ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྒྱའི་བཙོན་འོག་གི་རྩོམ་པ་པོ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱི་དེབ་ནང་ཁྲིམས་ཟེར་བ་དེ་མི་མང་གི་ཁེ་ཕན་དང་རང་དབང་། འདྲ་མཉམ་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ་མཁན་དེར་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁྲིམས་དང་དེ་ཚོ་སྲུང་སྐྱོབ་མ་བྱས་པའམ་བྱེད་མ་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ནུས་མེད་ཀྱི་ཁྲིམས་དང་། བཙན་དབང་དང་སྡུག་གཅོང་གི་ཁྲིམས་ཤིག་ཡིན་ཚེ་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཡིན་ཞེས་སོགས་ཁ་གསལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག་ཟེར།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༠༠ ཐོག་དྷ་ས་མེག་གྷན་བདེ་དོན་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག བཀག་སྡོམ་འོག་རྩོམ་འབྲིའི་ལམ་ནས་བདེན་དོན་གླེང་མཁན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས་༽སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ཟུར་པ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དགེ་རྒན་ཨ་འབྲུག་དཀོན་མཆོག་ལགས། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་ཉིན་བྱེད་ལགས་བཅས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།
བགྲོ་གླེང་གི་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་དགོས་དོན་ཐད་བརྗོད་དོན། ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་མང་དག་ཅིག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སོ་སོའི་ཚེ་སྲོག་ལ་འཇིགས་སྐུལ་དང་ཉེན་ཁ་བཟོ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྲོག་ཡན་ཆད་བློས་གཏོང་བྱས་ཏེ། བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་དཀའ་ངལ་གསལ་སྟོན་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་བྲིས་ཏེ་རྒྱ་ཆེའི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་རྩོམ་ཡིག་དང་དེབ་དེ་དག་གི་ནང་དོན་དག་ཕྱི་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་སྟབས། ད་ཆ་ཁོ་ཚོར་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། ད་རེབ་སྤྱིར་བཏང་རྩོམ་པ་པོ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་དེབ་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། མང་པོ་ཞིག་བཙོན་ཁང་ནང་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་མང་པོ་ཞིག་བཀག་ཉར་ཁང་མནར་གཅོད་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ཁོ་ཚོའི་རླབས་ཆེན་བྱ་གཞག་དང་། སྐད་ཆ་ག་རེ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་མེད། བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་ཡག་པོ་རྟོགས་ཆེད་བགྲོ་གླེང་འདི་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་གི་གཙོ་སྐྱོང་བ་ཤེས་རབ་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། ཁོང་གིས་བརྩམས་པའི་ ༼བསྟུན་རྒོལ་དང་ཁྲིམས་གཏུགས་༽ནང་གི་བརྗོད་དོན། “ཁྱོད་ཚོར་བདག་གི་དེབ་ཀྱི་ཁ་བྱང་འདི་ལ་དགོངས་ཚུལ་འདྲ་མིན་འབྱུང་སྲིད། འདི་ཡི་འགྲེལ་བཤད་ཕྲན་ཙམ་འོག་སྐོར་དུའང་འབྱུང་། སྤྱིར་གཞི་ལམ་གྱི་དགོངས་དོན་ལ་ནི་འཚེ་མེད་བསྟུན་མེད་ཅེས་སུ་གྲགས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་བོས་མི་བསྟུན་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་ལྡོག་ཟླ་སྟེ་བསྟུན་ཞེས་པའི་ཞིག་འདི་སྤྱོད་དོན་ནི་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་གཞུང་གིས་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་དང་བྱ་ལས་ཡོད་ཚད་ཁྲིམས་ལ་མི་བསྟུན་པ་ཞིག་ཏུ་སྒྲོག་གིན་ཡོད་པས། འདིར་དེ་ལྟར་མིན་པར་ང་ཚོས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྲིམས་ལ་བསྟུན་གྱིན་ཡོད་པའི་ཚུལ་ཤེས་བྱེད་དུ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་ཁྲིམས་ལ་དེ་ཙམ་ཆ་རྒྱུས་མེད་ཅིང་མི་ལོ་མང་པོའི་རེ་སྡུག་ཁོག་ཏུ་སོན་དཀའ་བའི་བོད་ཀྱི་མི་སེར་འགས་ཀྱང་། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཀྱང་སྲུང་མི་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ནོར་སོ་ཆེ་ན། དེ་ལྟར་མིན་པར་ང་ཚོའི་བརྩད་བྱ་དང་རྩོད་སྟངས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲིམས་མཐུན་དགོས་པ་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་ལམ་གྱི་རྩ་གནད་ཡིན་པར་གོ་བའི་ཆེད་དུའང་ཡིན། འཚེ་མེད་བསྟུན་མེད་ཅེས་པའམ་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་གཏུམ་སྤྱོད་ལ་མི་བསྟུན་ པའི་དོན་ཡིན་གྱི། ཁྲིམས་ལ་ནི་ཀུན་ནས་བསྟུན་དགོས་པའི་ཚུལ་མ་ཧ་གྷན་དྷི་དང་། མར་ཐིན་ལུ་ཐིར་ཁེན་སོགས་ཀྱི་གསུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་འོག་ཏུ་འབྱུང་ངོ་།།”ཞེས་སོགས་སྒྲོགས་སྦྱང་བྱས་སོང་།
དེའི་རྗེས་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ཟུར་པ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ ༼བོད་ནང་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་ནས་དེབ་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གླེང་རྒྱུ།༽ ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བརྗོད་དོན། ངས་ཐོག་མར་བསྟུན་རྒོལ་ཟེར་བ་འདི་ག་རེ་མིན་འགྲོ་བསམ་བྱུང་ཡང་། དེབ་དེ་རིམ་པས་ཀློག་སྐབས་དེའི་ནང་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་ཞིག་འདུག དཔེར་ན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་བསྟུན་དགོས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་བསྟུན་ནས་ཁོ་ཚོའི་ཁྲིམས་དང་བྱེད་སྟངས་དག་རྩ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་ཡིན་ན་དེ་ཚོར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་མི་རིགས་སྐོར་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྐབས་ནམ་རྒྱུན་འདྲ་ཆགས་པོ་བཤད་པ་དག་ལ་གཞི་བཞག་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་བྱེད་སྟངས་དེར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གིས་དེབ་ནང་ཁྲིམས་ལ་བསྟུན་དགོས་ཞེས་པའི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་དང་། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་ཡིག་ཁག་ལ་བསྟུན་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལའང་བསྟུན་དགོས་རེད་ཅེས་བཀོད་འདུག ཅེས་དང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱི་དེབ་ཀྱི་ནང་དོན་བརྗོད་དོན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་བསྟུན་དགོས་ཟེར་སྐབས་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་འདུག སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁྲིམས་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དེབ་དེའི་ནང་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པར་གཞིགས་ན་ནང་པས་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་ནས་རྒྱལ་པོས་མི་མང་གི་འགྲོ་སྟངས་དང་འདོད་པར་མཐུན་པར་བཟོས་པའི་ཁྲིམས་ ལ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁྲིམས་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཤིག་དབང་སྤྱོད་པ་སོ་སོའི་འདོད་པ་རང་བྱས་ནས་བཟོས་པའི་ཁྲིམས་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་ཟེར་བ་དེ་མི་མང་གི་ཁེ་ཕན་དང་རང་དབང་། འདྲ་མཉམ་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ་མཁན་དེར་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁྲིམས་དང་དེ་ཚོ་སྲུང་སྐྱོབ་མ་བྱས་པའམ་བྱེད་མ་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ནུས་མེད་ཀྱི་ཁྲིམས་དང་། བཙན་དབང་དང་སྡུག་གཅོང་གི་ཁྲིམས་ཤིག་ཡིན་ཚེ་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཡིན་ཞེས་སོགས་ཁ་གསལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་སྟབས། ངའི་ཚོར་བའི་ནང་ཁྲིམས་མཐུན་དང་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཞེས་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་གཏོགས་མེད་ཀྱང་། ཁོང་གི་དེབ་ནང་ནུས་པ་མེད་པའི་ཁྲིམས་ཞེས་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་ཞིབ་ཚགས་པོ་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། རྩ་ཁྲིམས་ནང་བཀོད་པ་ལྟར་ལག་བསྟར་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་དེ་ནུས་མེད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན། ང་ཚོས་བསྟུན་མི་དགོས་པ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་དེབ་ནང་ངས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་དོན་མེད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་ཁྲིམས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བཀོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཁོང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས། རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བྱུང་རབས་དང་བཅས་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ཁོང་གི་དེབ་དེ་གོ་བ་མ་འཛོལ་བར་བཀླག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དགེ་རྒན་ཨ་འབྲུག་དཀོན་མཆོག་ལགས་ཀྱིས་ ༼ཉེ་རབས་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་བློའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་ནས་དེབ་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གླེང་རྒྱུ༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བརྗོད་དོན། ༢༠༠༨ ལོའི་བོད་ནང་གི་དོན་རྐྱེན་ལ་གནས་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་དེའི་བྱུང་རྐྱེན་དང་ངོ་བོ། ཤུགས་རྐྱེན་དང་དམིགས་ཡུལ་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཕྱི་ཕྱོགས་མི་སྣ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་སྣའི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་རྦད་དེ་འགལ་བ་ཆགས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་རྐྱེན་དེས་འབྱུང་རྩ་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ཡིན་པ་དང་ངོ་བོ་འཚེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པ། དམིགས་ཡུལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལམ་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཤུགས་རྐྱེན་བོད་ནང་གི་ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོ། རང་དབང་བཅས་ཡར་རྒྱས་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་ནང་ལོགས་ནས་དེའི་བྱུང་རྐྱེན་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་བརྒྱུད་སྐུལ་ཡིན་པ་དང་། དམིགས་ཡུལ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ཟང་ཟིང་བཟོ་རྒྱུ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུ། ངོ་བོ་དྲག་སྤྱོད་ཡིན་པ་བཅས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་ལ་འགལ་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་ཚིག་རྩོད་བརྒྱབ་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་འདི་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོང་སྐབས། ༢༠༠༨ ནས་བཟུང་ད་བར་གནད་དོན་དེར་བདེན་དབང་བྱེད་མཁན་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོས་རྩོམ་ཡིག་ ༢༠༠༠ ལྷག་ཙམ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་གི་གཞོན་སྐྱེས་རྩོམ་པ་པོ་སྐོར་ཞིག་གིས་དོན་རྐྱེན་དེའི་བདེན་དཔང་དུ་ཐོན་ཡོད། དེའི་སྐབས་ཀྱི་བདེན་དཔང་གི་མཚོན་དོན་ནི་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་༼ཚེ་སྲོག་གིས་བསྐྲུན་པའི་སྐད་ཆ།༽དང་། ཞོགས་དུང་གིས་བརྩམས་པའི་ ༼གནམ་ས་སྒོ་འབྱེད༽། ཐེའུ་རང་གི་ ༼ཁྲག་ཡིག༽བཅས་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ཡང་མི་གཅིག་གཉིས་ཤིག་ཐོན་པ་ཙམ་མིན་པར་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་དཔུང་སྡེ་ཞིག་ཐོན་པ་རེད། ༢༠༠༨ ལོའི་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དུས་དེབ་བོད་མི་རིགས་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོའི་བསམ་བློའི་སྡིངས་ཆ་ཡིན་པའི་ ༼ཤར་དུང་རི༽ཡི་བརྗོད་དོན་ཧྲིལ་པོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་སྐོར་ཡིན་པ་མ་ཟད། དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ ༼ཚེ་སྲོག་གིས་བསྐྲུན་པའི་སྐད་ཆ༽ཡང་བརྒྱུད་ལམ་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་བྲིས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ ༼ ཚེ་སྲོག་གིས་བསྐྲུན་པའི་སྐད་ཆ།༽ དང་ ༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས༽སྐོར་ལ་བརྗོད་དོན། ༼ཚེ་སྲོག་གིས་བསྐྲུན་པའི་སྐད་ཆ༽ ཞེས་པའི་ནང་། ༢༠༠༨ ལོའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་རྐྱེན་དང་། ངོ་བོ། དམིགས་ཡུལ། ཤུགས་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སོགས་ཕྱི་ཕྱོགས་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གླེང་ཕྱོགས་ཡོང་ སྐབས། ཁོང་གིས་མི་མང་དཀྱུས་མ་དང་རྩོམ་པ་པོ་ཚོར་བདེན་དཔང་བྱས་ནས་བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་དཀའ་ངལ་དང་བྱུང་རྐྱེན་གང་ཡིན་གསལ་སྟོན་བྱས་ནས་བྲིས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས༽ཞེས་པར་ཁྱད་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་འདུག ཁོང་གིས་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་འདུག དཀའ་ངལ་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཟོས་པ་རེད་ཟེར་བ་ཙམ་མིན་པར། ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དེ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་སེལ་དགོས་པ་རེད་ཅེས་གཙོ་བོ་ཐབས་ལམ་ཐོག་ལ་བཤད་ཡོད་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་ཐབས་ལམ་གྱི་ཚད་གཞི་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་འཇོག་དགོས་མིན་སྐོར་ལ་བྲིས་འདུག་ཀྱང་། དང་པོ། ང་ཚོས་༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས༽ཞེས་པ་འདི་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྙན་ཞུ་ཞིག་མིན་ཡང་ཐབས་ཇུས་ཤིག་རེད། ཐབས་ཇུས་དེ་ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་ཐབས་ཇུས་ཤིག་མ་རེད། མི་མང་དང་སྤྱི་ཚོགས། མི་རེ་ངོ་རེས་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་། དམངས་གཙོ། འདྲ་མཉམ་རྩོད་རྒྱུར་མི་རིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་པོས་ལམ་ཀ་གང་འདྲ་ཞིག་ཐོག་བསྐྱོད་དགོས་མིན་གྱི་ཐབས་ཇུས་རང་བཞིན་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་རེད། གཉིས་པ། ཁོང་གི་རྩོམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ག་རེ་རེད་ཅེས་ན། བཙན་བྱོལ་དང་བོད་ནང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ། ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་སོགས་ཚུད་པའི་བརྗོད་བྱ་ཧ་ཅང་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོས་མི་རིགས་ཀྱི་བདེན་དོན་རྩོད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་པ་མ་ཙམ་མིན་པར། མི་རིགས་ཀྱི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་། ཐོབ་ཐང་བཅས་གལ་ཆེན་པ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ཡང་གང་འདྲ་ཞིག་ཐོག་ཕྱོགས་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བརྗོད་དོན། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐེངས་དང་པོར་སི་ཌ་སེ་བྷག་གི་གྲོས་འཆར་དང་། བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆ་ལའང་༼བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ༽ཞེས་གྲོས་བསྡུར་དང་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུའི་ཡིག་ཆ་དང་། མ་འོངས་པར་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་མིས་གྲོས་བསྡུར་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་ཀ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། མི་རིགས་དང་མི་མང་ཞིག་གིས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ལམ་ཀ་མེད་སྟབས། ང་ཚོས་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ནས་འདིར་གང་འདྲ་ཞིག་ལྟ་དགོས་རེད་ལབ་ན། ང་རང་གིས་ལྟ་ཚུལ་བྱས་ན་ད་བར་ང་ཚོར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་ཐོག་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་འཆར་དང་། བཀའ་ཤག་གི་གྲོས་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོར་དགོངས་འཆར་དང་བསམ་འཆར་དག་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་མ་ཡིན་པར། མི་མང་དང་བོད་མི་རིགས་ཧྲིལ་པོས་ང་ཚོའི་རྩ་དོན་དེ་གཞིར་བཟུང་ནས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ལམ་ཡིག་དང་ལག་ལེན་འཁྱོལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སོགས་མེད་སྟབས། ༢༠༠༨ ལོའི་རྗེས་ཝང་ལི་ཞུང་གིས་༼བོད་ཀྱི་རང་བཙན་གྱི་ལམ་ཡིག༽ཅེས་པ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་ཀྱང་། དེ་གང་འདྲ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། བོད་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁའི་བསམ་བློ་གཞིར་བཞག་བྱས་ནས་བྲིས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ངས་དྷི་ལྷ་ལྡན་གྱིས་བརྩམས་པའི་ ༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས༽ ཞེས་པ་འདི་བོད་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལམ་ཡིག་འདི་ཡིན་དགོས་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
མཇུག་ཏུ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་ཉིན་བྱེད་ལགས་ཀྱིས་ ༼ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་ནས་དེབ་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གླེང་རྒྱུ།༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བརྗོད་དོན། དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་ ༼བསྟུན་རྒོལ་ཁྲིམས་གཏུགས།༽ ནང་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་འཁོད་པའི་ཁྲིམས་དང་ཐོབ་ཐང་། རང་དབང་མ་ཐོབ་པ་དག་ལ་གླེང་སློང་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་བཤད་པ་ཙམ་མིན་པར་ང་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག ཁོང་གིས་གྷེར་སི་ཡི་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་སཱོ་ཁར་ཋི་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་མོ་གྷན་དྷི་མཆོག ཨ་རིའི་མི་རིགས་ནག་པོའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་མར་ཌིན་ལུ་ཋར་ཁཱིན་བཅས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་བཞག་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག རྣམ་པ་ཚོས་སཱོ་ཁར་ཋི་ཡི་ལོ་རྒྱུས་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཁོང་གིས་གྷེར་སི་ཡི་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཆེད་ཁྲིམས་བརྩད་ནས་རྒྱལ་ཁ་བླངས་ཡོད་ཀྱང་། དབང་ཆེན་མིས་ཁོང་བཙོན་འཇུག་དང་འབྲེལ་དུག་འཐུང་བཅུག་སྟེ་བསད་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྷན་དྷི་དང་མར་ཌིན་ལུ་ཋར་ཁཱིན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་དྲང་བདེན་དང་བདེན་དོན་རྩོད་གནང་ཡོད་ཀྱང་། མཐའ་མ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་སྲོག་ཐོག་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་ང་ཚོས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་རྩོད་དགོས་ཀྱང་། ཉེན་ཁ་དེ་ང་ཚོས་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟར། ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་འཇིགས་སྣང་དང་ཉེན་ཁར་མ་འཛེམས་པར་དེབ་འདི་འདྲ་བྲིས་ཡོད། ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
རྩོམ་པ་པོ་དྷི་ལྷ་ལྡན་ལགས་ཀྱི་ཆོས་མིང་ལ་ཐུབ་བསྟན་བློ་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ཞིང་། ༡༩༨༠ ལོར་ཨ་མདོ་མགོ་ལོག་པདྨ་རྫོང་ནས་སྐྱེས་ཤིང་། ཆུང་དུས་ནས་ཆོས་སྒོར་བཞུགས་ནས་གསེར་རྟ་དང་བོད་ནང་གི་གདན་ས་སེ་འབྲས་དགའ་གསུམ་དུ་ནང་ཆོས་སློབ་གཉེར་གནང་ཡོད་པ་དང་། ༢༠༠༨ ལོར་ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་བྲིས་པའི་རྩོམ་དེབ་ཐོག་མ <<ཚེ་སྲོག་གིས་བསྐྲུན་པའི་སྐད་ཆ།>> ཞེས་པ་དེ། ༢༠༡༢ ལོར་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་པར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་རྒྱ་གཞུང་གི་སུན་གཙེར་ལྟ་རྟོག་འོག་བྲོས་ཡིབ་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་འདུག