་ལཱ་ལཱ་གཉིས་རྣམ་བརྒྱུད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་དེ་གཉིས་བར་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཁག་མཛའ་བརྩེའི་ཐོག་ནས་སེལ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད། ཁྱེད་གཉིས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་གི་ཡོད་སྟབས། ཤེས་ཡོན་གྱིས་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ལམ་ཁ་ཡངས་བོར་འབྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཁ་ཆེ་དང་ཡེ་ཤུ། ཧིན་རྡི། ཇེའུ། ནང་པ་གང་གིས་ཀྱང་མིའི་ཚེ་སྲོག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལས་འཚེ་བ་དང་གཉའ་གནོན་ངོས་ལེན་གཏན་ནས་བྱེད་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན། ཁྱེད་གཉིས་ནི་ཨཱ་ཧྥིར་ཌི་ནོ་བྷེལ་མཆོག་གི་ཞལ་ཆེམས་དགོངས་དོན་ལྟར་ཞི་བདེ་དེད་དཔོན་ཆགས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ། ཐེངས་འདིའི་ནོ་བྷེལ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་གཅིག་ནི་བུ་མོ་ལོ་ཆུང་ཞིག་དང་། གཞན་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་རྒན་པ་ཞིག་རེད། གཅིག་ནི་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་གཞན་དེ་ནི་རྒྱ་གར་རེད། གཅིག་ནི་ཁ་ཆེ་དང་གཞན་དེ་ནི་ཧིན་རྡི་རེད། ཡིན་ནའང་ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དེ་ཆིག་སྒྲིལ་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་མཛའ་བརྩེ་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ནོ་བྷེལ་གཟེངས་རྟགས་འདིས་རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་མི་རིགས་གཉིས་བར་བློ་ཐག་ཉེ་བོ་བཟོ་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོ་ལ་ཁོང་གཉིས་ལྟ་བུའི་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐོང་དང་ཤེས་ཡོན་ལ་རྩོད་ལེན་བྱེད་མཁན་གང་མང་མང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
དེའི་རྗེས་ནོར་ཝེ་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གིས་ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་རེ་རེ་དང་ཐུན་མོང་ལ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༡།༡ བཅས་ཕུལ་རྗེས། བུ་མོ་མཱ་ལཱ་ལཱ་ལགས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་གནང་དོན། ང་རང་ནོ་བྷེལ་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ལོ་ཆུང་ཤོས་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་མི་ཞིག་ལ་གཟེངས་རྟགས་འདི་ཐོབ་པ་དང་པོ་དེ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཞབས་སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་དང་ངེད་གཉིས་ཐུན་མོང་ལ་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་འདི་ཐོབ་པར་ང་རང་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་བྱུང་སོང་། སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་ལགས་ནི་ལོ་མང་རིང་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ངེད་གཉིས་མཉམ་དུ་ཡར་ལངས་ཏེ་རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གཉིས་ཀྱིས་ཞི་མཐུན་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་ཆེད་ལས་ཀ་བྱེད་པ་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་སྟོན་ངེས་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་འདུག
ཁོ་མོས་མུ་མཐུད་དུ། འཛམ་གླིང་ནང་གི་ལོ་ཆུང་བུ་མོ་ཚོའི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ། དེང་སང་འཛམ་གླིང་ནང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་བྱུང་བའི་ཟིང་འཁྲུག་ཁྲོད་ཉམས་ཆུང་མི་མང་པོ་ཞིག་གི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་དང་ཤོར་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། སེ་རི་ཡ་དང་གྷ་ཛ། ཨི་རག་ནང་གི་ཁྱིམ་ཚང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འགྲོ་དགོས་ཆགས་སྟབས། བྱིས་པ་མང་པོ་ཞིག་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བའི་གོ་སྐབས་ཤོར་གྱིན་ཡོད། རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་ནང་མཚོན་ནའང་བྱིས་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་རག་གི་མེད་པ་མ་ཟད། ཁོ་ཚོར་བཙན་སྐུལ་གྱིས་ངལ་རྩོལ་དང་ཆང་ས་རྒྱག་གི་འཇུག་པ་སོགས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་བྱིས་པ་ཡོད་ཚད་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གོ་སྐབས་འཐོབ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་འདུག
ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་རྒྱ་གར་བ་སཱ་ཊི་ཡཱར་ཐི་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་གུ་རུ་སྣ་ནག་ (Guru Nanak)། སྐྱེས་མཆོག་དམ་པ་གྷན་དྷི་བཅས་འཁྲུངས་ཡུལ་ནས་ངའི་འགྲུལ་བཞུད་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། རྒྱ་གར་དང་ནོར་ཝེ་གཉིས་བར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་གཅེན་གཅུང་གི་མཛའ་བརྩེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ད་ལྟ་བའི་བར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཡོད། དེ་རིང་ང་བྱིས་པ་མགོན་མེད་སྐྱབས་མེད་ཚོའི་འབོད་སྒྲ་དང་རྨི་ལམ་བཤད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན། ངས་བྱིས་པ་ཚོར་རང་དབང་འཐོབ་པར་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཚོ་རང་དབང་ངང་འཚར་ལོངས་བྱེད་པ་དང་ཟ་མ་ཟ་བ། གཉིད་ཉལ་པ་དང་རྩེད་མོ་རྩེ་བ། སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བ། ཐ་ན་དགོད་པ་དང་ངུ་བའང་རང་དབང་གིས་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་དེ་ངའི་མི་ཚེའི་དམིགས་ཡུལ་དང་རེ་སྙེགས་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན། འཛམ་གླིང་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་བྱིས་པར་བྱམས་བརྩེ་ཡིས་སྐྱོང་དགོས་པ་གསུང་གི་ཡོད། དཔེར་ན། ཡེ་ཤུ་སྟོན་པས་བྱིས་པ་ཚོ་ནི་ལྷ་ཡུལ་གྱི་ཡིན་སྟབས་ཁོང་ཚོ་ངའི་འཁྲིས་སུ་ཡོང་བར་བཀག་འགོག་མ་བྱེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཆེའི་གསུང་རབ་ནང་དུའང་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱིས་པ་མ་གསོད་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། བྱིས་པའི་དཀའ་ངལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་དང་ཐག་རིང་ནས་བསྡད་དེ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་པ་སོགས་ཀྱིས་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་མེད། མི་སྒེར་སོ་སོ་དང་ཚོགས་པ་ཆུང་ཆུང་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་ཉིན་རེའི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག
དེ་རིང་ང་བྱིས་པ་མགོན་མེད་སྐྱབས་མེད་ཚོའི་འབོད་སྒྲ་དང་རྨི་ལམ་བཤད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན། ངས་བྱིས་པ་ཚོར་རང་དབང་འཐོབ་པར་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཚོ་རང་དབང་ངང་འཚར་ལོངས་བྱེད་པ་དང་ཟ་མ་ཟ་བ། གཉིད་ཉལ་པ་དང་རྩེད་མོ་རྩེ་བ། སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བ། ཐ་ན་དགོད་པ་དང་ངུ་བའང་རང་དབང་གིས་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་དེ་ངའི་མི་ཚེའི་དམིགས་ཡུལ་དང་རེ་སྙེགས་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན། འཛམ་གླིང་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་བྱིས་པར་བྱམས་བརྩེ་ཡིས་སྐྱོང་དགོས་པ་གསུང་གི་ཡོད། དཔེར་ན། ཡེ་ཤུ་སྟོན་པས་བྱིས་པ་ཚོ་ནི་ལྷ་ཡུལ་གྱི་ཡིན་སྟབས་ཁོང་ཚོ་ངའི་འཁྲིས་སུ་ཡོང་བར་བཀག་འགོག་མ་བྱེད!
གསར་འགྱུར་འདི་ཡིད་འགུལ་ཐེབས་པ་ཞིག་རེད། གསར་འགོད་པ་མཆོག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ཁོང་རྣམས་གཉིས་ཀྱི་གསུང་བཤད་ད་དུང་རིང་ཙམ་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་བསམ་པ་ཞིག་འདུག ཁ་སང་དེ་རིང་ཁོང་གཉིས་གསུང་བཤད་དེ་དག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཆེ་ཤོས་ཆགས་འདུག གཏིང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གནད་འགག་མང་པོ་ཞིག་གསུངས་འདུག མ་འོངས་པར་ཁོང་རྣམས་གཉིས་ཀྱི་གསུངས་བཤད་ཚང་མ་བོད་ཡིག་ཐོག་ཕབ་བསྒྱུར་བྱེད་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།